TTK EĞİTİMİ

1. TTK EĞİTİMİ Hazırlayan SMMM Nusret KURDOĞLU 1

2. Yeni TTK Neler Getiriyor? NEDEN YENİ BİR TTK? 2

3. Yeni TTK Neler Getiriyor? “EĞER BİR ÜLKEDE ŞİRKETLERİN KÖTÜ YÖNETİLDİĞİNE DAİR BİR KANI VARSA; EĞER YATIRIMCILAR, O ÜLKEDEKİ ŞİRKET YÖNETİMLERİNİ YETERİNCE ŞEFFAF BULMUYORLARSA; EĞER BİR ÜLKEDE DOĞRU MUHASEBE STANDARTLARI VE ŞEFFAF RAPORLAMA YOKSA; 3

4. Yeni TTK Neler Getiriyor? SERMAYE BAŞKA ÜLKELERE KAÇMAKTADIR. DOLAYISIYLA ŞİRKETLERİN TEK TEK İYİ OLMASI YETERLİ DEĞİLDİR. ÇÜNKÜ KÖTÜ YÖNETİMİN SONUÇLARI BÜTÜN ŞİRKETLERİ ETKİLEMEKTEDİR. 4

5. Yeni TTK Neler Getiriyor? BU SÖZLER, AMERİKAN SERMAYE PİYASASI ESKİ BAŞKANI ARTHUR LEWİTT’E AİT… VE KURUMSAL YÖNETİMİN NEDEN BU DENLİ BÜYÜK ÖNEM KAZANDIĞINI, NEDEN ÜLKEMİZDE YENİ BİR TTK’NA GEREK DUYULDUĞUNU AÇIK BİR DİLLE ORTAYA KOYMAKTA.. 5

6. Plan • Giriş • Ticari İşletme Hukuku’ndaki Yenilikler • Şirketler Hukuku’nda Genel Hükümler • Anonim Şirketler • Limited Şirketler 6

7. GirişTTK’nın İçeriği • 1535 maddeden oluşan TTK’nın başlangıç (m.1-10) ve son hükümleri (m.1521-1535) haricinde altı kitabı bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla; • ticari işletme (m.11-123), • ticaret şirketleri (m.124-644), • kıymetli evrak (645-849), • taşıma işleri (m.850-930), • deniz ticareti (m.931-1400) ve • sigorta hukukudur (m.1401-1520). 7

8. GirişTTK’yı Etkileyen Dinamikler • Uygulamada çözümsüz kalan hukuki sorunlara çözüm getirmek • Çağdaşlaşmayı ve evrenselleşmeyi sağlamak • Modern hukuki kurumların (şirketler topluluğu, tek kişilik ortaklık vb.) hukuki altyapısını oluşturmak • Ticaret Hukuku sistemini Avrupa Birliği Hukuku’na uyumlu hale getirmek • Ticaret ve Ekonomi Hukuku’nun temel prensiplerini düzenlemek 8

9. GirişTTK’nın Hazırlık Süreci • Türk Ticaret Komisyonu’nun görevlendirilmesi ve çalışmaları (Aralık 1999) • TTK Tasarısı’nın Kamuoyuna Duyurulması (Şubat 2005) • TTK Tasarısı’nın TBMM’ye Sunulması (2006) • TTK Tasarısı’na İlişkin İlk Yasama Çalışması (2008) • TTK Tasarısı’nın Bütünüyle Yasalaşması (2011) • Yeni TTK’nın daha yürürlüğe girmeden değiştirilmesi (2012- 6335 ve 6353) 9

10. GirişYürürlük Tarihleri • TTK, genel olarak 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. • Ancak iki geçici maddesi, Yasanın yayım tarihi olan 14.02.2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bazı hükümlerin yürürlüğe girişi ise 2013 yılına bırakılmıştır. Bunlara kısaca göz atarsak; 10

11. Yürürlük Tarihleri TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI KURULU KURULANA KADAR, TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARININ BELİRLENMESİNE YÖNELİK OLARAK TÜRMOB’A GEÇİCİ YETKİ VEREN GEÇİCİ 2. MADDE VE KAMU GÖZETİM KURUMU KURULUNCAYA KADAR, DENETÇİLERİN DENETLENMESİNE YÖNELİK YETKİLERİ SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI’NA VEREN GEÇİCİ 3. MADDE 14.02.2011 TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİR. 11

12. Yürürlük Tarihleri FAKAT; 02.11.2011 TARİHİNDE YAYIMLANAN 660 SAYILI KHK İLE, BU YETKİLER, “KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE ve DENETİM STANDARTLARI KURUMU” NA GEÇMİŞTİR. (İŞLEVİ KALMAYAN GEÇİCİ 2. VE 3. MADDELER, 6335 SAYILI YASA İLE KALDIRILDI.) 12

13. Yürürlük Tarihleri Öte yandan; Tüm sermaye şirketlerine bir internet sitesi oluşturma, bu siteye TTK’nun öngördüğü içeriği yükleme ve bu içeriği sürekli olarak güncelleme yükümlülüğünü getiren 1524. madde, 01.07.2013 tarihinde; (Maddedeki “her sermaye şirketi” ifadesi, “denetime tabi sermaye şirketleri” olarak değişmiştir.) 13

14. Yürürlük Tarihleri Türkiye Muhasebe Standartları (TMS – TFRS ve KOBİ-TFRS) uygulamalarını zorunlu hale getiren çeşitli maddeler 01/01/2013 tarihinde ve, Belirlenmiş sermaye şirketlerinin bağımsız denetimine ilişkin 397 – 406. maddeler, 01/01/2013 tarihinde Yürürlüğe girecektir. 14

15. 01.07.2012 de Yürürlüğe girmenin bazı sonuçları; • Yeni TTK’nun genel olarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmesi ile, aksine özel bir hüküm olmadıkça, tüm ticari işlemlere ve ticaret şirketlerine yeni TTK hükümleri uygulanacaktır. • Tüzük ve yönetmelikler, altı ay içerisinde (31.12.2012 tarihine kadar) yürürlüğe konulacaktır. (6103 s.k. Md.42)

16. 01.07.2012 de Yürürlüğe girmenin bazı sonuçları; • Tek kişilik A.Ş. ve Limited Şirket kurulabilecektir. • Kuruluşta, nakden taahhüt edilen sermayenin en az ¼ ü tescilden önce, gerisi de tescili izleyen 24 ay içerisinde ödenecektir. Bu kural, sermaye arttırımları için de geçerlidir.

17. Diğer Çeşitli Önemli Tarihler BU ARADA, DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DİĞER BAZI TARİHLER DE, TTK’NUN YANI SIRA, 6103 SAYILI YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA KANUNU İÇERİSİNDE YER ALMIŞTIR. 17

18. Diğer Çeşitli Önemli Tarihler ANONİM ve LİMİTED ŞİRKETLER, ANA SÖZLEŞMELERİNİ 01.07.2013 TARİHİNE KADAR YENİ TTK İLE UYUMLU HALE GETİRECEKLERDİR. (KANUNUN YÜRÜRLÜK TARİHİNDEN İTİBAREN 12 AY) (6103 S.K. MD.22) BU İŞLEM İÇİN YAPILACAK GENEL KURULLARDA NİSAP ARANMAYACAKTIR. MUHASEBE KAYITLARI ve FİNANSAL TABLOLAR, 01.01.2013 TARİHİNDEN İTİBAREN TMS/TFRS ve KOBİ TFRS KURALLARINA GÖRE DÜZENLENECEKTİR. (TTK Md. 1534/2-3) 18

19. Diğer Çeşitli Önemli Tarihler 31.03.2013, BAĞIMSIZ DENETÇİ SEÇİMİ İÇİN SON TARİHTİR. BU TARİHE KADAR SEÇİM ve ATAMA YAPMAYAN ŞİRKETLERE, MAHKEMECE ATAMA YAPILACAKTIR. (TTK GEÇ.Md. 6/3 ve Md. 399/6) 19

20. Diğer Çeşitli Önemli Tarihler ASGARİ SERMAYE TUTARI, TTK 332. Md. UYARINCA ANONİM ŞİRKETLERDE 50.000 TL. ve TTK 580. Md. UYARINCA LİMİTED ŞİRKETLERDE 10.000 TL.DIR. BU ŞİRKETLER, YENİ TTK’NUN YAYIMI TARİHİNDEN İTİBAREN ÜÇ YIL İÇİNDE, YANİ 14.02.2014 TARİHİNE KADAR SERMAYELERİNİ BU TUTARLARA YÜKSELTMEK ZORUNDADIRLAR. AKSİ HALDE MÜNFESİH DURUMA DÜŞECEKLERDİR. BAKANLIK, BU SÜREYİ BİRER YIL OLARAK EN FAZLA İKİ KEZ UZATABİLİR. (6103 S.K. Md. 20) SERMAYE ARTTIRIMI İÇİN YAPILACAK GENEL KURULDA NİSAP ARANMAYACAKTIR. 20

21. Diğer Çeşitli Önemli Tarihler TTK Md. 358 UYARINCA, vadesi gelmiş İŞTİRAK TAAHHÜT BORCU ifa edilmedikçeve şirketin serbest yedek akçe ve kar toplamı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça, , PAY SAHİPLERİ ŞİRKETE BORÇLANAMAZ. DİĞER YANDAN, HALEN BORÇLU OLANLAR, TTK’NUN YÜRÜRLÜK TARİHİNDEN İTİBAREN 3 YIL İÇERİSİNDE NAKDEN ÖDEME YAPARAK BORCUNU TAMAMEN TASFİYE ETMEK ZORUNDADIRLAR. BORCUN TAMAMEN VEYA KISMEN BİR BAŞKASI TARAFINDAN ÜSTLENİLMESİ, SENEDE VEYA ÖDEME PLANINA BAĞLANMASI V.B. YOLLAR TASFİYE SAYILMAZ. (6103 S.K. Md. 24) ÜÇ YIL İÇERİSİNDE TASFİYENİN GERÇEKLEŞMEMESİ HALİNDE, 300 GÜN ADLİ PARA CEZASI UYGULANIR. ÖTE YANDAN, BU SÜREDEN SONRA ALACAKLILAR, BORÇLU ORTAĞI TAKİP EDEBİLİR. (BU HÜKÜM 6335 S.Y. İLE KALDIRILMIŞTIR.) 21

22. GirişTTK’na Egemen Olan İlkeler • Kurumsal Yönetim • Eşitlik • Şeffaflık • Hesap Verebilirlik • Sorumluluk • Bağımsız Denetim • Malvarlığının Korunması • Paysahipliği Değerinin Korunması • İşlem Güvenliği (İşlem denetçiliğinin kaldırılması ile bu ilke sorunlu hale getirilmiş durumda..) 22

23. GirişTTK’nun Öngördüğü Zorunlu Hedefler • Birinci zorunlu hedef, Türk işletmelerinin uluslararası ticaret, endüstri, hizmet, sermaye ve finans piyasalarının, sürdürülebilir rekabet gücünü haiz güvenilir aktörleri olmalarıdır. • Bu hedef açısından, sermaye şirketlerinde özellikle de anonim şirketlerde kökten değişikliğe gidilerek, teknik bir kavram olan finansal raporlama esas alınmaktadır. 23

24. GirişTTK’nın Öngördüğü Zorunlu Hedefler • İkinci zorunlu hedef, şeffaflıktır. • Kanun, uluslararası muhasebe standartlarının getirilmesiyle şirketin yönetsel ve finansal durumunun izlenebilir ve denetlenebilir hale getirilmesini sağlamakta, ticari yazışmalara (TTK.m. 39/2), ticari defterlere (TTK.m. 64 vd.), finansal tablolara ve yıllık faaliyet raporuna (TTK.m. 514) ve internet sitesine ilişkin hükümleriyle, şeffaflığı hayata geçirmektedir. 24

25. GirişTTK’nın Öngördüğü Zorunlu Hedefler • Şeffaflık kavramı, “bilgi toplumu” içinde, bilgi almak isteyenin, bilgiye bulunduğu yerden kolayca ulaşabilmesini sağlayan, bilgiyi devamlı olarak önünde bulan; geçmiş ve geleceğe bakılmasını sağlayan, dili açık bir bilgi verme anlayışını ifade etmektedir. Bunu sağlamak amacıyla da (denetime tabi) sermaye şirketlerinin birer internet sitesi sahibi olması ve sitesinin belli bir bölümünü bilgi toplumu hizmetlerine ayırması zorunlu kılınmaktadır (bkz. m.1524). 25

26. GirişTTK’nın Öngördüğü Zorunlu Hedefler • Üçüncü zorunlu hedef, “sürdürülebilir pay sahipleri demokrasisi”nin sağlanması açısından şirketlerdeki güç boşluğunu önleyecek tedbirlerin alınmasıdır. • Dördüncü zorunlu hedef, AB müktesebatı (acquis communautaire) ile uyum sağlanmasıdır. • Beşinci zorunlu hedef, Türkiye’nin uluslararası toplumun bir parçası haline gelmesi, sözkonusu toplumun kurallarına uyan ve onun dilini konuşan bir hukuk sistemine sahip olmasıdır. 26

27. GirişTTK’ya Uyum Süreci • Ticari işletmeler ve şirketler, şeffaflaşmaya hazırlanmalıdır. Bu hazırlık, özellikle evrak ve kayıt düzeninin ve ticari defterlerin denetime elverişli bir biçimde saklanmasını ve gerektiğinde ibrazını ilgilendirmektedir. • Ticari muhasebe altyapısı tamamen değişmelidir.Yeni dönemde hesaplar, UFRS’yle uyumlu TMS’ye göre tutulacaktır. (raporlanacaktır.) Bu amaçla çok genel olarak, muhasebe altyapısının değiştirilmesinin zorunlu olduğu ve muhasebe kadrolarının eğitimden geçirilmesi gerektiği belirtilebilir. • Bilgi toplumu hizmetleri, eksiksiz olarak yerine getirilmelidir. Şirketin internet sitesinin oluşturulması, bu internet sitesinde bir bölümün bilgi toplumu hizmetlerine özgülenmesi zorunludur. Bilgi toplumu hizmetlerinin yerine getirilmesi, şirket ve işletme içi süreçlerde sağlıklı ve doğru bilgi akışını zorunlu kılmaktadır.(Ancak son değişiklikle bu sitede yayımlanacak bilgilerin içeriği boşaltılmıştır.) 27

28. TTK İKİNCİL MEVZUAT ALANLARI [Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (640 sayılı KHK) Sorumluluğunda olan] TEBLİĞLER 1- Kâr Payı Avansı Tebliği (m.509) 2- İzin Alacak Anonim Şirketler Tebliği (m.333) 3- Kayıtlı Sermaye Tebliği (m.332, 210) 4-Eski Türe Dönüş Tebliği (Geçici m.4, 210,) 5-Şirketler Topluluğu Tebliğleri (m.210) 6- Birikimli Oy Tebliği (m.434) 7-Defterlerin Onayına İlişkin Tebliğ (m.64) (Yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri dışında tutulacak defterlere ilişkin TMSK Tebliği – m.64) 8- Finansal Tabloların İlanı Tebliği (m.524, 210) 9- Uygulama Tebliğleri (m.210) 10- Kaçınma Görüş esasları Tebliği (m.403) 11- Unvanda İltibas Tebliği (m. 210) 12- Anonim Şirketlerde Toplantı Başkanlığı İç Yönerge Esaslarının Belirlenmesi Hakkında Tebliğ (m.419) 13- Ticaret Şirketleri İçin İlgili Siciller Uyum Tebliği (Tatbikat Kanunu m.17) YÖNETMELİKLER 1- Elektronik Ortamda Genel Kurul ve Yönetim Kurulu Yönetmeliği (m.1527) 2- Bağımsız Denetleme Yönetmeliği (m.400)* 3- Denetçinin Gözetimi Yönetmeliği (Geçici m.3)* 4-Genel Kurullarda Bulunacak Bakanlık temsilcisi Yönetmeliği (m.407) 5- Tevdi Eden Temsilcisi Yönetmeliği (m.429) 6- KOBİ Tanımı Yönetmeliği (m.1522) 7-İnternet Sitesi Yönetmeliği (m.1524) 8- Ticaret Sicili Müdürlüklerinde Aranan Şartlar ve Odalar Arası İşbirliği Yönetmeliği (m.24) 9- Faaliyet Raporu Yönetmeliği (m.516) TÜZÜKLER 1- Denetleme Tüzüğü (m.210) 2- Ticaret Sicili Tüzüğü (m.26) 3- Elektronik Ortamda Genel Kurul Tüzüğü (m.1527) 28

29. 660 Sayılı KHK’nın Getirdikleri • Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun Teşkilat ve Görevleri Hakkında 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, 02.11.2011 tarihli, 28103 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış ve yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir. • Kısaca «Kamu Gözetimi Kurumu»nun ilişkili olduğu bakan, Maliye Bakanı’dır. • Böylelikle, TTK’nın ilişkili olduğu Bakanlık, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı iken, TTK’nın şeffaflığa ve kurumsallaşmaya dair birçok hükmünün ilgili olduğu bakanlık, Maliye Bakanlığı olarak tayin edilmiştir. 29

30. 660 Sayılı KHK’nın Getirdikleri • Kamu Gözetimi Kurumu’nun kurulacağı hususu, Yeni TTK. Geçici m. 3 hükmünde düzenlenmiştir. Hükümde, Kurum’un «denetçinin denetlenmesi» işlevini üstleneceği öngörülmüştü. • 660 sayılı KHK ise, Kurum’u • Uluslararası standartlarla uyumlu Türkiye Muhasebe Standartlarını oluşturmak ve yayımlamak, • Bağımsız denetimde uygulama birliğini, gerekli güveni ve kaliteyi sağlamak, • Denetim standartlarını belirlemek, • Bağımsız denetçi ve bağımsız denetim kuruluşlarını yetkilendirmek ve bunların faaliyetlerini denetlemek ve • Bağımsız denetim alanında kamu gözetimi yapmak yetkileriyle donatmıştır. 30

31. 660 Sayılı KHK’nın Getirdikleri • Sayılan görev ve yetkilerin kullanılması açısından Kurum, düzenlemek ve denetlemekle görevli olduğu alanla ilgili ikincil düzenlemeleri yapmak ve bu konularda gerekli kararları almak (KHK.m. 9/h) yetkisiyle de donatılmıştır. • Kurum’a verilen bu yetkilerin ilgili olduğu alanlarda, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın TTK hükümleri tahtında sahip olduğu yetkiler sona ermiştir. 31

32. 660 Sayılı KHK’nın Getirdikleri • Şeffaflığın sağlanmasını sağlayan temel ilke, uluslararası muhasebe ve denetim standartlarına uyumlu Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartlarının yürürlüğe konulmasıdır. • Bu adımın en belirleyici etkisi, ticari muhasebe ile vergi muhasebesi arasındaki ayrımın kaldırılmasıdır. (Yeni düzenleme ile bu durum tehlikeye girmiş durumda.. Kayıtların VUK hükümlerine göre tutulması ama raporlamanın TMS – TFRS kurallarıyla yapılması öngörülüyor.) • Bu amaca ulaşılması için TTK ve 660 sayılı KHK ile ilişkili Bakanlık’ın, sözkonusu standartlardan ayrılmaması elzemdir. 32

33. TİCARİ İŞLETME HUKUKU’NDAKİ YENİLİKLER 33

34. Ticari İşletme HukukuTicari İşletme Tanımı • Yeni TTK’nun da temel ekseni, yine ticari işletmedir. • Kanun ticari işletmeyi; • esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve  bağımsız şekilde yürütüldüğü işletme şeklinde tanımlamaktadır (TTK.m. 11/1). • TTK Md. 12 ise; “BİR TİCARİ İŞLETMEYİ KISMEN DE OLSA, KENDİ ADINA İŞLETEN KİŞİYE TACİR DENİR.” TANIMINI GETİRMİŞTİR. 34

35. TTK Md. 15 ise, esnaf tanımını yapmıştır. • Buna göre; “İster gezici olsun, ister bir dükkanda veya sokağın belirli yerlerinde sabit bulunsun, ekonomik faaliyeti sermayesinden fazla bedeni çalışmasına dayanan ve geliri Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen sınırı aşmayan ve sanat veya ticaretle uğraşan kişi esnaftır.” • Ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınır, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak kararnamede gösterilir. (TTK m. 11/2) • Esnaf – Tacir ayrımının yapılacağı gelir sınırının ne olacağı henüz belirlenmiş değildir. • Bu ayrım ya da sınır, tutulacak defterler açısından da önem kazanmaktadır. TTK 64. Maddesinde tacirlerin tutacakları defterler sayılmış, ancak esnafın tutması gereken defterlere değinilmemiştir.

36. Her tacir, ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari işlemleri ile ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri, bu kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır. Defterler, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulur. İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir. (TTK Md. 64/1)

37. TTK 64. Maddede tacirlerin tutacakları ticari defterleri tek tek sayarken, • tüzel kişi-gerçek kişi ayrımı yapmamış, tüm tacirler aynı sistemde ele alınmıştır. • Tüm tacirler için tutulacak defterler, yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri olarak belirlenmiştir.

38. Öte yandan, muhasebe ile ilgisi olmayan pay defteri, yönetim kurulu karar defteri, genel kurul toplantı ve müzakere defteri gibi defterler de ticari defterler arasında sayılmıştır.

39. Bu maddede, tutulacak defterler arasında işletme defteri sayılmamış, ancak esnaflar için bir defter biçimi de belirlenmemiştir. Maddenin kaldırılan son fıkrasında, “Yevmiye, defteri kebir ve envanter defteri dışında tutulacak defterler, TMSK tarafından bir tebliğle belirlenir” hükmü yer almaktadır. Buna göre, esnaf için bir tebliğle işletme defteri tutulması sağlanabilir. Aksi durumda, esnafın hangi defteri tutacağı boşlukta kalacaktır. (Bu hüküm tasarıda kaldırılıyor. Bu durumda esnafın hangi defteri tutacağı daha da belirsizleşiyor.)

40. Ticari İşletme HukukuTicari İşletme Tanımı Ortada bir ticari işletme varsa; *Bu ticari işletmeyi işleten kişi tacirdir. *Ticari işletmeyle ilgili işler ticari iştir. *Tacirin borçlarının ticari olması esastır. *Ticari işlere ticari hükümler uygulanır. *Her iki taraf açısından ticari iş niteliğinde olan işlere ilişkin uyuşmazlıklar, ticari dava kapsamında çözümlenir. 40

41. Ticari İşletme HukukuTicari İşletmenin Devri • Ticari işletmenin konu olabileceği işlemler arasında, ticari işletmenin devri ve bunun hukuki sonuçları, hem BK.m. 202 hem de TTK.m. 11/3 hükümlerinde yeniden düzenlenmiştir. • Devir sözleşmesinin yazılı olması, sicile tescili ve Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilanı şarttır. • Devir nedeniyle devredenin ve devralanın müteselsil sorumlulukları açıkça düzenlenmiştir. 41

42. Ticari İşletme Hukuku - Ticari İşletmenin Devri • Devir sözleşmesi ticaret siciline tescil edildiği anda, ticari işletmeye tahsis edilen malvarlığı unsurları, devralana geçecektir. • Kiracılık hakkı, mal sahibinin izni olmadan kendiliğinden devralana geçecektir. • Yeniden yapılanma kapsamında ticari işletmelerin birleşmesi; ticari işletmenin ticaret şirketine, ticaret şirketinin ticari işletmeye dönüşmesi düzenlenmiştir. (TTK.m. 181 ve 194/3). • Bu yenilik, kanunun yeniden yapılandırmaları kolaylaştırmayı hedeflediğini gösteriyor. Özellikle ticaret şirketinin ticari işletmeye dönüşebilmesi, • Faaliyetini sermaye şirketi olarak sürdürmek istemeyenlere imkan sağlıyor. • (Hızlı tasfiyeye ilişkin ikincil düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla), şirketlerin daha hızlı bir biçimde tasfiye edilmesine hizmet edebilir. (Nitekim 6335 sayılı yasa ile eklenen Geçici 7. maddede, hızlı tasfiye konusu detaylı biçimde düzenlenmiştir.) 42

43. Ticari İşletme HukukuTacir Sıfatı • Tacir sıfatı açısından temel bir değişiklik söz konusu değildir : Ticari işletmeyi kısmen veya tamamen kendisi lehine işleten kişi tacirdir (TTK.m. 12/1). Tacir sıfatını kazanma, tacir sayılma (TTK.m. 12/2), tacir gibi sorumlu olma (TTK.m. 12/3), küçük ve kısıtlıların tacir sıfatı (TTK.m. 13) ve ticaret yapmaktan men edilenlere ilişkin kural (TTK.m. 14), muhafaza edilmiştir. • Bununla birlikte, tüzel kişilerin tacir sıfatına ilişkin kuralda bir değişiklik yapılarak vakıfların tacir sıfatı da ayrıca düzenlenmiştir. (TTK.m. 16). Bu hüküm uyarınca, bir ticari işletmeyi işletseler dahi, Devlet, il özel idaresi, belediye köy ile diğer kamu tüzel kişileri, kamuya yararlı dernekler ve gelirinin yarısından fazlasını kamu görevi niteliğindeki işlere harcayan vakıflar, tacir sıfatını kazanmaz. 43

44. Ticari İşletme HukukuTacirler Arası Bildirimler • Tacirler arasında diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshetmeye ve sözleşmeden dönmeye ilişkin ihbarlar veya ihtarların, klasik yöntemler olan noter, taahhütlü mektup ve telgraf yoluyla yapılabileceği gibi, KEP (kayıtlı elektronik posta sistemi) üzerinden güvenli elektronik imza marifetiyle de yapabilecektir (TTK.m. 18/3). • Güvenli elektronik imza ile KEP üzerinden yapılan bildirimler, güçlü bir delil vasfını kazanmaktadır. 44

45. Ticari İşletme HukukuTacirler Arası Bildirimler • TTK.m. 1525/1 : Tarafların açıkça anlaşmaları ve 18 inci maddenin üçüncü fıkrası saklı kalmak şartıyla, ihbarlar, ihtarlar, itirazlar ve benzeri beyanlar; fatura, teyit mektubu, iştirak taahhütnamesi, toplantı çağrıları ve bu hüküm uyarınca yapılan elektronik gönderme ve elektronik saklama sözleşmesi, elektronik ortamda düzenlenebilir, yollanabilir, itiraza uğrayabilir ve kabul edilmişse hüküm ifade eder. • TTK.m. 1525/2 Kayıtlı elektronik posta sistemine, bu sistemle yapılacak işlemler ile bunların sonuçlarına, kayıtlı posta adresine sahip gerçek kişilere, işletmelere ve şirketlere, kayıtlı elektronik posta hizmet sağlayıcılarının hak ve yükümlülüklerine, yetkilendirilmelerine ve denetlenmelerine ilişkin usul ve esaslar Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından bir yönetmelikle düzenlenir. Yönetmelik bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren beş ay içinde yayımlanır. 45

46. Ticari İşletme HukukuTacirler Arası Bildirimler • TTK.m. 1526/3 Ticaret şirketleri ile gerçek ve tüzel kişi diğer tacirlere ilişkin olarak, bu Kanunun zorunlu tuttuğu bütün işlemler elektronik ortamda güvenli elektronik imza ile de yapılabilir. Bu işlemlerin dayanağı olan belgeler de aynı usulle elektronik ortamda düzenlenebilir. Zaman unsurunun belirlenmesi gereken ve tüzükte düzenlenen hâllerde güvenli elektronik imzaya eklenen zaman damgasının tarihi, diğer hâllerde merkezî veri tabanı sistemindeki tarih esas alınır. • TTK.m. 1526/4 Şirket adına imza yetkisini haiz kişiler şirket namına kendi adlarına üretilen güvenli elektronik imzayla imza atabilirler. Bu durumda, kullanılacak nitelikli elektronik sertifikalarda sertifika sahibi alanı içerisine, sertifika sahibinin ismiyle birlikte temsil ettiği tüzel kişinin de ismi yazılır. Bu husus tescil ve ilan edilir. • TTK.m. 1526/5 Bu maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar 26 ncı maddede düzenlenen yönetmelikte gösterilir. • TTK.m. 1525 hükmünde belirtilen KEP Yönetmeliği, 25.08.2011 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı. 46

47. Ticari İşletme HukukuAdi Faiz • Faiz, hem Yeni Borçlar Kanunu’nda hem de TTK’da yeniden düzenlendi. • Ticari iş olmayan işlerde (TTK.m. 3,19) faiz, YBK.m. 88 hükmüne göre belirlenecek. Buna göre, • sözleşmeden kaynaklanmayan işlerde 3095 sayılı Kanun m. 1 hükmünde belirlenen faiz oranı (% 9) • Sözleşmelerde taraflar kararlaştırmamışsa % 9 • Taraflar sözleşmede faiz oranını belirleme yoluna giderlerse, azami % 13.5 (kanuni faiz oranının birbuçuk katı) düzeyinde faiz oranı uygulama alanı bulacaktır. 47

48. Ticari İşletme Hukuku - Ticari Faiz • Ticari faizde (TTK.m. 8-10) temel prensipler korunuyor. TTK, faizin başlangıcı ve oranı konusunda bir düzenleme getirmiyor, ancak ticari faizin serbestçe kararlaştırılabileceği kuralını koruyor. • Bileşik faizin uygulama alanı daraltılıyor: Bileşik faiz, yine eskiden olduğu gibi, ancak cari hesap sözleşmelerinde ve ticari ödünç sözleşmelerinde uygulanabilecektir. Buna karşın sadece borçlu açısından ticari iş olması koşulu yerine, her iki tarafın da tacir olması koşulu getirilmiştir. • Bileşik faize ilişkin hükümlerine aykırı işletilen faiz yok hükmündedir. Tüketicinin korunması hakkındaki hükümler saklıdır. 48

49. Ticari İşletme HukukuTicaret Sicili • Ticaret sicili kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle gösterilir. Bu kayıtlar ile tescil ve ilan edilmesi gereken içeriklerin düzenli olarak depolandığı ve elektronik ortamda sunulabilen merkezi ortak veri tabanı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nezdinde oluşturulacaktır (TTK.m. 24/2). • Ticaret sicilinin tutulmasından doğan bütün zararlardan Devlet ve ilgili oda müteselsilen sorumlu tutulmuştur (TTK.m. 25/2). 49

50. Ticari İşletme HukukuTicaret Sicili • Tescil yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi, daha etkin cezalara bağlanmıştır (TTK.m. 33). (1.000 TL idari para cezası) • Görünüşe güven ilkesi daha da güçlendirilmiştir : Tescil kaydı ile ilan edilen durum arasında aykırılık bulunması hâlinde, tescil edilmiş olan gerçek durumu bildikleri ispat edilmediği sürece, üçüncü kişilerin ilan edilen duruma güvenleri korunur (TTK.m. 37). • Harca tabi işlerde tescil anı, harç makbuzunun düzenlendiği andır (TTK.m. 27). • Tescili isteme süresi, aksine bir hüküm olmadıkça, yine 15 gündür (TTK.m. 30). 50