ARZ VE TALEP

2. ARZ VE TALEP Talep ve Talep Edilen Miktar • Talep: Belirli bir dönemde, farklı fiyatlardan tüketicilerin satınalmak istedikleri ve satınalabilecekleri mal miktarlarıdır. Herhangi bir malın talebinden sözedebilmek için, hem satınalma isteğinin hem de satınalma gücünün olması gerekir. • Talep Edilen Miktar: Belirli bir dönemde, belirli bir fiyattan, tüketicilerin satınalmak istedikleri ve satınalabileceklerimal miktarını ifade eder. • Talep Yasası: Bir malın fiyatı ile talep edilen miktarı arasındaki ters yönlü ilişki talep yasası ile açıklanır. Yani, diğer faktörler sabitken (ceterisparibus), malın fiyatı arttıkça talep edilen miktarı azalır; malın fiyatı azaldıkça da talep edilen miktar artar. Fiyat (Pd) Talep (Qd)

3. Talep Şedülü ve Bireysel Talep Eğrisi • Talep Şedülü, tüketicilerin üründen almak isteyecekleri miktarı etkileyecek her türlü diğer değişkenleri sabit tutarak, talep edilen ürünün fiyatı ile miktarı arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktadır. • Talep eğrisi, malın fiyatının değişmesi sonucu ortaya çıkan gelir ve ikame etkilerinedeniyle azalan eğime sahiptir. • ikame etkisi, malın fiyatının arttığında, ilgili malın diğer mallara göre nisbeten pahalı olması nedeniyle daha az talep edilmesidir. Malın fiyatı arttığında tüketicilerin fiyatı artan mal yerine benzer mallara yöneldikleri görülür. Örneğin; tereyağı fiyatı arttığında tüketiciler margarin kullanarak fiyatı artan tereyağını margarin ile ikame ederler. • Gelir etkisi, malın fiyatı arttığında, tüketicinin satınalma gücü azalacağı için; hem fiyatı artan hem de diğer mallardan satınalabileceği miktarlar azalır. Bireysel Muz Talebi

4. Piyasa Talep Eğrisi Bir mal veya hizmetin Piyasa Talep Eğrisi, piyasada her fiyat düzeyinde bireysel olarak talep edilen miktarlar yatay olarak toplanarak elde edilen eğridir.

5. Talepteki Değişmeler • Talep ile ilgili iki tür hareketlenmeden söz edilebilir: • Eğri Üzerinde Hareketlenme: Mal veya hizmetin kendi fiyatındaki değişmeler, talep eğrisi üzerinde bir harekete neden olur. Yani talep eğrisi üzerinde yukarı veya aşağı doğru bir hareketlenme olur. • Eğrinin Sağa ya da Sola Kayması: Mal veya hizmetin fiyatı dışındaki talebi etkilen faktörlerde bir değişme olduğunda talep eğrisi sağa (talep artıyorsa) ya da sola kayar (talep azalıyorsa).

6. Talepteki Değişmeler (Kaymalar) Piyasada fiyat dışındaki değişkenlerde meydana gelen değişmeler talep eğrisin sağa veya sola kaymasına neden olur. Talep eğrisinde bu tür bir hareketlenmeye neden olacak faktörler şunlardır: • Malın tamamlayıcısı malın fiyatı (PC) : PC D  • Malın ikame (rakip) malının fiyatı (PS) : PS D  • Tüketicilerin geliri ( I ) : I  D  • Tüketicinin beklentileri ( E ) : E – PX D  • Tüketici sayısı ( N ) : N  D  • Tüketicinin zevk ve tercihleri ( Z ) : Z Talepte bir artış olduğunda SAĞA Talepte bir azalış olduğunda SOLA

7. Talepteki Değişmeler (Kaymalar) Talepte Artış Olduğunda SAĞA Talepte Azalış Olduğunda SOLA

8. Arz ve Arzedilen Miktar • Arz: Belirli bir dönemde, üreticilerin çeşitli fiyatlarda ürettikleri ve satmak amacıyla piyasaya sundukları mal miktarları anlaşılır. • Arz Edilen Miktar: Belirli fiyattan üretilmek ve satılmak istenen miktardır. • Arz Kanunu: Bir malın arzedilen miktarı ile fiyatı arasındaki doğru yönlü (pozitif) ilişki ifade eder. Yani bir malın fiyatı arttıkça arz edilen miktarı da artar; azaldıkça azalır. Dolayısıyla bir malın arzedilen miktarı ile fiyatı arasında pozitif ilişki vardır. • Üreticilerin fiyatlar yükseldiğinde daha fazla, düştüğünde daha az mal üretip satmayı tercih etmelerinin her şeyden önce yüksek fiyatlar daha fazla üretmek ve daha fazla kazanç sağlamak için teşvik oluşturur. Arz Şedülü ve Arz Eğrisi Arz Şedülü: Üreticinin üretmek isteyeceği mal veya hizmet miktarını etkileyecek diğer değişkenlerin sabit tutulduğu varsayımı altında, mal veya hizmetin fiyatı ile üretilecek miktarı arasındaki ilişkiyi gösteren tabloya arz şedülü denir.

9. Piyasa Arzı ve Piyasa Arz Eğrisi

10. Arz ile ilgili iki tür hareketlenmeden söz edilebilir: • Eğri Üzerinde Hareketlenme: Mal veya hizmetin kendi fiyatındaki değişmeler, arz eğrisi üzerinde bir harekete neden olur. Yani arz eğrisi üzerinde yukarı veya aşağı doğru bir hareketlenme olur. • Eğrinin Sağa ya da Sola Kayması: Mal veya hizmetin fiyatı dışındaki arzı etkilen faktörlerde bir değişme olduğunda arz eğrisi sağa (arz artıyorsa) ya da sola kayar (arz azalıyorsa). Arz Edilen Miktardaki Değişme ve Arzdaki Değişme

11. } Py Arz Edilen Miktardaki Değişme ve Arzdaki Değişme Üretici davranışını açıklayan ARZ (S), diğer değişkenler sabitken, belirli bir zaman diliminde piyasada üreticilerin değişik fiyat düzeyinde satmaya hazır oldukları mal veya hizmet miktarıdır. Arzı etkileyen faktörler nelerdir? • Malın kendi fiyatı (PX) : PX S  • Malın tamamlayıcısı malın fiyatı (PC) : PC S  • Malın ikame (rakip) malının fiyatı (PS) : PS S  • Üretim maliyetleri (Girdi fiyatları) (Pg) : Pg S  • Teknoloji ( T ) : TG  S  • Üretici beklentileri ( E ) : E – PX  S  • Sübvansiyon (SG) : SG S  • Vergiler (TG) : TG  S  • Firma sayısı ( Nf ) : Nf S 

12. Arzdaki Değişmeler (Kaymalar) Arzda Artış Olduğunda SAĞA Arzda Azalış Olduğunda SOLA

13. PİYASA DENGESİ Piyasa Dengesi: Herhangi bir mal veya hizmetin piyasa arz ve talep eğrilerinin kesiştiği noktada oluşur. Piyasa Denge Fiyatı: Talep edilen mal miktarını arz edilen mal miktarına eşitleyen fiyata, piyasa denge fiyatı denir. Piyasa Denge Miktarı: Denge fiyatında arz ve talep edilen mal miktarına da piyasa denge miktarı denir. Piyasanın Temizlenmesi: Denge noktasında bahsi geçen malın arz edilen miktarı ile talep edilen miktarı birbirlerine eşit olduğundan piyasaya getirilen bütün mallar satılmış ve tüketiciler ise satın almaya razı oldukları mal miktarını satınalmışlardır. Yani piyasa temizlenmiştir. Bu anlamda piyasa denge fiyatı aynı zamanda piyasayı temizleyen fiyat olarak da bilinir. Dengesizlik Fiyatı: Denge fiyatı dışındaki fiyat düzeylerinde ise piyasada dengesizlik oluşur. O nedenle bu fiyatlara dengesizlik fiyatları da denir.

14. PİYASA DENGESİ

15. Piyasa dengesi, piyasa talep ve arzındaki değişmeler veya her ikisindeki değişmeler sonucu değişir. Burada önemli olan, bu değişmeler sonucunda denge fiyat ve miktarının bu değişmeden nasıl etkilendiğinin belirlenmesidir. Talepteki Değişmelerin (Kaymaların) Piyasa Dengesine Etkisi Piyasa Dengesindeki Değişmeler

16. Arzdaki Değişmelerin (Kaymaların) Piyasa Dengesine Etkisi

17. Arzdaki Değişmelerin (Kaymaların) Piyasa Dengesine Etkisi Arz ve Talepte Aynı Miktarda Artış ve Eşanlı Kayma