Download
1 / 6
E N D
Atelje • Film se rodio snimanjem u eksterijeru: kamera je najpre beležila događaje na ulicama, u prirodi, pod svetlošću sunca. Čak je i snimanje u prvim ateljeima (kakav je, recimo, bio Edisonov atelje »Crna Marija«) obavljano pod sunčevom svetlošću koja je dopirala u atelje preko staklenog krova. Smatra se da je Melijesprvi upotrebio veštačku svetlost (reflektore) u svome ateljeu, takođe izgrađenom mahom od stakla, iako Dikson tvrdi da je često upotrebljavao četiri parabolične magnezijumske lampe kao dodatak sunčevom osvetljenju koje je dopiralo kroz otvoreni krov »Crne Marije«. Pioniri kinematografije u Engleskoj (Smit, ViIijemson, • Pol) imali su u svojim baštama podignute drvene pozornice, pred kojima se nalazila kamera, postavljena tako da sunčevi zraci dopiru iza nje. A Stjuart Blekton je 1898. snimao akrobate na suncem obasjanoj terasi njujorškog oblakodera.
Atelje* • U prvim filmovima nema razlike između dnevnog i noćnog štimunga, koji je zbog toga dočaravan toniranjem (viražiranjem) noćnih scena u plavu nijansu! Tek će Grifit shvatiti važnost svetlosnog štimunga i praviće razliku između dnevnog osvetljenja u eksterijeru i dnevnog osvetljenja u enterijeru. • Iako Marsel Marten pretpostavlja da je tek u Milovoj "Prevari" (1915) »prvi, put zabeleženo otkriće psiholoških i dramatičnih efekata osvetljenja«, činjenica je da su Grifit i njegov simatelj Bicer u filmu "Edgar Alen Po" (1909) koristili svetlo u atmosferskom i dramaturškom smislu, a u Preobražaju pijanice (1910) postigli su efekt titranja svetlosti na licima aktera koji sede pored kamina.
Atelje** • Sve je bilo uslovljeno ne samo nedostatkom rasvetnog parka nego i slabom osetljivošću filmske trake, koja je reagovala samo na prejake kontraste i zahtevala intenzivno osvetljenje. Danas, međutim, postoji usavršena superosetljiva traka, koja reaguje na suptilne tonove pri običnoj svetlosti, čak i u polumraku! • Time je omogućeno fotografsko registrovanje prizora koji se mogu veštački osvetliti i koji gube svoju vizuelnu suptilnost pri punoj dnevnoj svetlosti. Naročito je to pogodno za moderan film, koji sve više zapostavlja i odbacuje koncepciju prema kojoj je »svetlost osnovno sredstvo za umetničko uobličavanje i organizovanje likovnog materijala« (Golovnja), i nastoji da kamerom što vernije filmski razotkrije stvarnost kakva ona jeste, kako bi gledalac što dublje pronikao u nju i što manje je doživljavao kao apstrakciju.
Atelje*** • I dok se nekad najviše snimalo u studiju, gde su pored soba izgrađivane čitave ulice i predeli, danas se sve više snima napolju, ne samo u prirodi nego i u autentičnim enterijerima. • Enterijer predstavlja unutrašnjost bilo koje zgrade ili zatvorene prostorije. Kad se on izgradi u studiju, osvetljava se, najvećim delom, reflektorima odozgo (zbog čega se kulise soba obično grade bez tavanica, a ukoliko ona postoji, svetlost dolazi sa strane). Rekli smo već da i u ateljeima može biti izgrađen eksterijer, ili samo deo eksterijera u kome se nastavlja snimanje (mahom dijaloških scena) započeto u prirodi. Snimanje u ateljeu pogodno je i stoga što nije ometano neželjenim zvukovima koje mikrofon registruje u eksterijeru, i što se tu može lakše upravljati kretanjem kamere. Isto tako, u ateljeu je moguće uklanjati zidove soba po želji reditelja i snimati sa svih strana,dok snimanje u autentienom enterijeru nameće reditelju uslove koje mora da poštuje, i prema njima da određuje ugao snimanja i kretanje kamere, odnosno glumaca. No, zato tu film dobija u intenzitetu atmosfere, koju dekor izgraden u studiju nikad ne može tako autentično da dočara.
Atelje**** • Eksterijer predstavlja istinit prizor u stvarnosti koja se snima, ili dekor izgrađen u prirodi (ulice, gradovi, naročito u istorijskim rekonstrukcijama), odnosno fragmente dekora koji se uklapaju u autentičan ambijent. Snimanje u eksterijeru obično se obavlja pri sunčevoj svetlosti, uz pomoć blendi i ogledala, no moguće je, za specijalne efekte, koristiti i reflektore. Snimanje noću u eksterijeru obavlja se slično kao u ateljeu, samo što je, zbog prostornosti, potrebno imati daleko jaču svetlost i više svetlosnih izvora.
Atelje***** • Dijaloške scene snimljene u eksterijeru nekad su obavezno bivale naknadno sinhronizovane u studiju: danas, zahvaljujući preciznim mikrofonima, i u cilju dobijanja što neposrednije zvučne atmosfere, dijalog se sve više snima na licu mesta. • Moglo bi se reći da se danas filmovi, u najvećem broju slučajeva, sve češće snimaju u eksterijeru, dok se snimanje televizijskih drama najviše obavlja u studiju. • U tome i jeste osnovna razlika između ova dva medijuma: televizijska igra je još uvek stilizovana i uslovna (pa se stoga smatra da je ona između pozorišne predstave i filma), dok filmski prizor teži da što autentičnije potpunije odrazi stvarnost i prodre u svakidašnji život.
