Μεθοδολογίες και Εργαλεία Ανάλυσης και Σχεδιασμού Π.Σ.

1. Μεθοδολογίες και Εργαλεία Ανάλυσης και Σχεδιασμού Π.Σ. Σπύρος Κοκολάκης sak@aegean.gr ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Ε’ Εξάμηνο 2011-2012 Διάλεξη 5

2. Stage 1: Διερεύνηση Τρεχουσών Απαιτήσεων – Investigation of Current Requirements

3. Business Activity Model - Μοντέλο Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων • Παρουσιάζει τις βασικές δραστηριότητες της επιχειρηματικής περιοχής που μελετάμε. • Χρησιμοποιείται για να οριοθετήσουμε την περιοχή που θα αναλύσουμε. • Βοηθά στην επιλογή των λύσεων που θα υλοποιήσουμε • Βοηθά στην επικοινωνία με τους χρήστες. • Διακρίνουμε φυσικές δραστηριότητες και ‘λογικές’ δραστηριότητες.

5. Business Activity Model: Συλλογή πληροφοριών • Συνεντεύξεις • Εξέταση τεκμηρίωσης προηγούμενων μελετών ή υφιστάμενων συστημάτων • Ερωτηματολόγια • Επισκόπηση της εργασίας της επιχείρησης • Ημερίδες – workshops • Brainstorming

6. Work practice modelling –Μοντελοποίηση εργασιακών πρακτικών • Ενώ το Business Activity Model ορίζει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες με βάση το τι και πότε, το Work Practice Model προδιαγράφει ποιος εκτελεί κάθε εργασία, πού, πώς και ίσως γιατί. • Το μοντέλο περιλαμβάνει: • Κατάλογο χρηστών (user catalogue) • Μοντέλα εργασιών (task models)

7. Work practice modelling –Μοντελοποίηση εργασιακών πρακτικών

8. Κατάλογος χρηστών

9. Investigate & Define Requirements • Λειτουργικές απαιτήσεις • Μη-λειτουργικές απαιτήσεις • Κατάλογος απαιτήσεων

12. Investigate Current Processing • Διαγράμματα Ροής Δεδομένων • Διάγραμμα πλαίσιο (context diagram) • Διάγραμμα επιπέδου 1 • Προσοχή στις διαφορές • στον συμβολισμό • στην αρίθμηση (επίπεδο 0 = διάγραμμα πλαίσιο, γενικότερο διάγραμμα το διάγραμμα επιπέδου 1) • γενικά πιο χαλαροί κανόνες

13. a Supplier b Purchaser Payment Delivery Note Purchase Order Rejected P.O. Copy #2 Delivery Invoice Details Matched P.O. Copy #2 e d ZigZag Warehouse Matched Invoice Despatch Note Accounts Customer System Stock Report Matched C.O. Customer Order Copy #1 P.O.Quantities Customer Order b c Sales and Purchaser Marketing

15. Investigate Current Processing • Ανάπτυξη ΔΡΔ – Διάφορες τεχνικές • Document Flow Diagrams • Resource Flow Diagrams • Business Activity Models • Kατασκευάζουμε “Current Physical Data Flow Model” (Φυσικό ΔΡΔ Τρέχοντος Συστήματος) • Περιγραφές εξωτερικών οντοτήτων • Λεξικό δεδομένων • Περιγραφές επεξεργασιών (Elementary Process Description) • Γενική και όχι αναλυτική περιγραφή • Περιγραφές I/O

17. Investigate Current Data • Logical Data Modelling – LDM • Πρόκειται για Διαγράμματα Οντοτήτων – Συσχετίσεων (Entity – Relationship Diagrams, E-R) • Αποτελείται από δύο μέρη: • Τα διαγράμματα (Logical Data Structure) • Κείμενο περιγραφής κάθε στοιχείου του διαγράμματος

18. Investigate Current Data Οντότητες – Σχέσεις μεταξύ οντοτήτων

19. Investigate Current Data Προμηθευτής αναλαμβάνει να εκτελέσει ανατίθεται σε Εντολή Προμήθειας Optionality

21. Investigate Current Data • Η επεξεργασία συνεχίζεται ώστε • να έχουμε μόνο σχέσεις ένα-προς-πολλά (master-detail), • να προσδιορίσουμε όλα τα γνωρίσματα κάθε οντότητας, • να απαλλαγούμε από σχέσεις που δεν έχουν νόημα ή δεν χρειάζονται, • να εξασφαλίσουμε ότι κάθε οντότητα είναι «προσβάσιμη» (access paths), • να βεβαιώσουμε ότι για κάθε οντότητα υπάρχει αντίστοιχη επεξεργασία που τη δημιουργεί, την ενημερώνει κ.λπ.

22. Investigate Current Data

23. Investigate Current Data Η τεκμηρίωση ολοκληρώνεται με την αναλυτική περιγραφή κάθε οντότητας: • Όνομα και σύντομη περιγραφή. • Γνωρίσματα, πρωτεύον κλειδί, ξένο κλειδί, mandatory/optional. • Ποσότητες • Χρήστες • Πρόσβαση κάθε χρήστη (Read, Create, Delete, Modify) • Ρυθμός αύξηση της ποσότητας • Αρχειοθέτηση

24. Derive Logical View of Current Services • Εξαγωγή λογικής άποψης τρεχουσών υπηρεσιών • Ομαδοποιούμε τις οντότητες του λογικού μοντέλου δεδομένων, έτσι ώστε μία ομάδα οντοτήτων να αντιστοιχεί σε ένα αρχείο. • Μετατρέπουμε το φυσικό ΔΡΔ σε λογικό ΔΡΔ. • Προσοχή στην αντιστοιχία ΔΡΔ και Λογικού Μοντέλου Δεδομένων.

25. Assemble Investigation Results (Συγκέντρωσε τα αποτελέσματα) • Διάγραμμα πλαίσιο • Λογικό Διάγραμμα Ροής Δεδομένων • Λογικό Μοντέλο Δεδομένων • Κατάλογος απαιτήσεων • Κατάλογος χρηστών

26. Stage 2: Business System Option

27. Stage 2: Business System Option • Έχουμε ήδη αναφερθεί στην εναλλακτικές λύσεις. Μόνο που μέχρι τώρα οι λύσεις στις οποίες αναφερόμασταν ήταν πολύ γενικές. Τώρα θα τις εξειδικεύσουμε. • Δύο δραστηριότητες: • Define BSOs:Όρισε επιχειρηματικές επιλογές • Select BSOs:Επέλεξε επιχειρηματική επιλογή

28. Ορίζοντας και διαλέγοντας BSOs Μία επαναληπτική διαδικασία

29. Προσδιόρισε ελάχιστες απαιτήσεις • Πάρε τον κατάλογο με τις απαιτήσεις • Εξέτασε ποιες από αυτές είναι άκρως απαραίτητες και δεν θα μπορούσαμε να έχουμε σύστημα χωρίς αυτές.

30. Φτιάξε προσχέδιο BSOs • Για κάθε BSO θα πρέπει να έχουμε (εκτός της περιγραφής και των απαιτήσεων, από τον κατάλογο, που περιλαμβάνει): • Εκτίμηση κόστους • Απαιτούμενος χρόνος υλοποίησης • Τεχνική περιγραφή (γενική, σε υψηλό επίπεδο αφαίρεσης) • Διεπαφές με το χρήστη • Βασική αρχιτεκτονική του συστήματος • Όγκος δεδομένων και συναλλαγών (εκτίμηση) • Βασικά οφέλη • Επίπτωση στον οργανισμό και σε άλλα συστήματα

31. Φτιάξε προσχέδιο BSOs • BSO-1: Οι ελάχιστες απαιτήσεις • BSO-2: Οι ελάχιστες απαιτήσεις και επιπλέον… • BSO-3: ….

32. Διάλεξε υποσύνολο BSOs και ανάλυσέ το • Δεν βιαζόμαστε να επιλέξουμε μία λύση • Επιλέγουμε 2-3 λύσεις και προχωράμε σε περαιτέρω ανάλυση • Ανάλυση Κόστους/Οφέλους • Ανάλυση Επιπτώσεων • Σχέδια ανάπτυξης και ‘ολοκλήρωσης’ • Φτιάξε ένα πιθανό πλάνο έργου για το κάθε ένα.

33. Παρουσίαση των BSO • Παρουσίαση • Διαφάνειες • Αναφορές • Πρωτότυπα και επίδειξη • Έμφαση σε δυνατά σημεία και αδυναμίες • Συχνά η Επιτροπή Έργου θα ζητήσει ένα υβριδικό BSO ή ένα εντελώς καινούργιο. • Ίσως να σταματήσει το έργο τελείως.

34. Επιλογή και τεκμηρίωση BSO • Επιλογή ενός BSO • Πλήρης τεκμηρίωσή του • ΔΡΔ • Λογικό Μοντέλο Δεδομένων • Κατάλογος χρηστών συστήματος

35. Stage 3: Definition of Requirements

36. Stage 3: Definition of Requirements • Define required system processing • Λογικό μοντέλο ροής δεδομένων νέου συστήματος • Develop required data model • Λογικό μοντέλο δεδομένων νέου συστήματος • Derive system functions • Develop user job specifications • Enhance required data model • Develop specification prototypes • Develop processing specification • Confirm system objectives • Assemble requirements specification

37. Derive system functions – Εξαγωγή λειτουργιών συστήματος • Οι υπηρεσίες που προσφέρει το πληροφοριακό σύστημα στους χρήστες ονομάζονται ‘λειτουργίες’ • Οι λειτουργίες που μπορεί να αξιοποιήσει ένας χρήστης εξαρτώνται από το ρόλο του χρήστη • Οι λειτουργίες είναι συνήθως προσβάσιμες μέσω κάποιων menu • Οι λειτουργίες αυτές συνήθως εμπλέκουν το χρήστη σε κάποιον ‘διάλογο’ με το σύστημα

38. Derive system functions – Εξαγωγή λειτουργιών συστήματος Ορισμός Λειτουργίας: • Μία Λειτουργία είναι ένα σύνολο επεξεργασιών που οι χρήστες θέλουν να εκτελούνται μαζί • Μία Λειτουργία είναι ένα σύνολο επεξεργασιών που ανταποκρίνονται σε κάποιο γεγονός • Μία Λειτουργία είναι το βασικό στοιχείο στο οποίο στηρίζεται ο φυσικός σχεδιασμός του συστήματος

39. Είδη Λειτουργιών • Αναζήτηση ή Ενημέρωση • On-line ή Off-line • Ενεργοποίηση από το χρήστη ή ενεργοποίηση από το σύστημα

40. Το μοντέλο της Λειτουργίας Function Valid Output Output Process Update or Event & Function Input Events Enquiry Enquiry Input Enquiry Process Output Process Triggers Integrity Function Errors Error Syntax Control Error Output Errors Errors Process Function Definition Boundary Database

41. Προσδιορισμός Λειτουργιών 1 Maintain Purchase Order D3 Products 1.1 b Product Details Create Proposed Purchase Order Supplier D7 Suppliers P.O.Quantities Purchaser Details Depot Address * D6 Depot 1 Proposed P.O. Purchase Order Availability 1.2 a Confirm Purchase D1 Supplier Amended P.O. Purchase Orders Amended P.O. Order * 2 Delivery Details Delivery Schedule 1.3 i Delivery Arrange Stock Clerk Schedule Delivery 3 *

43. Διάλογος με το χρήστη Function User Role Delivery Scheduler Goods In Clerk Purchaser P. O. Clerk Stock Keeper

44. Develop user job specifications • Προσδιόρισε τις εργασίες που γίνονται στο σύστημα • Αντιστοίχισε εργασίες σε ρόλους • Προσδιόρισε αλληλεπίδραση ρόλων χρηστών με το σύστημα

45. Enhance required data model • Κανονικοποίηση (Normalisation) • 3NF τουλάχιστον

46. Develop specification prototypes PROJECT MANAGEMENT Prototyping Scope & Objectives Prototyping Report TEAM LEADER Define/ Develop Demonstrate Review Redefine Prototype or Operate Scope USER

47. Develop processing specification – Ανάπτυξε προδιαγραφές επεξεργασίας

48. Stage 4: Technical Systems Options • Προσδιόρισε τις τεχνικές επιλογές (TSOs) • Γενική περιγραφή • Ανάλυση επιπτώσεων • Σχέδιο υλοποίησης • Ανάλυση κόστους/οφέλους • Επέλεξε TSO

49. Stage 5: Logical Design • Όρισε και σχεδίασε διάλογο με τους χρήστες • Όρισε τις διαδικασίες ενημέρωσης • Όρισε τις διαδικασίες αναζήτησης • Συγκέντρωσε τεκμηρίωση λογικού σχεδιασμού

50. Stage 6: Physical Design • Προετοίμασε φυσικό σχεδιασμό • Δημιούργησε φυσικό σχέδιο δεδομένων • Δημιούργησε πλάνο υλοποίησης των φυσικών τμημάτων • Βελτιστοποίησε φυσικό σχεδιασμό δεδομένων • Ολοκλήρωσε τις προδιαγραφές λειτουργιών (function) • Ενίσχυσε (consolidate) τη διεπαφή επεξεργασίας δεδομένων • Σύνθεσε το φυσικό σχεδιασμό