Psikiyatrik Bozukluklarda Semptomdan Tanıya PSİKOZ

1. Psikiyatrik Bozukluklarda Semptomdan TanıyaPSİKOZ Prof. Dr. Ali Kemal GÖĞÜŞ Psikiyatri Anabilim Dalı

2. Psikoz • Sokaktaki insan için • Delilik / Akıl hastalığı • Tıp disiplini bakımından • Nevrozlar, psikosomatik hastalıklar, kişilik bozuklukları ve mental retardasyodan farklı bir grup hastalığı tanımlayan bir terim • Geleneksel psikiyatrik yaklaşımda psikozlar • Organik beyin sendromları • Fonksiyonel psikozlar • Şizofreni • Affektif psikozlar • Sanrılı bozukluk

3. Niteliksel olarak Bir grup ruhsal bozukluğa verilen genel bir niteleme Niceliksel olarak Bir psikiyatrik bozukluğun (semptomatolojik olarak) ciddiyetine/ağırlığına atıfta bulunan bir terim Psikoz

4. PsikozPsikoz/psikotik nitelemesi hastalığı diğer hastalıklardan ve hastayı diğer hastalardan, aşağıdaki unsurlardan en az biri bakımından ayırır • Ağırlık bakımından : Psikotik bozukluklar diğer ruhsal bozukluklardan daha ağır/ciddi hastalıklardır. Hastanın yaşamını daha çok etkilerler. • İçeçekilme bakımından : Psikozu olan hastaların yaşam içerisinde yer alma, başkaları ile ilişki kurma, ve uyum becerileri belirgin şekilde düşüktür. • Duygulanım bakımından : Duyguların ifadesi niteliksel olarak da, niceliksel olarak da, sadece sağlıklı insanlardan değil, diğer ruhsal bozukluklardan da belirgin şekilde farklıdır. • Entelektüel işlevler bakımından : Diğer ruhsal bozukluklar dikkate alındığında psikotik bozukluklarda düşünce yapısı, akışı ve içeriği çok daha belirgin şkilde bozulur. Gerçeği değerlendirme, yargılama ve soyutlama bozukluklarının yanısıra çeşitli konuşma bozuklukları ve sanrılar görülebilir. Algı alanında varsanılar olabilir.

5. Kişinin kendi zihinsel süreçleriyle dış gerçeklik arasındaki ayırımı yapabilmesi becerisidir. İçsel olanla dışsal olan arasındaki Hayal/fantezi/kurgusal olanla gerçek olan arasındaki ayırımı yapabilmesi becerisidir Psikozun kesin göstergesi olan semptomlar Sanrılar Varsanılar Gerçeği Değerlendirme Yetisi

6. Ruhsal Süreçler/İşlevler • Bilinç • Yönelim • Dikkat • Bellek Bilişsel (kognitif) işlevler • Algı • Zeka • Düşünce • Duygulanım (affekt) • Davranış (psikomotor aktivite)

7. Psikotik Semptomatoloji Dezorganizasyon Semptomlar Dezorganize konuşma Dezorganize davranış Negatif Semptomlar Duygulanımda sığlaşma Aloji Avolisyon Anhedoni Kendine bakımda kötüleşme Sosyal ve emosyonel içeçekilme Pozitif Psikotik Semptomlar Sanrılar Varsanılar Katatoni Sosyal ve Mesleksel İşlev Kaybı Bilişsel Semptomlar Dikkat bozukluğu Bellek bozukluğu Soyutlama bozukluğu Yargılama bozukluğu Öğrenme güçlüğü Duygusal semptomlar Disfori Depresyon İntihar eğilimi

8. Pozitif Psikotik Semptomatoloji Ruhsal süreçlerin aşırılığı, hızlanması veya fazlalığı ile karakterize olan semptomlar Negatif Psikotik Semptomatoloji Ruhsal süreçlerin Azlığı, yavaşlaması veya yokluğu ile karakterize olan semptomlar Psikotik Semptomatoloji

9. Psikotik Semptomatoloji Pozitif psikotik Beliritiler • Sanrılar • Varsanılar • Dezorganize Konuşma • Dezorganize davranış • Katatonik belirtiler

10. Negatif psikotik Beliritiler Affekte sığlaşma Aloji Avolisyon Anhedoni Dikkat bozukluğu Sosyal içe çekilme Emosyonel içe çekilme Kendine bakım azalması Psikotik Semptomatoloji

11. Sanrılar Aksinin doğruluğu kanıtlanmasına karşın, kişinin ısrarla savunduğu yanlış inançlar, inatçı fikirlerdir.

12. Perseküsyon (Kötülük görme)Referans (Alınganlık)Kıskançlık Erotomanik (Aşk)Mistik (Dinsel)Büyüklük (Grandiyöz) Küçüklük (Değersizlik)SuçlulukGünahkarlık Nihilistik (Hiçlik / Yokluk)Somatik (Hipokondriyak)Etkilenme Kontrol edilmeDüşünce okunmasıDüşünce sokulması Düşünce yayılmasıDüşünce çalınması Sanrılar Sistematizayon Bizarlık

13. Varsanılar Uyaran olmaksızın gerçekleşen algılamalardır

14. Varsanılar • İşitsel varsanılar • Kendi aralarında konuşan sesler • Yorum yapan sesler • Emreden sesler

15. Varsanılar • Görsel varsanılar • Temas varsanıları • Koku varsanılar • Tat varsanıları • Senestezik varsanılar • Kinestetik varsanıları

16. Dezorganize Konuşma Fikir uçuşması Enkoherans Perseverasyon Verbijerasyon Klang çağrışım Neolojizm Ekolali Teğetsellik Raydan çıkma Mantıksızlık Ayrıntıcılık Dezorganize Davranış Eksitasyon Ajitasyon Stereotipi Ekopraksi Katatonik belirtiler Balmumu belirtisi Negativizm Stupor Rijidite Postür Dezorganizasyon Belirtileri

17. Affektte azalma, (sığlık, küntlük, endiferans, apati) Anhedoni Aloji Konuşma yoksulluğu Konuşmanın içerik yoksunluğu Avolisyon Sosyal ve emosyonel içeçekilme Kendine bakım eksikliği İşte ve okulda sebatsızlık Negatif Belirtiler

18. Affektte azalma Sığlık Küntlük Endiferans (lakaydiyet) Apati Negatif Belirtiler

19. Anhedoni Negatif Belirtiler

20. Aloji Konuşma yoksulluğu Konuşmanın içerik yoksunluğu Negatif Belirtiler

21. Avolisyon Negatif Belirtiler

22. Sosyal ve emosyonel içeçekilme Negatif Belirtiler

23. Kendine bakım eksikliği Negatif Belirtiler

24. İşte ve okulda sebatsızlık Negatif Belirtiler

25. Bilişsel Belirtiler • Dikkat eksikliği • Bellek bozukluğu • Soyutlama bozukluğu • Yargılama bozukluğu • Öğrenme güçlüğü

26. Duygulanım Belirtileri • Disfori • Depresyon • İntihar eğilimi

27. Psikozun tanımlayıcı olduğu hastalıklar Kısa psikotik bozukluk Şizofreniform bozukluk Şizofreni Sanrısal bozukluk Şizoaffektif bozukluk Paylaşılmış psikotik bozukluk Psikozun tanımlayıcı olmadığı hastalıklar Depresyon Mani Deliryum Demans Mental retardasyon Psikotik Bozukluklar

28. Şizofreni(Tanı Kriterleri) • Karakteristik semptomlar (en az ikisi) • Hezeyanlar (bizar olursa tek başına yeter) • Halüsinasyonlar (aralarında hasta hakkında konuşan sesler ya da yorum yapan sesler olursa tek başına yeter) • Dezorganize konuşma • Dezorganize / katatonik davranış • Negatif semptomatoloji • Toplumsal ve mesleki işlev bozukluğu • Semptomların süresi > 6 ay

29. Şizofreni Alt Tipleri • Paranoid Tip • Sanrı ve Varsanılar vardır • Dezorganize konuşma • Dezorganize davranış • Katatonik davranış • Donuk ya da sığ duygulanım • Dezorganize Tip • Dezorganize konuşme • Dezorganize davranış • Donuk ya da sığ duygulanım • Katatonik Tip • Balmumu arazı • Negativizm • Postür • Eksitasyon • Ekolali • Ekopraksi • Ayrışmamış Tip • Şizofreni tanısı alan • Paranoid • Dezorganize • Katatonik y o k t u r kriterlerini karşılamayan

30. Şizofreniform Bozukluk • Şizofreni tanısı koymak için gerekli karakteristik semptomlar ölçütü aynen geçerli • 1 ay < semptomların süresi < 6 ay

31. Kısa Psikotik Bozukluk • Şizofreni tanısı koymak için gerekli karakteristik semptomlar ölçütü aynen geçerli • Semptomların süresi < 1 ay

32. Şizoaffektif Bozukluk • Şizofreninin A grubu kriterleri ile eşzamanlı affektif bozukluk semptomatolojisi (manik, depressif ya da mikst) • Aktif hastalık döneminde affektif semptomatolojinin olmadığı en az 15 günlük bir dönem boyunca sanrı ve/veya varsanıların olması. • Tipleri • Bipolar tip • Depressif tip

33. Sanrılı Bozukluk • En az 1 ay süreli bizar olmayan hezeyanlar • Şizofreninin karakteristik semptomları yoktur. • Sanrıların doğrudan ve/veya dolaylı etkisi dışında işlevsellikte bozulma yoktur. • Sanrılarla birlikte affektif semptomatoloji olursa bunun süresi hezayanlı dönemin süresinden kısadır. Tipleri • Erotomanik • Grandioz • Kıskançlık • Persekütuar • Somatik • Karışık

34. Paylaşılmış Sanrılı Bozukluk • Hezayanlı kişi/kişilerle yakın ilişki içindeyken hezeyan gelişimi • Hezeyan içeriği benzerdir.

35. Genel Tıbbi Duruma Bağlı Psikotik Bozukluk • Belirgin varsanı ve sanrılar • Öykü, fizik muayene ve laboratuvar bulgularından elde edilen verilerle bu bozukluğun genel bir tıbbi duruma bağlı olduğu belirlenir. • Bu bozukluk başka bir mental bozuklukla daha iyi açıklanamaz

36. Psikozda Nöronal İşlev Bozukluğu

37. Psikozda Nöronal İşlev Bozukluğu

38. Psikozda Nöronal İşlev Bozukluğu

39. Psikozda Nöronal İşlev Bozukluğu

40. Psikozda Nöronal İşlev Bozukluğu