สารสนเทศและการศึกษาค้นคว้า

1. GEL1103 สารสนเทศและการศึกษาค้นคว้า Information and Education 4.1 บทที่ ระบบจัดเก็บทรัพยากรสารสนเทศของห้องสมุด ฉัตรกมล อนนตะชัย chatkamon.a@gmail.com

2. วัตถุประสงค์ • บอกความหมายของการจัดหมู่หนังสือได้ • อธิบายประโยชน์ของการจัดหมู่หนังสือได้ • อธิบายระบบการจัดหมู่หนังสือระบบทศนิยมของดิวอี้ และระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกันได้ • อธิบายเลขเรียกหนังสือได้ • อธิบายการจัดเรียงทรัพยากรสารสนเทศได้

3. หัวข้อนำเสนอ 4 ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 1 2 เลขเรียกหนังสือ 2 การจัดเรียงทรัพยากรสารสนเทศ 3

4. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การจัดหมู่หนังสือ การจัดหมู่หนังสือ หมายถึง การจัดหนังสือที่มีเนื้อหาหรือประเภท หรือแบบการประพันธ์อย่างเดียวกันไว้ด้วยกัน และใช้สัญลักษณ์แทนเนื้อหา หรือประเภท หรือแบบการประพันธ์ของหนังสือ (รัถพร ซังธาดา : 2544)

5. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 วัตถุประสงค์ของการจัดหมู่หนังสือ • เพื่อความสะดวกรวดเร็วในการจัดหนังสือให้เป็นระเบียบเรียบร้อย หยิบง่าย หายรู้ • เพื่อความสะดวกรวดเร็วในการค้นห้าหนังสือที่ต้องการ

6. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ประโยชน์ของการจัดหมวดหมู่หนังสือ • ผู้ใช้และเจ้าหน้าที่ห้องสมุดสามารถค้นหาหนังสือที่ต้องการได้โดยสะดวกและรวดเร็ว • เจ้าหน้าที่ห้องสมุดสามารถนำหนังสือเข้าไปจัดเรียงบนชั้นหนังสือให้ถูกที่โดยสะดวกและรวดเร็ว • หนังสือที่มีเนื้อหาอย่างเดียวกัน หรือคล้ายคลึงกัน หรือมีลักษณะการประพันธ์อย่างเดียวกันจะรวมอยู่ด้วยกันทั้งหมด ทำให้ผู้ใช้มีโอกาสที่จะพิจารณาเลือกใช้หนังสือที่ตรงกับความต้องการ จากหนังสือประเภทเดียวกันหลายๆ เล่ม

7. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ประโยชน์ของการจัดหมวดหมู่หนังสือ (ต่อ) • ทำให้ทราบจำนวนหนังสือในแต่หมวดหมู่ว่ามีมากน้อยเพียงใด เพียงพอแก่การให้บริการหรือไม่ อันเป็นข้อมูลสำคัญประการหนึ่งในการดำเนินงานจัดหาทรัพยากรของห้องสมุด • เมื่อได้หนังสือใหม่เข้ามาในห้องสมุด ก็สามารถนำมาจัดหมวดหมู่และไปวางรวมกับหนังสือเดิมเพื่อให้บริการได้อย่างรวดเร็ว โดยไม่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง กระทบกระเทือนหรือมีปัญหากับหนังสือที่มีอยู่เดิม

8. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 แนวคิดในการจัดหมวดหมู่วัสดุ • การจัดหมวดหมู่วัสดุโดยทั่วๆ ไป มีแนวคิดในการจัดอยู่ 2 แบบ คือ • การจัดหมวดหมู่ตามลักษณะที่ปรากฏอยู่ภายนอก (Artificial Classification) • หมายถึง การจัดหมวดหมู่จัดโดยยึดลักษณะภายนอกเป็นเกณฑ์ในการจัด เช่น จัดหนังสือแยกตามสีปกของหนังสือ จัดตามขนาด หรือการแยกหนังสือ วารสารหรือโสตทัศนวัสดุไว้คนละที่ • การจัดหมวดหมู่ตามคุณลักษณะเนื้อหาภายในตัววัสดุ (Natural Classification)หมายถึง การจัดหมวดหมู่โดยพิจารณาคุณลักษณะเนื้อหาของวัสดุนั้นๆ เช่น การจัดหนังสือตามเนื้อหาวชาของหนังสือ เช่น แยกเป็น คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ภาษาไทย เป็นต้น

9. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบจัดหมู่หนังสือห้องสมุด • ห้องสมุดจัดเก็บหนังสือไว้บนชั้นโดยจัดเรียงตามเลขเรียกหนังสือ (Call Number) • หนังสือแต่ละเล่มจะมีเลขเรียกที่ไม่ซ้ำกัน ผู้ใช้ต้องค้นจากบัตรรายการ หรือฐานข้อมูล OPAC แล้วจดเลขเรียกหนังสือ เพื่อนำมาหยิบตัวเล่มที่ชั้นเก็บหนังสือ • ระบบจัดหมวดหมู่หนังสือที่เป็นที่นิยมใช่อย่างแพร่หลายทั่วโลกมีหลายระบบ แต่ที่นิยมใช้ในประเทศไทย คือ • - ระบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System) • - ระบบห้องสมุดรัฐสภาอเมริกัน (Library of CongressClassificationSystem)

10. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System) • ระบบทศนิยมของดิวอี้ เรียกย่อๆ ว่า D.C หรือ D.D.C เป็นระบบการจัดหมวดหมู่หนังสือในห้องสมุดที่นิยมระบบหนึ่ง คิดค้นขึ้นโดยชาวอเมริกัน ชื่อ เมลวิล ดิวอี้ (Melvil Dewey) ในขณะที่เขากำลังเป็นผู้ช่วยบรรณารักษ์อยู่ที่วิทยาลัยแอมเฮอร์ส (AmherstCollege)รัฐแมสซาชูเซตต์ประเทศสหรัฐอเมริกา • การจัดหมวดหมู่หนังสือตามระบบทศนิยมของดิวอี้ แบ่งหนังสือออกเป็นหมวดหมู่ต่างๆ จากหมวดหมู่ใหญ่ไปหาหมวดหมู่ย่อย ต่างๆ

11. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System) • ระบบทศนิยมของดิวอี้ มีการแบ่งหมวดหมู่หนังสือเป็นหมวดใหญ่ 10 หมวดใหญ่ (Classes) และจากหมวดใหญ่แต่ละหมวดแบ่งย่อยลงไปอีก 10 หมวดย่อย (Division) และแต่ละหมู่ก็แบ่งย่อยลงไปอีก 10 หมู่ย่อย (Section) และย่อยลงไปอีกเรื่อยๆ ทำให้เข้าใจและจำง่าย ไม่สับสน

12. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System) • การแบ่งหมวดหมู่ระดับที่ 1มีการแบ่งหมวดหมู่หนังสือเป็นหมวดใหญ่ 10 หมวดใหญ่ ได้แก่ • 000 เบ็ตเตล็ด (Generalities) • 100 ปรัชญา (Philosophy) • 200 ศาสนา (Religion) • 300 สังคมศาสตร์ (Socialsciences) • 400 ภาษาศาสตร์ (Language) • 500 วิทยาศาสตร์ (Science) • 600 วิทยาศาสตร์ประยุกต์หรือเทคโนโลยี (Technology) • 700 ศิลปกรรมและการบันเทิง (Artsandrecreation) • 800 วรรณคดี (Literature) • 900 ประวัติศาสตร์และภูมิศาสตร์ (Historyandgeography)

13. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System) • การแบ่งหมวดหมู่ระดับที่ 2มีการแบ่งออกเป็นอีก 10 หมวดย่อย โดยใช้ตัวเลขหลักสิบเป็นตัวบ่งชี้ รวมเป็น 100 หมวดย่อย เช่น หมวด 000 เบ็ดเตล็ด สามารถแบ่งหมวดย่อยได้อีก 10 หมวด ได้แก่ • 000 วิทยาการคอมพิวเตอร์และความรู้ทั่วไป • 010 บรรณานุกรม แคตตาล็อก • 020 บรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์ • 030 หนังสือรวบรวมความรู้ทั่วไป สารานุกรม • 040 ยังไม่กำหนดใช้ • 050 สิ่งพิมพ์ต่อเนื่อง วารสาร และดรรชนี • 060 องค์การและพิพิธภัณฑวิทยา • 070 สื่อใหม่ วารสารศาสตร์ การพิมพ์ • 080 ชุมนุมนิพนธ์ • 090 ต้นฉบับตัวเขียน หนังสือหายาก

14. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System) • หมู่ย่อย (Section) หรือการแบ่งครั้งที่ 3 คือการแบ่งหมวดย่อยแต่ละหมวดออกเป็น 10 หมู่ย่อย รวมเป็น 1,000 หมู่ย่อย โดยใช้เลขหลักหน่วยแทนสาขาวิชา • ตัวอย่างหมวดย่อย 010 บรรณานุกรม แคตตาล็อกแบ่งออกเป็นหมู่ย่อยดังนี้ • 011 บรรณานุกรมชนิดต่างๆ • 012 บรรณานุกรมและแค็ตตาล็อกของเฉพาะบุคคล • 013 บรรณานุกรมและแค็ตตาล็อกของงานของผู้แต่งประเภทต่างๆ • 014 บรรณานุกรมและแค็ตตาล็อกของงานที่ไม่ปรากฏผู้แต่งหรือผู้แต่งใช้นามแฝง • 015 บรรณานุกรมและแค็ตตาล็อกของงานที่มาจากที่เฉพาะแห่ง • 016 บรรณานุกรมและแค็ตตาล็อกของงานที่มีเนื้อหาเฉพาะ • 017แค็ตตาล็อคทั่วไป • 018 แค็ตตาล็อคที่จัดเรียงโดยชื่อผู้แต่ง รายการหลัก ปีที่พิมพ์ หรือเลขทะเบียน • 019แค็ตตาล็อคที่จัดเรียงตามแบบพจนานุกรม

15. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System) • จุดทศนิยม หรือการแบ่งครั้งที่ 4 จากการแบ่งเป็นหมู่ย่อยหรือการแบ่งครั้งที่ 3 ยังสามารถแบ่งให้ละเอียดออกไปได้โดยใช้จุดทศนิยม เพียงระบุเนื้อหาวิชาเฉพาะเจาะจง • ตัวอย่างหมู่ย่อย 011 บรรณานุกรมชนิดต่างๆ แบ่งออกเป็นจุดทศนิยมดังนี้ • 011 บรรณานุกรมชนิดต่างๆ • 011.1 บรรณานุกรมสากล • 011.2 บรรณานุกรมทั่วไปของงานที่พิมพ์สาขาต่างๆ • 011.3 บรรณานุกรมทั่วไปของงานที่พิมพ์เป็นแบบต่างๆ • 011.4 บรรณานุกรมทั่วไปที่เน้นลักษณะเฉพาะมาตรฐานมากกว่ารูปแบบ • 011.5 บรรณานุกรมทั่วไปของงานที่ออกโดยสำนักพิมพ์ชนิดต่างๆ • 011.6 บรรณานุกรมทั่วไปของงานที่ทำสำหรับผู้ใช้หรือห้องสมุดประเภทต่างๆ • 011.7 บรรณานุกรมทั่วไปของงานที่มีเนื้อหาเฉพาะชนิด

16. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System) • ตัวอย่างการแบ่งหนังสือในหมวด 300 สังคมศาสตร์ • หมวดใหญ่ 300 สังคมศาสตร์ • หมวดย่อย 301 สังคมวิทยา • หมวดย่อย 302 การกระทำระหว่างกันทางสังคม • หมวดย่อย 310 การรวบรวมสถิติทั่วไป • หมวดย่อย 320 รัฐศาสตร์ • หมู่ย่อย 321 ระบบของรัฐบาลและรัฐ • 322 ความสัมพันธ์ของรัฐต่อกลุ่มองค์กรและสมาชิกกลุ่ม องค์กร • แบ่งเนื้อหาย่อยเป็นทศนิยม 322.1 ความสัมพันธ์ของรัฐกับองค์กร ทางศาสนา เช่นวัด • 322.2 ความสัมพันธ์ของรัฐกับขบวนการ แรงงาน

17. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบทศนิยมของดิวอี้ (Dewey Decimal Classification System) • ข้อบกพร่องของระบบการจัดหมู่หนังสือระบบทศนิยมของดิวอี้ • 1. มีหมวดใหญ่เพียง 10 หมวด ขยายไม่ได้ • 2. การแบ่งหมวดหมู่หนังสือเกี่ยวกับประเทศในทวีปเอเชียไม่ละเอียดเท่าที่ควร เช่น เลขประวัติศาสตร์ไทยกำหนดเลขหมู่ไว้เพียงเลขเดียว ทำให้ต้องใช้เลขหมู่ซ้ำกันมาก หาหนังสือเล่มที่ต้องการได้ยาก • 3. การพิมพ์ตารางเลขหมู่ใหม่แต่ละครั้งมักมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ทำให้เกิดปัญหาเลขหมู่ของหนังสือที่ได้จัดไว้อยู่ก่อนแล้ว • 4. เลขหมู่ใหม่ ๆ มักค่อนข้างยาว แบ่งละเอียด ทำให้มีตัวเลขจุดทศนิยม จำนวนมาก

18. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน (Library of Congress Classification) • ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกันการจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกันนี้เรียกย่อ ๆ ว่าระบบ L.C ผู้คิดคือ ดร.เฮอร์เบิร์ตพุทนัม(Herbert Putnum) คิดขึ้นในปี ค.ศ. 1899 ขณะที่ทำหน้าที่เป็นบรรณารักษ์หอสมุดรัฐสภาอเมริกัน ซึ่งปัจจุบันเป็นห้องสมุดที่ใหญ่ที่สุดในโลก ตั้งอยู่ ณ กรุงวอชิงตัน สหรัฐอเมริกา

19. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน (Library of Congress Classification) • ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน การจัดแบ่งหมวดหมู่หนังสือมิได้อิงหลักปรัชญาใด ๆ มิได้เรียงลำดับวิทยาการ แต่กำหนดหมวดหมู่ตามหนังสือสาขาต่าง ๆ ที่มีอยู่ในหอสมุดแห่งนั้น โดยแบ่งเป็น 20 หมวดใหญ่ ใช้อักษรโรมันตัวพิมพ์ใหญ่ A – Z ยกเว้น I Q W X Y ผสมกับตัวเลขอารบิค ตั้งแต่เลข 1-9999 และอาจเพิ่มจุทศนิยมกับตัวเลขได้อีกหมวดใหญ่ทั้ง 20 หมวด

20. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน (Library of Congress Classification) • การแบ่งหมวดใหญ่ (Classes) หรือการแบ่งครั้งที่ 1 แบ่งออกเป็น 20 หมวด โดยใช้ตัวอักษร A – Z เป็นสัญลักษณ์แทนเนื้อหาของหนังสือ • หมวด ประเภทเนื้อหาหนังสือA ความรู้ทั่วไป (General Work) B ปรัชญา จิตวิทยา ศาสนา (Philosophy, Psychology, Religion) C ศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ (Auxiliary Sciences History)D ประวัติศาสตร์ทั่วไปประวัติศาสตร์โลกเก่า (History : General Old Word)E-F ประวัติศาสตร์ : อเมริกา (History : America) • G ภูมิศาสตร์ทั่วไป โบราณคดี นันทนาการ (Geography, Antropology, Recreation)

21. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน (Library of Congress Classification) • หมวด ประเภทเนื้อหาหนังสือ (ต่อ) • H สังคมศาสตร์ (Social Sciences)J รัฐศาสตร์ (Political Science)K กฎหมาย (Law) L การศึกษา (Education)M ดนตรี (Music and Books on Music) N ศิลปกรรม (Fine Arts) P ภาษาและวรรณคดี • (Philology and Literatures) Q วิทยาศาสตร์ (Science)R แพทยศาสตร์ (Medicine) S เกษตรศาสตร์ (Agriculture)T เทคโนโลยี (Technology)U ยุทธศาสตร์ (Military Science)V นาวิกศาสตร์ (Naval Science)Z บรรณารักษ์ศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์ (Bibliography, Library Science)

22. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน (Library of Congress Classification) • การแบ่ง หมวดย่อย (Division) หรือการแบ่งครั้งที่ 2 โดยใช้ตัวอักษรโรมันสองตัวเป็นสัญลักษณ์แทนเนื้อหาหนังสือ ยกเว้น หมวด E-F และหมวด Z จะใช้อักษรตัวเดียวผสมกับตัวเลข ส่วนหมวด K และ D จะใช้อักษร 3 ตัว ซึ่งแต่ละหมวดจะแบ่งได้มากน้อยต่างกัน ตัวอย่าง การแบ่งหนังสือในหมวด T จะแบ่งได้ 16 หมวดย่อย • TA วิศวกรรมศาสตร์ทั่วไป วิศวกรรมโยธา TC วิศวกรรมศาสตร์ TD เทคโนโลยีสิ่งแวดล้อม วิศวกรรมสุขาภิบาล TE วิศวกรรมทางหลวง ถนน และผิวการจราจร TF วิศวกรรมรถไฟ และการปฏิบัติการ TG วิศวกรรมสะพาน TH การก่อสร้างอาอาคาร TJ วิศวกรรมเครื่องกลและเครื่องจักร

23. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน (Library of Congress Classification) • ตัวอย่าง การแบ่งหนังสือในหมวด T จะแบ่งได้ 16 หมวดย่อย (ต่อ)TK วิศวกรรมไฟฟ้า อิเล็กทรอนิกส์ วิศวกรรมนิวเคลียร์ TL ยานพาหนะ การบิน ยานอวกาศ TN วิศวกรรมเหมืองแร่ โลหะการ TP เคมีเทคนิค TR การถ่ายภาพ TS การผลิต โรงงาน TT หัตถกรรม TX คหกรรมศาสตร์

24. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน (Library of Congress Classification) • การแบ่งหมู่ย่อย (Section) หรือการแบ่งครั้งที่ 3 โดยการใช้ตัวเลขอารบิคตั้งแต่ 1 – 9999 ดังตัวอย่าง PN1 วารสารสากล • PN2 วารสรอเมริกันและอังกฤษ • PN86 ประวัติการวิจารณ์ • PN101 ผู้แต่งอเมริกันอังกฤษ

25. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน (Library of Congress Classification) • การแบ่งจุดทศนิยม หรือการแบ่งครั้งที่ 4 จากการแบ่งเป็นหมู่ย่อย • ยังสามารถแบ่งให้ละเอียดโดยการใช้จุดคั่นและตามด้วยอักษรและตัวเลข เพื่อแสดงรายละเอียดหมวดเรื่อง หรือรูปแบบ หรือประเทศ เช่น • PN6100.C7 รวมโคลงกลอนของวิทยาลัย • PN6100.H8 เรื่องขำขัน • PN6519.C5 สุภาษิตจีน

26. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การเปรียบเทียบการจัดหมวดหมู่หนังสือ D.C และ L.C

27. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท 1. สัญลักษณ์ที่อยู่บนเลขเรียกหนังสือ ใช้จัดหนังสือที่มีการจัดพิมพ์พิเศษและต้องการแยกเป็นสัดส่วนต่างหาก ได้แก่

28. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท 1. สัญลักษณ์ที่อยู่บนเลขเรียกหนังสือ ใช้จัดหนังสือที่มีการจัดพิมพ์พิเศษและต้องการแยกเป็นสัดส่วนต่างหาก (ต่อ)

29. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท 1. สัญลักษณ์ที่อยู่บนเลขเรียกหนังสือ ใช้จัดหนังสือที่มีการจัดพิมพ์พิเศษและต้องการแยกเป็นสัดส่วนต่างหาก (ต่อ) สัญลักษณ์ดังกล่าวระบุไว้เหนือเลขเรียกหนังสือ เช่น

30. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท ตัวอย่าง หนังสือนวนิยาย ภาษาไทย (เลขเรียกหนังสือของนวนิยายเรื่อง ผู้ชนะสิบทิศ โดยยาขอบ (นามแฝง)ช คือ อักษรย่อของผู้แต่ง นามจริงของยาขอบ คือ โชติ แพร่พันธุ์

31. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท ตัวอย่าง หนังสือนวนิยาย ต่างประเทศ (เลขเรียกหนังสือของนวนิยายภาษาต่างประเทศเรื่อง The Good Earth ของ Pearl S. Buck)

32. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท ตัวอย่าง หนังสือรวมเรื่องสั้น ภาษาไทยใช้ ร.ส. ย่อมาจากคำว่า รวมเรื่องสั้น (เลขเรียกหนังสือของหนังสือรวมเรื่องสั้นเรื่อง กว่าจะเป็นความรัก ผู้แต่งคือ สิริมา อภิจาริน)

33. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท ตัวอย่าง หนังสือรวมเรื่องสั้น ภาษาต่างประเทศใช้ S.C. ย่อมาจากคำว่า Short Story Collection (เลขเรียกหนังสือของหนังสือ American Short Story โดย Barry Taylor)

34. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท ตัวอย่าง หนังสืออ้างอิง เพิ่มสัญลักษณ์ “อ” ถ้าเป็นหนังสืออ้างอิงภาษาไทย หนังสืออ้างอิงภาษาต่างประเทศ เพิ่มสัญลักษณ์ “R” หรือ “Ref” (เลขเรียกหนังสือของหนังสือชื่อ 100 รอยอดีต โดยสมบัติ พลายน้อย)

35. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท ตัวอย่าง หนังสืออ้างอิงภาษาต่างประเทศ เพิ่มสัญลักษณ์ “R” หรือ “Ref”(เลขเรียกหนังสือของหนังสือชื่อ Cancer, diet, and nutrition แต่งโดย peter Greenwall)

36. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท 2. อักษรย่อ ล. (เล่มที่) สำหรับหนังสือภาษาไทย และ v. (volume) สำหรับหนังสือภาษาต่างประเทศ ใช้ในกรณีหนังสือหลายเล่มในชุดเดียวกัน หรือหนังสือนั้นมีหลายเล่มจบ ใช้เลขลำดับเล่มที่ไว้ใต้เลขเรียกหนังสือ เช่น

37. ระบบจัดหมู่หนังสือ 1 การกำหนดสัญลักษณ์แทนเลขหมู่หนังสือบางประเภท 3. อักษรย่อ ฉ. (ฉบับที่) สำหรับหนังสือภาษาไทย และใช้ c. (copy) สำหรับหนังสือภาษาต่างประเทศ ใช้ในกรณีหนังสือเรื่องเดียวกัน และผู้แต่งคนเดียวกัน ซ้ำกันหลายเล่ม ใช้เลขลำดับฉบับที่ไว้ใต้เลขเรียกหนังสือ จะใช้ตั้งแต่ ฉ.2 หรือ c.2 ขึ้นไปเท่านั้น เช่น

38. เลขเรียกหนังสือ 2 เลขเรียกหนังสือ (Call Number) เลขเรียกหนังสือ (Call number) คือ สัญลักษณ์ที่ห้องสมุดกำหนดขึ้นสำหรับหนังสือแต่ละเล่มโดยเฉพาะ ซึ่งจะไม่ซ้ำกัน เพื่อบอกตำแหน่งที่อยู่ของหนังสือเล่มนั้นในห้องสมุด ทำให้สะดวกในการจัดเก็บหนังสือขึ้นชั้น และสะดวกในการค้นหา เลขเรียกหนังสือจะปรากฏอยู่ที่สันหนังสือแต่ละเล่ม และปรากฏที่ผลการสืบค้นเมื่อใช้ฐานข้อมูลหนังสือของห้องสมุด

39. เลขเรียกหนังสือ 2 เลขเรียกหนังสือ (Call Number) • เลขเรียกหนังสือ (Call number) ประกอบด้วย • เลขหมู่หนังสือ • เลขผู้แต่ง คืออักษรแรกของชื่อผู้แต่ง เลขลำดับ และตัวอักษรแรกของชื่อเรื่อง • สัญลักษณ์พิเศษอื่นๆ

41. เลขเรียกหนังสือ 2 เลขเรียกหนังสือ (Call Number) • เลขเรียกหนังสือ (Call number) ประกอบด้วย • เลขหมู่หนังสือ • เลขผู้แต่ง คือ อักษรแรกของชื่อผู้แต่ง เลขลำดับ และตัวอักษรแรกของชื่อเรื่อง • สัญลักษณ์พิเศษอื่นๆ

42. เลขเรียกหนังสือ 2 เลขเรียกหนังสือ (Call Number)

43. เลขเรียกหนังสือ 2 เลขเรียกหนังสือ (Call Number) เลขผู้แต่ง สำหรับเลขผู้แต่งภาษาไทย ใช้ตารางกำหนดเลขผู้แต่งภาษาไทย สำหรับการกำหนดเลขผู้แต่ง และเลขของชื่อหนังสือโดยมีวิธีใช้ประกอบกับตารางดังนี้

44. เลขเรียกหนังสือ 2 เลขเรียกหนังสือ (Call Number) วิธีใช้กำหนดเลขผู้แต่ง ตั้งพยัญชนะตัวแรกของชื่อผู้แต่งไว้ก่อน จึงพิจารณาลำดับที่สองว่าเป็นรูปพยัญชนะ หรือรูปสระใด เกาะติดพยัญชนะตัวแรกนั้น อยู่ในช่องการใช้เลขใดของตาราง (สามารถใช้กับชื่อหนังสือได้ด้วย) เช่น

45. เลขเรียกหนังสือ 2 เลขเรียกหนังสือ (Call Number) วิธีใช้กำหนดเลขผู้แต่ง เช่น หนังสือ ชื่อ การทำรายการค้นหนังสือ แต่งโดย รองศาตราจารย์รัถพร ซังธาดา มีเลขผู้แต่ง คือ ร63ก

46. การจัดเรียงทรัพยากรสารสนเทศการจัดเรียงทรัพยากรสารสนเทศ 3 การจัดเรียงหนังสือบนชั้น หนังสือที่ได้รับการจัดหมวดหมู่แล้ว จะต้องนำมาเขียนเลขเรียกหนังสือไว้ที่สันของหนังสือ หรือด้านหน้าของปกหนังสือเพื่อสะดวกแก่การเก็บหนังสือเรียงขึ้นชั้น ศูนย์วิทยบริการจัดเรียงตามเลขหมู่หนังสือ โดยเรียงลำดับจากเลขหมู่น้อยไปหามาก จากซ้ายมือ ไปขวามือ เลขหมู่ที่เหมือนกันจะเรียงลำดับตามอักษรย่อชื่อผู้แต่ง หากชื่อผู้แต่งซ้ำกันจะเรียงลำดับตามอักษรย่อของชื่อเรื่อง เรียงจากชั้นบนลงมาชั้นล่างของชั้นหนังสือ หากเลขเรียกหนังสือซ้ำกัน จะเรียงลำดับปีพิมพ์

47. การจัดเรียงทรัพยากรสารสนเทศการจัดเรียงทรัพยากรสารสนเทศ 3 การจัดเรียงหนังสือบนชั้น

48. 025 พ213ก 030 ธ523จ 080 ข411ร 100 ก151ง 150 น362อ การจัดเรียงทรัพยากรสารสนเทศ 3 หลักการเรียงหนังสือบนชั้น 1. ห้องสมุดเรียงหนังสือจากเลขหมู่น้อยไปหาเลขหมู่มาก เรียงจากซ้ายไปขวาเหมือนเข็มนาฬิกาเริ่มตั้งแต่ชั้นบนสุดแล้วถัดลงมาตามลำดับจนถึงชั้นล่างสุด เช่น

49. 370 ก215น 370 ค327ก 370 จ561ต 370 ณ171ม 370 ด423ช การจัดเรียงทรัพยากรสารสนเทศ 3 หลักการเรียงหนังสือบนชั้น 2. หนังสือที่มีเลขหมู่เหมือนกัน ให้เรียงตามลำดับอักษรย่อของชื่อผู้แต่ง เช่น

50. 510 ก282ก 510 ก291น 510 ก316พ 510 ก347ล 510 ก417บ การจัดเรียงทรัพยากรสารสนเทศ 3 หลักการเรียงหนังสือบนชั้น 3. หนังสือที่มีเลขหมู่เหมือนกัน ผู้แต่งมีอักษรย่อเหมือนกันให้เรียงตามลำดับเลขของผู้แต่ง เช่น