ลุ่มน้ำแควน้อยตอนล่าง

1. ข้อมูลพื้นฐาน ลุ่มน้ำแควน้อยตอนล่าง

2. แผนที่ลุ่มน้ำแควน้อยตอนล่างแผนที่ลุ่มน้ำแควน้อยตอนล่าง

3. ขอบเขตพื้นที่ อำเภอท่าม่วง ด่านมะขามเตี้ย เมืองกาญจนบุรี ไทรโยค ความยาว 379 กิโลเมตร ต้นกำเนิดจากบริเวณทุ่งใหญ่นเรศวร อำเภอสังขละบุรีมีแม่น้ำรันตี แม่น้ำซองกาเลีย และเทือกเขาตะนาวศรี มีแม่น้ำบิคลี่ รวมเป็น 3 สาย ไหลมารวมกันเป็นต้นแม่น้ำแควน้อย และไหลผ่าน ตำบลหนองลู อำเภอสังขละบุรี ลงสู่อ่างเก็บน้ำ เขื่อนวชิราลงกรณ ท้ายน้ำของอ่างเก็บน้ำเขื่อนวชิราลงกรณ ไหลผ่านอำเภอทองผาภูมิ อำเภอไทรโยค อำเภอด่านมะขามเตี้ย อำเภอเมือง ไหลมาบรรจบกับแม่น้ำแควใหญ่ที่ตำบลปากแพรก อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี

4. ปริมาณน้ำฝน ลุ่มน้ำแม่กลอง มีปริมาณฝนรายปีเฉลี่ย 1,376.7 มิลลิเมตร แควน้อยตอนล่าง ปริมาณฝนรายปีเฉลี่ย 1,309.4 มิลลิเมตร ปริมาณน้ำท่า ลุ่มน้ำแควน้อยมีพื้นที่รับน้ำ 9,256 ตารางกิโลเมตร

5. สถานีตรวจวัดสภาพน้ำ มี 3 สถานี ปากน้ำแควน้อย อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี หน้าอำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี โรงแรมหมู่บ้านริเวอร์แคว อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี

6. การใช้ประโยชน์ที่ดิน IEL พื้นที่กลุ่มลุ่มน้ำสาขาแควน้อย มีจำนวน 5.79 ล้านไร่ • * พื้นที่การเกษตร 1.16 ล้านไร่ (20.1%) • * พื้นที่ป่าไม้ 4.29 ล้านไร่ (74.1%) • * ที่อยู่อาศัย 0.04 ล้านไร่ (0.7 %) • * แหล่งน้ำ 0.17 ล้านไร่ (2.9 %) • พื้นที่อื่นๆ 0.13 ล้านไร่ (2.2 %)

7. พื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ประเทศไทย มีพื้นที่ป่าสงวน 167,590.30 ตารางกิโลเมตร ลุ่มน้ำแม่กลอง มีพื้นที่ป่าสงวน 17,990.48 ตารางกิโลเมตร (11.24 ล้านไร่) 58.34 % แควน้อย มีพื้นที่ป่าสงวน 4.29 ล้านไร่ * พื้นที่ป่าอนุรักษ์ 83.2 % * พื้นที่เศรษฐกิจ 16.6 % * พื้นที่ป่าเพื่อการเกษตร 0.2 %

8. พื้นที่ชุ่มน้ำในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร พื้นที่ชุ่มน้ำในเขตอุทยานแห่งชาติเขาแหลม พื้นที่ชุ่มน้ำ ชุดดินที่พบในพื้นที่ลุ่มน้ำ ร้อยละ 1.1 ชุดดินในพื้นที่ดอน ร้อยละ 27.0 ชุดดินภูเขา ร้อยละ 68.3 ทรัพยากรดิน พื้นที่เหมาะสมต่อการปลูกพืชประมาณ ร้อยละ 20 มันสำปะหลัง และอ้อย พืชหลัก

9. โครงการพัฒนาแหล่งน้ำ ประกอบด้วยขนาดใหญ่ ขนาดกลาง และขนาดเล็ก โครงการสูบน้ำ ด้วยไฟฟ้า * อ่างเก็บน้ำเขื่อนวชิราลงกรณ หรือเขื่อนเขาแหลม • - เขื่อนดินถมดาดหน้าด้วยคอนกรีต • - ที่ตั้งลุ่มน้ำแควน้อย ตำบลท่าขนุน อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี • พื้นที่รับน้ำฝน 3,720 ตารางกิโลเมตร • ปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างเก็บน้ำเฉลี่ย 5,000 ล้าน ลบ.ม/ปี • - ความจุ 8,860 ล้าน ลบ.ม. ความจุใช้งาน 5,848 ล้าน ลบ.ม. • - ผลิตไฟฟ้าเฉลี่ยปีละ 777 ล้านกิโลวัตต์/ชั่วโมง

10. โครงการพัฒนาแหล่งน้ำ ฝาย * โครงการขนาดเล็ก ดำเนินการโดยกรมชลประทาน จำนวน 76 โครงการ • พื้นที่รับประโยชน์ 92,174 ไร่ ประกอบด้วย • - อ่างเก็บน้ำ จำนวน 39 แห่ง • ฝาย จำนวน 7 แห่ง • สถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้า จำนวน 33 แห่ง สถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้า อ่างเก็บน้ำ

11. ความต้องการใช้น้ำในปัจจุบันและอนาคตความต้องการใช้น้ำในปัจจุบันและอนาคต

12. สถานการณ์และศักยภาพในการพัฒนาสถานการณ์และศักยภาพในการพัฒนา * มีอ่างเก็บน้ำเขื่อนวชิราลงกรณ เป็นแหล่งน้ำเก็บกักน้ำหลักของพื้นที่ * ตอนบนมีป่าไม้ปกคลุมเป็นส่วนใหญ่ * มีการพัฒนาโครงการแหล่งน้ำในพื้นที่ประมาณ 90,000 ไร่ ส่วนใหญ่ เป็นการสูบน้ำด้วยไฟฟ้าทางท้ายน้ำอ่างเก็บน้ำเขื่อนวชิราลงกรณ * คาดว่าเมื่อพัฒนาเต็มพื้นที่จะมีพื้นที่ได้รับประโยชน์เพิ่มขึ้นประมาณ 580,000 ไร่ ในอีก 15 ปีข้างหน้า * พื้นที่ได้รับประโยชน์จากโครงการพัฒนาแหล่งน้ำมีน้ำพอเพียง ทั้งใน สภาพปัจจุบันและอนาคต * จำเป็นต้องมีการพัฒนาโครงการทางด้านการอนุรักษ์ต้นน้ำควบคู่กันไป

13. ประเด็นปัญหา 1.ปัญหาด้านการขาดแคลน * ขาดแคลนน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค ชุมชนกระจัดกระจายอยู่ทั่วพื้นที่ป่า พื้นที่สูงชันและห่างไกล * ขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตรนอกเขตพื้นที่ชลประทาน - พื้นที่เกษตรกรรมตามที่ราบริมแม่น้ำ อาศัยน้ำฝนและน้ำที่ระบายจาก อ่างเก็บน้ำเขื่อนวชิราลงกรณ มีน้ำเพียงพอแต่มีปัญหาเรื่องค่าไฟฟ้าสูบน้ำ - พื้นที่เกษตรกรรมในเขตนิคมอพยพ เป็นพื้นที่จัดสรรให้ผู้ที่ได้รับความเดือดร้อนจากการก่อสร้างเขื่อนฯ กระจายอยู่รอบเขื่อนฯ ประสบปัญหาขาดแคลนน้ำมาก ไม่มีระบบสูบน้ำ เพื่อนำน้ำไปใช้ในพื้นที่เกษตรกรรม และมีปัญหาเรื่องค่าไฟฟ้าที่ใช้ในการสูบน้ำ - พื้นที่เกษตรกรรมบนพื้นที่สูง กระจายอยู่ทั่วไปอาศัยน้ำฝนเพื่อการเกษตร

14. ประเด็นปัญหา 2.ปัญหาน้ำท่วม

15. น้ำป่าไหลหลากและดินล่ม สาเหตุจากฝนตกหนัก น้ำหลากจากสาขาขนาดเล็ก ลงมาบรรจบกันในเขตที่อยู่อาศัย ส่วนใหญ่เกิดขึ้นในบริเวณจุดบรรจบของลำน้ำสาขาย่อยๆ ที่ไม่มีการควบคุมน้ำทางด้านเหมือนน้ำ

16. ประเด็นปัญหา 3.ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม

17. * การบุกรุกพื้นที่ป่าไม้ เนื่องจากการเพิ่มขึ้นของประชากร * ปัญหาการใช้ประโยชน์ที่ดินไม่เหมาะสม เช่น พื้นที่ลาดชันในการปลูกพืช ทำให้เกิดการชะล้างพังทลายของดินและดินเสื่อมสภาพ * ปัญหาการถือครองที่ดิน ได้แก่ การไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดินประชาชนในพื้นที่ประสบกับปัญหาความยากจน

18. ประเด็นปัญหา 4.ปัญหาด้านการจัดการทรัพยากรน้ำ

19. ผลกระทบ ผล

20. * ปัญหาด้าน กฎ ระเบียบ และข้อบังคับ - ยังไม่มีหน่วยงานที่จะทำหน้าที่เป็นสำนักงานเลขานุการมาช่วยปฏิบัติงานของคณะทำงานต่างๆ - การถ่ายโอนงานก่อสร้างแล้วเสร็จให้กับท้องถิ่นในการจัดหางบประมาณมาซ่อมแซมและบำรุงรักษาแต่ไม่มีรายรับเข้าท้องถิ่น รวมทั้งยังขนาดบุคลากรที่มีความรู้ ความสามารถ ในการดำเนินงาน

21. สำนักงานทรัพยากรน้ำภาค 7 ราชบุรี • หมู่ 4 ตำบลห้วยไผ่ อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี • โทร. 0-3237-0405-6 โทรสาร 0- 3237-0408 นางสาวสมพิศ ประสมทรัพย์ ผู้อำนวยการส่วนประสานและบริหารจัดการลุ่มน้ำแม่กลอง โทร. 0-3237-0405-6 ต่อ 401 มือถือ 08-1935-1205 น้ำคือชีวิต...เป็นภารกิจของทุกคน