خودکشی

1. خودکشی

2. تعریف خودکشی • خودکشی,عملی است که فرد برای پایان دادن زندگی خود بطور آگاهانه و خودخواسته انجام می‌دهد. فرد هنگامی دست به خودکشی می‌زند که دیگر امیدی نداشته باشد و راه حل دیگری برای حل مشکل خود نمی‌یابد. • خودکشی یا انتحار عبارت است از قتلی که فاعل جرم (قاتل)، مفعول جرم (مقتول) نیز می باشد. به عبارت دیگر، هرگاه مجنی علیه (بزه دیده) قتل، خودش قاتل باشد عمل خودکشی تحقق می یابد. در واقع خودکشی نوعی از قتل همراه با وحدت قاتل و مقتول است. براین اساس باید گفت خودکشی و به تبع آن <خودزنی>، از جمله بارزترین مواردی هستند که در آنها بزهکار و بزه دیده یک فرد واحد می باشد. بنابراین خودکشی مهمترین نوع خشونت تغییر شکل داده شده است. در این نوع خشونت، فرد مرتکب به جای اینکه دیگران را مورد حمله و تعرض قرار دهد، به زندگی و حیات خود حمله کرده و به آن خاتمه می دهد.

3. خودکشی از دیدگاه اسلام

4. حضرت محمد(ص) : • «الذی یخنق نفسه یخنقها فی النار والذی یطعنها فی النار» • «آن که خود را خفه کند و بکشد خویشتن را در آتش جهنم خفه کرده‌است و آن که با نیزه خودکشی کند در آتش جهنم است.» • حضرت محمد(ص): • «من قتل نفسه بشی فی الدنیا عذب به یوم القیامه » • «هر که در دنیا به هر گونه‌ای اقدام به خودکشی کند و بمیرد و روز قیامت به همان گونه مشمول عذاب خداوندی خواهد شد.»

6. چه چیزی به بحران خودکشی منجر می‌شود؟ یک بحران خودکشی معمولا توسط یک تجربه آسیب زا و یا مجموعه‌ای از تجارب که احساس ارزشمندی شخص را پایمال می‌کنند، ایجاد می‌شود. این تجارب شامل یک فقدان اساسی ، ناکامی در نیل به اهداف شخصی و یا مشکلات شخصی دراز مدت می‌باشند. زمانی که نظام مقابله‌ای شخص قادر به رویارویی با تجارب منفی زندگی نباشد، افسردگی و یأس ناشی از آن می‌تواند شخص را به افکار خودکشی ، آسیب‌پذیر نماید. احساسات شخص خودکشی کننده عموما شخص در معرض خودکشی ، به دلیل احساس بیگانگی از تعاملات اجتماعی کناره‌گیری می‌کند. او در پس انبوه جمعیت احساس انزوا و تنهایی می‌نماید. نیروی لازم برای عملکردهای روزانه کاهش می‌یابد. احساس خستگی و نوسانات خلقی ایجاد می‌شوند. خواب، خوراک و عادات مراقبت از خود از نظم معمول خارج می‌گردند. شخص ممکن است بدلیل سخت و غیر قابل تحمل بودن الزامات زندگی از خوردن خودداری کند، در خواب مشکل داشته باشد، کلاس درس یا کار خود را فراموش کند و از آرایش ظاهری خود غفلت نماید. عواطف خشم ، آسیب و غمگینی احساس ناامیدی و درماندگی فرد را در بر می‌گیرد.

7. شیوه‌های مواجهه با افکار خودکشی • ترسها ، ناکامی‌ها و نگرانی‌های خود را با والدین ، دوست ، همسر ، استاد ، مشاور یا یک روحانی در میان بگذارید. اگر شما راه‌حلی برای مشکلات ندارید به این معنی نیست که برای آن مشکلات دیگر هیچ راه‌حلی وجود ندارد. ابراز افکار و احساساتتان آغازکننده فرایندی است که از طریق آن نیرو ، امید و احساس ارزشمندی مجددا ایجاد شده و به کشف راه‌حل‌های دیگر جهت حل و فصل بحران منجر می‌گردد. اگر افکار خودکشی پیش از چند روز طول کشید، کمک حرفه‌ای و تخصصی الزامی خواهد بود. • آنچه را که موجب ناراحتی شما می‌شود، بطور مشخص بنویسید. علاوه بر این ، چگونگی رویارویی‌تان با مشکلات را معین کنید. با مشخص کردن آنچه جهت مقابله با یک موضوع خاص انجام می‌دهید، دریچه ذهن خود را برای راه‌حل‌های دیگر باز می‌گذارید.

8. افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنید. اگر شما بطور دائمی درباره نقائص ، تقصیرها و بدبیاری‌های زندگی خود تعمق و تفکر نمائید، خود پنداری و نگرشی منفی در مورد آینده را درونی خواهید کرد. تمرکز بر اسنادها ، توانایی‌ها و مشارکت‌های شخصی مثبت ، نگرشی متعادل در مورد خود و توانایی‌هایتان ایجاد خواهد کرد. در بعضی اوقات جهت ایجاد احساس بهتر با خودتان حرف بزنید. • کسانی را که در صورت کشتن خودتان ، زندگی آنها آسیب خواهد دید، مشخص کنید. تعیین اینکه آیا کسی در زندگی خود به شما نیازمند است، کاری سخت است. بهرحال ، ما همه در شبکه‌های اجتماعی درگیر هستیم و در هر لحظه از زمان شخصی وجود دارد که رابطه‌ای معنی‌دار با شما داشته باشد. در نظر داشته باشید که شما به حساب می‌آیید و برای دیگران مهم هستید، ارزشمندید و استحقاق این را دارید که چیزها را بهتر سازید. زندگی در دوره‌هایی از زمان سخت می‌گردد، همه فراز و نشیب دارند. یک بخش از خوبی زندگی در این است که شما امیدوارید فردا بهتر از دیروز خواهد بود. اگر شما از افسردگی ، ناامیدی و افکار خودکشی در رنج هستید، مطمئن باشید که مراجعه به متخصصین بهداشت روانی برای شما بسیار کمک‌کننده خواهد بود.

9. علائم خطر حداقل 70 درصد کسانی که اقدام به خودکشی می‌کنند، قبل از اقدام ، به گونه‌ای قصد خودشان را نشان می‌دهند. آگاهی از این نشانه‌ها و حاد بودن مشکلات فرد می تواند در پیشگیری از چنین تراژدی‌هایی کمک‌کننده باشد. اگر شما فردی را می‌شناسید که در برقراری یک ارتباط هدفمند و یا رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده درموقعیت پراسترسی قرار دارد و یا حتی به دلیل شکست در امتحان دچار مشکل می‌باشد، لازم است درصدد یافتن سایر علائم بحران برآیید.بسیاری از افراد غالبا با ابراز جملاتی همچون ، دلم می‌خواهد خودم را بکشم ، یا ، نمی‌دانم چه مدت دیگر می‌توانم این فشارها و مشکلات را تحمل کنم ،یا اینکه ، من قرص‌هایم را برای روزی نگهداشته‌ام که کارها واقعا بدتر گردد ، یا ، اخیرا طوری رانندگی می‌کنم گوئی واقعا برایم اهمیت ندارد چه اتفاقی برایم پیش بیاید. دیگران را مستقیما از برنامه خود کشی خود مطلع می‌گردانند. بطور کلی وجود احساس افسردگی ، ابراز درماندگی ، تنهایی و ناامیدی شدید ، می‌تواند بیانگر افکار منجر به خودکشی در فرد باشد. گوش دادن به صحبتهای فرد که نشانه درخواست کمک از طرف اوست، حائز اهمیت بسیاری است. چرا که معمولا این گونه صحبتها تلاش ناامیدانه فرد جهت برقراری ارتباط ، دریافت کمک و درک مشکلاتش توسط دیگران می‌باشد.بیشتر اوقات دررفتار بیرونی افرادی که به فکر خودکشی می‌افتند تغییراتی دیده می‌شود آنها ممکن است با بخشیدن اموال قیمتی خود و مرتب کردن کارهایشان خود را برای مرگ آماده کنند. آنها همچنین ممکن است از اطرافیان خود کناره‌گیری نموده الگوی خواب و خوراک خود را تغییر دهند و یا علاقه‌شان را نسبت به فعالیتها یا ارتباطات گذشته‌اشان از دست بدهند. چنین تغییرات ناگهانی و شدید می‌تواند به عنوان زنگ خطر تلقی گردد. چرا که با این تغییرات فرد خود را درموقعیتی می‌بیند که بزودی مشکلاتش تمام خواهد شد و به آرامش دست خواهد یافت.

10. باورهای غلط و حقایقی راجع به خودکشی باور غلط:فرد باید دیوانه باشد که حتی فکر خودکشی به سرش بزند. حقیقت:بیشتر مردم گاهگاهی درطول زندگی خود در مورد خودکشی فکر کرده‌اند. بسیاری از افرادی که خودکشی می‌کنند و یا اقدام به خود کشی کرده اند، در زندگی خود افراد عاقلی بوده‌اند.باور غلط:افرادی که یک بار اقدام به خودکشی میکنند دیگر سراغ آن نمی‌روند. حقیقت:اغلب مواقع عکس قضیه درست است . کسانی که اقدام‌های قبلی خودکشی داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر خودکشی قرار دارند. برای بعضی از این افراد ، خودکشی دردفعات دوم و سوم آسانتر می‌باشد.باور غلط:کسانی که قصد جدی خودکشی دارند هیچ کاری را نمی‌توان برای آنها انجام داد. حقیقت:بیشتر بحرانها ی منجر به خودکشی ،محدود به زمان بوده و براساس افکار مبهم صورت گرفته‌اند. کسانی که اقدام به خودکشی می‌کنند به نحوی قصد فرار از مشکلات را دارند .درحالی که آنها می‌باید مستقیما با مشکلات برخورد نموده تا بتوانند راه حلهای دیگری را بیابند .راه حلهایی که با کمک افراد علاقمند به آنها درطول بحران مطرح شده و با حمایت آنها این افراد قادر خواهند بود دقیق تر راجع به مسائل فکر کنند.باور غلط:صحبت راجع به خودکشی می تواند ایده خودکشی را در فرد بوجود آورد. حقیقت:بحران و آشفتگی‌های هیجانی ناشی از آن ، فکر راجع به خود کشی را در ذهن فرد مستعد ایجاد نموده است. علاقمندی وصحبت مستقیم راجع به خودکشی ، این اجازه را به فرد می‌دهد فشار یا ناراحتی صحبت دربارة مشکلات خود را تجربه نماید که این امر می‌تواند منجر به کاهش اضطراب در وی گردد. این گونه صحبتها همچنین باعث می‌شود فردی که قصد خودکشی دارد کمتر احساس تنهایی یا انزوا داشته و احتمالا برای وی تسکین دهنده نیز باشد.

11. چگونه می‌توان به فردی که قصد خودکشی دارد کمک نمود؟ • خونسرد باشید. دربیشتر موارد عجله‌ای در کار نیست. بنشینید و واقعا به صحبت‌های فرد گوش فرا دهید و ضمن درک ، حمایت‌های عاطفی خود را در مورد وی اعمال نمائید. • بطور مستقیم راجع به خودکشی بحث نمائید. بیشتر افراد راجع به مرگ و مردن احساسات مبهمی داشته و آماده دریافت هر نوع کمکی هستند. از صحبت یا سوال مستقیم راجع به خودکشی ، ترس و وحشتی بخود راه ندهید. • فرد را به استفاده از روش‌های حل مسئله و اقدامات مثبت تشویق و ترغیب نمایید. بخاطر داشته باشید فردی که در موقعیت بحران عاطفی قرار دارد، نمی‌تواند منطقی و دقیق فکر کند. اورا از هر گونه اقدام جدی و تصمیمات غیر قابل برگشت در موقعیت بحران باز دارید و راجع به تغییرات مثبتی که امید به زندگی را در وی افزایش می‌دهد بحث و گفتگو نمائید. • از دیگر افراد کمک بگیرید. علیرغم اینکه شما قصد کمک را دارید، سعی نکنید با ایفای نقش مشاور تمام مسئولیت را خود برعهده بگیرید. درجستجوی افرادی که بتوانند در زمینه‌های تخصصی به شما کمک کنند برآیید، حتی اگر به قیمت از بین رفتن اعتماد او به شما شود. اجازه دهید فرد مشکل‌دار بفهمد که شما برای وی اهمیت قائلید و نسبت به او چنان علاقمندید که قصد گرفتن کمک از دیگران جهت رفع مشکلات وی را دارید.

12. بررسی خودكشی از دیدگاه آماری و جوانب گوناگون • جالب است بدانیم كه سفید پوستان بیشتر از رنگین پوستان خودكشی می كنند و آمار خودكشی در افرادی كه از كشوری به كشور دیگر مهاجرت می نمایند بیشتر است. • مردان سه برابر بیشتر از زنان ، خودكشی موفق دارند و زنان چهار برابر بیشتر از مردان اقدام به خودكشی می نمایند كه نجات می یابند و یا این كه زنان بیشتر تظاهر به خودكشی می نمایند. • در زمینه سن و سال: هرچه سن بالاتر می رود میزان خودكشی افزایش می یابد . به طور كلی مردان از سن 45 سالگی به بعد و زنان از سن 55 سالگی به بعد اقدام به خودكشی بیشتری دارند و آمار خودكشی در سنین حدود 75 سالگی سه برابر جوانان است، اما بیشترین آمار خودكشی از سن 15 تا 24 سالگی است كه در پسران كمی بیشتر از دختران است. • اعتقادات مذهبی: دین و مذهب در خودكشی نقش مهمی دارد . در بسیاری ادیان، خودكشی رفتاری گناه آمیز و ممنوعو در نتیجه حرام اعلام شدهو این عاملی است كه افراد را از اقدام به خودكشی باز می دارد. به طور كلی آنان كه اعتقادات مذهبی پایدار و محكمی دارند كمتر خودكشی می كنند. مسیحیان كاتولیك و مسلمانان آمار كمتری از خودكشی دارند، و یهودیان بیشتراز مسیحیان پروتستان خودكشی می كنند . از سوی دیگر در بعضی از گروه ها برای اعتقادات خاصی كه دارند و برای هدف و یا اهدافی كه دارند به عنوان نوعی قربانی ، برای آن هدف ، خودكشی می كنند. • مكان زندگی: آمار خودكشی در روستاها و شهرهای كوچك در مقایسه با شهرهای بزرگ كمتراست و این می تواند به دلیل وجود قید و بندهای خانوادگی و اجتماعی و ارتباطات خاص محلی باشد؛ همچنین در روستاها و شهرهای كوچك فشارهای روانی كمتری به انسان ها وارد می شود تا در شهرهای بزرگ.

13. ازدواج: افرادی كه ازدواج كرده اند كمتر به فكر خودكشی می افتند و خانواده هایی كه فرزند دارند كمتر از خانواده های بدون فرزند خودكشی می كنند. همچنین افرادی كه بعد از ازدواج ، زندگی شان منجر به جدایی شده است بیشتر از افرادی كه همسر خود را از دست داده اند خودكشی می كنند. • از دیدگاه اجتماعی: افرادی كه از نظر اجتماعی منزوی و گوشه گیر هستند و ارتباطات اجتماعی كمتری دارند اقدام به خودكشی بیشتری دارند و آنها كه ارتباطات اجتماعی بیشتر و پایدارتری دارند كمتر به فكر خودكشی می افتند. درحقیقت عدم توانایی دربرقراری ارتباطات اجتماعی و عدم توانایی همسویی با گروه های مختلف اجتماعی و تنهایی ، احتمال اقدام به خودكشی را افزایش می دهد. • داشتن كار و شغل: كاركردن و داشتن شغل ، خطر خودكشی را كم می كند. بعضی از كارهای سخت و طاقت فرسا و فشارهای روانی محیط كار كه خستگی جسمی و روانی را ایجاد می نماید احتمال اقدام به خودكشی را بالا می برد . به همین دلیل است كه آمارها نشان می دهد خودكشی در پزشكان دو برابر دیگران است . عوامل دیگری مانند ورشكستگی ، تنزل مقام و... نیز احتمال خودكشی را بالا می برد. • سلامتی و بیماری: سلامتی و بیماری در خودكشی نقش دارند، افرادی كه از سلامت جسمیبرخوردارند كمتر اقدام به خودكشی می نمایند. 50 % از مردانی كه دچار بیماری سرطان هستند و 70% از زنانی كه دچار انواع سرطان و یا انواع دیگر سرطان هستند خودكشی می كنند. به طور كلی بیماری های سخت جسمی و درازمدت ، بیماری هایی كه ایجاد معلولیت های حركتی می كنند و یا باعث دردهای مزمن می گردند، بیماری هایی كه روابط اجتماعی را محدود می نمایند ، احتمال و یا آمار خودكشی را بالا می برند.

14. انواع خودکشی • خودکشی ناخواسته • خودکشی تقلیدی • خودکشی ترحمی • خودکشی اجباری • خودکشی اینترنتی • خودکشی دسته‌جمعی • خودکشی آیینی • حمله انتحاری • خودکشی با قرار قبلی • خودکشی نوجوانان • خودکشی به علت احساس گناه • خودکشی به علت ترس • خودکشی به علت شکست عشق

15. خود كشی را می توان به سه نوع تقسیم بندی نمود: 1-خودكشی موفق:افرادی كه به طور جدی خودكشی می كنند و با روشی كه انتخاب می نمایند به زندگی خود پایان می دهند. 2-خودكشی ناموفق:آنهایی كه با هر روش انتخابی اقدام به خودكشی می كنند و نجات می یابند. 3-خودكشی پنهان یا مزمن: آمار خودكشی در این نوع ، بسیار بالاتر از دیگرانواع خودكشی است. در این مورد با وجودی كه فرد از انجام بعضی رفتارها و یا عادات آگاهی دارد و می داند كه ادامه آن رفتار و یا عادات موجب عارضه جسمی، معلولیت و یا مرگوی می شود و با وجودی كه در مورد آن رفتار و یا عادات مخرب با وی مكرراً صحبت شده وعواقب آن به وی گوشزد می گردد ، اما وی به رفتار وعادت خود ادامه داده و به سلامتی خود بی توجهی می نماید. شاید بتوان این نوع خودكشی را "خودكشی محترمانه" نامید، به عنوان مثال: اعتیاد به مواد مخدر، الكل، سیگار، استفاده غیرمجاز از داروهای زیان آور، و یا بیماران قلبی ، فشار خونی ، و دیابتی ها ؛ كه این بیماران در مورد استفاده از داروهای تجویزی بی توجهی می نمایند و رژیم غذایی خود را رعایت نمی كنند. درهمین زمینه بعضی از تصادفاتی كه منجر به مرگ راننده شده و نمی توان دلیل و یا علت مشخصی را برای آنها پیدا كرد، نمونه ی این گونه خودكشی است.

16. عوامل و شرایطی که سبب شکل گیری و افکار خودکشی و اقدام به خودکشی می شود • عوامل زمینه ساز: عبارتند از وجود بی ثباتی و مشکلات طولانی در خانواده، ابتلای نوجوانان به اختلات روانی، مشکلات و ناتوانی های شناختی و مهارت های مقابله • عوامل آشکار ساز رفتار خودکشی با عناوین زیر مشخص می شوند: مشکلات و بحران های تربیتی و انطباقی، وجود تعارض در روابط بین فردی، درگیری با والدین یا همسالان، طرد شدن، مشکلات تحصیل، داغ دیدگی و از دست دادن، درگیری های عاطفی و جداشدن از عزیزان یا افراد مورد علاقه، داستان های عاطفی و خودکشی دوستان و نزدیکان. لویتمی یک جامعه شناس معتقد است در کنار این دو دسته از عوامل، عواملی دیگر مانند سن، جنس، وجود افسردگی، مصرف مواد مخدر، عزت نفس پائین و نا امیدی، تنهایی و احساس گناه نیز در شکل گیری افکار خود کشی نقش دارند. علت خود کشی را می توان عوامل بیولوژیکی، خانوادگی، اجتماعی و تسریع کننده مشکل دانست.

17. دیدگاه های مختلف راجع به خودکشی ۱) دیدگاه های جامعه شناختی: اولین توجه علمی به موضوع خودکشی در قرن ۱۹ از طریق امیل دورکیم جامعه شناس فرانسوی در سال ۱۸۹۸ مطرح شد. دورکیم عوامل اجتماعی را در ارتکاب به خودکشی مورد تاکید قرار می دهد. او معتقد است وقتی جوامع دستخوش تحول سریع می شوند و افراد وابستگی را از دست می دهند و احساس خودبیگانگی کنند، دچار افسردگی شده و احتمال بیشتری دارد که دختران اقدام به خودکشی کنند. ۲) دیدگاه روان شناختی: طبق مدل روان تحلیل گری، خودکشی نتیجه پویایی های درون مثل نیاز به هویت جویی، محبوب از دست رفته، خشم درونی شده یا اهداف بین فردی مثل اثرگذاری بر دیگران برای رسیدن به محبت یا تنبیه، وجود تعارض انجام می گیرد. به نظر فروید خودکشی نوعی قتل محسوب می شود. بدین معنی که فردی مهم از دست می رود نوعی احساس دوسوگرانه که وی درباره فرد از دست رفته داشته و این احساس درون فکنی نیز شده است، پرخاشگری متوجه درون می شود و اگر این احساس ها به اندازه کافی قوی باشد خودکشی رخ می دهد.

18. مذهب،فلسفه،هنر رویکرد مذاهب به پدیده ی خودکشی متفاوت و گاه متناقض است . از نظر ادیان الهی خودکشی یک عصیان محسوب می شود ، عصیانی بر علیه اراده خداوند ، حرمت انسان و همنوایی جامعه . به این ترتیب این ادیان ادله توجیهی خود را در تمام وجوه شناخته شده ی هستی انسان ارائه می دهند . اما بررسی برخی از مذاهب بدوی اشکال دیگری را نیز آشکار می سازد . مثلا خود کشی مذهبی در میان گلها و ژرمن ها شایع بود . در هند گاه شیفتگان نیروانا در جشن ها ی مذهبی خود کشی می کردند . بعدها نیز در پیکره مسیحیت برخی ار فرقه های الحادی اعضای خود را به خودکشی ترغیب می نمودند . در قلمروفلسفه نیز خود کشی تفکرات گوناگونی را بر انگیخته است . گرایش مسلط در فلسفه تمام اعصار محکومیت و ممنوعیت آن بود ولی از همان دوران باستان نیز خودکشی در میان فلاسفه پیروانی داشت . گفته اند « دیوژن » معروف با حبس کردن نفس خود در سینه زندگی خویش را پایان داد و « دموکریتوس » به خاطر افول و زوال قوای ذهنی اش با امتناع از خوردن و آشامیدن خود را به دست مرگ سپارد . فیلسوف کلبی یونانی « هجزیاس » عمر خود را صرف تبلیغ خودکشی کرد وبسیاری از شاگردانش تحت تاثیر او دست به خودکشی زدند . جالب آنکه خود وی در هشتاد سالگی و به مرگ طبیعی مرد و وقتی از او سوال کردند که چرا به تعالیم خود عمل نمیکند پاسخ داد که او باید برای آموزش دیگران زنده بماند و نشان دهد که مرگ چقدر لذتبخش است . « شوپنهاور» بدبین که معتقد بود در خودکشی سرانجام فکر و تخیل به نحوی شگفت آور بر غریزه پیروز میشوند میگفت که خودکشی به شی ء فی ذاته یعنی انواع ، حیات و اراده کلی صدمه ای نمی زند و در برابر هر مرگ هزاران تولد غیر عمدی روی می دهد . در قرن ما نیز « آلبر کامو » معتقد بود که « تنها یک مسئله فلسفی واقعا جدی وجود دارد و آن خودکشی است »  . هنر که تجلیگاه تناقضات روح انسان بوده است بارزترین منعکس کننده ی انواع واکنشهای عاطفی او دربرابر پدیده ی خودکشی خواهد بود . بسیاری مانند « وان گوگ» ، « مایاکوفسکی » ، « ژراردو نروال » و « صادق هدایت » با جادوی خودکشی به عمر خویش پایان دادند . « بالزاک » معتقد بود که هر خودکشی شعری عالی از غمزدگی است و برخی از هنرمندان نیست انگار ( نیهلیست ) خودکشی را شکل ناامیدانه ی آزادی می دانستند .« داستایفسکی » میگوید : « انسان خدا را برای این اختراع کرده است که بتواند بدون خودکشی زندگی کند . »

19. بررسي خودكشي از ديدگاه فقه جزايي و حقوق كيفري مطابق قانون مجازات جرايم رايانه.اي، معاونت در خودكشي به وسيله سيستم.هاي رايانه.اي و مخابراتي جرم بوده و داراي مجازات است. بر طبق ماده 16 قانون مذكور و بند ج آن <هركس از طريق سيستم رايانه.اي يا مخابراتي به منظور ارتكاب جرايم و انحرافات جنسي يا ساير جرايم يا خودكشي يا استعمال مواد روان.گردان، اشخاص زير 18 سال تمام را آموزش داده يا تبليغ يا تحريك يا تهديد يا تشويق يا دعوت نموده يا فريب دهد يا طريق ارتكاب يا استعمال آنها را تسهيل نمايد يا آموزش دهد به حبس از 91 روز تا يك سال يا جزاي نقدي از دو ميليون و پانصد هزار تا ده ميليون ريال يا به هر دو مجازات محكوم خواهد شد>.قابل ذكر است در قانون مدني ايران،. تنها ماده.اي كه به نوعي درباره خودكشي است ماده 836. مي.باشد. بر طبق ماده فوق <هرگاه كسي به قصد خودكشي خود را مجروح يا مسموم كند يا اعمال ديگر از اين قبيل كه موجب هلاكت است مرتكب گردد و پس از آن وصيت نمايد، وصيت در صورت هلاكت باطل است و هرگاه اتفاقا منتهي به فوت نشد، وصيت. نافذ خواهد بود.> بنابراين، وصيت كسي كه به قصد خودكشي، خود را مجروح يا مسموم نموده باطل است. نكته مهم در ماده مذكور <قصد خودكشي> موصي مي.باشد. بنابراين در صورتي كه موصي قصد خودكشي نداشته باشد و هدفش جلب رافت و محبت ديگري باشد، مثلا موصي به اين منظور كه پدرش نسبت به او محبت بيشتري پيدا كند با اسلحه كمري به كتف خود شليك كند و اين امر موجب هلاكت وي شود، وصيتي كه پس از ارتكاب عمل مزبور مي.نمايد باطل نخواهد بود، زيرا در ماده 836 قانون مدني قيد شده كه عمل به قصد خودكشي انجام شده باشد و حال آنكه در مثال فوق، مرتكب چنين قصدي نداشته است.

20. از دیدگاه فقهی <جنایت برخود> به دو نوع تقسیم می شود: ـ جنایت برخود به صورت عمد، ـ جنایت برخود به صورت غیرعمد. 1) جنایت برخود به صورت عمد هرگاه کسی عمدا مرتکب قتل خود شود و به اصطلاح خودکشی و انتحار کند، نه دیه بروی تعلق می گیرد و نه کفاره و این مسئله مورد اتفاق همه فقهای شیعه است. اما از اهل سنت، <محمدبن ادریس شافعی> (متوفی ۲۰۴ .ق) معتقد است که کفاره تعلق می گیرد و آن را از میراث (ترکه) فردی که خودکشی کرده می دهند. ۲) جنایت برخود به صورت غیرعمد چنانچه جنایت برخود به صورت خطا انجام پذیرد، مثلا کسی از فراز درخت یا کوهی فرو افتد یا مواد منفجره دردستش منفجر شود و به سبب این قبیل حوادث، مقتول یا مجروح گردد، خونش به هدر رفته و <عاقله>۳۰ (بستگان ذکور نسبی پدری یا پدری و مادری) مسئول دیه او نمی باشند.

21. پیشگیری از خودکشی و چاره اندیشی برای آن خصوصیت مشترک مابین افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند، داشتن این باور است که خودکشی تنها راه‌حل غلبه بر احساسات غیرقابل‌تحمل است. کشش خودکشی دراین است که نهایتا به این احساسات غیرقابل تحمل خاتمه می‌دهد. درتراژدی خودکشی ، آشفتگی و مشکلات عاطفی به حدی شدید می‌گردند که فرد را دریافتن راه‌های مختلف حل مشکل خود ناتوان می‌سازند. درحالی که راه‌حل‌های دیگری نیز وجود دارند.همه ما درطول زندگی احساس تنهایی ،افسردگی ، بی‌کسی و ناامیدی را تجربه می‌کنیم. مرگ یکی از اعضای خانواده و شکست در برقراری ارتباط از جمله مواردی هستند که اعتماد به نفس ما را تحت تأثیر قرارداده احساس بی‌ارزشی را در ما بوجود می‌آورند. ورشکستگی‌های اقتصادی نیز از جمله مشکلات عمده‌ای هستند که بعضی از ما در طول زندگی کم و بیش با آن مواجه می‌گردیم. از آنجایی که ساختار هیجانی هر شخص منحصر به فرد می‌باشد، هرکدام از ما در شرایط مختلف پاسخ‌های متفاوتی می‌دهیم.در تشخیص این که آیا واقعا فردی قصد خودکشی دارد، لازم است این موقعیت بحرانی، از دید فرد مورد ارزیابی قرارگیرد، چرا که ممکن است موضوعی که از دید شما از اهمیت کمی برخوردار است بنظر شخص دیگر بسیار مهم باشد، و یا واقعه‌ای که شما برای آن اهمیتی قائل نمی‌شوید برای شخص دیگر بسیار ناراحت کننده و مهم تلقی گردد. بدون توجه به ماهیت بحران ، اگر کسی احساس می‌کند که دیگر تحمل مشکلات را ندارد خطر اقدام به خودکشی ، به عنوان راه‌حل جذاب برای وی وجود دارد.

22. در مورد پیشگیری از خودکشی و چاره اندیشی برای آن باید از دو حوزه <جرم شناسی کاربردی> استمداد جست. این دو حوزه عبارتند از <جرم شناسی بالینی> و <جرم شناسی پیشگیرانه.> وظیفه <جرم شناسی بالینی> در سه بخش خلاصه می شود که عبارتند از: شناخت انگیزه های حالت خطرناک، درمان بالینی حالت خطرناک و درمان انگیزه حالت خطرناک. بنابه تعریف <رافائل گاروفالو> (۱۹۳۴۱۸۵۲م) قاضی ایتالیایی و نویسنده کتاب <جرم شناسی> (۱۸۸۵) که جزء موسسان مکتب تحققی یا اثباتی حقوق جزا محسوب می شود و حتی عده ای او را موسس جرم شناسی بالینی قلمداد می کنند حالت خطرناک دو جزء دارد: اول ظرفیت جنایی که عبارت است از درجه فساد و تباهی پذیری در فرد، دوم عدم قابلیت جامعه پذیری که عبارت است از عدم قدرت فرد در تطبیق با اجتماع.۸۴ به طور خلاصه باید گفت وظیفه جرم شناسی بالینی در مورد انتحار عبارت است از اصلاح، تربیت، درمان و بازسازی فردی که تلاش برای خودکشی نموده است. حوزه دیگری از جرم شناسی کاربردی که برای جلوگیری از خودکشی باید مورد توجه قرار گیرد <جرم شناسی پیشگیرانه> است. به طور کلی، پیشگیری از جرایم و انحراف ها به دو نوع <پیشگیری کیفری> و <پیشگیری غیرکیفری> تقسیم می شود. پیشگیری کیفری شامل <پیشگیری عام> و <پیشگیری خاص> است که بیشتر بر تهدید کیفری و اقدامات قهرآمیز (مجازات ها و کیفرها) استوار می باشد. اما پیشگیری غیرکیفری را در یک دسته بندی کلاسیک و رایج به <پیشگیری اجتماعی> که بیشتر با تامین حقوق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مردم در سطح جامعه محقق می شود و <پیشگیری وضعی> که باید با رعایت حقوق و آزادی های مدنی و سیاسی مردم به اجرا گذاشته شود تا جنبه عادلانه منصفانه به خود بگیرد، تقسیم کرده اند.۸۵ در کنار <جرم شناسی کاربردی> برای جلوگیری و چاره سازی درباره خودکشی باید از یافته های <جرم شناسی نظری> و به ویژه <جرم شناسی اختصاصی> و شعب آن (یعنی <جامعه شناسی جنایی>، <روان شناسی جنایی> و <زیست شناسی جنایی>) بهره برد.

23. خودكشي در ايران زنان در اقدام به خودكشی و مردان در خودكشی بیشترموفق هستند.به تعبیر دیگر در كشورهای دنیا معمولا زنان سه برابر مردان دست به خودكشی می زنند اما مردان سه برابر زنان در خودكشی موفق می شوند. زنان متاهل از اصلی ترین و اولین قربانیان اقدام به خود كشی در ایران هستند. گروه بین 15 تا 30 سال بیشترین درصد خودكشی را به خود اختصاص داده است كه این ارقام بیانگر سردرگمی وناامیدی بخشی از نسل جوان نسبت به آینده شان است . در خصوص انگیزه اقدام به خودكشی دو موضوع اختلافات خانوادگی و فقر اقتصادی از مهم ترین انگیزه های خودكشی در ایران است. نهاد خانواده مسئول بیش از 90 درصد اقدامات خودكشی در ایران است. بالاترین نرخ خودكشی مربوط به غرب وجنوب غربی كشور است. نرخ خودكشی از غرب به شرق كمتر می شود . بالاترین نرخ خودکشی متعلق به استان ایلام و بعد استان کرمانشاه است و پس از این دو استان با فاصله ی زیادی استان های لرستان، همدان، گلستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، آذربایجان غربی،کرمان و کردستان دارای بیشترین موارد خودکشی ثبت شده هستند. در سال 1385 كل جمعیت ایران 70495782 نفر بوده است و در همین سال نرخ كلی اقدام به خودكشی 10/5 در هر صد هزار نفر است كه می توان گفت كه نرخ طبیعی و حتی اندكی است.

24. كشورهایی با نرخ خودكشی بالا اروپا و بخش بزرگی از آسیا دارای نرخ خودكشی بالایی هستند. در حقیقت روسیه و دیگر كشورهای متعلق به شوروی سابق مانند لیتوانی( 42 در صدهزار نفر)، روسیه(38 در صد هزار نفر)، بیلاروس(35در صد هزار نفر)، قزاقستان(28در صد هزار نفر) و اوكراین(26 در صد هزار نفر) دارای نرخ خودكشی بالا هستند. از طرف دیگر كشورهایی مانند بل‍ژیك (21 در صد هزار نفر )، فنلاند (18 در صد هزار نفر )، سوئیس(18 در صد هزار نفر )، اتریش (18 در صد هزار نفر )، فرانسه(5/17 در صد هزار نفر )، كره (9/17 در صد هزار نفر ) و ژاپن (8/23 در صد هزار نفر ) نیز نرخ خودكشی نسبتا بالایی دارند. حدود دو تا سه مرد در مقابل یك زن اقدام به خودكشی موفق می كنند. از آنجایی كه این كشورها جزو كشورهای با وضعیت اقتصاد خوب هستند بنابراین نمی توان گفت كه اقتصاد نقش اصلی را در اقدام به خودكشی بازی می كند.

25. كشورهایی با نرخ خودكشی متوسط كشورهای دانمارك(6/13 در صد هزار نفر)، آلمان (5/13 در صد هزار نفر )،چین(9/13 در صد هزار نفر)، سوئد(4/13 در صد هزار نفر )،استرالیا (7/12 در صد هزار نفر )،كانادا(9/11 در صد هزار نفر)، هند (7/10 در صد هزار نفر )، ایالات متحده(11 در صد هزار نفر ) و سنگاپور (5/9 در صد هزار نفر )جزو كشورهایی هستند كه نرخ خودكشی رو به كاهشی دارند. در دانمارك، آلمان و سوئد حدود دو تا سه مرد در مقابل یك زن اقدام به خودكشی موفق می كنند.

26. كشورهایی با نرخ پایین خودكشی كشورهایی مانند اسپانیا(2/8 در صد هزار نفر )، ایتالیا (1/7 در صد هزار نفر )، انگلستان (9/6 در صد هزار نفر )، آرژانتین (4/6 در صد هزار نفر )، برزیل (1/4 در صد هزار نفر )، تایلند (4 در صد هزار نفر )، ایران (6 در صد هزار نفر )، كویت(2 در صد هزار نفر ) دارای نرخ خودكشی بسیار پایینی هستند. به نظر می رسد كه خودكشی در كشورهای مسلمان یا انجام نمی شود یا دارای نرخ بسیار پایین است. با توجه به حرام بودن خودكشی در اسلام این نرخ پایین توجیه می شود.

27. منابع 1-روزنامه مردم سالاری 2- روزنامه اطلاعات ( www.ettelaat.com ) fararu.com -30www 4-شهید مطهری، مرتضی، عدل الهی، انتشارات صدرا، چاپ یازدهم، 1376، ص 75 تلخیص شده.5-واحد مرکزی خبر، سیمای جمهوری اسلامی ایران ، 16/1/836- ری‏شهری، مهدی، مناظره در رابطه با مسائل ایدئولوژی، ص 857- ستوده، هدایت‏الله، مقدمه‏ای بر آسیب‏شناسی اجتماعی، ص 164 و 1639- عدل الهی، شهیدمطهری، ص 7410-شهید دستغیب، گناهان کبیره، ج 1، چاپ ششم، ص 118