انواع رسانه ها ی آموزشی

2. انواع رسانه ها ی آموزشی Educational Media

3. اهداف: 1-رسانه ها (تعریف ، تفاوت ، اهمیت) 2-خصوصیات یک رسانه 3-اهمیت کاربرد رسانه ها 4-نقش حواس در یادگیری 5-نقش رسانه در فرایند یادگیری 6-عوامل موثر بر شرایط انتخاب رسانه آموزشی 7-اصول انتخاب 8-ويژگي هاي يك رسانه آموزشي مناسب 9-توان آموزشی رسانه ها 10-خصوصیات یک وسیله کمک آموزشی خوب 11-دسته بندی انواع رسانه ها 12-فناوری اطلاعات

4. MEDIA رسانه آموزشي ترجمه (Instructional Media) است كه (Media) در لغت به واسطه،وسيله،ماده وسط يا ربط دوچيز،حد واصل و سر انجام،وسيله نقل وانتقال تعريف شده است.

5. MEDIA رسانه آموزشي ابزاري است براي ارائه آموزش به فراگيروطبيعتا جزئي از فرآيند آموزش وتكنولوژي آموزشي محسوب مي شود نه تمام آن.

6. MEDIA رسانه آموزشي وسيله يا عاملي است كه آموزش از طريق آن به فراگير ارائه مي شود. یعنی توسط آنها يك پيام آموزشي منتقل مي شود. این وسیله یا عامل می تواند تلویزیون، رادیو، و یا حتی معلم و ... باشد.

7. MEDIA رسانه آموزشی به كلیه امكاناتی اطلاق می شود كه می توانند شرایطی را در محیط آموزشی بوجود آورند كه تحت آن شرایط ، فراگیران اطلاعات، رفتار و مهارتهای جدیدی را با درك كامل بدست آورند.

8. MEDIA رسانه آموزشی باعث تسهیل یادگیری می شود، اگر از رسانه مناسب استفاده شود.

9. خصوصیات یک رسانه رسانه آموزشی عامل ، وسیله و یا ابزاری است كه كل محتوای آموزش را به فراگیران منتقل می كند . رسانه به خودی خود قادر به انتقال و رسانندگی پیام آموزشی است. رسانه های آموزشی ما را برای رسیدن به اهداف آموزشی کمک میکند.

10. اهمیت کاربرد رسانه ها 1- شكل دهی تجارب یادگیری دست اول و یا نزدیك به آن ٢- ایجاد انگیزه یادگیری و كمك به تداوم آن ٣- صرفه جویی در زمان آموزش ۴- ارتباط آسان تر و تفهیم بهتر 5- شكل دهی یادگیری سریع تر ، عمیق تر و پایدارتر ۶- شكل دهی تجارب یادگیری ناممكن

11. MEDIA

12. MEDIA نقش رسانه در فرایند یادگیری: عامل ایجاد انگیزش تسهیل فرایند یادگیری اصالت بخشیدن به موضوع ملموس تر کردن موضوع در اختیار قرار دادن منابع اطلاعاتی فراخوان اطلاعات قبلی تحریک حواس

13. MEDIA يكي از مباحث مهم ومطرح در تكنولوژي آموزشي نحوه انتخاب رسانه آموزشي مناسب است.

14. MEDIA عوامل موثر بر شرایط انتخاب رسانه آموزشی: ماهیت موقعیت یادگیری نوع بازده یادگیری مورد نظر ویژگی های یادگیرندگان محیط یادگیری شرایط توسعه آموزشی فرهنگی که در آموزش داده خواهد شد. دسترس پذیری قابل قبول بودن هزینه ها

15. اصول انتخاب: ذ هیچ رسانه ، وسیله ، رویه یا تجربه خاصی نمی تواند به تنهایی برای یادگیری بهترین باشد . در مواقع انتخاب رسانه بایستی اطمینان یافت كه با اهداف رفتاری آموزش، هماهنگی دارد . استفاده مؤثر از یك رسانه در امر آموزش یك موضوع خاص ، مستلزم شناخت كافی آنها است.

16. اصول انتخاب: رسانه یا وسیله کمک آموزشی انتخابی با روش تدریس مورد استفاده باید متناسب باشد تمایلات و علاقه مندی های شخصی نباید در انتخاب رسانه یا وسیله کمک آموزشی اثر گذارد . یك رسانه یا وسیله کمک آموزشی عالی برای یك هدف رفتاری، نمی تواند برای اهداف دیگر نیز عالی باشد.

17. اصول انتخاب: یك رسانه یا وسیله کمک آموزشی عالی ممكن است در محیط آموزشی ضعیف خوب نتیجه ندهد . تجارب ، تمایلات ، توانمندی و شیوه یادگیری فراگیران ممكن است روی نتایج به كارگیری رسانه ها و وسایل کمک آموزشی تأثیر داشته باشد.

18. MEDIA ويژگيهاي يك رسانه آموزشي مناسب : 1-همخواني با هدفها ،محتوا وشيوه هاي آموزشي 2-توانايي انتقال پيام مورد نظر 3-انطباق با ويژگيهاي يادگيرندگان 4-معتبر بودن 5-برانگيختن و واداشتن مخاطبان به فعاليت 6-كيفيت خوب فني – هنري 7-عملي بودن وسهولت استفاده 8-توجيه اقتصادي

19. 1-همخواني با هدفها ،محتوا وشيوه هاي آموزشي رسانه اي مناسب است كه با هدفهاي آموزشي،محتوا وفعاليتهاي آموزشي انتخاب شده منطبق وسازگار باشد؛ مثلاً: اگرهدف آموزشي دستيابي به يك مهارت عملي معين باشد،رسانه هايي نظير شيء واقعي،مدل وفيلم به ترتيب مناسب ترين رسانه ها خواهند بود.

20. 2-توانايي انتقال پيام مورد نظر رسانه وسيله انتقال پيام است بنابراين يكي از شرايط ضروري قبول هر نوع شيء،تصوير،فيلم و... به عنوان رسانه آموزشي مناسب؛توانايي آن وسيله در ارائه والقاي پيام مورد نظر است.به عبارت ديگر وسيله اي كه نتواند منظور ما را به خوبي به مخاطبان منتقل كند هر چند كه از لحاظ كيفيت فني وساير جنبه ها بسيار عالي باشد در آن موقعيت آموزشي خاص نبايد مورد استفاده قرار گيرد.

21. 3-انطباق با ويژگيهاي يادگيرندگان رسانه هاي آموزشي انتخاب شده بايد با توانايي ها،علاقه ها ونيازهاي يادگيرندگان منطبق باشد،در رسانه اي صدادار نظير فيلم،مطالب بايد با زبان قابل فهم مخاطبان ارائه شود توضيحات نبايد زياد وكسل كننده ويا كم وغير كافي باشند.درانتخاب واژه ها،تصاوير،موسيقي،طنين صدا،سرعت بيان،فشردگي مطالب و... بايد به علاقه ها وتوانايي هاي مخاطبان توجه كرد.يكي از ويژگي هاي ياد گيرندگان،سن آنهاست؛مخاطبان خردسال بيشترين يادگيري هاي خود را از طريق تجارب عيني كسب مي كنند؛بنابراين براي برقراري ارتباط با اينگونه شاگردان تا حد امكان بايد از نوعي رسانه هاي آموزشي استفاده كنيم كه امكان كسب تجارب يادگيري دست اول ويا نزديك به آن را فراهم سازند.

22. 4-معتبر بودن اطلاعاتي كه در رسانه هاي آموزشي مي آيد بايد مفيد،صحيح،جديد وبه روز باشد.

23. 5-برانگيختن و واداشتن مخاطبان به فعاليت از ويژگيهاي مهم رسانه هاي آموزشي جالب توجه وبر انگيزنده بودن است.رسانه بايد توجه مخاطبان را به خود جلب كرده وتا پايان فعاليت آموزشي حفظ كند.استفاده بجا ومتعادل از عوامل انگيزشي نظير موسيقي،صداهاي جنبي،رنگ وحركت مي تواند به جذابيت رسانه بيفزايد.آن رسانه آموزشي كه در برانگيختن حس كنجكاوي وفعال كردن ذهن وحركت مي تواند به جذابيت رسانه بيفزايد.آن رسانه آموزشي كه در برانگيختن حس كنجكاوي وفعال كردن ذهن مخاطب توان بيشتري داشته باشد واورا به كوشش فكري وعملي وپاسخدهي وادارد موفق تر خواهد بود به عبارت ديگر رسانه خوب بايد فرآيند ارتباط را از حالت يك طرفه خارج كرده وبه جرياني دو سويه[تعاملي]تبديل كند.

24. 6-كيفيت خوب فني – هنري رسانه منتخب براي يك موقعيت آموزشي،ضمن داشتن محتواي مناسب؛از لحاظ ويژگيهاي هنري و فني توليد نيز بايد كيفيت بالايي داشته باشد.

25. 7-عملي بودن وسهولت استفاده وجود خصيصه هايي مثل سبك وزن بودن،قابليت حمل ونقل،طرز كار آسان،استحكام وبا دوام بودن،استهلاك كم،سهولت تعميرات در دسترس وسايل جنبي و يدكي و... مجموعاً تشكيل دهنده اين ويژگي مي باشد.

26. 8-توجيه اقتصادي يك رسانه مناسب بايد تا حد امكان ارزان واقتصادي باشد.برخي به غلط زيبايي صرف يا پيچيدگي،مد روز و جديد بودن رسانه را معيار انتخاب آن قرار مي دهند؛اگر انتقال مفهومي با يك قطعه عكس سياه وسفيد ارزان ممكن باشد نبايد ازفيلم يا ويدئو استفاده كرد.مصرف بودجة محدود اختصاص يافته به خريد يا توليد رسانه ها براي تهيه تعداد معدودي رسانه هاي گران قيمت كار عاقلانه اي نيست.

27. توان آموزشی رسانه ها : مردم به صورت ارادی یا بدون قصد، از هر رسانه فراگیری دارند، مشروط بر آنكه محتوای آنها توجه ایشان را جلب كند. توان آموزشی هر رسانه یا تا حدی به كانال ارتباطی آن و تا حدی به موضوع ، شكل و اهداف آموزشی مورد انتظار بستگی دارد.

28. توان آموزشی رسانه ها : نباید تصوركرد پیچیدگی رسانه هابه فراگیری بهتر می انجامد بلكه رسانه های ساده نیز می توانند به همان اندازه مؤثر باشند به شرطی كه مردم پیامها را آن طور كه مورد نظر است تفسیر كنند و چیزی را بیاموزند كه قرار است یاد بگیرند .

29. يك رسانه آموزشی مناسب باید : با اهداف یادگیری، مرتبط باشد. قابل اجرا باشد. برای ساختن و استفاده آسان باشد. توسط مخاطب درك شود. جالب و سرگرم كننده باشد. سبب تشویق به مشاركت و بحث شود.

30. یك عكس دارای هزاران كلمه است

31. دسته بندی انواع رسانه اي آموزشي: 1- رسانه هاي آموزشي غير نورتاب مانند: تابلوهاي آموزشي- مواد آموزشي سه بعدي (مدلها،ماكتها،برشها و...)- چارتها- پوسترها- نمودارها و ... . 2- رسانه هاي آموزشي نورتاب ساكن مانند: فيلم استريپ- اسلايد و ... . 3- رسانه هاي آموزشي نورتاب متحرك مانند: فيلمهاي متحرك- تلويزيون- تجهيزات ويدئويي- تلويزيون مدار بسته و ... .

32. طبقه بندی رسانه های آموزشی به شکلی دیگر: 1. رسانه هاي ديداري 2. رسانه هاي شنيداري 3. رسانه هاي ديداري – شنيداري 4. رسانه هاي چند حسي

33. 1. رسانه هاي ديداري رسانه هاي نوشتاري نظير : كتاب ها،روزنامه ها ومجلات،اسناد و مواد تكثير شده رسانه هاي غير نوشتاري نظير : رسانه هاي تابلويي(نمايشي) :تابلو گچي؛تابلو پارچه اي ،تابلو مغناطيسي،تابلو ماژيكي و... . رسانه هاي تصويري مات : نقاشیوطراحي،كاريكاتور،بروشور،پوستر،طرح خطي نمودار ،چارت،نقشه،نشريه ديواري،عكس وپروژكتور اوپك. رسانه هاي تصويري شفاف : ميكروفورم ها،تلق شفاف وپروژكتور اورهد،اسلايد وپروژكتور اسلايد،استرئوگراف،فيلم استريپ وپروژكتور فيلم استريپ.

34. 2. رسانه هاي شنيداري بيان معلم،راديو،صفحه هاي شنيداري معمولي وليزري،تلفن،كارتهاي شنيداري،نوارهاي شنيداري وضبط صوت.

35. 3. رسانه هاي ديداري – شنيداري رسانه هاي ديداري- شنيداري ساكن شامل : كتاب ونوار ويا صفحه همراه،مجموعه عكس ونوار ويا صفحه همراه،مجوعه اسلايد ناطق،فيلم استريپ ناطق. رسانه هاي ديداري – شنيداري متحرك؛شامل : فيلم متحرك،تلويزيون،ويدئو،رايانه.

36. 4. رسانه هاي چند حسي رسانه هاي سه بعدي نظير : اشياء واقعي،مدل،ماكت، منظره سه بعدي موقعيتهاي آموزشي نظیر: شبيه سازيها،بازيهاي آموزشي،انجمن هاي علمي- هنري- ورزشي،فعاليتهاي كتابخانه اي،تئاتر وتئاتر عروسكي،متخصصين ومنابع انساني ديگر،بازديد از اماكن،گردش هاي علمي و اردوها،فعاليتهاي آزمايشگاهي وكارگاهي. مجموعه هاي چند رسانه اي؛نظير : آزمايشگاه زبان،برنامه هاي چند اسلايدي،نمايش فيلم واسلايد همزمان،بسته هاي آموزشي

37. نقش رسانه آموزشي در فرآيند آموزش يادگيري رسانه آموزشي مناسب، در انتقال و تفهيم و تاثير مفاهيم نقش موثري دارند كه مهمترين آنها عبارتند از: 1-قابل لمس کردن و عینی کردن 2-ایجاد علاقه وجلب توجه 3-ایجاد زمینه برای یادگیری تدریجی و تکمیلی 4-در اختیار قرار دادن تجارب واقعی و حقیقی 5-ایجاد پیوستگی در فرایند یادگیری 6-توسعه و رشد معنی 7-انتقال سریعتر مفاهیم 8-افزایش میزان یادگیری با استفاده از تجارب

38. طبقه بندی رسانه ها: 1 - مواد دیداری الف - مواد دیداری غیر شفاف ب - مواد دیداری شفاف ثابت 2- مواد دیداری - شنیداری شفاف متحرک 3- مواد شنیداری 4- سه بعدی ها 5- کامپیوتر 6- منابع انسانی و موقعیت ها

39. اهمیت رسانه ها ی دیداری : بینایی در برگیرنده فعالیت ارتباطی برای هر فرد است. بخصوص برای افراد كم سواد نقش بینایی و رسانه های دیداری بسیار بیشتر است . رسانه های دیداری حدود ٤٣ % بیشتر از رسانه های غیر دیداری موجب ترغیب مخاطبین می شوند . بخصوص مفاهیم پیچیده می توانند از طریق ارائه بصری ، آسان تر فهمیده شوند. احساسات و هیجانات ما براحتی از طریق حس بینایی برانگیخته می شوند.

40. پوستر برگی از کاغذ گلاسه ویا معمولی در اندازه ۶٠ *٩٠ سانتی متر،دارای کلمات،تصاویر وسمبل هائی که پیامی را القا می کند .

41. ********************************************

42. پوسترها برای سه هدف بکار می رود : 1- اعلام رویدادها و برنامه های مهم 2- ارائه توصیه های مفید واطلاعات لازم در مورد یک موضوع 3-تشویق به انجام یا منع از انجام یک کار

43. انواع پوستر: 1-پوستر یک نظری 2-پوستر چند نظری 3-پوستر آموزشی

44. ویژگیهای یك پوستر خوب : * كلمات بایستی به زبان محلی ساده و كوتاه باشد . *پوستر باید مخاطبین را به تفكر وادارد، بدین منظور بهتر است هر پوستر دارای یك ایده یا پیام باشد. * از تصاویر یا سمبل هایی استفاده شود كه افراد بی سواد هم بتوانند بفهمند . * حروف و طرح ها باید به اندازه ای بزرگ باشد كه از دور دیده شود. *در یك پوستر خوب طرح و رنگ بایستی با موضوع هماهنگ بوده تا بتواند احساس درستی را در مورد تناسب و روابط درونی اجزای پوستر سبب گردد.

45. پمفلتpamphlet معمولاً در اندازه كاغذ A4می باشد كه به سه قسمت مساوی تقسیم شده و به سه لت تبدیل می گردد. نوع كوچكتر یا بزرگتر آن نیز وجود دارد ، ولی در هر صورت از سه لت تجاوز نمی كند.

47. لیفلت leaflet *از سه لت بیشتر است. *گاهی بصورت آكاردئونی طراحی می شود.

49. فولدر folder در اندازه كاغذ A4است كه از وسط تا می شود و به تاشو نیز معروف است . این وسایل می توانند آموزشی ، هشدار دهنده و یا تبلیغاتی باشند و بعلت كم حجم بودن مورد استفاده زیادی در آموزش بهداشت دارند، و برای مطالعه از حوصله شخص مطالعه كننده خارج نیستند .