تقدیم به او که نمی خواهد من و تو ” ما“ شویم شاید اینچنین، نه از ما، نه با ما، نه بر ما

2. تقدیم به او که نمی خواهد من و تو ” ما“ شویم شاید اینچنین، نه از ما، نه با ما، نه بر ما بلکه ” ما“ شود

3. پایان نامه کارشناسی ارشد "بررسی تاثیر عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی بر سرمایه اجتماعی کاربران آن (مطالعه موردی شبکه اجتماعی مجازی فیس بوک) استاد راهنما: دکتر محمد سعید ذکایی استاد مشاور: دکتر عباس اسدی پژوهشگر: سیده لیلا موسوی نسب

4. فصل اول کلیات تحقیق

5. مقدمه

6. ●اهمیت شبکه های اجتماعی مجازی ●اهمیت سرمایه اجتماعی

7. با تغییر بستر شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی از فضای واقعی به فضای مجازی چه تغییری در سرمایه اجتماعی کاربران شبکه های اجتماعی مجازی پدید می‌آید؟

8. به منظور بررسی این سوال شبکه اجتماعی مجازی به لحاظ تعداد اعضای عضو و امکانات فنی که در اختیار کاربران خود قرار می دهد و همچنین درصد بالایی از حضور کاربران با هویت حقیقی، به عنوان شبکه اجتماعی مجازی در رابطه با سرمایه اجتماعی در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد. فیسبوک (Face Book)

9. بیان مسئله

10. شبکه‌های اجتماعی مجازی : ● از دور همانند کلافی سردرگم اما در باطن بسیار نظامند و پیچیده هستند. ●توانایی برقراری ارتباطاتی را از جنس دنیای واقعی به ما می‌دهند. ●این شبکه ها نه تنها در شمای خود به دنیای واقعی نزدیکند بلکه می‌توان گفت از حیث شکل‌گیری معادلات اجتماعی بر حسب این نوع روابط و نیز تاثیرات آن بر جامعه نزدیک و مشابه هستند.

11. بدیهیست کاربران بر اساس نقطه اشتراک اولیه‌ایارایه ودنبالکردن بسته های اطلاعاتی خود را به صورت دو سویه در شبکه آغاز می کنند، آن نقطه اعتماد است. از نقطه آغاز اعتماد است که پهنه روابط و در ادامههمکاری‌ها آغاز می‌شود و بر حسب این گستره روابط و همکاری‌ها است که جامعه قوام می‌یابد و به حیات خودادامه می‌دهد.

12. «طبق تعریف،شبکه‌های اجتماعی مجازی گونه‌ای از رسانه‌های اجتماعی هستند که بیش‌ترین شباهت را به جامعه انسانی داشته و به فرد امکان برقراری ارتباط با شمار فراوانی از افراد دیگر» (کاتز و اسپدن، 1997)، «فارغ از محدودیت‌های زمانی، مکانی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را می‌دهند.» (کراوت و دیگران، 2001: 2).

13. ضرورت و اهمیت موضوع • الف) ضرورت و اهمیت نظری انجام تحقیق • ب) ضرورت و اهمیت عملی انجام تحقیق

14. با توجه به مطالب مطرح شده اهداف اصلی در این پژوهش عبارت است از: • بررسی تاثیر عضویت در شبکه اجتماعی مجازی فیس‌بوک بر اعتماد اجتماعی کاربران آن در سطوح خرد و کلان اجتماعی. • - بررسی تاثیر عضویت در شبکه اجتماعی مجازی فیس‌بوک بر مشارکت اجتماعی کاربران آن در سطوح خرد و کلان اجتماعی.

15. فصل دوم ادبیات پژوهش

16. در این بخش نظریه‌هایی در اتباط با متغیر مستقل یعنی شبکه‌های اجتماعی مجازی و متغیر وابسته یعنی سرمایه اجتماعی جهت انتخاب نظریه‌های مناسب برای چهارچوب نظری بیان شد. به عنوان ادبیات موضوع به بیان تاریخچه، مفهوم، تعاریف، ابعاد و سطوح اجزای سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر مستقل و نظریه‌های مربوط به آن از دید پاتنام، بوردیو، کلمن، فوکویاما و لین پرداخته شد. در ارتباط با متغیر مستقل یعنی شبکه‌های اجتماعی مجازی به ارایه تعریفی از این شبکه‌ها و ویژگی‌های آنان پرداخته ‌شد و در ادامه نظریه‌های جامعه اطلاعاتی از دید افرادی چون دانیل بل، کستلز، گیدنز و هم‌چنین نظریه ساختاربندی آنتونی گیدنز مطرح شد. در ادامه نیز به ارائه تحقیق های داخلی و خارجی مرتبط با موضوع پژوهش حاضر پرداخته شد .

17. «مطالعه محقق بر روی متغیر وابسته متمرکز است.» (حبیب‌پور و صفری، 1388) اما از آنجا که بحث " شبکه" در هر دو متغیر مورد بررسی همپوشانی دارد به ارائه چهارچوب نظری بر اساس متغیر مستقل و با تکیه بر نظریه ساختاربندی گیدنز می پردازیم.

18. رابطه سرمايه اجتماعي با ديگر اشكال سرمايه (غفاری،1385: 85)

19. به تعبیر اونیکس (1998) سرمایه اجتماعی ماده خام جامعه مدنی است که از بین هزاران کنش متقابل روزانه مردم به وجود آمده است. بین شخص خاص یا بین ساختارهای اجتماعی قرار ندارد، بلکه در فضای بین مردم وجود دارد. سرمایه اجتماعی، در این سازمان، بازار یا دولت نیست، بلکه یک پدیده از پایین به بالاست که با شکل‌گیری پیوندها و شبکه‌های اجتماعی افراد بر مبنای اصول اعتماد، عمل متقابل و هنجارهای کنش به وجود می‌آید (بولن و اونیکس، 1998: 1).

20. مباحثات موجود در سرمایه اجتماعی برگرفته شده از (لین، 1999: 33)

21. رويکردهاي سرمايه اجتماعي و عناصر محوري آن مأخذ: (لین، 1999: 29)

22. نظريه هاي سرمايه منبع: لین، 1999: 30 و غفاری، 1385: 86.

23. شبکه‌های اجتماعی مجازی جزئی از رسانه‌های اجتماعی هستند. در واقع وبلاگ‌هایی از نسل وب 2 هستند با این ویژگی‌ها: 1- «تولیدکننده تنها ظرف خالی در اختیار مخاطب قرار می‌دهد و این مخاطب است که محتوای آن را تولید می‌کند.» بنابراین: «تنها نقش تسهیل‌گر انتقال محتوا را دارند.» 2- «دموکراتایز هستند و هر فرد توان تولید محتوا و شکل دادن به گروه‌ها و اجتماعات را دارد.» 3- «اتمایز شده‌اند یعنی تولیدکننده محتوا بسیار خرد است.» 4- هم‌گرایی بر روی فرمت‌های مختلف رسانه اتفاق افتاده، بدین معنی که هم‌جنس شده‌اند.» 5- «در این نسل از وب، تولیدگر و مصرف‌کننده محتوا یک‌سان است.» (صلواتیان، 1390).

24. انواع کاربران شبکه های اجتماعی مجازی

25. چهارچوب نظری نظریه مورد نظر جهت ارائه چهارچوی نظری، نظریه ساختار بندی آنتونی گیدنز است. چکیده بحث گیدنز این است که با تغییر بستر شکل گیری معادلات اجتماعی و حرکت جوامع از جوامع سنتی به جوامع مدرن، مخاطرات جوامع متفاوت می شود و اهمیت اعتماد دو چندان می گردد. وسائل ارتباط جمعی و آموزش و پرورش از جمله عواملی هستند که از دید گیدنز در این تغییر بستر، نقش اشاعه ی سرمایه اجتماعی را بر عهده دارند.

26. شبکه‌های اجتماعی مجازی با ارایه ظرفی خالی برای مخاطب این فرصت را به مخاطب می‌دهد تا محتوا و پیامی را که خود می‌خواهد تولید کند. با تغییری که در بن مایه ی محتوا و اطلاعاتی که در دنیای پیرامونی فرد در جریان است شرایط و شکل ارتباطات افراد تغییر می‌یابد. در این شرایط نمی‌توان انتظار داشت که مولفه‌های اتصال افراد با یکدیگر با فاصله‌گیری یا جدایی زمانی و مکانی که مد نظر گیدنز است همان نوع ارتباطات و شبکه‌ها ارتباطی را رقم بزند که در دنیای سنتی مشاهده می‌کردیم.

27. با تکیه بر این سخن گیدنز که می‌گوید رسانه‌های جمعی و همگانی و به عبارتی فرهنگ رسانه‌ای به ابزارهای اشاعه سرمایه اجتماعی هستند. در واقع رسانه‌های همگانی ابزار شناسایی، استمرار و ترویج و یا حفظ و انتقال سرمایه اجتماعی جامعه هستند (حسین‌پور، 1389: 60). سوال محوری این پژوهش را مطرح می کنیم: آیا عضویت در شبکه‌های اجتماعی مجازی بر سرمایه اجتماعی کاربران آن موثر است؟

28. مدل تحقیق بررسی تاثیر عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی بر سرمایه اجتماعی • متغیرهای مستقل: • چرایی استفاده از فیس‌بوک • میانگین استفاده روزانه از فیس‌بوک • میزان استفاده از امکانات فیس‌بوک • ترتیب استفاده از امکانات فیس‌بوک • روابط فیس‌بوکی • حضور و عدم حضور در گروه های فیس‌بوک • حضور و عدم حضور در حرکت‌های دسته جمعی فیس‌بوک • تنظیمات حریمخصوصی در فیس‌بوک متغیر وابسته: سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی • متغیرهای زمینه‌ای: • جنس • سن • وضعیت تاهل • تحصیلات • بعد خانوار

29. سوال اصلی: • سوال اساسی در این تحقیق این است که: آیا رابطه معناداری بین میزان و ابعاد سرمایه اجتماعی کاربران شبکه اجتماعی مجازی فیس‌بوک متناسب با میزان استفاده و نوع ارتباطاتشان در این فضای مجازی وجود دارد؟ • سوالات فرعی: • آیا رابطه معناداری بین عضویت و فعالیت در شبکه‌های اجتماعی مجازی فیس‌بوک و اعتماد اجتماعی وجود دارد؟ • آیا رابطه معناداری بین عضویت و فعالیت در شبکه اجتماعی مجازی فیس‌بوک و مشارکت اجتماعی وجود دارد؟

30. فرضیه اصلی: - به نظر می‌رسد بین فعالیت در شبکه‌های اجتماعی مجازی فیس‌بوک و سرمایه اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد. به طوری که فعالیت در شبکه‌ی اجتماعی مجازی فیس‌بوک تغییرات مهمی را در سرمایه اجتماعی کاربران آن و ابعاد آن سرمایه ایجاد می‌کند. فرضیات فرعی: - به نظر می‌رسد بین فعالیت در شبکه‌های اجتماعی مجازی فیس‌بوک و اعتماد اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد. به طوری که فعالیت در شبکه‌ی اجتماعی مجازی فیس‌بوک تغییرات مهمی را در اعتماد اجتماعی کاربران آن و ابعاد آن سرمایه ایجاد می‌کند. - به نظر می‌رسد بین فعالیت در شبکه‌های اجتماعی مجازی فیس‌بوک و مشارکت اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد. به طوری که فعالیت در شبکه‌ی اجتماعی مجازی فیس‌بوک تغییرات مهمی را در مشارکت اجتماعی کاربران آن و ابعاد آن سرمایه ایجاد می‌کند.

31. فصل سوم • روش‌شناسی تحقیق

32. روش تحقیق: این پژوهش از نظر منطق روش‌شناختی، ترکیبی از پیمایش به شیوه اینترنتی و مصاحبه عمیق با پرسشنامه نیمه‌ساخت‌یافته با کاربران شبکه اجتماعی مجازی فیس‌بوک است.

33. فنون ( تكنيك‌هاي) گردآوري اطلاعات: در قسمت کمی این تحقیق به منظور گردآوری داده ها واطلاعات مورد نظر از پرسشنامه اینترنتی برای تعداد 300 نفر از کاربران شبکه‌ی اجتماعی مجازی فیس بوک استفاده می‌شود. در بخش کیفی از پرسشنامه نیمه ساخت یافته حضوری برای تعداد حداقل 20 نفر از کاربران با در نظر گرفتن شرط جنسیت و شرایط سنی و نیز رعایت سایر متغیر های زمینه ای تحصیلات، پایگاه اقتصادی و اجتماعی جهت گردآوری داده‌ها استفاده می شود.

34. جامعه آماری، روش نمونه‌گیری و حجم نمونه نکته مورد توجه در این تحقیق این است که عدد مشخصی در ارتباط با عدد کل جامعه آماری به دست نمی آید، زیرا هر روز افرادی پروفایل خود را در شبکه‌های اجتماعی مجازی فیس بوک لغو می کنند و عده ای به عضویت در این شبکه مجازی در می آیند، بنابراین، این عدد متغیر است. از سوی دیگر با همین منطق، آمار مشخصی از افراد با ملیت ایرانی که در فیس بوک عضویت ندارند وجود ندارد.

35. بنابراین برای تعیین حجم نمونه در چنین تحقیق هایی به نظر متخصص مراجعه می‌شود. پس از صحبت با متخصصین از جمله اساتید مشاور و راهنما تعداد 300 پرسشنامه اینترنتی در بخش کمی و جهت بررسی کاربران و غیر کاربران با روش نمونه گیری غیر احتمالی و به صورت گلوله برفی خواهد بود و در بخش کیفی از روش غیراحتمالی هدفمند جهت گردآوری داده از تعداد 20 نفر به صورت مساوی بین کاربران فیس بوک استفاده می شود.

36. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها جهت بررسی داده‌های کمی از نرم‌افزار SPSSو در دو سطح توصیفی و استنباطی استفاده می‌شود. در سنجش داده‌های کیفی نیز از روش تحلیل مضمونی Thematic Analysis جهت تجزیه و تحلیل استفاده می‌شود.

37. فصل چهارم • تجزیه و تحلیل داده‌ها

38. توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب جنس

39. توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس مقطع تحصيلي

40. توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب وضعیت تاهل

41. توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس وضعیت اشتغال

42. توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس احساس طبقاتی

43. توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس گروه سنی

44. توزیع فراوانی پاسخ گویان بر اساس دلایل استفاده از فیس بوک

45. توزیع فراوانی پاسخ گویان بر اساس تعداد دوستان در فیس بوک

46. توزیع فراوانی پاسخ گویان بر اساس استفاده از نام مستعار در فیس بوک

47. توزیع فراوانی پاسخ گویان بر اساس استفاده از عکس واقعی

48. آزمون ضریب همبستگی پیرسون بین میزان استفاده از فیس‌بوک و مشارکت در فضای فیسبوک، این فرضیه تایید می‌شود.

49. آزمون ضریب همبستگی پیرسون بین میزان استفاده از فیس بوکو اعتماد اجتماعی این فرضیه تایید نمی شود.

50. آزمون ضریب همبستگی پیرسون بین میزان استفاده از فیس بوک و مشارکت اجتماعی در فضای واقعی این فرضیه تایید نمیشود.