“Non-Violent Resistance” of Geweldloos Verzet binnen onze thuisbegeleidingdienst

1. Bram De Wit Patsi Mertens “Non-Violent Resistance” of Geweldloos Verzet binnen onze thuisbegeleidingdienst

2. Wat is NVR? • methodiek ontwikkeld door Haïm Omer (Israël) • behelst verschillende technieken • er wordt hoofdzakelijk met de ouders gewerkt • Wanneer? • Ouders voelen zich totaal machteloos t.a.v. hun kind • Ouders zien geen positieve eigenschappen meer bij kind • Heeft soms te maken met eigen opvoedingservaring • “we zijn volledig aan hem uitgeleverd” • “ze maakt ons gezin kapot” • “als er niet snel iets verandert, moogt ge hem meenemen” 3

3. Talrijke studies, 3 RCT (Weinblatt & Omer, 2008; Ollefs, 2009; Levavi & Omer, 2009)‏ ouders: o.a. minder hulpeloosheid, minder negatieve emoties, minder onderwerping, minder permissieve opvoedingsstijl kinderen: daling gedragsproblemen context: verhoging social support effectiviteit onafhankelijk van leeftijd zeer lage drop-out (97% beëindigt behandeling)‏ Effectiviteit 3

4. Ik kan alleen mezelf veranderen, niet mijn kind Ik, als ouder, maak de keuze te veranderen Ik ben terug aanwezig als ouder, neem autoriteit op zonder enige vorm van geweld (fysiek en verbaal)‏ Ik doorbreek het geheim en zoek steun Ik plaats de behoeften van mijn kind terug op de voorgrond ’Ik ben uw vader/moeder, ik ben hier, ik laat me niet afschudden, ik laat me door jou niet langer negeren’ Basishouding NVR 4

5. Leren (her)kennen van behoeften terugdenken aan eerdere succeservaring ‘two image technique’ interview met de geïnternaliseerde andere (David Epston, Karl Tomm)‏ gewenste toekomst … Begrijpen van behoeften 5

6. Voorkomen van escalaties/doorbreken van geweldspiraal Verhogen van de ouderlijke aanwezigheid Verzoeningsgebaren: gericht op herstel van de relatie en herintroduceren van het positieve Verruimen van het netwerk Toepassingsgebieden 5

7. Training in de-escalatie, zelfcontrole, standvastig zijn, weerstand bieden aan provocaties rustig blijven (o.a. helpende gedachten, gevoelsthermometer, relaxatietechnieken, rollenspel, …)‏ zicht op ontstaan van conflict uitstel van reactie (“smeed het ijzer als het koud is”)‏ Voorkomen vanescalaties 7

8. Verhogen ouderlijke aanwezigheid • Aankondiging • Telefoonronde • Volgen • Sit-in • Staking • Verzoeningsgebaren 8

9. Brief = ritueel dat keerpunt aanduidt Verbintenis van ouders tav zichzelf! Inhoud: - duidelijke en sterke boodschap: welk gedrag niet meer getolereerd wordt (evt. 3 mandentechniek) en hoe de ouder zich daarvoor zal inzetten - ouder ziet af van elke vorm van geweld - ‘gewenste toekomst’ - eindig met positieve noot (kenmerk, sterkte, …) Ouders werken SAMEN Voorbereiding belangrijker dan uitvoering Aankondiging 9

10. Verzamelen van telefoonnummers Wanneer: te laat thuis, weglopen, weigeren te vertellen waar Systematisch hele lijst mensen telefoneren Doelen : uiten van ouderlijke bezorgdheid, herinstalleren van je recht op toezicht en je aanwezigheid verhogen vinden van je kind collectieve druk terugkeer naar huis Telefoonronde 10

11. Doel : tonen van ouderlijke vastberadenheid om contact te krijgen en aanwezig te blijven Wanneer : weglopen niet naar huis komen / lang wegblijven slecht gezelschap Principes als leidraad : vraag om terug te keren met mededeling dat er niet gestraft wordt vermijd argumentatie vermijd escalatie volg zolang als mogelijk Volgen 11

12. Sit-in • reactie op inacceptabel gedrag • op ‘rustig’ moment in kamer kind • één van beide geeft concrete, korte, duidelijke boodschap • ouders blijven in stilte zitten gedurende vooraf afgesproken duur (geen verbaal of fysiek conflict)‏ • einde (redelijk voorstel / tijd is om / kans op escalatie te groot)‏ 12

13. Staking • Overgangsritueel na bijzondere crisis • Duurt 3-tal dagen, wordt aan zoveel mogelijk mensen bekend gemaakt • Iedereen helpt mee verhinderen dat kind woning verlaat • Vraagt grondige voorbereiding • Is geen straf, enkel de bedoeling om situatie te keren • Bij einde: schriftelijk verslag aan alle deelnemers • Na einde: iedereen houdt regelmatig contact met gezinsleden‏ 13

14. Verzoeningsgebaar = onvoorwaardelijke uiting van liefde en zorg op initiatief van de ouder en is geen beloning! Voorbeelden: boodschappen van appreciatie, respect voor kwaliteiten extraatjes of symbolische handelingen gemeenschappelijke activiteit(en) erkennen van eigen inbreuken / fouten Wanneer ? als het ijzer koud is Verzoening 14

15. Kenmerken : creëren positief dilemma relatie bestaat niet enkel uit conflict geeft mogelijkheid liefde / zorg te tonen en te reageren op gedrag kind moet niet accepteren (werkt juist door weigering)‏ actie van zelfcontrole scheiden persoon van gedrag, veranderen interne representatie DOEN zonder zeggen Verzoening 15

16. Steun is noodzakelijk Doorbreken geheim moeilijkste maar meest effectieve opgave (weerstanden)‏ Rollen van helpers : uitdrukken van bezorgdheid steun alle gezinsleden verminderen van risico op uitbarsting aanwezig bij sit-in verzoening Eventueel supportersmeeting Verruimen netwerk 16

17. Indicatie: ernstig acuut of chronisch probleemgedrag ouderlijke hulpeloosheid, verlies ouderlijke aanwezigheid gevangen in massieve escalatiedynamieken Tegenindicatie: psychiatrische stoornis ouders/kind verstandelijke beperking ouder(s) gedragproblemen ivm medische problemen of medische behandeling partnerproblemen Wanneer NVR inzetten bij thuisbegeleiding? 17