Margrét Pála Ólafsdóttir

1. Margrét Pála Ólafsdóttir Kynjaskipting Hjallastefnunnar Af hverju ??? Til hvers ???

2. Forsaga Hjallastefnunnar • Lausn hvers tíma – nýjar aðstæður og ný vandamál kýja á um nýjar lausnir • 1989; Hjalli - kynjaskiptir kjarnar. • Skref til baka eða ný sóknarleið - kærumál • 1997 jafnréttisverðlaun, 2001 hvatn.verðlaun • 2006 sjálfstæður rekstur 4 skóla • 10 aðrir leikskólar starfandi í anda Hjallastefnunnar auk nokkurra á Norðurlöndum

3. Af hverju …Takmarkanir kynjablöndunarskv. greiningu Hjallastefnunnar Bein mismunun á grundvelli kyns Einokun kynjanna á hefðbundnum hlutverkum - speglaáráttan Ó-líkindi kynjanna

4. Bein mismunun á grundvelli kyns • Stúlkur og drengir hljóta gjörólíkt hlutskipti í skólum og bæði tapa (dulið og afneitað)… • Bróðurpartur drengjanna; 60 -80% hlutur.(Andresen 1985, Gulbrandsen 1996, Howe 1997, Rithander 1991, Spender 1989, Stanworth 1998, Francis 2005) • “Systurpartur” stúlkna; 20-40% hlutur. • Tvöföld skilaboð til beggja kynja … • Drengir – læra að taka meira en þeim ber (afsiðun), neikvæð athygli, ekki til allra • Stúlkur – betri einkunnir til marks um undirmálsstöðu þeirra, eru afvaldaðar og tapa heilsu og sjálfsmynd.

5. Einokun kynjanna og speglaáráttan • Bæði kyn einoka leiki, verkefni, hegðun, áhuga og eiginleika sem tilheyra hinu kyninu • Stelpur einoka allt “stelpulegt” og drengir allt “strákalegt” • Að auki fá þau styrkingu og hvatningu í því sem þau gera vel og sækja því í einhæf verkefni. • Hvorugt kyn þorir að æfa sig á sviði sem tilheyrir hinu kyninu. • Bæði kyn horfa á hegðun og viðfangsefni hins kynsins til að læra hvernig þau eiga EKKI að haga sér • Kynjablöndun styrkir þannig hefðbundin kynjahlutverk og vinnur gegn jafnrétti kynjanna.

6. Ó-líkindi kynjanna • Stúlkur og drengir birta sig ólíkt, leika sér ólíkt, læra ólíkt, þroskast ólíkt – og hvað ætlum við að gera í því? • Meðaltalsstarfshættir? • Lögskipaðar samvistir ýkja upp neikvæðar hliðar eða veikleika beggja kynja • Ýkt ímynd af stjórnlausum gaurum eða vælu- og klöguskjóðum • Viðurkenna muninn – og orsakir hans skipta minnstu máli!

7. Til hvers ... kynjaskipting Hjallastefnunnar 1. Kynjamiðaðar aðstæður Áþreifanleg skipting á öllum mælanlegum gæðum og sjálfkrafa ávinningar 2. Kynjamiðuð menning Kynin skapa sína eigin menningu (ekki “bara” konur í leik- og grunnskólum) – viðurkenna menninguna, auðga hana og nýta. 3. Kynjamiðuð námskrá Hámarka árangur aðferðarinnar með stöðugu, kynjamiðuðu átaki í kennslu - uppbótarvinna fyrir bæði kyn; gegn veikleikum beggja kynja

8. Kynjamiðaðar aðstæður • 100% systkinahlutur og réttlæti • Einokunin hverfur sjálfkrafa. • Bæði kynin taka öll hlutverk – ekkert er lengur “stelpu- eða strákalegt” • Stúlkurnar taka meira rými, láta heyra í sér og æfa forystu • Drengir leyfa sér að læra, sýna mýkri hliðar og gæta bróður síns • Mælanleg hækkun einkunna (Riordan, 1990, Lee and Bryk, 1986, The National Foundation for Educational Research (UK), 2002).

14. Kynjamiðuð menning • Bæði kyn frjáls að því að skapa eigin menningu; leiki, verkefni og andrúmsloft. • Skólinn þarf aðeins að samþykkja og virða bleika Barbie-menningu stúlkna sem og bláa ofurhetjudýrkun drengja” – og endurskoða eigin viðhorf um “rétt” og “rangt” • Samhliða því að virða kynjamenninguna, má nota hana til að smygla inn nýjum möguleikum. • Menningarbundnir möguleikar og hindranir; að leyfa ólíkri menningu að njóta sín (hegðunarhæfni stúlkna/hreyfihæfni drengja) en um leið gætt að kyn-niðrandi þáttum í námsefni, verkefnum, samskiptum

19. Kynjamiðuð námskrá • “Uppbótarvinna” til að mæta veikleikum sem hafa skapast þar sem hvort kyn um sig hefur aðallega verið styrkt á hefðbundnu sviði. • Grunnhugmynd uppbótarvinnu er kynjakvarði Hjallastefnunnar • Kynjanámskráin felur uppbótarvinnuna í sér: • Einstaklingsþjálfun (stúlknauppeldi) – fyrir bæði kyn en stúlkur þurfa stærri skammta til að ná árangri • Félagsleg þjálfun (drengjauppeldi) – fyrir bæði kyn en drengir þurfa stærri skammta til að ná árangri • Samskiptaþjálfun kynjanna

21. Einstaklingsþjálfun • Sjálfsstyrking, sjálfsvitund, sjálfstraust. • Jákvæðni, gleði og hreinskiptni. Skýr skilaboð og ekki segja ekki! Gegn mistakaótta og gefa orð sem virka! • Frumkvæði, kjarkur og kraftur – líkamlegar, hávaðasamar og óvenjulegar æfingar til að brjóta upp hugarmynstur

26. Félagsleg þjálfun • Agi og hegðunarkennsla. Framkoma og stolt, gegn hörgulsjúkdómnum “ofbeldi” • Viðhorf, samskipti og félagsleg jákvæðni. Samstaða og vinátta. • Nálægð og umhyggja. Kærleikur og hjartahlýja. Gegn “karlrembu og hómófóbíu”

31. Samskiptaþjálfun • Kynjablöndun er markmiðið – kynjaskipting er leiðin • Dagleg kynjablöndun til að hamla gegn óöryggi gegn hinu kyninu eða þá að fjarlægðin geri fjöllin blá • Eingöngu ætlað að kenna jákvæð viðhorf, virðingu og að æfa kurteisi • Aldrei neitt gert sem annað kynið er betra í en hitt • Vinna gegn óvinamyndum

34. Árangur • Að vita hvað við erum að gera?! • “Gengi fyrrum Hjallabarna í grunnskóla” M.Ed. rannsókn • Samanburðarrannsókn á fyrrum Hjallabörnum þegar í grunnskóla er komið. • 100 börn frá Hjalla og annað eins í samanburðarhópi. Aldur; 6-8 ára og 11-13 ára (1998) • Eldri hópurinn mældist að hluta með betri einkunnir og að hluta með hærra sjálfsmat heldur en samanburðarhópurinn. • Munur hjá bæði yngri og eldri hópi var að fyrrum Hjallabörn voru öruggari og ófeimnari gagnvart hinu kyninu í samskiptum og samvinnu …

35. Meiri upplýsingar … www.hjalli.is Margrét Pála Ólafsdóttir mp@hjalli.is ... og bestu þakkir fyrir að taka ykkur tíma til að hlusta ...