Σύνδρομο υπερλειτουργικής κύστης και μακροχρόνια χορήγηση αντιμουσκαρινικών

1. Σύνδρομο υπερλειτουργικής κύστης και μακροχρόνια χορήγηση αντιμουσκαρινικών Πέτρος Σουντουλίδης, Επιμελητής Β’ Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν.Βέροιας

2. Σύνδρομο υπερλειτουργικής κύστης (ΟΑΒ) • Έπειξη προς ούρηση >8 φορές/24ωρο με ή χωρίς ακράτεια από έπειξη, συνοδευόμενη από αυξημένη συχνότητα ούρησης την ημέρα και νυκτουρία (ICS)ICS = International Continence Society Abrams P, et al. Reviewing the ICS 2002 Terminology Report: the ongoing debate. NeurourolUrodyn2006; 25: 293

3. Συμπτωματολογία ΟΑΒ • Συχνουρία • > 8 επισκέψεις στην τουαλέτα το 24ωρο • Νυκτουρία • • >2 επισκέψεις στην τουαλέτα πριν την πρωινή αφύπνιση • Ακράτεια από έπειξη • Έπειξη συνοδευόμενη από αιφνίδια και ακούσια απώλεια ούρων Έπειξη προς ούρηση ΟΑΒ

4. Σύνδρομο υπερλειτουργικής κύστης (ΟΑΒ) • ~16% του γενικού πληθυσμού >40 ετών • έως 31% των γυναικών >65 ετών • το 1/3 (~5%) έπειξη προς ούρηση και επεισόδια ακράτειας (ΟΑΒ wet) • τα 2/3 (~10%) εμφανίζουν επιτακτικότητα χωρίς ακράτεια (OAB-dry) Stewart WF et al, World J Urol 2003/ Milsom Iet al, BJU Int 2001/Stewart WF et al,IntUrogyn J 2001.

5. Αύξηση της επίπτωσης με την ηλικία Επίπτωση ΟΑΒ στις ΗΠΑ, συσχέτιση με την ηλικία 75+ 65-74 55-64 Ηλικία 45-54 35-44 ♂ 25-34 ♀ 18-24 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Επίπτωση(%) National Center for Health Statistics. Vital Health Stat. 2002.Stewart W et al. World J Urol. 2003

6. Εκτιμώμενη επίπτωση της ΟΑΒ σε σχέση με άλλες χρόνιες παθήσεις στις ΗΠΑ Πάθηση Εκατομμύρια Αμερικανών Χρ. παραρρινοκολπίτιδα 37 Αρθρίτιδα 33 Καρδιακά νοσήματα* 21 ΟΑΒ 17 Άσθμα 15 Οστεοπόρωση 10 Διαβήτης 9 Alzheimer’s 5 * Εκτός υπέρτασης Payne CK. Campbell’s Urology Updates. 1999;1:1-20. National Center for Health Statistics. Vital Health Stat. 10(199):1998.

7. Φαρμακευτική θεραπεία ΟΑΒ Πρωτεύοντα ρόλο στην φαρμακοθεραπεία της ΟΑΒέχουν οι ανταγωνιστές των μουσκαρινικών υποδοχέων της ακετυλοχολίνης οι οποίοι βελτιώνουν την συμπτωματολογία της ΟΑΒ και την συνυπάρχουσα επιδείνωση στην ποιότητας ζωής (HRQοL), εξίσου αποτελεσματικά σε OAB wet/dry. Michel MC, de la Rosette JJ. Eur Urol. 2005.

8. Αντιμουσκαρινικά-φαρμακολογία • η ουροδόχος κύστη εκφράζει περισσότερο τους M2 παρά τους Μ3 μουσκαρινικούς υποδοχείς των λείων μυικών ινών του εξωστήρα (αναλογία Μ2/Μ3 2:1) ωστόσο η φυσιολογική ούρηση πραγματοποιείται σχεδόν αποκλειστικά μέσω των υποδοχεών Μ3. Matsui M et al, Proc NatlAcadSci USA, 2000 • Οι υποδοχείς Μ2 συνεισφέρουν στην σύσπαση του εξωστήρα σε νευρογενή δυσλειτουργία της κύστης. Braverman AS,Am J Physiol 1998. • το ουροθήλιο εκφράζει Μ υποδοχείς-δρά ως μεσολαβητής αντιμουσκαρινικών. Wuest M, NaunynSchmiedebergs Arch Pharmacol. 2005, Chess-Williams R, AutonAutacoidPharmacol. 2002

9. Αντιμουσκαρινικά φάρμακα

10. Αντιμουσκαρινικά-φαρμακοκινητικήΑντιμουσκαρινικά-φαρμακοκινητική

11. Αποτελεσματικότητα αντιμουσκαρινικών • Μετα-ανάλυση 52 τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών (RCTs) με αντικείμενο τη χορήγηση αντιμουσκαρινικών για ΟΑΒ έδειξε ότι τα αντιμουσκαρινικά βελτιώνουν τα συμπτώματα της ΟΑΒ και την ποιότητα ζωής των ασθενών ενώ είναι γενικά καλά ανεκτά. Chapple C, Khullar V, Gabriel Z, Dooley JA.The effects of antimuscarinic treatments in overactive bladder: a systematic review and meta-analysis.EurUrol. 2005 Jul;48(1):5-26

12. Αποτελεσματικότητα αντιμουσκαρινικών • 61 μελέτες, 11.956 ασθενείς, αντιμουσκαρινικά φάρμακα που μελετήθηκαν: darifenacin, oxybutynin, propiverine, tolterodine, trospium, solifenacin • θεραπεία ή βελτίωση σε όλες τις παραμέτρους της ούρησης έναντι του placebo, μικρή βελτίωση στην ποιότητα ζωής • 3πλάσια συχνότητα ξηροστομίας των αντιμουσκαρινικών έναντι του placebo • δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της μακροχρόνιας θεραπείας Nabi Get al. Anticholinergic drugs versus placebo for overactive bladder syndrome in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2006.

13. Αντιμουσκαρινικά vs placebo • Στις προοπτικές τυχαιοποιημένες μελέτες (RCTs) σε ΟΑΒ τυπικά παρατηρείται μεγαλύτερη “placebo response” σε σύγκριση με άλλες μελέτες. LandisJR,J Urol. 2004. • έχει διαπιστωθεί ότι σημαντικό ποσοστό των ασθενών μπορεί με μαντέψει με επιτυχία εάν λαμβάνει το πραγματικό ή το εικονικό φάρμακο, εάν δηλαδή ανήκει στο control arm (placebo) μιας μελέτης. Khullar V, Urology 2004

14. Κλινικές μελέτες αντιμουσκαρινικών • τα αντιμουσκαρινικά είναι εξίσου αποτελεσματικά σε ΟΑΒ ασθενείς με ακράτεια ούρων (ΟΑΒ-wet) και σε εγκρατείς ασθενείς με υπερλειτουργική κύστη (ΟΑΒ-dry). Michel MC, de la Rosette JJ, et al. EurUrol. 2005 • η αποτελεσματικότητα των αντιμουσκαρινικών σε ασθενείς με ΟΑΒ είναι ανεξάρτητη από την ύπαρξη ουροδυναμικής διάγνωσηςdetrusoroveractivity. Nitti VW, BJU Int 2009 • η ελάχιστη μείωση στα επεισόδια ακράτειας η οποία γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή και έχει θετική επίδραση στην ποιότητα ζωής είναι 3-4 επεισόδια/εβδομάδα. Homma Y, NeurourolUrodyn. 2006

15. Χρόνια χρήση αντιμουσκαρινικών • Αποτελεσματικότητα • Ασφάλεια • Συμμόρφωση • Κόστος Ποιότητα ζωής

16. Συγκριτική αποτελεσματικότητα αντιμουσκαρινικών • Δεν διαπιστώθηκε σημαντική διαφορά σε αποτελεσματικότητα/ασφάλεια μεταξύtolterodine,darifenacin,fesoterodine, solifenacin • Kανένα αντιμουσκαρινικό δεν υπερτερεί σημαντικά των υπολοίπων. Junemann K-P, EurUrol 2005/ Chapple CR, BJU Int 2004/ Chapple CR, BJU Int 2004/ Sussman D, Curr Med Res Opin 2002/ Romanzi L, ObstetGynecol 2005/ Appell RA, Mayo Clin Proc 2001/ Halaska M, World J Urol 2003

17. Αποτελεσματικότητα • Darifenacin 474 ασθενείς, 85% γυναίκες, 2 χρόνια, 7,5mg/μέρα για 2 βδομάδες και στη συνέχεια επιλογή ανάμεσα σε 7,5 ή15 mg. Διατήρηση αποτελεσματικότητας, -84% στα επεισόδια ακράτειας/εβδομάδα. Haab F, BJU Int 2006 137 ασθενείς >65 ετών, 2ετής μελέτη, 7,5mg/μέρα για 2 βδομάδες και στη συνέχεια επιλογή ανάμεσα σε 7,5 ή15 mg Διατήρηση αποτελεσματικότητας, -83,7% στα επεισόδια ακράτειας/εβδομάδα - 44% ασθενών είχαν >90% μείωση στα επεισόδια ακράτειας Hill S,Curr Med Res Opin. 2007.

18. Ασφάλεια • Darifenacin • Συχνότερες ΑΕ η ξηροστομία (23,3%/1,3-2,3% διακοπή αγωγής) και η δυσκοιλιότητα-αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (20,9%/2,4-4,2% διακοπή αγωγής). Haab F, BJU Int 2006 Hill S,Curr Med Res Opin. 2007.

19. Αποτελεσματικότητα • Tolterodine ER 4mg 188 ασθενείς, 1 χρόνος 78% ανέφεραν βελτίωση της κατάστασης, 89% θεώρησαν την θεραπεία αποδοτική. Takei M,Int J Urol. 2005 1077 ασθενείς, 1 χρόνος,διατήρηση της αποτελεσματικότητας της tolterodine 83% στα επεισόδια ακράτειας/βδομάδα, 21% στον αριθμό των ουρήσεων/24ωρο, 25% αύξηση του όγκου των ούρων/ούρηση. 75% βελτίωση της κατάστασης της κύστης, 51% βελτίωση της αίσθησης έπειξης προς ούρηση. Kreder K,Eur Urol. 2002.

20. Ασφάλεια • Tolterodine • ξηροστομία 33,5%, καμία αύξηση στη συχνότητα των ΑΕ με το χρόνο Takei M,Int J Urol. 2005 • A.E 14,5% συνολικά (γαστρεντερικό 11,4%, αναπνευστικό 9,8%, ουροποιητικό 9,1%, ξηροστομία 12,9%) δεν παρατηρήθηκε αύξηση της συχνότητας των ΑΕ στη μακροχρόνια αγωγή σε σχέση με την 3μηνη.Kreder K,Eur Urol. 2002

21. Αποτελεσματικότητα • Solifenacin 5 mg/ημέραγια 1 μήνα και στη συνέχεια ευέλικτο δοσολογικό σχήμα 5mg/10mg για 1 χρόνο. • 1347 ασθενείς, 4,7% διέκοψαν την αγωγή λόγω ΑΕ • βελτίωση σε όλες τις παραμέτρους (επεισόδια έπειξης, συχνουρίας/24ωρο, αύξηση όγκου ούρων ανά ούρηση) σε σχέση με την αρχική 3μηνη περίοδο αγωγής. • Η ικανοποίηση των ασθενών με αποτελεσματικότητα (74%) και ανεκτικότητα (85%) της solifenacin. Haab F, Eur Urol. 2005

22. Αποτελεσματικότητα • Fesoterodine 4mg για 1 μήνα και στη συνέχεια επιλογή 4mg/8mg για 2-3 χρόνια • Απο τους 417 αρχικούς ασθενείς το 61% συνέχισε την αγωγή για >2 χρόνια • 71% επέλεξαν την δόση των 8mg. • 88% ασθενών περιέγραψε ως τουλάχιστον «καλή» την εμπειρία με το φάρμακο. • Ξηροστομία (34%) διακοπή της αγωγής (2%). • Βελτίωση σε συμπτώματα της ΟΑΒ+ποιότητα ζωής η οποία διατηρήθηκε. • Ικανοποίηση από τη θεραπεία >84% των ασθενών • Van Kerrebroeck PE, Int J ClinPract. 2010

23. Είναιη μακροχρόνια χρήση αντιμουσκαρινικώνασφαλής; • ανεπιθύμητες ενέργειες που οφείλονται στον αποκλεισμό των Μ υποδοχέων στον εγκέφαλο (Μ1-5), στους σιελογόνους αδένες (Μ1,3), στην καρδιά (Μ2), στους λείους μύες του γαστρεντερικού (Μ2,3) και στον οφθαλμό (Μ3,5). • παρενέργειες από το καρδιαγγειακό λόγω αποκλεισμού των Μ2 υποδοχέων που ελέγχουν τον καρδιακό ρυθμό: παράταση QT, ταχυκαρδία σε ηρεμία,αρρυθμία, torsade de pointes. Andersson KE,BJU Int. 2007 • δεν έχει σημειωθεί κλινικά σημαντική αύξηση του καρδιακού ρυθμούMichel MC, Drug Saf. 2008. Abrams P,BJU Int. 2007

24. Αυξάνουν τον κίνδυνο επίσχεσης σε άνδρες μεΚΥΠ; • Η χρήση των αντιμουσκαρινικών σε ΟΑΒ δεν σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα επίσχεσης ούρων σε άνδρες με LUTS. Συνιστάται ωστόσο η μέτρηση υπολειπόμενου ούρων πριν την έναρξη της αγωγής σε αυτούς τους ασθενείς στον 1ο μήνα αγωγής. Chapple C,CurrOpinUrol 2010 • Ο σχετικά αυξημένος κίνδυνος επίσχεσης τον 1ο μήνα της αγωγής μειώνεται σημαντικά στη συνέχεια. Martín-Merino E, J Urol. 2009. • Η χορήγηση propiverin ER σε άνδρες>40 ετών με ΟΑΒ δεν σχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο οξείας επίσχεσης των ούρων. Oelke M, World J Urol. 2011

25. Επίδραση των αντιμουσκαρινικών σε νοητική λειτουργία-μνήμη • αρνητική επίδραση της χρόνιας χρήσης αντιμουσκαρινικών στην μνήμη και την ικανότητα αντίληψης λόγω του αποκλεισμού των Μ1,2 υποδοχέων στο ΚΝΣ. • Τα αντιμουσκαρινικά διαφέρουν ως προς την ικανότητά τους να διαπερνούν τον αιματο-εγκεφαλικό φραγμό • η ακεραιότητα του αιματο-εγκεφαλικού φραγμού εξασθενεί σε προχωρημένη ηλικία λόγω νευροεκφυλιστικών νοσημάτων (Parkinson’s, Alzheimer’s) και φλεγμονωδών νοσημάτων (πολλαπλή σκλήρυνση). Klausner AP,CurrUrol Rep. 2007

26. Επίδραση των αντιμουσκαρινικών σε νοητική λειτουργία-μνήμη • 80% ασθενών >60 ετών υπό χρόνια χρήση αντιμουσκαρινικών (>1 χρόνο) εμφάνισαν ελαφρές διαταραχές μνήμης, καθυστέρηση στις αντιδράσεις, και προβλήματα στον προφορικό λόγο έναντι μόλις του 35% των ασθενών ίδιας ηλικίας. Ancelin ML, BMJ. 2006. • Οι ανεπιθύμητες ενέργειες από το ΚΝΣ είναι περισσότερο έκδηλες για την oxybutininσε σύγκριση με tolterodine/trospiumόπως έδειξαν ΗΕΓ μελέτες σε υγιείς ενήλικες.Todorova A, J ClinPharmacol. 2001

27. Επίδραση των αντιμουσκαρινικών σε νοητική λειτουργία-μνήμη • αρνητική επίδραση της oxybutininστην μνήμη υγειών ασθενών>60 ετών έδειξε μελέτη όπου συγκρίθηκαν oxybutininΕR/darifenacin CR με placebo. • Δεν διαπιστώθηκε αρνητική επίδραση της darifenacin στη νοητική λειτουργία-μνήμη. • οι ασθενείς υπό oxybutinin δεν ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν την ελλειμματική λειτουργία της μνήμης (self-rated memory). Kay G, Eur Urol. 2006

29. Αντιμουσκαρινικά και ποιότητα ζωής θετική επίδραση της χρόνιας χρήσης όλων των αντιμουσκαρινικών (με εξαίρεση την oxybutinin) σε καθημερινές παραμέτρους ποιότητας ζωής, όπως η φυσική δραστηριότητα, ο ύπνος, το συναίσθημα. Chapple C,EurUrol. 2005 303 ασθενείς, 85 >65 ετών και 41 άνδρες με ΟΑΒ-wet, darifenacin7.5/15 mg χ1, 2 χρόνια. -Βελτίωση στην ποιότητα ζωής >50% ασθενών σύμφωνα με King's Health Questionnaire (KHQ). -2 στους 3 ασθενείς ευχαριστημένοι/εξαιρετικά ευχαριστημένοι. Dwyer P,NeurourolUrodyn 2008.

30. Αντιμουσκαρινικά και ποιότητα ζωής 12 μηνη χορήγησηtolterodine 4mg βελτίωση σεHRQoL (KHQ/SF-36), ιδιαίτερα θετική επίδραση της μακροχρόνιας αγωγής στον ψυχολογικό παράγοντα. Kelleher CJ, Am J Manag Care. 2002. η χρόνια χορήγηση solifenacinείχε σημαντικά θετική επίδραση στην ποιότητα ζωής. (35-48% βελτίωση), 2/3 αυτής της βελτίωσης στην ποιότητα ζωής προέκυψε στους πρώτους 3 μήνες της μελέτης, 1/3 στο υπόλoιπο διάστημα μέχρι 1 χρόνο. Kelleher CJ, BJU Int. 2005.

31. Πότε ένα φάρμακο είναι κλινικά χρήσιμο; • Η κλινική χρησιμότητα ενός φαρμάκου ορίζεται ως ο συνδυασμός α) αποτελεσματικότητας, β) ανεκτικότητας στις παρενέργειες και γ) συμμόρφωσης.

32. Συμμόρφωση στη μακροχρόνια χρήση αντιμουσκαρινικών • η ΟΑΒ απαιτεί μακροχρόνια αγωγή με αντιμουσκαρινικά. Ωστόσο όπως και στις παθήσεις που απαιτούν χρόνια φαρμακευτική αγωγή η συμμόρφωση των ασθενών είναι χαμηλή. Krueger KP, Adv Ther2005 • Η χαμηλή συμμόρφωση των ασθενών οδήγησε στην ανάπτυξη μορφών παρατεταμένης αποδέσμευσης των αντιμουσκαρινικών με σκοπό την καλύτερη συμμόρφωση με χορήγηση του φαρμάκου δύο ή και μία μόνο φορά την ημέρα. • οι μορφές παρατεταμένης αποδέσμευσης πλεονεκτούν σε ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των μορφών άμεσης αποδέσμευσης. Shaya FT, Am J Manag Care 2005/ D’Souza AO, J Manag Care Pharm 2008

33. Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα με τα αντιμουσκαρινικά; • Οι ελεγχόμενες συνθήκες των κλινικών μελετών, όπου τα ποσοστά συμμόρφωσης είναι υψηλά, δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. • Μόνο το 32% ασθενών υπό oxybutinin IR και το 44% ασθενών υπό αντιμουσκαρινικά παρατεταμένης χορήγησης (oxybutinin ER/tolterodine ER) συνέχισαν την αγωγή πέραν του 1 μήνα. Shaya FT, Am J Manag Care 2005 / Yu YF, Value Health 2005

34. Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα με τα αντιμουσκαρινικά; • Μελέτη σχετική με την συμμόρφωση των ασθενών στην αγωγή με tolterodine/oxybutinin έδειξε ότι - το 44,5% δεν ανανέωσε την αρχική συνταγή, - μόλις το 13% συνέχισε την αγωγή πέραν του 1 χρόνου, - 24% των ασθενών άλλαξε αντιμουσκαρινικό. D'Souza AO, J Manag Care Pharm. 2008 • Αναδρομική μελέτη συνταγογράφησης αντιμουσκαρινικών (1999-2006) -Με εξαίρεση τοtrospium, τα υπόλοιπα αντιμουσκαρινικά είχαν ποσοστά συμμόρφωσης <50% στους 6 μήνες, και <25% στο χρόνο. Brostrøm S, Eur J ClinPharmacol. 2009

35. Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα με τα αντιμουσκαρινικά; • Μόνο το 20% των ασθενών υπό αντιμουσκαρινικά ανανεώνουν την αρχική συνταγή (στοιχεία από φαρμακευτικές εταιρείες) • ανάλυση των ποσοστών διακοπής της αγωγής με έλεγχο της συνταγογράφησης σε 20,000 ασθενείς υπό oxybutinin/tolterodine IR/ER έδειξε ότι λιγότερο από το 20% συνέχιζε την αγωγή πέραν του 1 χρόνου. Chui M, Value Health 2004

36. 100% 80% 60% 40% 20% Συμμόρφωση στη φαρμακευτική θεραπεία σε ασθενείς με ΟΑΒ Prescription persistency rates of OAB medications among patients new to market (n=21,362) This data is dated from 2002 and current numbers would likely be better, but only marginally. Πηγή: The 2002 Gallup Study of the Market for Prescription Incontinence Medication. Princeton, NJ: Multi-Sponsor Surveys, Inc 2002

37. Γιατί οι ασθενείς διακόπτουν τα αντιμουσκαρινικά; • Από τους ασθενείς που διέκοψαν: -το 10% δεν άρχισε ποτέ την αγωγή λόγω φόβου παρενεργειών, - το 42% πήρε το φάρμακο μόνο για 3 μήνες - 25% άλλαξαν αντιμουσκαρινικό. • κυριότεροι λόγοι διακοπής του φαρμάκου: -οι παρενέργειες ή ο φόβος των παρενεργειών (30%), -η μειωμένη αποτελεσματικότητα (20%). Jundt K, Arch GynecolObstet. 2010.

38. Γιατί οι ασθενείς διακόπτουν τα αντιμουσκαρινικά; • σημαντικότεροι προγνωστικοί παράγοντες διακοπής α) κάπνισμα, β) άγνοια ότι ο έλεγχος των συμπτωμάτων απαιτεί λήψη φαρμάκων 2-3 φορές τη μέρα γ) άγνοια για τις ενδεχομένως σοβαρές παρενέργειες των αντιμουσκαρινικών Brubaker L, BJU Int. 2010.

39. Γιατί οι ασθενείς διακόπτουν τα αντιμουσκαρινικά; • λόγοι που προτάθηκαν από τους ασθενείς για τη διακοπή της αγωγής: • η αγωγή δεν έφερε τα προσδοκόμενα αποτελέσματα (46%) • δεν ήταν ανεκτή λόγω παρενεργειών (21%). Benner JS, BJU Int. 2010 • περίπου 1 στους 4 ασθενείς θα αλλάξει αντιμουσκαρινικό λόγω μειωμένης αποτελεσματικότητας και όχι λόγω παρενεργειών.

40. Γιατί οι ασθενείς διακόπτουν τα αντιμουσκαρινικά; • 25% των ασθενών υπό φαρμακευτική αγωγή για ΟΑΒ δεν είναι ικανοποιημένοι από την αγωγή τους.Campbell UB, Value Health 2008 • δεν βρέθηκε συσχέτιση ανάμεσα στο βαθμό συμμόρφωσης και στην δοσολογία του φαρμάκου (IR/XR) Gopal M, ObstetGynecol2008

41. Eίναι η μακροχρόνια αγωγή με αντιμουσκαρινικά απαραίτητη για όλους τους ασθενείς με ΟΑΒ ; • μελέτη γυναικών με ΟΑΒ οι οποίες ανταποκρίθηκαν στην αρχική χορήγηση propiverine για 4 εβδομάδες και στη συνέχεια το φάρμακο διακόπηκε - το 35% ζήτησε την επανέναρξη της θεραπείας μέσα σε ένα μήνα. - οι περισσότεροι από τους ασθενείς που τέθηκαν ξανά σε θεραπεία ήταν ηλικιωμένοι μεσοβαρού βαθμού έπειξη προς ούρηση. Choo MS, J Urol. 2005

42. Κόστος αγωγής με αντιμουσκαρινικά • Στη Γερμανία υποχρεωτικά αναγράφεται αρχικά το φθηνότερο φάρμακο της κατηγορίας (trospium) και το φάρμακο αλλάζει εάν είναι αποδεδειγμένα αναποτελεσματικό ή συνοδεύεται από σημαντικές παρενέργειες. έμμεση αύξηση του κόστους λόγω παρενεργειών (ζάλη, πτώσεις, κατάγματα) ή ανεπάρκειας των φαρμάκων (πάνες). • Η χαμηλή συμμόρφωση στα αντιμουσκαρινικά αποτελεί επιπρόσθετο παράγοντα που αυξάνει το κόστος της αγωγής των ατόμων με ΟΑΒ. Balkrishnan R, J Urol2006

43. Κόστος αγωγής με αντιμουσκαρινικά √ Το κόστος της συνταγογράφησης αντιμουσκαρινικών στη Γερμανία το 2005 ήταν 106 εκατ €. Jundt K, Arch Gynecol Obstet. 2010 √ 17% των ασθενών που διέκοψαν την αγωγή με αντιμουσκαρινικά ανέφεραν ότι το κόστος των φαρμάκων συνέβαλε στην απόφασή τους. Benner JS, BJU Int. 2010.

44. Μηνιαίο κόστος αντιμουσκαρινικών στην Ελλάδα

45. Προοπτικές της αγωγής με αντιμουσκαρινικά • Βελτίωση της συμμόρφωσης με ενημέρωση των ασθενών τόσο για την ίδια την πάθησή τους όσο και για τις παρενέργειες από το φάρμακο. • Αλλαγή καθημερινών συνηθειών όπως η διακοπή του καπνίσματος, ασκήσεις πυελικού εδάφους • Εξατομίκευση-ευελιξία στα δοσολογικά σχήματα • Καλλιέργεια ρεαλιστικών προσδοκιών από τους ασθενείς για την αποτελεσματικότητα-ασφάλεια του φαρμάκου. • Κλινικές έρευνες RLP (real life practice) στις οποίες θα αποτυπώνονται πραγματικές προσδοκίες-ανάγκες των ασθενών και των γιατρών από την φαρμακευτική αγωγή.

46. Ευχαριστώ!