Brussels Institute of Contemporary China Studies

1. China: de porseleinen grootmacht Gustaaf Geeraerts Directeur Brussels Institute of Contemporary China Studies 布鲁塞尔当代中国研究所

2. Wat voor macht is China? • Is China op weg een wereldmacht te worden? • Revisionistisch of status quo? • Verschillende visies • Realisme • Liberalisme • Sociaal constructivisme

3. Wat voor macht is China? • Macht/capaciteiten • Economisch • Financieel • Technologich • Militair • Geografie • Bevolking • Territorium • Grondstoffen • Identiteit

4. Macht

5. Een grootmacht in wording • Groeiende impact op de rest van de wereld • Tweede grootse economie • Grootste exporteur • Tweede grootste importeur • Groeiend belang als buitenlands investeerder en crediteur • Groeiende militaire macht • Enig groeiland dat op termijn de VS kan evenaren en mogelijk overtreffen • China genereert een fundamentele verschuiving in de mondiale en regionale machtsverdeling

6. Porseleinen grootmacht • Bijzonder, fascinerend en functioneel • Unieke geschiedenis en cultuur • Een heel eigen politiek systeem • Fragiel • Continentale macht met lange kwetsbare landsgrenzen (14 buurlanden) • Ontwikkelingsland/BBP per Capita • Sterke exportafhankelijkheid in combinatie met onderontwikkelde binnenlandse markt • Binnenlandse problemen: groeiende ongelijkheid (GINI: 0,47), verloedering milieu, corruptie, ongelijke regionale economische ontwikkeling, veroudering bevolking… • Moeilijke overgang van export-driven naar consumption -driven economie • Eenzame groeimacht…

7. BBP & bevolking (2007)*/GCI (2010)** *Bron: The Economist Intelligence Unit/**WEF Global Competitiveness Report

8. Aandeel wereld BBP: prognose* *Bron: Economist Intelligence unit

10. Militaire uitgaven (SIPRI)

11. Geografie

12. Geografie • Machtspotentieel • Werking van het machtsevenwichtmechanisme • Belangen van grootmachten • Strategische relaties met andere grootmachten • Relatie “offence/defence”

13. China: de geografie van een grootmacht? • Uitgestrekt grondgebied: 9.596.960 km² • Grote bevolking: 1.300.000.000 • Rijk aan natuurlijke hulpbronnen: steenkool, ijzererts, petroleum, gas, kwikzilver, tin, wolfraam, mangaan, aluminium, lood, zink, uranium, hydro-kracht • Momenteel sterk afhankelijk van invoer van grondstoffen en energiebronnen als gevolg van de zeer snelle economische ontwikkeling

14. China: de geografie van een grootmacht? • Indien verdere economische en technologische ontwikkeling succesvol: • Relatief hoge mate van strategische autonomie mogelijk (op de lange termijn) • Afnemende afhankelijkheid van extern aangevoerde grondstoffen (relatief) • Afnemende afhankelijkheid van buitenlandse markten op lange termijn (relatief) • Voorwaarde: uitbouw van binnenlandse markt • Strategische diepte

15. China: continuering continentale strategie? • China heeft nu meer dan ooit voorheen zijn landsgrenzen veilig gesteld • 14 buurlanden • Daarmee stelt zich de vraag: zal het nu proberen een volwaardige maritieme projectiecapaciteit uit te bouwen? • China’s landsgrenzen blijven kwetsbaar • Ontwikkeling van een volwaardige maritieme capaciteit is zeer duur • Zou de zo noodzakelijke duurzame ontwikkeling op de helling zetten • Anderzijds is er de noodzaak om de lange kustlijn en de maritieme aanvoerwegen te beschermen

16. Identiteit

17. A telling quote from Qinghua University scholar Yan Xuetong The rise of China is granted by nature . . . [the Chinese] believe that China’s decline is a historical mistake that should be corrected . . . the Chinese regard their rise as regaining China’s lost international status rather than obtaining something new . . . the Chinese consider the rise of China a restoration of fairness rather than gaining advantages over others.

18. China’s ontluikend identiteitsdilemma (1) • Er is een toenemende spanning tussen China’s identiteit van ontwikkelingsland en die van groeiende globale en regionale macht • China’s beleid wordt in de eerste plaats gedreven door de noodzaak om de snelle binnenlandse ontwikkeling in stand te houden • een objectief dat overigens vaak leidt tot belangengeschillen met met gevestigde Westerse belangen • Maar alleen al de omvang van China’s ontwikkeling is bezig de logica van de globalisering te veranderen en maken die tot een kritische factor in de internationale economie • Denk maar even aan de impact van Beijing’s stimuluspakket voor de heropleving van de mondiale groei

19. China’s ontluikend identiteitsdilemma (2) • Naarmate China’s economisch succes aanhoudt verwachten in het bijzonder de ontwikkelde landen dat het meer verantwoordelijkheid zou opnemen in de ondersteuning van een duurzame mondiale economie • Beijing staat zo onder druk om een precair evenwicht te zoeken tussen duurzame binnenlandse economische ontwikkeling, die het als de meest dringende uitdaging beschouwd, en de evolutie van China tot een verantwoordelijke grootmacht, die het ziet als een ambitie op de langere termijn

20. Triangulaire interdependentie • China’s ontwikkeling heeft een triangulaire interdependentie doen ontstaan tussen Noord-Amerika, Europa en Azië • Maar precies vanwege zijn dubbele identiteit past China niet zo meteen in de puzzel • Daar waar het Westen China steeds meer als een mondiale economische speler gaat zien, beschouwd China zich in eerste instantie nog steeds als ontwikkelingsland • De eerste perceptie geeft vorm aan de beleidsperspectieven buiten China; de tweede is de belangrijkste drijfveer van Beijing’s beleid

21. China en de wereld • China heeft de wereld evenzeer nodig als de wereld China • China kan zijn groei alleen maar bestendigen indien zijn regionale en mondiale omgeving stabiel blijven • Beijing moet China’s ontwikkeling in banen leiden die de andere hoofdspelers geruststellen en hen er van weerhouden Beijing tegen te werken, of erger nog, China in te dammen • Beijing’s voornaamste uitdaging is een evenwicht te vinden tussen enerzijds, het voldoen aan toenemende internationale verwachtingen en anderzijds, het lenigen van aanhoudende binnenlandse behoeften

22. Verlicht multilateralisme (1) • De Chinese leiders hebben er belang bij het mondiale bestuur (global governance) mede te helpen te versterken • De ontluikende multipolariteit maakt mondiaal bestuur alsmaar complexer en dreigt een onveilige conditie te worden in afwezigheid van een toereikend multilateralisme

23. Verlicht multilateralisme (2) • Multilateralisme kan alleen effectief zijn indien alle betrokken partijen bereid zijn de onderlinge verschillen in perceptie en belangen te overstijgen en er naar streven een pragmatische concensus op te bouwen over hoe elkaars buitenlanbeleid complementair en wederzijds voordelig te maken • Ik noem dit verlicht multilateralisme, meer bepaald een conceptie die én pragmatisch is én rekening houdt met de groeiende mondiale culturele diversiteit • China kan ook hier een vooraanstaande rol spelen

24. China’s Buitenlandbeleid (retoriek) • Peaceful development • Promoting world peace and development with China’s own growth • Five Principles of Peaceful Coexistence (1954) • Mutual respect for each other's territorial integrity and sovereignty • Mutual non-aggression • Mutual non-interference in each other's internal affairs • Equality and mutual benefit • Peaceful co-existence • Developing by relying on its own strength, reform and innovation • Seeking mutual benefit and common development with other countries • Building a harmonious world of sustained peace and common prosperity

25. Belangrijke trends (1) • Politiek van goed nabuurschap t.a.v. belangrijke staten in periferie • Rusland, Zuid-Korea, India en Centraal-Aziatische en Oost-Asiatishe landen • Japan? • Politiek van partnerships • Strategic partnership is hoogste niveau • Regionale economische integratie onder welwillend leiderschap van China • East Asian Economic Zone (zonder VS) • China-ASEAN Free Trade Area (CAFTA) • Verdiepen van economische interdependentie met VS bondgenoten in de regio • Zuid-Korea, Taiwan, Australië en Japan

26. Belangrijke trends (2) • Groeiend aantal handelsmissies naar alle uithoeken van de wereld • Veiligstellen toevoer van grondstoffen en energie • Assertievere opstelling in VN, WHO en andere internationale organisaties • Assertievere internationale en regionale rol • G20 • Six-party talks over N-Korea’s nucleair arsenaal • Shanghai Cooperation Organisation • ARF • ASEAN + 3 • Groeiende aandacht voor uitbouw van soft power op basis van Confucianisme met zijn nadruk op harmonie en rechtlijnigheid

27. Conclusie • Omgaan met China plaatst ons voor een enorme uitdaging die met omzichtigheid en het nodige inzicht dient te worden aangepakt • Historisch gezien zijn periodes waarin nieuwe machten opkomen, altijd al problematisch geweest. De geschiedenis leert ons ook dat ongewenste escalaties meestal voortvloeien uit verkeerde percepties,foutieve inschattingen en overreacties • Daarom is het zaak zowel de mogelijkheden als de uitdagingen in het achterhoofd te houden en die op een zo constructief mogelijke manier met elkaar te verbinden

28. Conclusie • De komende twee decennia zal China zich in eerste instantie op zijn interne ontwikkeling blijven concentreren teneinde de talrijke binnenlandse problemen het hoofd te kunnen bieden • China’s behoefte aan een stabiele omgeving en zijn toenemende participatie in internationale instituties bieden gelegenheden om de percepties en de belangenpolitiek van Beijing te beïnvloeden • Een constructief engagement dat zich bewust is van China’s identiteitsdilemma, is hierbij de meest aangewezen weg

29. China en zijn buren

30. Belangrijkste actoren in het Chinese buitenlandbeleid Gustaaf Geeraerts BICCS

31. Overzicht • Politieke leiders • De officiële actoren • Belangrijke invloeden op het denken en percepties • Actoren in de marge Gastcollege UGent

32. De politieke leiders • Mao Zedong • Deng Xiaoping • Jiang Zemin • Hu Jintao • Vijfde generatie • Xi Jinping • Li Keqiang Gastcollege UGent

33. Mao Zedong (1893-1976) • Buitenlands beleidsapparaat zeer rudimentair en hoegenaamd niet professioneel • Meer aandacht voor binnenlandse politiek dan diplomatie • “Mao’s preference for ‘redness’ over ‘expertise’” (Culturele Revolutie als orgelpunt) • Totaal gebrek aan institutionalisering • De absolute leider • De revolutionair • Persoonlijkheidsscultus • Volledige controle over partij en leger • Bepaalde het Chinese buitenlandse beleid • Koreaanse oorlog • Breuk met SU in de jaren 60 • Verbetering diplomatieke betrekkingen met VS in de jaren 70 Gastcollege UGent

34. Deng Xiaoping (1904-1997) • Tweede generatie van Chinese leiders • De administrateur • Heel andere persoonlijkheid en stijl van regeren dan Mao • Stond veel dichter bij zijn collega’s • Maakte veel meer gebruik van advies van experten • Legde de nadruk op noodzaak van institutionalisering • Grote belangstelling voor diplomatie en buitenland • Architect van “open door policy” • Deng’s kat • Benadrukte als eerste de noodzaak van een stabiele internationale omgeving voor de economische ontwikkeling van China • Was zich terdege bewust van China’s onderontwikkeling en het nakende legitimiteitprobleem Gastcollege UGent

35. Deng Xiaoping (1904-1997) • Aard van de buitenlandse politieke besluitvorming • Centraal gezag nam de meest cruciale beslissingen • Deng was de uiteindelijke scheidsrechter • “open door” • “one country two systems” (Hong Kong, Macao) Gastcollege UGent

36. Deng Xiaoping (1904-1997) • De vier modernizeringen • Landbouw • Industrie • Wetenschap en technologie • Het leger • Socialistische markteconomie • Socialisme met Chinese karakteristieken • Export-led growth • Special Economic Zones Gastcollege UGent

37. Deng Xiaoping (1904-1997) • Deng genoot in de jaren 80 en 90 een enorm prestige en grote populariteit • Verhoogd welvaartspeil van de bevolking • Hoop op verbetering van het levenslot • Creëerde daardoor een dynamische ingesteldheid in grote lagen van de bevolking, niet in het minst bij de jongere generatie • Alles bleek voortaan mogelijk Gastcollege UGent

38. Jiang Zemin (1926 ) • Centrale leider in 1989 • Kreeg vrijwel van meet af aan alle drie de topfuncties • Leiding partij (1989-2002) • Staatshoofd (1993-2003) • Voorzitter CMC (1989-2005) • Deng behield echter tot aan zijn overlijden in 1997 een beslissende invloed • Hu Jintao was een protégé van Deng Gastcollege UGent

39. Jiang Zemin • Leider van de derde generatie • Minder gezag en minder charisma • Betere opleiding en meer pragmatisch • Sporen verdient in de bureaucratie, niet in de revolutionaire praktijk • Ideologie verdwijnt op het achterplan • Socialisme met Chinese kenmerken krijgt een rauwe kapitalistische invulling Gastcollege UGent

40. Jiang Zemin • Zet het institutionaliseringproject verder door • Gouvernementele bureaucratieën winnen aan belang • Toenemende decentralisatie van het beleidsproces • Nog meer nadruk op expertise en resultaten • Zijn machtspositie was meer institutioneel verankerd • Nadruk op consultatie en compromis • Gangmaker institutionalisering en professionalisering van buitenlandse politieke besluitvorming • Meer bevoegdheden in handen van de regeringsbureaucratieën • Voordien partij oppermachtig • Organisatorische discipline • SOP’s • Rationele beleidsontwikkeling en –implementatie • Meer nadruk op kennis en beheerscapaciteiten • Meer nadruk op noodzaak van consultatie van experts Gastcollege UGent

41. Jiang Zemin • Voorzichtige experimenten met pluralisme en democratisering • Jiang Zemin symboliseert de overgang van generatie van revolutionaire leiders naar technocratische leiders • Universitaire opleiding • Lagere gemiddelde leeftijd • Klemtoon op snelle economische ontwikkeling en noodzaak van internationale stabiliteit • Verderzetting van de lijn van Deng • The Three Represents (2002) Gastcollege UGent

42. Hu Jintao • Vierde generatie • Paramount leader • General secretary CPC (2002-heden) • President (2003-heden) • Chairman CMC PRC (2004-heden) • Chairman CMC CPC (2005-heden) • Meer assertief buitenlands beleid • Actieve rol ten aanzien van Noord-Korea • Strategic partnerships • Harmonious world Gastcollege UGent

43. Vijfde generatie? • 18de Partijkongres (2012) • Xi Jinping • Li Keqiang Gastcollege UGent

44. Officiële actoren • CPC • State Council • PLA Gastcollege UGent

45. Partij en regering • Partij en regering hebben verschillende besluitvormingsstructuren maar er zijn wel overlappingen • Partij is overheersend • Sommige besluitvormers hebben geen regeringspost • Voorbeelden twee belangrijke buitenlandbeleid spelers (beiden lid van het Centraal Comitee) Wang Jiarui (head of the Party’s International Department) and Wang Huning (head of the Party’s Policy Research Office) • Macht en invloed zijn afhankelijk van de rang in de partij • Voorbeeld Wang Jiarui > buitenlandminister Yang Jiechi • Hu Jintao is de opperste leider als agemeen secretaris van de CPC, voorzitter van de CMC en president van de Volksrepubliek • Hij is ook de voorzitter van CPC leading small groups (LSGs) die het buitenland- en veiligheidsbeleid voorbereiden Gastcollege UGent

46. CPC • General Secretary • Politburo Standing Committee • Politburo • Central Committee • Party Congress Gastcollege UGent

47. Politburo en PSC • Politburo: momenteel 25 leden • Buitenlandse politieke besluitvorming hoofdzakleijk in handen van het Politburo Standing Committee (PSC) • Momenteel 9 leden • Vergaderen eenmaal per week en meer indien nodig • Agenda en beslissingen worden niet gepubliceerd Gastcollege UGent

48. Standing Committee Gastcollege UGent

49. Huidig Politburo Standing Committee • Hu Jintao • President • General Secretary of the Central Committee of CPC • Chairman of the CMC (staat en partij) • Wu Bangguo • Chairman Standing Committee of the National People’s Congress • Wen Jiabao • Premier of the State Council/Party group Secretary of the State Council of the People's Republic of China • Jia Qinglin • Chairman of the People’s Political Consultative Conference/Party group Secretary of the National Committee of the Chinese People's Political Consultative Conference • Li Changchun • Known as the propaganda chief Gastcollege UGent

50. Huidig Politburo Standing Committee • Xi Jinping: • Vice-president and Head of the Party Secretariat (will in all probability inherit Hu’s positions as No. 1 leader) • Li Keqiang: • Executive vice-premier (will in all probabibility replace Wen Jiabao as premier) • He Guoqiang • Secretary of the Central Commission for Discipline Inspection • Zhou Yongkang • Police and judicial system Gastcollege UGent