Presentation Transcript

1. Kernmodel Onderwijsinformatie [ KOI ]

   Eerste kennismaking met een methodiek voor het sectoroverstijgend systematisch beschrijven van informatieobjecten, ter voorbereiding van een advies over adoptie van deze KOI methodiek.
2. Samenvatting eerste kennismaking met een methodiek Dit is een eerste kennismaking met een methodiek voor het sectoroverstijgend systematisch beschrijven van informatieobjecten, ter voorbereiding van een advies over adoptie van deze KOI methodiek. sectoroverstijgend systematisch beschrijven van informatieobjecten voorbereiding van een advies over adoptie Aanleiding Aanleiding Drielagen Drie lagen Pijlomlaagproces Pijl omlaag proces Pijl omhoog proces Pijlomhoogproces Nut Nut Vervolgafspraken Vervolgafspraken
3. Onderwerpen Wat was de aanleiding voor het KOI? Wat houdt het KOI in? Wie heeft er wat aan het KOI? Wat moet de Architectuurraad van EduStandaard met het KOI?
4. Aanleiding: Vraagstukken in het project Referentie Architectuur Onderwijs (RAO – SION)
5. Visiedocument Project Referentie Architectuur Uitgangspunt over gemeenschappelijkheid in informatiehuishouding: “Om burgers goed te kunnen ondersteunen bij een leven lang leren over de grenzen van instituten heen en voor het terugdringen van administratieve lasten in het onderwijs is er behoefte aan afspraken en meer gemeenschappelijkheid in de informatiehuishouding voor het gehele onderwijsdomein, die samen met sectorraden, het onderwijsveld en OCW/DUO wordt ontwikkeld.”
6. Voordelen gemeenschappelijke informatiehuishouding: Transparant maken van de informatiehuishouding; Terugdringen van administratieve lasten door eenmalige opslag van gegevens en meervoudig gebruik; Snel en eenvoudig kunnen (her)gebruiken van beschikbare informatiediensten in verschillende ketenprocessen en verschillende sectoren; Faciliteren van een efficiënte en effectieve gegevensuitwisseling tussen diverse onderwijsketenpartners; Ketenpartners, waaronder burgers en instellingen, de mogelijkheid geven regie te voeren over hun eigen gegevens.
7. Voorbeeld noodzaak gemeensch.inf.huishouding: Adres
8. Kernmodel Onderwijs Informatie
9. Laag 1: Betekenis  Semantisch model Het uitgangspunt van het KOI is: allebegrippen die door meerdere partijen gebruikt en/of begrepen moeten worden, worden opgenomen in het semantisch model. meerdere partijen gebruikt en/of begrepen begrippen moeten worden Voorbeelden “gebruik door meerdere partijen”: Gebruik van een begrip in gegevensuitwisseling tussen twee of meer ketenpartijen; Gebruik in wet- en regelgeving; Gebruik in externe informatievoorziening, waaronder - maar niet beperkt tot - horizontale en verticale verantwoording. Voorbeelden van begrippen: ‘leerling’, ‘student’ of ‘deelnemer’  degene die onderwijs volgt begindatum van de opleiding  ?eerste les, ?beoogde start, ?tot stand komen van de opleiding
10. Laag 2: Gebruik  Domeinmodel Een domeinmodel is een conceptueel model van de sleutelconcepten ('domeinobjecten') en hun onderlinge relaties binnen een bepaald toepassingsgebied (het 'probleemdomein'). Doel: voor afstemming met en toetsing door derden, zoals de klant of opdrachtgever. Voordelen van KOI: Betere (breder gedragen) afstemming. Efficiënter, door (gedeeltelijk) hergebruik in soortgelijke toepassingen. Vergroten samenhang, door verbinding tussen domeinmodel en semantisch model.
11. Voorbeeld Laag 2: Gebruik
12. Laag 3: Vorm  specificeren berichten(sets) Bericht elementen zijn gerelateerd aan (gemapt op) begrippen uit het KOI semantisch model.
13. Berichten(sets) mappen op Semantisch Model berichten-set standaard
14. Berichten(sets) mappen op Semantisch Model In business rules gebruikte begrippen (Afgeleide) begrippen In waardensets gebruikte begrippen bericht element afgeleid begrip businessrule berichten-set waarde element afgeleid begrip enumeratie waarde element afgeleid begrip businessrule waarde element afgeleid begrip businessrule standaard waarde element afgeleid begrip enumeratie waarde < Mapping > waarde
15. Pijl omlaag: efficiënter en meer samenhang Voor wie? Analisten t.b.v. opdrachtgevers Waarvoor? Opstellen van domeinmodellen ten behoeve van het komen tot berichtspecificaties. (je maakt ook beter wat gevraagd wordt) Hoe? Hergebruik vergelijkbare domeinmodellen en begrippen + relaties. Eigen invalshoek + vastgelegd werkingsgebied Uitgangspunt: Bestaat alleen maar uit begrippen uit semantisch model
16. Pijl omhoog: Evolutie van het semantisch model Voor wie? Informatieanalisten  applicatiebouwers  afnemers  gebruikers Waarvoor? Vergroten samenhang van de uit te wisselen informatie + mogelijk maken hergebruik Hoe? Harmonise Atomise Relate Describe EduStandaard indienproces
17. Harmonise
18. Atomise
19. Relate
20. Describe
21. Wie heeft er wat aan het KOI? afnemers gebruikers applicatiebouwers Informatieanalisten  applicatiebouwers  afnemers  gebruikers Informatieanalisten Afnemers kunnen er samen met analisten direct mee werken. Kunnen in toenemende mate gebruik maken van lessonslearned uit andere sectoren en voor andere uitwisselprocessen. Worden geholpen om hun informatiebehoefte scherper te benoemen en zijn minder afhankelijk van informatieaanbod in reeds aanwezige technische oplossingen. Gebruikers gaan uiteindelijk, door de verhoogde samenhang van informatie, hier, in het leerproces, de vruchten van plukken. Informatieanalisten kunnen er, zodra er tooling is, direct mee werken. Betere (breder gedragen) afstemming. Efficiënter, door (gedeeltelijk) hergebruik in soortgelijke toepassingen. Vergroten samenhang, door verbinding tussen domeinmodel en semantisch model. Applicatiebouwers zouden in de eerstvolgende software release er wat mee kunnen gaan doen, zodat: samenhang kan worden benut (door koppeling met semantisch model) doorontwikkeling goedkoper en sneller kan door structuren en waardensets niet meer hard in de code op te nemen, maar te onttrekken uit het semantisch model.
22. ! Kritieke succesfactoren Voldoende kritische massa nodig Hoe rijker gevuld het model 'klaar staat', hoe groter de meerwaarde in analyse, ontwerp en het opstellen van berichtspecificaties. Ondersteunende tooling Voor de pijl omlaag: kunnen zoeken en filteren in het semantisch model kunnen integreren met gebruikelijke modelleer tools kunnen “parkeren” van ontbrekende begrippen (voor pijl omhoog) Voor de pijl omhoog: kunnen zoeken en filteren kunnen bediscussiëren begrippen en relaties kunnen vastleggen verbinden en importeren Q1 2015 … Q1 2014 …
23. Gevraagd (in januari):advies over gevraagde besluiten Commitment: Kiezen voor OBK als semantisch basismodel Overnemen van indienproces EduStandaard Aan te sturen op initiële vulling van het semantisch model - streven naar gebruik van KOI - ontwikkeling noodzakelijke tooling - “one-stop-shop”, en vandaaruit… … linken naar externe semantische modellen - een door alle onderwijspartners gedragen semantisch model praktisch (wat loopt er, maximaal rendement) zowel via pijl omlaag als via pijl omhoog
24. Bedankt voor uw aandacht! Jeroen Hamers – standaardisatie expert Bureau EduStandaard e-mail: j.hamers@kennisnet.nl twitter:@jeroenfmhamers Kennisnet.nl twitter: @kennisnet
25. Uitgangspunten…
26. Uitgangspunten KOI : Semantisch model & OBK Het is onmogelijk, en ook onnodig, om met zijn allen dezelfde taal te spreken. Het is wel mogelijk, en meer dan wenselijk, om elkaar te begrijpen. Dat kan door sectorspecifieke terminologie in samenhang te brengen met andere sectorspecifieke terminologie. Het OBK is de manier om, sectoroverstijgend, de in het onderwijs gebruikte terminologie in samenhang in kaart te brengen. Binnen het OBK wordt voor elk begrip het werkingsgebied, c.q. de onderwijssector waarin het begrip wordt gebruikt, vastgelegd.
27. Uitgangspunten KOI : Domeinen Binnen het onderwijsdomein wordt gebruik gemaakt van zowel onderwijsspecifiekebegrippen als van begrippen uit andere domeinen Het OBK bevat alleen betekenisvolle begrippen die specifiek zijn voor het onderwijsdomein. Aan begrippen die uit andere domeinen komen wordt zoveel mogelijk gelinked (in de zin van ‘Linked Data’). Als linken technisch niet mogelijk is, wordt het begrip niet opgenomen in het OBK, maar wordt vanuit de definitie van het onderwijsspecifieke gerelateerde begrip gerefereerd aan het begrip in het andere domein.