Εισαγωγή-Νομοθετικό πλαίσιο

2. Εισαγωγή-Νομοθετικό πλαίσιο • Οδηγία 2002/91/EK- για την ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων «Energy Performance Buildings Directive (EPBD)». • Νόμος 3661/08 (ΦΕΚ89/19-5-08)- Μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων. • Σχέδιο Κανονισμού για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα των κτιρίων (Κ.ΕΝ.Α.Κ.). • Σχέδιο Π.Δ. για τη θεσμοθέτηση του σώματος Ενεργειακών Επιθεωρητών.

3. Ενεργειακή απόδοση κτιρίων-Ορισμός • «Ενεργειακή απόδοση κτιρίου»: Η ποσότητα ενέργειας που πράγματι καταναλώνεται ή εκτιμάται ότι ικανοποιεί τις διάφορες ανάγκες που συνδέονται με τη συνήθη χρήση του κτιρίου, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη θέρμανση, την παραγωγή θερμού νερού, την ψύξη, τον εξαερισμό και το φωτισμό. • Η ποσότητα αυτή εκφράζεται με έναν ή περισσότερους αριθμητικούς δείκτες, οι οποίοι έχουν υπολογισθεί λαμβάνοντας υπόψη: • τη μόνωση, • τα τεχνικά χαρακτηριστικά και τα χαρακτηριστικά της εγκατάστασης, • το σχεδιασμό και τη θέση του κτιρίου σε σχέση με κλιματολογικούς παράγοντες, • την έκθεση στον ήλιο και την επίδραση γειτονικών κατασκευών, • την παραγωγή ενέργειας του ίδιου του κτιρίου • και άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την ενεργειακή ζήτηση, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι κλιματικές συνθήκες στο εσωτερικό του κτιρίου.

4. Ενεργειακή επιθεώρηση • «Ενεργειακή επιθεώρηση»: Η διαδικασία εκτίμησης των πραγματικών καταναλώσεων ενέργειας, των παραγόντων που τις επηρεάζουν, καθώς και των μεθόδων βελτίωσης για την εξοικονόμηση ενέργειας στον κτιριακό τομέα. • «Ενεργειακός επιθεωρητής»: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο που διενεργεί ενεργειακές επιθεωρήσεις κτιρίων ή λεβήτων και/ή κλιματιστικών. • «Πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης κτιρίου»: Πιστοποιητικό αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Ανάπτυξης ή άλλον φορέα που αυτό ορίζει, το οποίο εκδίδεται από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή Κτιρίων και αποτυπώνει την ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου.

5. Φάση 3 Παράδοση Φάση 4 Λειτουργία Μέθοδοι υπολογισμού ενεργειακής απόδοσης κτιρίων Φάση 1 Σχεδιασμός Οδηγία 2002/91 Φάση 2 Κατασκευή

6. Μέθοδοι υπολογισμού ενεργειακής απόδοσης κτιρίων • Το πρότυπο CEN(Energy performance of buildings-overall energy us, CO2 emissions and definition of energy ratings) [EN 15203/15315] προτείνει:

7. Μελέτη ενεργειακής απόδοσης κτιρίων σύμφωνα με το ΚΕΝΑΚ • Εκπονείται κατά την αρχική φάση της μελέτης του κτιρίου και συνδέεται άμεσα με την αρχιτεκτονική μελέτη και την μελέτη Η/Μ εγκαταστάσεων. • Στη μελέτη θα πρέπει να τεκμηριώνεται ότι το κτίριο ικανοποιεί τις υποχρεωτικές απαιτήσεις ώστε να κατατάσσεται στην ενεργειακή κατηγορία Β. • Σε περίπτωση που το κτίριο δεν ικανοποιεί τις ελάχιστες απαιτήσεις το πιστοποιητικό που θα εκδίδεται θα περιλαμβάνει τις διαπιστώσεις /υποδείξεις βελτίωσης οι οποίες θα εξασφαλίζουν τις απαιτήσεις της κατηγορίας Β και τις οποίες ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να εφαρμόσει εντός του χρονικού διαστήματος 1 έτους.

8. Μελέτη ενεργειακής απόδοσης κτιρίων σύμφωνα με το ΚΕΝΑΚ • Ο ενεργειακός σχεδιασμός του κτιριακού κελύφους θα πρέπει να περιλαμβάνει: • Τη θέση και τον προσανατολισμό του κτιρίου • Τις εξωτερικές κλιματικές συνθήκες • Τα θερμικά χαρακτηριστικά των δομικών στοιχείων • Την αεροστεγανότητα • Το φυσικό αερισμό και εξαερισμό • Τα παθητικά ηλιακά συστήματα • Την ηλιακή προστασία • Τις επιδιωκόμενες εσωτερικές κλιματικές συνθήκες • Ο ενεργειακός σχεδιασμός των Η/Μ εγκαταστάσεων αφορά: • Στα συστήματα Θέρμανσης και Ψύξης λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού κελύφους • Στο σύστημα παραγωγής ΖΝΧ • Στο σύστημα τεχνητού φωτισμού • Πέραν των ανωτέρω υποχρεωτικών μελετών μπορούν να συνυπολογίζονται κατά περίπτωση: • Τα ενεργητικά ηλιακά συστήματα • Συστήματα θέρμανσης, ψύξης και ηλεκτροπαραγωγής που βασίζονται σε ΑΠΕ • Τα συστήματα ΣΗΘ • Τα συστήματα Θέρμανσης και Ψύξης σε επίπεδο περιοχής ή οικοδομικού τετραγώνου (τηλεθέρμανση, τηλεψύξη) • Η συμβολή φυσικού φωτισμού

9. Απαιτούμενες επί μέρους μελέτες

10. Οι μεθοδολογίες που προτείνονται στο ΚΕΝΑΚ • Για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου: η απλή μέθοδος ωριαίου βήματος (ISO13790:2008E). Είναι δυνατή η χρήση άλλου λογισμικού το οποίο έχει αξιολογηθεί με διαδικασίες του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) ΒESTEST. • Κλιματικά δεδομένα: μέσες ωριαίες τιμές κλιματικών δεδομένων της περιοχής. • Για τον υπολογισμό των ενεργειακών απαιτήσεων για θέρμανση & Ψύξη απαιτούνται τα εξής δεδομένα: • Γνώση των χαρακτηριστικών του κτιρίου (γεωμετρία, προσανατολισμός, δομικά υλικά, στοιχεία επιφανειών). • Καθορισμός θέσης, προσανατολισμού και εξωτερικής σκίασης του κτιρίου. • Γνώση μετεωρολογικών δεδομένων της περιοχής και εκτίμηση εξωτερικών συνθηκών σχεδιασμού. • Επιλογή εσωτερικών συνθηκών σχεδιασμού (θερμοκρασία, ρυθμός ανανέωσης αέρα). • Γνώση της λειτουργίας των χώρων. • Υπολογισμός των διαφόρων συνιστωσών των ενεργειακών απαιτήσεων για θέρμανση και ψύξη των χώρων, δηλαδή των: • Θερμικών απωλειών λόγω μεταφοράς θερμότητας από τις επιφάνειες των στοιχείων (εξωτερικοί τοίχοι, οροφή, δάπεδο, παράθυρα). • Θερμικών απωλειών χώρων λόγω μηχανικά ελεγχόμενου αερισμού και φυσικού αερισμού ή διείσδυσης αέρα (μη ελεγχόμενου αερισμού). • Εσωτερικών θερμικών κερδών. • Ηλιακών θερμικών κερδών από υαλοστάσια κελύφους. • Ηλιακών θερμικών κερδών από παθητικά ηλιακά συστήματα.

11. Μέθοδοι αξιολόγησης ενεργειακής απόδοσης που προτείνει ο ΚΕΝΑΚ • Μέθοδος ποιοτικής αξιολόγησης (asset rating κατά CEN): αφορά στη βαθμολόγηση του κτιρίου με βάση την υπολογιζόμενη ενεργειακή κατανάλωση, λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά της κατασκευής του και του Η/Μ εξοπλισμού. • Μέθοδος αξιολόγησης με πραγματικά στοιχεία κατανάλωσης (operational rating κατά CEN)-εφ’ όσον διατίθενται.

12. Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης

13. Εφαρμογή των 2 μεθόδων σε κτίριο γραφείων στην Αθήνα

14. Μέθοδος ποιοτικής αξιολόγησης (asset rating) Βήμα 1: Συλλογή στοιχείων • Αρχιτεκτονικά σχέδια • Η/Μ μελέτες • Προσανατολισμός και έκθεση κτιρίου • Στοιχεία κτιριακού κελύφους • Πληροφορίες χρήσεις • Επεμβάσεις, ανακαινίσεις, αλλαγές στο κτίριο και κεντρικές εγκαταστάσεις

15. Μέθοδος ποιοτικής αξιολόγησης (asset rating) • Στοιχεία Κελύφους • Γενικά στοιχεία κελύφους

17. Μέθοδος ποιοτικής αξιολόγησης (asset rating)

18. Μέθοδος ποιοτικής αξιολόγησης (asset rating) Βήμα 2: Επίσκεψη στο κτίριο • Καταγραφή και επαλήθευση των στοιχείων που συλλέχθηκαν. • Καταμέτρηση των εργαζομένων ανά ζώνη. • Καταμέτρηση των συσκευών ανά ζώνη. • Καταγραφή των μεθόδων εσωτερικής σκίασης (κουρτίνες, στόρια).

19. Μέθοδος ποιοτικής αξιολόγησης (asset rating) • Βήμα 3: Χωρισμός κτιρίου σε 45 θερμικές ζώνες • Ο χωρισμός των ζωνών βασίζεται στην επιθυμητή θερμοκρασία θέρμανσης και ψύξης των χώρων, στα συστήματα θέρμανσης/ψύξης/αερισμού και στο προφίλ λειτουργίας των χώρων. Zone 6 Zone 5

20. Μέθοδος ποιοτικής αξιολόγησης (asset rating)-Μοντελοποίηση

21. Μέθοδος αξιολόγησης με πραγματικά στοιχεία κατανάλωσης (operational rating) • Στο κτίριο είναι εγκατεστημένο BEMS το οποίο μετρά και καταγράφει σε ωριαία βάση και ανά θερμική ζώνη τη: • Θερμοκρασία αέρα • Σχετική υγρασία • Συγκέντρωση CO2 • Κατανάλωση ενέργειας ανά μονάδα VRV (θέρμανση, ψύξη, αερισμός) • Ενεργειακή κατανάλωση : 135 kWh/m2/έτοςγια θέρμανση, ψύξη, αερισμό και συσκευές.

22. Σύγκριση των 2 μεθόδων Γραφείο Αίθουσα σεμιναρίων

23. Σύγκριση των 2 μεθόδων

24. Ποιοτική vs μετρούμενη ενεργειακή απόδοση • Σύμφωνα με τα αποτελέσματα για τη χρονική περίοδο 01/01/06-20/02/06 : • Μετρούμενη ενεργειακή κατανάλωση: 13320 kWh (135 kWh/m2*έτος) • Υπολογισθείσα ενεργειακή κατανάλωση: 12382 kWh(125 kWh/m2*έτος), 7% χαμηλότερη

25. Συμπεράσματα • Η μέθοδος ποιοτικής αξιολόγησης πραγματοποιείται στη φάση μελέτης/σχεδιασμού του κτιρίου αλλά και κατά τη λειτουργία του. Η μέθοδος της μετρούμενης αξιολόγησης πραγματοποιείται μόνο κατά τη λειτουργία του κτιρίου. • Η διαφορά στα αποτελέσματα των 2 μεθόδων ήταν 7%, παρόλο που το TRNSYS είναι εργαλείο μεγάλης ακρίβειας. • Η ακρίβεια απλοποιημένων μεθόδων είναι πολύ μικρότερη. • Η ποιοτική αξιολόγηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων δεν μπορεί να προβλέψει: • Τη συμπεριφορά του χρήστη. • Το προφίλ λειτουργίας του κτιρίου. • Τις επιθυμητές συνθήκες θερμικής άνεσης. • Συγχρόνως με την ποιοτική αξιολόγηση απαιτείται και μελέτη της ενεργειακής απόδοσης με μετρημένα δεδομένα. • Τα κτίρια πρέπει να είναι ενεργειακά αποδοτικά όχι μόνο στο σχεδιασμό αλλά και στη λειτουργία τους.

26. Ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας! Τριανταφυλλιά Νικολάου Φυσικός ΕΚΠΑ, M.Sc. Υπ. Διδάκτωρ Π.Κ. Ο.Α.ΔΥ.Κ. tnikolaou@oadyk.gr