Download
1 / 45
480 likes | 682 Views
PHP ve MySQL. Web Yazılımı. Gülin ÜTEBAY Bilgisayar Mühendisi utebay@aku.edu.tr. PHP Giriş.
E N D
PHP ve MySQL Web Yazılımı Gülin ÜTEBAY Bilgisayar Mühendisi utebay@aku.edu.tr
PHP Giriş PHP, Hypertext Proprocesso (Hyper –metin ön işlemcisi) anlamına gelir. PHP ile her türlü işlevselliğe ait program yazılabilir. PHP web sunucuya bir takım işler yaptırmak için kullanılan program yazma dillidir. PHP kodları, HTML sayfaları arasına HTML etiketleri arasında kendi özel ayıraçları arasına yazılır. <html> <?php echo(“merhaba”); ?> </html> Ekrana merhaba şeklinde yazı gelir
PHP Nasıl Çalışır? WEB SERVER URL HTML CLIENT (BROWSER) PHP Scripti PHP
PHP Çalışma Şekli Web Serverlar htm ve html uzantılı dosyalarını sabit diskinde bulundurur ve ziyaretçiye sunar, ama PHP uzantılı dosyalar da ise PHP derleyicilerin çağrılması gerekir. PHP derleyiciler ise kendine ulaşan metin dosyayı içinde <? veya <?PHP Kelimelerine rastlayana kadar tüm HTML kodunu web sunucusuna aynen gönderiri. <?PHP ve ?> arasındaki PHP kodlarını seçerek alır ve gereği neyse onu yapar .Bu ayıraçların içinde kalan kodlar, bizim yapılmasını istediğimiz işlemin komutlarıdır
PHP Özelikleri • PHP Kodları HTML tagları içine gömülür. • PHP scriptleri HTML formları ile kendine sunulan veriyi işleyebilir • PHP scriptleri veritabanıyla haberleşebilir. • Karışık matematiksel işlemleri yapabilir.
PHP ile neler yapılabilir? • Veritabanı bağlantılı uygulamalar • Dinamik olarak oluşan grafikler, Flash animasyonları • Ziyaretçiye, tarayıcıya veya tarihe göre özel durumlar veya içerikler • Anketler Tartışma forumları • Elektronik ticaret uygulamaları
Web tabanlı e-posta uygulamaları • XML verilerini yorumlama ve oluşturma • İçerik yönetimi • Site içi veya dışı arama motorları
Neden HTML değil PHP? • HTML ile bir web sunucusundaki bir veri tabanı dosyasını açıp okuyamayız • Düz yazı dosyalarını da okuyamayız • Bu disklere dosya yazamayız • “<?PHP ve ?>” ayıraçları arasındaki Kaynak kodlarını PHP de ziyaretçi görüntüleyemez.
Neden PHP? • Web tabanlı programlama için tasarlanmış • Yazım kurallarının basit olması • Kaynak kodu açık ve ücretsiz • Sunucu hafızasını az kullanır • Birçok işletim sistemi üzerinde çalışabilir: Linux Windows MacOS X Solaris BSD Unixler Netware
Neden PHP ? • Birçok web sunucusu yazılımına entegre çalışabilir: Apache Microsoft IIS Microsoft PWS Netscape iPlanet Xitami • Yaygın veritabanı desteği: Oracle MySQL PostgreSQL Interbase MS-SQL Sybase IBM DB2 Informix • Birçok eklenti ve hazır kütüphanelerinin olması
PHP yazım Kuralları • Php komutları ;(noktalı virgül) işaretiyle sonlandırılır. • Echo,Print ve Printf: Ekrana bilgi yazdırma komutudur. • // : Tek satırlık açıklamalar için kullanılır • /* ve */ : Birden çok açıklama satırlarında kullanılır. Bu komutlar arasına yazılan tüm PHP komutlarını dikkate almaz. • •\n Yeni Satır geçiş yapar (New Line) • •\r Satır Başı (Return) • •\t Sekme (Tab) karakteri <? Echo(“merhaba \“PHP\ “dünyası”); ?> ekrana merhaba “PHP” dünyası şeklinde yazılır.
Değişken Türleri • PHP’ de değişkenler önüne $ simgesi konularak tanımlanır. <? $adi; $soyadi; ?> • PHP de değişkenlerin tipleri (nümerik,karakter, tarih,...) ilk değerleri atandıktan sonra belirlenir <? $adi = "Yahya"; // String $tel = 4700550; // Integer ?> • Değişkenlere değer atamak için "=" işareti kullanılır <? $degisken1 = "değer"; $degisken2 = 5; print $degisken1; // Ekrana "değer" ifadesi yazılacaktır. print $degisken2; // Ekrana "5" ifadesi yazılacaktır. ?>
Bir değişken direkt olarak değer atanarak tanımlanabilir. <? $tanimla1 = "Ankara"; $tanimla2 = 276; $tanimla3 = 45.23; ?> • Bir değişkenin değerini diğer bir değişkene atamak için "=" den sonra ikinci değişken yazılır. <? $adi = "Ali"; $isim = $adi;. print $isim; // Ekrana "Ali" yazılacaktır. ?>
PHP’de diğer programlama dillerinden farklı olarak bir değişkenin tuttuğu değer diğer bir değişken tarafından gösterilebilir. <? $adi = "Muhittin"; $isim = "adi"; print $$isim; ?> <? $adi = "Ali";. $isim = &$adi; $adi = "Murat"; print $isim; ?>
Sabitler • Sabitler program boyunca değişmeyen değerlerdir. Bir sabit tanımlandıktan sonra atanana ilk değerini korur, yeni bir değer ataması yapılamaz. • Sabitler define() komutu ile tanımlanırlar. Kullanılış biçimi: define (sabit_adi,deger) <? define (pi_sayisi , 3.14); define (dis_acilar, 360); $aci1 = 120; $aci2 = 80; $aci3 = dis_acilar - ($aci1 + $aci2); print ($aci3); // 160 değerini döndürür. ?>
defined() : Bir sabitin daha önce tanımlanıp tanımlanmadığına göre true / false sonuç döndürür. Kullanılış biçimi: defined ("sabit_adi") <? $a = defined ("pi_sayisi") ?>
İki String’i Birleştirme (Concotenation) • İki string ifadeyi birleştirmek için "." kullanılır. Örnek : <? • $a = "Afyon “.”Kocatepe " . "Üniversitesi " . " Fen " .”Edebiyat”. " Fakültesi" ; • $b = "PHP " . "Programlama" . "Dersi "; • $c = $a . " ve " $b; • print (c$); // "Ankara Kocatepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi ve PHP Programlama Dersi" // sonucu çıkar. ?>
PHP’ de Kontrol Yapıları • if Kontrol Yapısı if ( koşullar ) { Komutlar } elseif (diğer koşullar) { Komutlar } else { Komutlar }
Örnek : İki sayıdan büyük olanı bulan program. <? $sayi1 = 5; $sayi2 = 15; if ($sayi1 > $sayi2) { print ("İlk sayı büyük $sayi1"); } else if ($sayi1 < $sayi2) { print ("İkinci sayı büyük $sayi2"); } else { print ("Sayılar eşit $sayi1,$sayi2"); } ?>
while Döngüsü while (koşul) { Şart sağlanıyorsa yapılacaklar } Örnek : 1'den 10'a kadar olan sayıların toplamını bulan program. <? $sayac = 0; while ($sayac <= 10) { $sayac ++; $toplam = $toplam + $sayac; } print ($toplam); ?>
do – while Döngüsü do { Şart sağlanıyorsa yapılacaklar } while (koşul); Örnek : 1'den başlayarak, sonuç 100 den büyük oluncaya kadar toplanması gereken rakamların sayısını bulan program. <? $sayac = 0; $toplam = 0; do { $sayac = $sayac + 1; $toplam = $toplam + $sayac; } while ($toplam < = 100); print ("Kullanılan rakam sayısı : $sayac") ?>
for Döngüsü for ( $degisken = ilk_deger ; kosul ; adim ) { Koşul doğru ise yapılacak işlere ilişkin komutlar } Örnek : 1'den 100'e kadar çift sayıların toplamını bulan program. <? for ( $say = 0; $say <= 100 ; 2 ) { $cift = $cift + $say; } print ($cift); ?>
switch Kontrol Yapısı switch ( değişken ) { case KOŞUL-1 ; Komutlar break; case KOŞUL-2 ; Komutlar break; case KOŞUL-3 ; Komutlar break; ...................... ...................... default: Komutlar }
Örnek : Verilen sayıya göre gün adını bulan program. <? $gun = 1; switch ( $gun ) { case $gun = = 1; print ("Pazartesi"); break; case $gun = = 2; print ("Salı"); break; case $gun = = 3; print ("Çarşamba"); break; default : print ("Yanlış seçim"); break; } ?>
Fonksiyonlar • print () : Ekrana bir değişkenin değerini veya bir metni yazdırmayı sağlar. print ("PHP Programlama"); // Ekrana "PHP Programlama" yazdırır. $gun = "Perşembe"; print ($gun); //Ekrana "Perşembe" yazdırır.
gettype() : Bir değişkenin ne tür bir veri içerdiğini döndürür $ders_adi = "PHP Programlama"; print gettype($adi); // Ekrana "string" yazılacaktır • settype() : Bir değişkenin veri türünü değiştirmek için kullanılır $sonuc = "75" ; // Karakter türdeki $sonuc değişkenine "75" değeri atanıyor. $basari = ( integer ) $sonuc // $sonuc değişkeninin değeri integer a dönüştürülüyor
isset() : Bir değişkene değer atanıp atanmadığı sonucunu döndürür Örnek : if (isset($sifre)) { print("Şifre girildi"); } • unset() : Varolan bir değişkeni yok eder Örnek : unset ($soyadi); // $soyadi değişkeni yok edilir.
empty() : isset() fonksiyonunun tersine eğer değişkene değer atanmamışsa True sonuç döndürür. Örnek : $adi = "". print (empty($adi)); // True değerini döndürür. $adi = "Mehmet" print (empty($adi)); // False değerini döndürür.
is_string(),is_integer(), is_double(): Değişkenin değerinin aradıkları tür olup olmadığına göre True/False değer döndürür. Örnek : $sayi = 10; $sonuc = is_string ($sayi); // False sonuç döndürür. $metin = "Ankara" $sonuc = is_string ($metin); // True sonuç döndürür.
String Fonksiyonları • substr() : Bir metnin içerisinden istenilen bir kısmının alınmasını sağlar Örnek : <? $metin = "Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi"; $fak_adi = substr($metin, 20, 13 ); print ("Fakülte :".$fak_adi); ?>
trim() : Metnin başındaki ve sonundaki boşlukları siler. Örnek : $sehir = " Ankara"; trim ($sehir); print ($sehir); // Sağ ve sol boşlukları kırparak "Ankara" yazılacaktır. • chr() : ASCII kodu verilen karakteri döndürür. Örnek : print (chr(65)); // "A" değerini döndürür
ord(): Verilen karakterin ASCII kodunu döndürür. Örnek : print (ord("A")) ; // 65 değerini döndürür. • strlen() : Verilen metnin uzunluğunu tamsayı cinsinden döndürür. print (strlen("Ankara")); //6 değerini döndürür printf(),sprintf(): Metin biçimlendirme için kullanılır.
number_format():Sayı basamaklarını gruplamak için kullanılır. Kullanılış biçimi: number_format($degisken, ondalik_hane, ondalik_ayirac , binler_ayirac) ); //chr(44)=virgül
Tarih ve Saat Fonksiyonları • getdate() : PHP’ nin kurulu olduğusunucudan tarih ve saat bilgisini alır ve vereceğiniz bir isimdeki dizi-değişkende kaydeder. $saat_tarih = getdate() • print date("d/m/Y"); Bu komut şu tarihi verir 12/04/2004
Dosya Fonksiyonları : • include() : Bir dosyayı başka bir dosya içerisinden çağırmak için kullanılır. Örnek: include(ekle.php); • Fonksiyon tanımlama : function fonksiyonun_adı (argüman1, argüman2, ... argümanN) { fonksiyon içinde yapılacak işlemler } Fonksiyon içerisinden geriye değer döndürmek için return komutu kullanılır.
function hesapla ($sayi1,$sayi2) { if ($sayi1 > $sayi2) { return $sayi1; } if ($sayi2 > $sayi1) { return $sayi2; } }
Global ve Static Değişkenler • Bir fonksiyon sadece içerisinde tanımlanan değişkenlerle çalışabilir. Fonksiyon geriye döndürdükten sonra içinde tanımlanmış değişkenler ve bunların değerleri yok olurlar. Örnek : <? global $a; $a = 20; hesapla(); print ($a); // 20000 sonucu yazılır function hesapla() { $a = $a * 1000; //$a global olmasaydı buradan değerine ulaşamazdık return $a; } ?>
PHP ile Veritabanı Etkileşimleri • GET : Client(İstemci) tarafından gönderilen bilgiler browser adres satırında görüntülenir. <html> <FORM ACTION="formyolla.php" METHOD="GET"> Adınız : <input type= "text" name="ad" ></br> Soyadınız : <input type= "text" name="soyad"></br> <input type="Submit" value="Gönder"> </FORM> </html> ....../formyolla.php?ad="Muhittin"&soyad="Altınkaya"&.... • POST : Client(İstemci) tarafından gönderilen bilgiler browser adres satırında görüntülenmeden yollanır.
PHP Kullanarak MYSQL bağlanmak • Mysql_connect(“localhost”,”root”,”sifre”); • Mysql_select_db(“baslangicdb”);
MySql’e SQL sorgusu göndermek • mysql_query() $isimler = mysql_query(“select * from ögrenciler”); • mysql_result() $ad=mysql_result($isimler,$i,”ad”); • mysql_numrows() $sayi=mysql_numrows($isimler) • mysql_fetch_array() $gelen = mysql_fetch_array($result)
Mysql Kayıt Eklemek { $sql = "insert into ozluk (NOM, BOLUM, SINIF, ADI, SOYADI) values ('$NOM', '$BOLUM', '$SINIF', '$ADI', '$SOYADI',)"; } $result= mysql_query($sql);
Mysql Kayıt Silmek ve Update • $sql="delete from ozluk where NOM='$NOM‘“; $result= mysql_query($sql); • $sql = "update ozluk set BOLUM = $BOLUM', SINIF = '$SINIF', ADI = '$ADI', where NOM = $NOM"; $result= mysql_query($sql);
PHP Örnek siteler • http://www.php.org.tr • http://www.php.net • http://www.phparsivi.net/ • http://www.turk-php.com/ • http://www. hazirkod.kom/
