Afhankelijkheidsproblemen

1. Afhankelijkheidsproblemen Nieuwe verslavingen Tim Schoenmakers en Gert-Jan Meerkerk

2. Inhoudstafel • Vormen verslaving • Nieuwe vormen verslaving • Overige verslavingen • Interview met reguliere verslavingszorg • Ghb-verslaving • Aard van het probleem • Binnen de verslavingszorg • Binnen de overige instellingen • Gameverslaving • Aard van het probleem • Binnen de verslavingszorg • Binnen de overige instellingen • Discussie en conclusie

3. Vormen verslavingen Meest voorkomende: • Alcoholverslaving • Opiaten • Cocaïne • Cannabis • Gedragsverslavingen: Gokken Andere verslavingen: categorie ‘Overig’

4. Nieuwe vormen verslavingen (Overige) Internetverslaving Problematiek: • Azië, vooral bij scholieren, >10% Weinig zicht op de aard van de omvang Psychosociale problemen (onderliggend probleem) Of Kunnen niet omgaan met het oneindig aanbod Bepaald applicaties: Online-gaming, online-pornografie, chat gerelateerde toepassingen Pokeren (beperkt)

5. Nieuwe vormen verslavingen (Overige) GHB Uitgaansdrug Effect: Opgewekte prettige stemming, vermindert angsten en remmingen en stimuleert seksuele lustgevoelens Problematiek: Lichamelijk en de dosering! Het centrale zenuwstelsel kan verdoofd geraken zodat het ademen stopt Onduidelijkheid: Reguliere verslavingszorg Geestelijke gezondheidszorg Eerstelijnszorg

6. Interviews met de reguliere verslavingszorg December 2008 & februari 2009 Resultaat: • 2 verslavingen die sterk aan bod kwamen binnen de verslavingszorg: GHB & Internetverslaving en met grote mate online-gamen • Andere komen minder vaak voor: Vb: koopverslaving, beleggingsverslaving … Pokerverslaving en gokverslaving  gesignaleerd door meerdere geïnterviewden Ritalin, ketamine en khat  komt incidenteel voor Ritalin  neemt toe in de samenleving

7. GHB-verslaving: Aard van het probleem Primair en secundair Recreatief gebruik  realiteit te ontvluchten Hype Verslavend , hevig lichamelijke afhankelijkheid en groot gezondheidsrisico’s Bron: www.bbc.co.uk

8. GHB-verslaving: Binnen de verslavingszorg Relatief beperkt Tientallen tot honderd cliënten per jaar per instelling bij. Grote lokale spreiding Speciaal behandelaanbod  op het specifiek probleem (fysieke afhankelijkheid) Ernst van het probleem > omvang van het probleem  verwachting: omvang komende jaren zal toenemen Te snelle afbouw  gevaar voor psychoses Groot risico op terugval

9. GHB-verslaving: Binnen de overige instellingen Geestelijke Gezondheidszorg en huisartspraktijken  Incidenteel gemeld Gebruik samenleving toeneemt Wordt eerst binnen de organisatie aangepakt  bewustwording van de schadelijke effecten van het gebruik Jongeren: onvoldoende vermogen om zelfstandig te stoppen Verschilt per patiënt  steun omgeving Laatste middel: Verslavingszorginstellingen

10. Gameverslaving: Aard van het probleem Minderjarigen  alleenstaand probleem Volwassenen  meerdere middelen spelen een rol  Alcohol & cannabis Complexe psychosociale problematiek:  Depressieve klachten, sociale angst en gebrek aan sociale vaardigheden.  Verdere kenmerken: Laag zelfzorgniveau, geen werk, geen dagstructuur & gepest worden. Autisme en het syndroom van Asperger ? < 15 jaar & > 30 jaar, gemiddeld 20 jaar. Leidt tot isolement, vereenzaming, verstoring van levensritme, school- of werkuitval. Combinatie met cannabis: passiviteit en stagnatie in ontwikkeling Sociale leven  offline Zelfbeeld daalt  drang om te gamen versterkt (neerwaartse spiraal)

11. Gameverslaving: Binnen de verslavingszorg Per instelling tiental cliënten per maand Ouders, naasten of schoolarts die contact zoeken met hulpverlening  heel zelden de gameverslaafden Lichte stabiele groei Wanneer iemand aanmeld met een game-gerelateerd probleem: Meteen hulp geboden (ook in praktijk) Financiering (geen probleem) Geen officiële diagnose  andere categorie: ‘Overige’ of ‘Compulsieve stoornissen’ Hulpverleningsmethode Veelal  leefstijltrainingen, cognitieve gedragstherapie Zelden klinische opname Korte interventies redelijk succesvol! Leren omgaan met computers en internet

12. Gameverslaving: Binnen de overige instellingen Toenemend probleem Huisartsen: ondersteunende gesprekken met patiënt  anders doorverwezen Jongeren Informatie Punt & maatschappelijk werk  hulp geboden door middel van: Advisering, ondersteuning en begeleiding Problematiek verschillend bij iedere patiënt Verslaving gepaard met complexe problematiek  doorverwezen psychiater of Geestelijke Gezondheidszorg. Verslaving op voorgrond  doorverwezen verslavingszorg Geïntegreerd zorgaanbod Bron: www.gizmag.com

13. Discussie en conclusie Doel: onderzoek naar het voorkomen van zogenaamde nieuwe verslavingen in de reguliere zorg. Resultaten: 2 nieuwe verslavingen: ghb-verslaving & internet (gameverslaving) Grotere bezorgdheid: lichamelijke afhankelijkheid ghb-verslaving Beide niet van voorbijgaande aard E-health-modules (online-hulpverlening) Uitbreiding  ontwikkeling bijhouden  tijdig ontwikkelen van passende preventie- en behandelmethoden LADIS: bezig met toevoeging nieuwe categorieën

14. Discussie en conclusie (2) Staat de reguliere zorg open voor cliënten met een andere dan gebruikelijke zorgvraag? Indruk (pers): reguliere zorg staat niet open Op basis van de gesprekken & interviews: verslavingszorg staat open Vele projectgroepen binnen de verslavingszorginstellingen: opdracht een aanpak voor gameverslaving ontwikkelen. Ghb-verslaving  verschillende instellingen ontwikkelen speciale hulpmethodieken