بنام خداوند بخشنده مهربان

1. بنام خداوند بخشنده مهربان

2. برنامه كاهش آلودگي آبها در جهان نمونه موردي راين – اروپا همايش: بررسي تجارب موفق در زمينه مديريت محيط زيست وكيفيت منابع آب اهواز- اسفند 88

3. مقدمه : شاخص هاي پايداري مجموعه 80-70سري اطلاعات پايشي ومداومي هستند كه براي بررسي وشناخت شرايط مختلف : مديريتي ظرفيت و توان جامعه تلاش‌هاي عمومي در مورد محيط ومنابع طبيعي واقدامات مرتبطبا آن براي وضعيت: گذشته حال آينده كشورهايي كه داراي سيستم‌هاي تعدل بخشي و نگهداري هستند مورد استفاده قرارمي گيرد بر اساس آن دسته‌بندي‌هاي مختلفي بوجود ميايد:

4. ادامه: مثلا: الف )سيستم‌هاي محيط زيستي: هوا : بيروني دروني (داخل خانه وفضاهاي بسته) خاك : موجودات زنده : آب : (سطحي ، زيرزميني) كيفي كمي ب ) كاهش تنش‌هاي محيط زيستي (تخريب محيط، كمبود وبحران آب، انتشار اثرات مخرب و ...) پ ) كاهش آسيب‌پذيري از تنش‌هاي محيط زيستي (آسيب‌پذيري از سيل و زلزله) ت ) ظرفيت نهادي و اجتماعي براي جوابگويي به چالش‌هاي محيط زيستي (آلودگي هوا و مبارزه با آن، ترافيك شهري و ...) ث) نظارت و مباشرت جهاني (گرم شدن كره خاكي، انتشار و انتقال آلودگي ، باران اسيدي و ...)

5. ادامه: • كاهش تنش‌هاي زيست‌محيطي: هوامانند: كاهش آلودگي/ جلوگيري از انتشار گازهاي ناشي از مصرفسوختهاي ناسالم در نواحي مسكوني / كاهش مصرف آن /كاهش سرانه توليداكسيد ازت، اكسيد گوگرد مصرف بنزين و......... • كاهش تنش‌هاي اكوسيستم: مانند: مبارزه با بيابانزايي/ افزايش درصد رسوب/كاهش پوشش هايپوشش جنگلي در يك دوره ده ساله/ اسيدي شدن خاك /رسوب سولفورهاي انتقالي و...... • فشارهاي جمعيت : مانند: دسترسي كل مردم به تغذيه مناسب / افزایش نرخ رشد/شاخص باروري ،زاد و لد، مرگ و مير، و ... • كاهش ضايعات و فشارهاي مصرف: مانند: سرانه مصارف مردم /نرخ بازچرخاني ضايعات ،توليد زباله‌هاي خطرناك • كاهش تنش آبي: مانند: درصد تحقق تامين آب،رفع كمبودها /كاهشمصرف كودها و سموم شيميايي در هر هكتار و.... • مديريت منابع طبيعي: مانند:كنترل توليد و صيد بي رويه /تعيين ميزان سطوح جنگلي مستلزم مديريت پايدار/ درصد اراضيشور شده بر اثر آبياري نسبت به كل اراضي / ملاحظات و ديدگاه هاي جهاني براي عدم پرداخت يارانه / يارانه‌هاي كشاورزي و.........

6. ادامه: • بهداشت محيط وكاهش مخاطرات انساني: مانند : مرگو مير در اثر بيماري‌هاي مسري/،مرگ و مير كودكان در اثربيماري‌هاي تنفسي/ مرگ و مير كودكان زير 5سال و.... • نيازهاي انساني : مانند:درصد زير پوشش تغذيه /درصد افرادبرخوردار از آب نسبتاً سالم و.... • كاهش آسيب‌پذيري غيرمترقبه طبيعي : مانند: تعداد متوسط مرگ و مير به ازاء هر ميليون نفر از مردم در اثر سيل، طوفان و خشكسالي ،شاخص مخاطرات و.... • شاخص‌هاي نهادي و اجتماعيمديريت زيست محيطي : مانند: نسبت سوخت‌هاي مصرفي(فسيلي، پاك، گاز و......) • اثربخشي دولت: مانند: قوانین حفاظت و گردش آن/درصد كل اراضي حفاظت شده،ارزيابي جهاني از محيط زيست • اثربخشي اقتصادي: مانند :نرخ دسترسيبه انرژي برق‌آبي/انرژي‌هاي تجديد پذير/توليد و درصد مصرف انرژي • مسئوليت بخش خصوصي: مانند:شاخص‌هاي اقتصادي جهاني / وابستگي‌ها/نوآوري‌ها و دسترسي مردم به آن • علوم و تكنولوژي ومیزان آن: مانند :دسترسي همگانی به علوم، آموزش ابتدايي كودكان /نوآوري ودانش بومی،آموزش عالي براي مردم و دسترسي آنان /تعداد محققين و پژوهشگران (برحسب نفر بر ميليون نفر)

7. ادامه: • همكاري‌ها ونظارت جهاني : مانند: مشاركت در تلاش‌هاي جهانيان، ميزان عضويت در نهادهاي بين‌المللي،مشاركت درسرمايه گذاري‌هاي چند مليتي ،تفاهم‌نامه‌هاي بين‌المللي و جهاني و.... • گازهاي گلخانه‌اي و جلوگيري از انتشار آلودگي بين كشورها: مانند:توليد كربن و انتشار آن ،توليد كربن به ازاي هر نفر/ صدور كالاها و خدمات به ساير كشورها ، • پوشش اطلاعات و دسترسي به آمار: مانند:انتقال اطلاعات ،نقش محوري دولت و.... • اثرات اقتصادي و اجتماعي : مانند: تغييرات جمعيت /رشددرآمدورفاه /رشد اجتماعي، دسترسي به آب و آبياري /تقاضا براي كار، نيروي كارگري واشتغال/ مهاجرت افراد،اسكان مجدد وادامه زندگي /معيشت و.... • نقش زنان : مانند: اثرات مثبت و منفي در زندگي جوامع • اثرات ناحيه‌اي : مانند: مقاومت‌هاي افراد در ساخت يا توسعه غير متوازن/ بازاريابي/امكانات حمل و نقل، افزايش علاقمندي براي انجام طرح ها و.... • مشاركت مردم: در برنامه‌ريزي، اجرا، بهره‌برداري،موفقيت پروژه وعدم تضاد بين وضع‌فعلي وآينده/استفاده از سيستم‌هاي موجود (دانش بومي)/مالكيت اراضي،نحوه آبياري سنتي، مدرن،تلفيقي، ساختارهاي اجتماعي و سازماني موجود/ايجاد و توسعه اعتبارات مالي/بازاريابي، ترويج كشاورزي و آموزش و... • اماكن ارزشمند: مناظر زيبا و اماكن باستاني، مذهبي و معدني مهم/ تفريحات سالم و امكانات دسترسي به آب بهداشتي و سيستم‌هاي دفع فاضلاب/ديرينه شناسي طبيعي/تخريب اماكن و....

8. قسمت دوم :آلودگي آب در جهان بعد از آلودگي هوا آلودگي آب جهاني ميشود آلودگي در تمام منابع آب: سطحي، زيرزميني، ذخيره گاه طبيعي وغير طبيعي • درمنابع آب سطحي: • رودخانه هاي داخلي در مناطق سراب، درمناطق ميان اب ، درمناطق پاياب، • رودخانه‌هاي بزرگ و چند مليتي (راين و دانوب،آمازون، سند، نيل و......) تركيب ويا يكي از حالات فوق، كانال هاي دست سازانتقال آب بين درياها!، سدها،گذرگاه هاي كشتي و....... • درياچه‌هاي بزرگ طبيعي– چند ويا یك مليتي تانگانیکا، ويكتوريا،نوشاتل ،زوريخ، و كنستانس و..... در سراب ،مياناب‌و پاياب رودخانه‌ها(حبانيه ،صرصر، هويزه، شادگان و.....) • درياچه هاي دست‌ساز ويا مشترك مرزي وغير مرزيدرسراب ،مياناب‌و پاياب رودخانه‌ها

9. رودخانه هاي بين المللي بسياري از رودخانه هاي جهان بين المللي هستند: • فرات : 3 كشور( تركيه ، سوريه ،عراق) • نيل : 10 كشور(زامبیا،تانزانیا،رواندا،بروندی،زئیر،اوگاندا،کنیا،اتیوپی،سودان ومصر • آمازون:7 كشور (پرو،بوليوي،گويان،كلمبيا،اكوادر، سورينام وعمدتا برزيل ) • دانوب: 14 كشور(اطريش،آلمان،مجارستان،مونته نگرو،صربستان،یوگوسلاوی، بوسني وهرزگوين، اسلوني ،چك، اسلواكي ،لهستان، مولداوي، اوكراين و روماني) • راين : 6 كشور ( اطريش، سوئيس، آلمان، فرانسه، لوكزامبورگ وهلند) • بسياري از درياچه هاي جهان هم بين المللي هستند: خزر، درياچه هاي پنج گانه آمريكاي شمالي،تاركانا(اتيوپي وكنيا ) چاد(نيجر،نيجريه، چاد) ،تانگانیکا(زامبیا، تانزانيا،بوروندی ،زئیر) ویكتوريا(تانزانيا،بوروندی ،اوگاندا، كنيا)آرال، و.... كه بررسي وكاهش آلودگيآنها پيچيدگي ودشواري هاي خاص خود را دارد،

10. رودخانه راين: سرچشمه رودخانه راین :از چشمه‌هاي اطراف روستای رایشن او (Reichenau) یخچالهای ناحیه گریزونسوئیس در جنوب شرق دریاچه كنستانس، نزدیکی مرزاطریش و سوئیس . از آلپهای سوئیسدر ناحیه سیون در مرزسوئیس وایتالیا( رودخانه آر) وگذر ازدریاچه های نوشاتل وزوریخ و كنستانس سوئیس . ازارتفاعات ژورا در شرق ومركز فرانسه ( رودخانه موزل) ازارتفاعات ووژ،هارتس درجنوب ومركز آلمان(رودخانه هاي ماين ولان) طولتنه اصليراين: 1320 کیلومتر (پنجمين رودخانه‌ طولاني اروپا) ازمحل تلاقی در بازل : 300 كيلومتر ،مرزهاي آبي كشورها آلمان ، سوئيس، فرانسه ازمحل تلاقی در بازل : 883 کیلومتر تا دهانه رودخانه دردریای شمال (بندرروتردام)هلند قابل کشتیرانی جمعيت برخوردار : 50 ميليون نفر از6 كشورآلمان ،سوئیس،فرانسه، اطريش، لوگزامبورگ وهلند وسعت حوضه آبريز : 250000 كيلومتر مربع كل آورد رودخانه : 69/3 ميليارد متر مكعب در سال دبي متوسط سالانه : 2197 مترمكعب بر ثانيه عبورومرورشناورها : 35000 دستگاه حمل ونقل رودخانه‌اي درسال برای حمل زغال سنگ، گل، شن و ماسه ، الوار و آهن ، چدن ، و ... ومسافر توسط بارجها و قايق‌هاي مسافربري از درياي شمال و اقیانوس اطلس تا درياي سياه از طریق کانال‌ها ورودخانه( تجاري‌ترين و شلوغ‌ترينآبراهه حمل بارومسافرداخل خشكي درجهان،رتردام درشمال بزرگترین بندردرياييجهانودويسبورگ درخروجي دره روهر،بزرگترين بندررودخانه‌اي جهان) کانالهای ارتباطی وآبی : كانال 349 كيلومتريراين- رون به درياي مديترانه كانال 171 كيلومتريراين – ماین- دانوب به درياي سياه

11. محدوده راين

12. ادامه: • راین شاهراه آبی ـ تجارتي میان صنعتی ترین دره های دنیا یعنی روهر آلمان است • سرشاخه ها و شاخه های میانی رودخانه راین را شبکه های وسیع حمل ونقل ریلی و جاده ای مرتباً قطع می کند • آب رودخانه براي مقاصد خانگي، صنعتي، كشاورزي، توليد برق‌آبي ، ماهيگيري، گردشگري و تفريحات سالم استفاده ميشود • سكنه شهرهاي اطراف اين رودخانه، پس آبها و مازاد مصارف خود را به رودخانه مي‌ريزند. • روستاهافاضلاب وجریان پس آب دامپروری ها و خوکدانی ها و مزارع كشاورزييعني عامل تخریب کیفیت آب را در آن می ریزند . • علاوه بر اين كه رودخانه زهكش و فاضلاب بر است ،آب آشامیدنی هزاران نفر از مردم نيز از آن تامین می شود. • رودخانه به شبکه های آبیاری وسیعی که بالاترین بازده تولید کشاورزی و باغات انگور دنیا را دارد ومحصولات دیگری مانند ذرت، توتون، چغندر قند ،توليدات تجاری گلخانه ای که كود زيادي را مصرف کرده و آسیب زیادی را به محیط زیست می زند، آبرسانی می کند. • با انقلاب صنعتي اروپا، بسياري از صنايع در حاشيه رودخانه مستقر وحجم پساب وضايعات انواع آن تغيير وبه رودخانه افزوده شد. • پس‌آب كارخانجات و صنايع با فاضلاب شهري و خانگي مخلوط و علاوه برآن ، فسفات‌ها وفلزات سنگين مانند سرب و جيوه كه نه تنها باعث تغيير حيات رودخانه‌اي بلكه سمي هم هستند به آب افزوده شد. • صنايع شيميايي و دارويي،كاغذسازي ، صنايع پاك كننده، مشروب سازي‌ها، پوست وچرم ضايعات صنعتي خود مانند كادميوم، سرب و جيوه را به رودخانه سرازير ‌كردند. • پسابهاي خانگي حاوي صابون‌ها، ضدعفوني كننده ها ومواد شوينده، فاضلاب خانگي و نخاله‌ها با تركيبي از يك برگ كاغذ تا تشك و يا چارچوب تخت‌هاي شکسته و يا حتي دوچرخه هاولاستيك ها در آن ريخته شد • پسابهاي كشاورزي مركب ازمواد آلي، كودهاي شيميايي وعناصروسموم هيدروكربن دارونيتراته و فسفاته هم به آبهاي رودخانه وارد گرديد. • اين ضايعات درواقع ورودي‌هاي مجاز و به غير از آلودگي هاي اتفاقي ناشي از سوانح غيرمترقبه بود

13. ادامه: • در نتيجه : • بندر رتردام كه نبض اقتصاد كشور هلند است به علت تغير نحوه رسوبگذاري دچار اختلال شد. • فلزات سنگينآلوده سازمانند سرب و كادميوم به ذرات كوچك رسي چسبيده و با ته نشینی دردهانه بندرمانع ازانتقال ذرات سنگين به درياي شمال وموجب اختلال در آمد وشد کشتی ها شدند. • بهداشت مردم به خطر افتاد، وجود بيش ازحد فسفات‌،تصفيه آب رامشکل ترساخت ودر عوض رشد آلگ و جلبك که موجب انسداد لوله و فيلترها میشود بیشتر گردید • وجود نمك زياد در آب نيز باعث بدطعمي آب و خوردگي لوله‌ها ميشد • نمك وارده ازطريق معادن آلمان به آب بازار باغداري هلند را آشفته ساخته و اين مسئله باعث ضرورت تصفيه و نمك زدايي از آب براي آبياري باغات هلند شدكه بسيار گران وهزينه بر است.

14. راين مناقشه 200 ساله ! • در 1816 میلادی (تقریباً 200 سال قبل) اروپای قدیم ، اولین خط آبی روي راین را دایر کرد. • 15 سال بعد يعني در 1831 مقررات و تفاهم های بعدی که به معاهده ما ينز شهرت يافت مبادله شد • در 1868اين تفاهم نامه بعنوان قانون مانهایم و توسط کمیسیون مرکزی دره راین در استراسبورگ فرانسه اصلاح شد. وبنام قانون «آزادي حرکت در شاهراه آبی بین المللی» شهرت یافت. • در این ایام گوره های اطراف شاخه های رودخانه و باتلاقهای كناره آن احداث شد تا امکان عبور و مرور شناورها تا ظرفیت 3000 تن بر روی رود «راین» بیشتر شود. • در سال 1885، پنج کشور حاشیه راین « پیمان ماهی آزاد» را بستند که در نوع خود بی نظیر بود. • ماهیان آزاد به علت آلودگی و احداث سدهای متعدد از رودخانه رفته بودند ، ماهیان آزادنشانه سلامت آب رودخانه ها ، تقریباً در 18 ماهگی از« راین» به درياي شمال می روند و در سنین بلوغ و بالاتر و معمولا در 4 یا 5 سالگی برای تخم ریزی به طرف بالای رودخانه و زادگاه خود بر می گردند. در آن سالها، هیچ ماهی آزادی در رودخانه نبود. • در طول قرن 19 بسیاری از پروژه های مهندسی کشورها بدون هماهنگی با پائین دست و یا قسمتی تفاهم نامه ای دو جانبه ساخته شد.

15. ادامه: • در 1807دوک بزرگ بادن (بازل) تصمیم یک جانبه ایبراي«حفر کانال انتقال آب از رودخانه راین» را گرفت ، آب را از مسیر خود خارج وبا این عمل به اصطلاح «بهبود آبرسانی» سطح آب مناطق بالادست رودخانه و اراضي اطراف آن به سرعت پایین افتاد. و یک آسیب جدی و ناگهانی به منطقه وارد شد. سیلاب به دشت های پرآب و جگن زارهای وسیع منطقه راین بالایی نرسید، آنها خشک شدند. • ضربه دیگر احداث کانال آلزاس فرانسه در 1920بود که بدون توجه به ملاحظات مهندسی کشورهای اطراف ساخته شد. این تصمیم توسط فاتحین جنگ جهانی اول و بعنوان یکی از بندهای پیمان ورسای گرفته شد. به موجب یکی از بندهای پیمان ورسای، به فرانسه اجازه داده می شد که 10 نیروگاه آبی و سد در فاصله بین بازل و استراسبورگ احداث کند. • در 1935 ، رودخانه کاملاً از ماهی آزاد تهی شده بود. برداشت آب از رودخانه دشوار بود .آب شور و بدمزه شده و بوي اسید کاربولیک از آن متصاعد می شد. • اما هنوز در آنسالها رودخانه توان خود پالایی خود را داشت و تااينكه رودخانه در اواسط قرن بیستم به مقادیر بسیار زیاد«ضايعات مايع »که اغلب از شهرها و مزارع و توسعه صنایع سرازير ميشد ، آلوده ومیزان فسفات وارده ناشی از مصارف خانگی وضد عفونی کننده ها به حد خطرناکی رسیده بود. • بعد از جنگ جهانی دوم بسیاری از کشورها از گفتگو با آلمان زمین گیر شده امتناع داشتند ولی در عوض نمی خواستند، راین مانندآلمان زمین گیر شود • در 1946هلند از سوئیس درخواست نمود که در گفتگوهای «آلودگی راین» شرکت کند. این گفتگو ها باب جدیدی در مورد نجات ماهی آزاد در بازل سوئیس بود که بعدها در 11 ژوئن 1951 منجر به تشکیل «کمیسیون حفاظت از راین» يا (ICPR) شد. • در همان سال 5 کشور حاشیه رودخانه بانضمام لوگزامبورگ حاضر به مشارکت برای سرمایه گذاری در امر مبارزه با آلودگی آب شدند. کار کند بود و نتایج کم. در مدت 20 سال بعدی اوضاع وخیم تر شد اما سرانجام کشورها متقاعد شدند که نمونه برداری وپايش دائمی و کاملی را انجام دهند.

16. ادامه: • در 1963 امضاء اولین تفاهم نامه جديد جلوگیری از آلودگی در برن سوئیس /تشکیل دبیرخانه وستاد مرکزی دائمیکمیسیون حفاظت آب در لوکزامبورگ و سپس در کوبلنز (آلمان و محل تلاقی رودخانه هاي لان و موزل). • جمع آوری و توزيع اطلاعات ارزشمندی در مورد شرایط رودخانه وتهيه گزارشهای اولیه پیشرفت کار در مورد پایش موضوعات متعدد اکولوژی از آن سال به بعد توسط دبیرخانه • شرکت مرتب وزراي محیط زیست و کارشناسان و هر یک از اعضاء دولتي ICPR در همایش هاي مرتبط • اتخاذ تصمیمات مشترک(هر کشوری در اراضی و یا دولت های محلی توصیه هاي به عمل آمده را به کار می برد ولی هیچ کشوری و با حتی کمیسیونICPR و با دبیرخانه آن به تنهایی قدرت اجرایی و با حقوقي برای طرح و یا اجازه ای برای صدور دستور اجرای تصمیمات جدید را ندارد.) • پروژه های محیط زیستی توسط کمیسیون مطرح با هزينه‌هاي هريك از دولت‌هاي عضو انجام مي‌شود. كميسيون فقط به اجراي آن در تمام طول رودخانه نظارت دارد. • در فاصله سال‌هاي 1970 تا 1974 اكسيژن محلول در آب هنوز بين دو و چهار ميلي‌گرم در ليتر بوده كه بسيار كمتر از حد تقويت رشد هرگونه ارگانيسم • در 1976، «كميته اروپا »كه بعدها «اتحاديه اروپا» ناميده شد به ICPR پيوست كه قدرت واختيارات. بيشتري به آن داد و در نتيجه ابزارهاي به كارگيري و معيارهاي سنجش تقويت شد . • در سال 1976 اعضاء ICPR ، يك كنوانسيون كه در آن ليست مواد شيميايي از سياه تا خاكستري طبقه‌بندي شده بود را تهيه كردند. • سطوح بالاي خطر به كادميوم و جيوه و ساير عناصر خطرناك داده شده بود و براي برطرف كردن هر يك گام‌هايي پيش‌بيني شده بود. مثلاً كارخانجاتي كه قبلاً فقط تصفيه‌خانه داشتند، بايد در تمام طول «خط توليد» خود از فن‌آوري مناسب حذف آلودگي‌هاي خطرناك استفاده كنند. • به موازات آن در منطقه پاياب رودخانه راين ودر مرز آلمان و هلند، برنامه كاهش كلرايدهاي رودخانه از 500 به 200 ميلي‌گرم در ليتر به اجرا گذاشته شد. • در اين مناطق املاح زيادي پس از جوشاندن آب در كتري ديده مي‌شد كه بيشتر آن از معادن پتاس آلزاس فرانسه، و شستشوي اراضي و واريز مستقيم نمك‌ها به رودخانه هاي راين وموزل و ضايعات شيميايي كارخانجات حاشيه رود راين به وجود مي‌آيد .ميزان نمك حمل شده از طريق رودخانه «وسر» ومعادن پتاس در گاهي اوقات به 3000 ميلي‌گرم در ليتر مي‌رسيد .

17. ادامه: • در فاصله 1976 تا 1990 با صرف هزينه‌اي بالغ بر 38/5 ميليارد دلار و ساخت يك رشته از تصفيه‌خانه‌ها ي زنجيره اي سطح اكسيژن متناوباً افزايش يافت و تنوع زيستي رودخانه بهبود يافت. • تصفيه‌خانه‌ها وظيفه خود را انجام و آلودگي به وجود آمده و شكاف‌هاي موجودبرطرف گرديد • گياهان كنار آبزي هم ميزان كمي از آلودگي‌ها و فلزات سنگين را جذب و برطرف كردند ولي هنوز هم رودخانه مقادير زيادي از فلزات سنگين مانند جيوه كادميوم و روي و تركيبات خطرناك مانند بنزن و يا مشتقات پلي كلرايد ها، را دارد . • در سال 1986 ، به مردم حاشيه رودخانه يك شوك بزرگ وارد شد و آن آتش‌سوزي و تخريب كارخانه دارويي ساندوز در شوايتزرهال نزديك بازل بود. آبي كه آتش نشانان براي اطفاء حريق به كار بردند، مقادير زيادي حشره‌كش و آفت كش را به رودخانه سرازير كرد كه منجر به يك فاجعه اكولوژيكي شد . • هشدارهاي زيست‌محيطي افزايش يافت و كارخانجات براي مبارزه با آلودگي حساس تر شدند.اين موضوع قدرت تحقق اهداف ICPR را افزايش داد . • در 1987 برنامه اقدام احياء اكولوژيكي راين يا • Rhine Action Programmer for Ecological Rehabilitation يا بنيان گذاشته شد. • در نتيجه اين اقدامات : مقادير آلوده سازها به شدت كاهش يافت • ميزان جيوه رودخانه در فاصله 1985 تا 1992 در شهر بايمان- لوبيت Bimnen-Lo bith در نزديكي مرز آلمان و هلند از 6 به 3/2 تن و كادميوم از 9 به 5/9تن وروی از 3/6 به 1/9 تنرسيد. • تصفيه‌خانه‌هاي ويژه‌اي در پايين دست شوايترزرهال احداث شد. در اجراي اين برنامه، انواع ماهي ها واز جمله «ماهي آزاد» به رودخانه بازمي ‌گشتند براي اين امر بايد آب سالم تر مي‌شد. • در سال 1991 بيش از يك ميليون قطعه ماهي در رودخانه رها شدند ولي هنوز پاياني براي ماهيان مهاجر نبود. • در 1996، بعداز سال‌ها نخستين ماهي آزاد رودخانه ، در پاياب سد ايفز هايم Iffezheim نزديك بادن- بادن صيد شد. اين ماهي از درياي شمال تا پاي سد آمده بود. به كمك سد و نيروگاه ايفزهايم، گذرگاه ماهي هم براي اين منطقه ساخته شد .تا سال 2000 تقریبا نیمی از اهداف تعیین شده بر آورد شده بود ولی هنوز تا پاك‌سازي كامل رودخانه از آلودگي راه درازي باقي است

18. ساختار اداري و نتیجه گیری: • محدوده راين به مثابه شهر بسيار بزرگي است كه در آن مسائل متعددی از جمله تأمين آب ،دفع سيل، بدي كيفيت آب،‌ تأمين انرژي، حمل و نقل و مسائل اداري وجود دارد. تقاضاي آب در طيف وسيعي از اهداف در زمان‌هاي مختلف با رشد جمعيت ، صنايع ، كشاورزي، توليد برق آبي افزايش يافته است. • ازاينرو سازماني داراي هيئت رئيسه مجمع، رئيس دبيرخانه گروه‌ هماهنگي و گروه‌هاي كاري دائمي بادو برنامه اصلي توسعه پايدار و دفاع در مقابل سيلمرتبط با گروه‌هاي كاري، كيفيت آب، اكولوژي و بررسي و اندازه‌گيري انتشار آلودگي بوجود آمده است • بنابراين همكاري بين‌المللي رودخانه راين يا پيمان ممنوعيت صيد ماهي در سال 1887 به علت آلودگي آب ، به يك نهضت بزرگ مبارزه با آلودگي آب تبديل شد • «كميسيون بين‌المللي حفاظت رودخانه راين در مقابل آلودگي» يا ICPR) )(International commission for protection of the Rheine against pollution) سال1946 وبرنامه اقدام سال 1986« برنامه اقدام رود راين» يا Rhine Action programmer (RAP) به كه هدف آن برگرداندن گونه‌هاي مهاجر از جمله ماهي آزاد (معرف سلامتي آب) به رودخانه ،تشديدجلوگيري از آلودگي دائمي، كاهش خطرات سرريز، ورود ضايعات آلوده غيرمترقبه به آب و بهبود شرايط هيدرولوژيكي رودخانه در سطوح ملي و بين‌المللي از اهداف ديگرآن بود در قالب يك سيستم بين المللي فعال شدكه داراي وظايفي بشرح زير است: • در سطح ملي : تعيين شاخص و ميزان آلودگي مجاز ورودي به رودخانه ومقررات آن تجهيز اجباري صنايع به احداث تصفيه‌خانه پساب عوارض آلوده‌سازي براي بخش‌هاي مختلف و صنايع نصب و راه اندازي ايستگاه‌هاي اندازه‌گيري رودخانه وخروجي تصفيه خانه ها • در سطح بين‌المللي : مشاركت بيشتر كشور در همكاري براي كاهش آلودگي نصب سيستم هشدار دهنده فوري در هنگام مشاهده آلودگي‌هاي بيش از حد مجاز بعضي از آلوده كننده‌ها اجراي بعضي از طرح‌هاي حفاظت و نگهداري گونه‌ها و مناظر طبيعي و چشم‌اندازهاي محيطي

19. يك پيشنهاد • در ايران براي رودخانه‌هاي مثل كارون تقسيم‌بندي خاصي مانند: • منطقه ساحلي از دهانه خيلج فارس تا ا هواز و بالاتر از آن (منطقه انتهايي) • منطقه مياني پاياب از اهواز تا گتوند • منطقه كوهستاني مياني از گتوند تا كارون 1 • منطقه كوهستاني بالايي از كارون يك تا كارون چهارم • منطقه كوهستاني سراب از كارون چهار تا كوهرنگ • براساس اين منطقه‌بندي: • شناسايي و دسته‌بندي تعداد روستاها، شهرها، مزارع و باغات و حاشيه رودخانه و كارخانجات وچشمه های آب شور • آثار مثبت و منفي هر يك • انواع آبزيان، كنار آبزيان،گونه های گیاهی وجانوری • درجه‌بندي شوري، آلودگي و يا مسموميت‌هاي مناطق مختلف • تعیین ميزان كمينه وبيشينه مواد آلوده كننده براي هر يك از مناطق • ونهایتا اعمال قوانین مناسب وبرنامه جلوگیری از آلودگی آب منطقه ای مناسب است

20. باتشكر از دقت وتوجه شما