Πινελιές Τοπικής Ιστορίας της περιοχής Νέστου

1. ΠινελιέςΤοπικής Ιστορίας της περιοχής Νέστου Υπεύθυνος παρουσίασης: Σμάλης Αθανάσιος

2. ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ Ο Νέστος ή Νέσσος ( ή Μέστος) γεννήθηκε στην αρχή του χρόνου πριν ακόμη γεννηθούν οι άνθρωποι. Γεννήθηκε μαζί με 12.456 ποταμούς και 3.000 Νύμφες. Πατέρας του ήταν ο Ωκεανός και μητέρα του η Τηθύς.

3. ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Ο ποταμός Νέστος, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, αποτελούσε το βόρειο όριο εξάπλωσης των λιονταριών στην Ελλάδα.

4. ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ • Η περιοχή της σημερινής Χρυσούπολης καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς το 1375–1376 και είχε την ονομασία ΣαρήΣαμπάν . • Η σημερινή πόλη χτίστηκε περίπου το 17ο αιώνα. Yπήρχε πόλη με το όνομα Εσκί-Σαρίσαμπάν στην περιοχή Ερατεινού. • Απελευθερώθηκε στις 11 Ιουλίου 1913.

5. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΑ • Ο πληθυσμός της αποτελείται από πρόσφυγες: Ηπειρώτες , Μικρασιάτες, Πόντιους , Θρακιώτες και Σαρακατσάνους. • Οι Ηπειρώτες ήταν οι πρώτοι κάτοικοι ελληνικής καταγωγής που εγκαταστάθηκαν στην πόλη γύρω στο 1820.

6. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ Πριν την απελευθέρωση(1912-13) η Μακεδονία διαιρούνταν σε τρία βιλαέτια: • Θεσσαλονίκης • Μοναστηρίου • Κοσσυφοπεδίου ή Κοσσόβου

7. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ Το βιλαέτι Θεσ/νίκης αποτελούσαν τρία σαντζάκια: • Θεσσαλονίκης • Σερρών • Δράμας

8. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ Το σαντζάκι Δράμας χωρίζονταν σε πέντε καζάδες: • Δράμας • Πραβίου (Ελευθερούπολη) • Σαρισαμπάν (Χρυσούπολη) • Καβάλας • Θάσου

9. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ ΔΡΑΜΑΣ (1914) Η Επαρχία Σαρί-σαμπάν είχε 50 χωριά με 17.769 κατοίκους. Τα ελληνικά χωριά ήταν μόνο 3 : • Σαρί- σαμπάν (Χρυσούπολη) • Οργαντζιλάρ (Χρυσοχώρι) • ΚαγιάΜπουνάρ (Δουκάλιον) Οι Έλληνες αριθμούσαν μόνο 443 ψυχές.

11. ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ • Νέα Κώμη < (ΓενήΚιόι) [1926] • Παλαιά Κώμη < ΕσκήΚιόι [1926] • Νικηταί < Γκαζιλέρ [1928] < Γκάζιλερ [1920] • Κεχρόκαμπος <Δάροβα [1926] < Ντάροβα [1911] • Γραβούνα < Δοϊρανλή [1925]<Ντόιραν [1913] • Ποντολίβαδο < Δομασλή [1926]<Ντομασλή [1913]

12. ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ • Ερατεινό < ΕμπελίΜαχαλεσί [1926]<  ΕρετλήΜαχαλέ [1920] • Παράδεισος < Ιντζές [1926] • Πετροπηγή <Δουκάλιον [1954]< ΚαγιάΜπουνάρ [1926] • Νέα Καρυά < Καρά Μπέη και Μπιλάλ Αγά [1926]< Καρά Βέη [1920] • Άγιος Κοσμάς < Καραμανλή [1926] • Αβραμηλιά < Τσομπανλή [1926]

13. ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ • Ελαφοχώρι < Καρατζόβα [1926] • Πέρνη < Φίλιπποι [1927] < Καρατζά Κιόι [1926] • Ζαρκαδιά < Καρατζιλάρ [1926] • Προάστειον < Κινέζ [1926]< Κενέζ [1913] • Αγίασμα < Κουρί [1926] • Ξεριάς < ΚουρούΔερέ [1926]<Κουρούντερε [1913] • Πηγαί < Κουτούντζαλη και ΣουσούρΚιόι [1926]

14. ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ • Λεκάνη < Μούντζινος [1926] • Σκοπός < Μουρατλή [1926] • Στεγνό < Μουσταφά Ογλάρ [1926] • Στενωπό < Μπαρακλη [1926] • Διαλεχτό < Μπεκλεμές [1926] • Διπόταμος < Τσαϊλίκ [1926]

15. ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ • Δύσβατο < Νεδερλή [1926] • Πλαταμώνα < Ολατζάκ [1926] • Χρυσοχώρι < Οργαντζιλάρ [1926] • Μακρυχώρι < ΟυζούνΚιόι [1926] • Μοναστηράκι < ΡεσίτΒέη [1928] • Κρήνη < Αγαλάρ [1954] < Αγαλάρ [1940]

16. ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ • Περιστερώνας < Τοϊλάρ [1926] • Χαϊδευτό < Χατζή Εμίν Αγά [1926] • Εκλεκτό <Αραπλίον [1954]<Αραπλή [1940] • Χρυσούπολις < Σαπαίοι < ΣαρήΣαμπάν [1925] • Κεραμωτή • Γέροντας < ΜποϊνούΚισλή [1926]

17. Τοπωνύμια από την "πατρίδα" • Νέα Καρυά • Γραβούνα • Αγίασμα • Μοναστηράκι • Γέροντας

19. Μετάφραση της τουρκικής ονομασίας • Μακρυχώρι • Ξεριάς • Ζαρκαδιά • Πετροπηγή • Νέα Κώμη • Παλαιά Κώμη

20. Τοπωνύμια βάσεικάποιου χαρακτηριστικού • Ποντολίβαδο • Παράδεισος • Ελαφοχώρι • Λεκάνη • Διαλεχτό • Διπόταμος

21. ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΝΕΣΤΟΥ • Γέροντας • Πέρνη • Αραμπατζής • Μαγαρισιώτικος • Μεσαίος • Βλάχικα • Κεραμωτή • Χρυσούπολη • Δεκαπέντε • Ποντιάδα • Προάστειο • Αχλαδινή • Καραμανλίδικα

22. Σημεία αναφοράςιδέες - προτάσεις • Ονόματα οδών (π.χ. Ποντιάδας, Δεληκάρη, Γιαϊλόγλου,....) • Επώνυμα ανθρώπων (π.χ. Μαγαρισιώτης, Μουζαλιώτης, Σμυρνόγλου, Αϊβαλιώτης,...)

23. Σημεία αναφοράςιδέες - προτάσεις • Εργασία για τα σχολεία, τους ναούς και τα ξωκλήσια της περιοχής • Στην πόλη υπάρχουν αρκετά διατηρητέα κτίρια: • το καμπαναριό του Αγίου Δημητρίου (1884) • το παλαιό διοικητήριο (1880) • το κτίριο της Αγροτικής Τράπεζας (1924) • Το 1ο Δημοτικό Σχολείο (1930)

24. Σημεία αναφοράςιδέες - προτάσεις • Το παζάρι της Χρυσούπολης

25. Σημεία αναφοράςιδέες - προτάσεις • Από τα σχολικά βιβλία της ιστορίας σε κάποιες ενότητες ( Διοίκησης κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, Μυθολογία, ιστορικές αναφορές για την περιοχή,...) • Δίκτυο με όσους έχουν ασχοληθεί ή έχουν σκοπό να ασχοληθούν με θέματα της τοπικής ιστορίας.

26. Σημεία αναφοράςιδέες - προτάσεις • Βιβλιοθήκη και τράπεζα πληροφοριών και εργασιών για την ιστορία της περιοχής • Συγκρότηση ομάδας από εκπαιδευτικούς για την καταγραφή και συλλογή υλικού με την καθοδήγηση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου ( Τμήμα Ιστορίας Εθνολογίας) και τη συνδρομή του Δήμου Νέστου για τη συγγραφή βιβλίου ως σχολικού βοηθήματος • gia

27. Σημεία αναφοράςιδέες - προτάσεις Τοπικά έθιμα και παραδόσεις

28. Σημεία αναφοράςιδέες - προτάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ & «ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ» ΣΥΛΛΟΓΟΣΠΟΝΤΙΩΝΕΠΑΡΧΙΑΣΝΕΣΤΟΥ - ΠαπαδόπουλοςΣτάθης ΣΥΛΛΟΓΟΣΘΡΑΚΙΩΤΩΝΕΠΑΡΧΙΑΣΝΕΣΤΟΥ- ΚοζαρίδηςΧρήστος ΣΥΛΛΟΓΟΣΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝΕΠΑΡΧΙΑΣΝΕΣΤΟΥ- ΣυνανίδηςΆγγελος ΣΥΛΛΟΓΟΣΗΠΕΙΡΩΤΩΝΕΠΑΡΧΙΑΣΝΕΣΤΟΥ- ΓκόρδηςΧρήστος ΣΥΛΛΟΓΟΣΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝΝΟΜΟΥΚΑΒΑΛΑΣ- ΓκόγκοςΧρήστος ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣΣΥΛΛΟΓΟΣΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ - ΛαμπέτσοςΧαράλαμπος ΜυλωνάςΒασίλειος ΣαμίδουΔήμητρα ΒαρυπάτηςΣτέλιος ΓεωργιάδηςΘεοφάνης ΚουσκουράςΣοφοκλής

29. ΝΕΑ ΚΑΡΥΑΑναζητώντας τις ρίζες μας

30. ΝΕΑ ΚΑΡΥΑΑναζητώντας τις ρίζες μας • Καρυαί (το χωριό στηνΑνατολική Θράκη)

33. ΝΕΑ ΚΑΡΥΑΑναζητώντας τις ρίζες μας • Νέα Καρυά ( Καράμπεη-Παλιό χωριό)

34. " Κυριακή απόγευμα. Μια ομάδα παιδιών χτυπήσαμε την πόρτα μιας γριούλας. Ζητήσαμε να μας πει τη δική της ιστορία. Ο χρόνος είχε σημαδέψει το πρόσωπό της, όχι όμως και την ψυχή της. Με χαρά και λαχτάρα μας διηγήθηκε τη φοβερή εκείνη νύχτα που το ποτάμι κατέστρεψε το σπίτι της. ...Χαιρόμουν όταν μαζευόμασταν σε ομάδες και περνούσαμε από σπίτι σε σπίτι για να τους ρωτήσουμε να μας πουν τη δική τους ιστορία. Η ομαδική δουλειά ήταν εποικοδομητική και ευχάριστη. Ο καθένας από μας με το δικό του τρόπο άκουγε την ιστορία και τη συζητούσαμε όλοι μαζί". ( Βαγγελιώ Καφετζοπούλου, Ε΄ τάξη)

35. ΝΕΑ ΚΑΡΥΑΑναζητώντας τις ρίζες μας • Νέα Καρυά ( Σημερινό χωριό)

36. " Όσες φορές κι αν χτυπήσαμε την πόρτα τους, οι άνθρωποι μας καλοδέχτηκαν μ' ένα πλατύ χαμόγελο στα σκαμμένα από τις ρυτίδες πρόσωπά τους. Πολλοί έκλαιγαν , όταν μας διηγούνταν τα παλιά". (Ρούλα Παλιάτσου, ΣΤ΄ τάξη) • "Είχαμε αναλάβει ένα σπουδαίο ρόλο. Το ρόλο του δημοσιογράφου- ερευνητή... Θα παίρναμε την πρώτη συνέντευξη! Εγώ προσωπικά ήμουν πολύ ενθουσιασμένος, αλλά και λίγο φοβισμένος, γιατί δεν ήξερα αν θα τα καταφέρναμε". ( Γιώργος Τζαμπάζης, Ε΄ τάξη) • " Η εργασία αυτή ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για εμάς τους μικρότερους, να γνωρίσουμε το χωριό μας καλύτερα, να μάθουμε για τη ζωή στο παλιό χωριό και μ' αυτόν τον τρόπο ν' αγαπήσουμε ακόμη περισσότερο τον τόπο όπου κατοικούμε". ( Χριστίνα Κουζούτη, ΣΤ΄ τάξη)

37. Τοπικά Έθιμα Ο συνδετικός κρίκος με το παρελθόν«ΠΑΛΗ ΜΕ ΛΑΔΙ»

38. ΠεχλιβάνηδεςΣΑΜΠΡΙO «Θρύλος»

39. Τοπικά Έθιμα Ο συνδετικός κρίκος με το παρελθόν«ΠΑΛΗ ΜΕ ΛΑΔΙ» Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από την πατρίδα τους ( Ανατολική Θράκη) και συνεχίζεται ως σήμερα. Γίνεται την επόμενη μέρα ( 24 Αυγούστου) από το πανηγύρι του χωριού. Παλιά πάλευαν και παλικάρια από το χωριό. Τώρα έρχονται παλαιστές από άλλα μέρη.

40. Τοπικά Έθιμα Ο συνδετικός κρίκος με το παρελθόν«ΠΑΛΗ ΜΕ ΛΑΔΙ»

41. Λαογραφική Γωνιά

42. Αναμνήσεις Το Δημοτικό Σχολείο ΝέαςΚαρυάςαπευθύνεταισε όλες και όλους όσους πέρασαν από το σχολείο είτε ωςμαθητέςείτε ωςεκπαιδευτικοί, να καταθέσουν τιςαναμνήσεις,τιςμαρτυρίες, τιςθύμισέςτους, καθώς καιφωτογραφικόυλικό για δημιουργήσουμε ένα διαδικτυακόλεύκωμαμε τίτλο: "Ενθυμίσεις από το Δημοτικό Σχολείο Νέας Καρυάς"

45. Η ΚΑΡΥΑσε Άσπρο - Μαύρο Μέσα από μια συλλογή ασπρόμαυρων φωτογραφιών κάναμε ένα ταξίδι στο παρελθόν. Η παρουσίαση ξεκινά από τη δεκαετία του 1920 και τελειώνει στη δεκαετία του 1960, από την Καρυά της Ανατολικής Θράκης στη Νέα Καρυά δίπλα στις όχθες του ποταμού Νέστου (Παλιό χωριό) και στην τελική τοποθεσία της Νέας Καρυάς ( Νέο χωριό). Το φωτογραφικό αυτό λεύκωμα περιλαμβάνει σκηνές από την καθημερινή , τη θρησκευτική ,τη σχολική ζωή, οικογενειακές στιγμές από γλέντια και πανηγύρια, τις αποκριές, από αγροτικές ασχολίες, την πάλη.

47. ...Χάθηκε η Ελληνική Μικρά Ασία, αλλά ζουν σήμερα οι Μικρασιάτες. Αφανίστηκε η Ανατολική Θράκη, αλλά υπάρχουν σήμερα οι Θράκες. Έσβησε ο Πόντος, αλλά όχι οι Πόντιοι. Εκεί υπήρξε η ιστορία, εδώ η ζωή δεν έπαψε... Θεοδώρου Ξύδη. " Η δικαίωση της Μικρασιάτικης εκστρατείας" Περιοδικό Νέα εστία, τεύχος 1091