Case Erosiebestrijding Karel Vandaele

1. Case Erosiebestrijding Karel Vandaele land-en-water.be Studiedag Participatie in het waterbeheer

2. Erosiebestrijding,belangrijk ? Studiedag Participatie in het waterbeheer

3. Erosiebestrijding,belangrijk ? Studiedag Participatie in het waterbeheer

4. Studiedag Participatie in het waterbeheer Voor centraal-België schommelt de jaarlijkse kostprijs tussen 16 en 176 miljoen euro

5. Zo kan het natuurlijk niet verder… Herk-de-Stad Geetbets Oprichting in 2002 van Interbestuurlijke samenwerking Land & Water Nieuwerkerken St.-Truiden Watering Provincie Gingelom Studiedag Participatie in het waterbeheer

6. Uitdaging Samenwerking Land en water in 2002 ? • Opmaak plannen (deelbekkenbeheerplan met inbegrip van erosie- en waterhuishoudingsplan) • Erosieprojecten ontwerpen en realiseren • “Ruimte voor water” projecten ontwerpen en realiseren • Pilootprojecten realiseren (rond afkoppeling, zoneringsplannen, minimale grondbewerking,….) • Watertoetsen uitvoeren • Missioneren en communiceren… Studiedag Participatie in het waterbeheer

7. 9 jaar verder : realisaties … 140 ha graszones 20 ha grasgangen 14 km 45 damconstructies 150 ha niet-kerende bodembewerking

10. Hoe zijn we tot dit resultaat gekomen ? Studiedag Participatie in het waterbeheer

11. Door de creatie van een draagvlak bij de stakeholders draagvlak Overleg en inspraak Informeren en communiceren Studiedag Participatie in het waterbeheer

12. Opmaak plannen Code van goede praktijk/richtlijnenboeken voor opmaak plannen (=spelregels) Participatieregels Veel nadruk gelegd op de organisatie van een open planproces om zo de legitimiteit van het plan te vergroten door alle belanghebbenden de kans te geven mee te werken aan de ontwikkeling van het plan Studiedag Participatie in het waterbeheer

13. Hoe pakken we het aan ? Maatschappelijk participatie Informeren & communiceren Studiedag Participatie in het waterbeheer

14. Informeren en communiceren Wij hebben werkelijk alle instrumenten uitgeprobeerd, en dit in alle stadia van de planvorming: • TV en kranten • Fietsfolder • Studiedagen en excursies • Gemeentelijke infobladen • De Interbestuurlijke Samenwerking Land & Water heeft een eigen site op internet • CD-rom • Informatieborden langsheen wegen • Informatiebrochures en nieuwsbrieven m.b.t. verschillende oplossingsscenario’s • Achterkeukens, … Studiedag Participatie in het waterbeheer

16. Participatie & overleg is maar mogelijk als er • voldoende geïnformeerd wordt • Informatie en communicatie moet daarom : • Juist zijn • Open zijn • Direct zijn • Verstaanbaar zijn • Continu en intensief zijn • Samenhangend, éénduidig en integraal zijn Studiedag Participatie in het waterbeheer

17. Resultaat informeren en communiceren : • Nu (na 10 jaar) weet (bijna) iedereen waar we mee bezig zijn en waar we voor staan. • Zichtbaar maken van oplossingsscenario’s via pilootprojecten en daarover informeren & communiceren stimuleert in belangrijke mate de interesse van actoren /belangengroepen/burgers • Men weet ons te vinden IBSLW actoren/belangengroepen/burgers IBSLW actoren/belangengroepen/burgers • Participatie & overleg gaat precies vlotter • Vertrouwensrelatie is aanwezig !!! Studiedag Participatie in het waterbeheer

18. Participatie & overleg • Ook hier hebben we veel instrumenten uitgeprobeerd: • -Hoorzittingen in parochiezalen • -Workshop • -Adviesraden milieu & natuur / landbouwraden • -(informeel) Overleg met administraties (Vlaams Gewest, provincies, gemeenten,….) • -Rechtstreeks belanghebbende particulier, • landbouwer (achterkeukens) Studiedag Participatie in het waterbeheer

20. Resultaat overleg & inspraak • Tegenover de enorme inspanningen is de interesse en relevante • inbreng van (lokale) belangengroepen en actoren voor en in de • planvorming eerder beperkt (momenteel heerst een ware • ‘plannenplaag’). • In het planvormingsproces wordt zeer snel overgegaan tot ‘detail’ • problemen (het integrale karakter wordt snel vergeten…) • Bovendien blijkt ook dat het binnen de verschillende actoren en • belangengroepen moeilijk is om tot een eensgezind standpunt te • komen • Sterk persoonsgebonden • Sterk schaalgebonden (lokaal versus regionaal, gewestelijk) Studiedag Participatie in het waterbeheer

21. Resultaat & inspraak (vervolg) • Belangengroepen Directe belanghebbenden • Vele actoren en belangengroepen hebben nog niet • door dat duurzaam lokaal waterbeleid een groepssport • (‘fair-play’) is. Planvorming wordt te vaak misbruikt om • de eigen visies door te drukken en de eigen macht te • consolideren. • Lokale adviesraden hebben vaak niet altijd de kennis in • huis om een complexe materie als integraal • waterbeleid op de voet op te volgen Studiedag Participatie in het waterbeheer

22. Resultaat & inspraak (vervolg) • Luidste roepers in de vergaderingen/overleg- • momenten trekken het laken naar zich toe ! Studiedag Participatie in het waterbeheer

23. Twijfels rond participatief beleid ? Helemaal niet, maar wel over het feit ‘wanneer’ en met ‘wie’ participatie het best wordt gehanteerd. Draagvlak creëren enkel via planvorming = virtuele realiteit Grootste draagvlak werd gecreëerd via realisatie van pilootprojecten en door het informeren en communiceren Studiedag Participatie in het waterbeheer

24. Twijfels rond participatief beleid ? • Participatie bij de opmaak van de plannen • leidde niet tot het gewenste resultaat • Participatie bij de realisatie van concrete • projecten werkt uitstekend • Individuele participatie van de direct betrokkenen • lijkt meer aangewezen dan groepsparticipatie • van ‘iedereen’ Studiedag Participatie in het waterbeheer

25. Goedgekeurd plan, rekening houdend met participatie, sectorale analyses, e.d. Discussies herbeginnen, of beginnen nu pas echt Kans op slagen is klein opvolging ? Uitvoering plan plan tijd Jaar 2 Jaar 1 Jaar 3 Jaar x ‘Echte’ discussies werden gevoerd tijdens realisatie pilootprojecten Kans dat plan daadwerkelijk wordt uitgevoerd is groot opvolging Uitvoering plan (pilootproject) plan Studiedag Participatie in het waterbeheer

26. Conclusies In deelbekken van Melsterbeek werd een draagvlak gecreëerd voor “anders omgaan met land & water” door : het uitvoeren van pilootprojecten tijdens het planvormingsproces “eerst zien, dan geloven…”en een intensieve communicatie en informatieverstrekkking rond deze pilootprojecten Hierdoor werden (de resultaten van) de voorgestelde oplossingsscenario’s zichtbaar gemaakt en werden de plannen bijgestuurd op basis van praktijkervaringen Bij realisatie concrete projecten wordt veel aandacht besteed aan ‘individuele’ participatie De realisatie van nieuwe projecten (uitvoering plan) verloopt vlotter Studiedag Participatie in het waterbeheer

27. Continu proces, ook nu nog….. Studiedag Participatie in het waterbeheer

28. Studiedag Participatie in het waterbeheer

29. Dank voor uw aandacht Studiedag Participatie in het waterbeheer