К Р В Н И Г Р У П И

1. К Р В Н И Г Р У П И

2. Крвта е течно ткиво со солен вкус кое во еден организам е застапено во количина од околу 5 л • Крвта ја сочинуваат • - Крвната плазма • Крвните елементи (Er, Le, Tr)

3. ----------- Крвна плазма • ---------Крвни елементи

4. Крвни елементи • Еритроцити • Леукоцити • Тромбоцити

5. Црвени крвни клеткиЕритроцити • Најбројни • Се создаваат во коскената срцевина • Се распаѓаат во слезината • Немаат јадро и имаат ограничен век на живеење • Хемоглобин

6. Бели крвни клетки Леукоцити • Го штитат организмот од болест • Нивниот број зависи од состојбата на организмот • При нарушени состојби во организмот нивниот број е зголемен

7. Крвни плочки Тромбоцити • Учествуваат во коагулацијата • Се создава Фибриноген • Доведуваат до згрутчување на крвта со што се спречува прекумерно губење на крв Коагулација • Тромбоцити

8. Нормални вредности на крвните елементи

9. Крвни групи • Крвната група претставува класификација на крвта која се базира на присуство или отсуство на наследни антигенски суспстанции кои се составен дел на мембраната на Ер. • Се наследуваат од двата родитела • Познати се 29 системи на крвни групи, но најчесто се користи класификацијата според АБО и Rh системо на антигени

10. Постојат 4 крвни групи А,Б,О и АБ кои ги одредуваме спрема присуството или отсуството на А и Б Аглутиногени во еритроцитите

11. Анигени и антитела • Антигените се супстанции со голема молекулска маса, најчесто тоа се протеини или полисахариди кои имаат способност да предизвикаат имунолошка реакција во организмот создавајќи антитела. • Антигените на крвните клетки се наречени аглутиногени затоа што доведуваат до аглутинација и хемолиза доколу се поврзат со адекватните антитела кои се наречени аглутинии

12. КРВНИ ГРУПИ

14. Носителите на крвната група А во мембраната на Ер имаат посебен протеин аглутиноген А (антиген А)- Крвната група Б го содржи Б аглутиногенот- Крвната група АБ содржи и двата аглутиногена А и Б - Крвната група 0 немаат аглутиногени во Ер

15. Со спојување на аглутиногенот со соодветниот аглутинин се созадава комплекс антиген-антитело кој доведува до аглутинација т.е до слепување на клетките и до хемолиза. • Ова ќе се случи доколку крвната клетка од еден човек се најде во циркулацијата на друг човек со неадекватна крвна група

16. Застапеност на крвните групи

17. Krvnite grupi se nasleduvaat vo tek na `ivotot i istite ne mo`at da se promenat. Tie ja odreduvaat genetskata individualnost i ne se vrzani samo za krvta , tuku i za drugite organi i tkiva, pa poradi toa vo organizmot predstavuvaat edinstvena biolo{ka celina.

18. Одредување на крвни групи • Се прави пред трансфузија на крв • При првиот преглед на трудниците за да се одреди Rh факторот • Да се утврди крвното сродство • Да се докаже татковство

19. Техника • Се користат 2 методи • 1. Одредување на крвна групана плочка • 2. Одредување во епрувета • И во двата случаи се користи венска крв,а кај бебињата може да се земе крв и од петата или од ресичката на увото

20. Одредување крвна група на плочкаПотребен материјал • Шишенца со тест серуми - anti "A" i anti "B" ili anti "AB" ; • Porcelanska ploчka so vdlabnatini, koi se odbele`ani so "A", "B", "O" ; • Posebni pipeti ili stakleni cevki koi se koristat za me{awe na krvta so serumot koj prethodno }e se stavi na plo~kite; • Sterilna igla ; • Hartieni vati ( gazi) i {i{e so dezinfekciono sredstvo , za dezinfekcija na jagodivata na prstot ili na v.kubitalis.

21. Техника • a) Jagodicata na prstot se prebri{uva so dezinfekciono sredstvo i se pravi ubod so iglata. • b) Prvata kapka se bri{e i se zema slednata kapka na staklenata plo~ka odbele`ana so bukvata "A", kade prethodno se stavaat 2 kapki od test serumot anti "A" i zaedno se prome{uvaat so pipetata. • v) So vtorata ivica od staklenata plo~ka se zema slednata kapka na krv i se stava na mestoto odbele`ano so bukvata "B" , kade prethodno se stavaat 2 kapki od test serumot anti "B" i pak se prome{uva ; • g) So tretata ivica od staklenata plo~ka se zema i slednata kapka krv i se stava na mestoto odbele`ano so "AB" kade prethodno se staveni 2 kapki od test serumot anti "AB" i se prome{uva.

22. Читање на резултатите • Posle 15 min. od zemaweto na krvta se pristapuva kon ~itawe na rezultatite . • 1. Ako na site 3 vdlabnuvawa koi se odbele`ani so A, B, O ne se pojavi aglutinacija toga{ krvnata grupa na toj pacient e "O". • 2. Ako aglutinacija nema na vdlabnuvaweto odbele`ano so "B" , a ima na mestoto odbele`ano so "A" i "O" , bolniot ima krvna grupa "A". • 3. Ako aglutinacija nema na vdlabnuvaweto odbele`ano so "A" , a ako ima na vdlabnuvaweto odbele`ano so "B" i "O", zna~i deka bolniot pripa|a na krvnata grupa "B". • 3.Ako na site 3 vdlabnati mesta na plo~kata ima aglutinacija, bolniot ima krvna grupa "AB".

23. Табеларен приказ а резултатите

24. Одредување на крвна група во епрувета • 5 ml na krv koja se zema vo sterilna epruveta vo koja nema ni{to i istata e zatvorena so gumen sterilen ~ep.Na epruvetata se zapi{uvaat podatocite na bolniot; • Stalak so 5 epruveti ; • [i{enca so test serumi : anti A, anti B i anti AB; • Suspenzija od eritrociti od ve}e utvrdena krvna grupa : A i B vo fiziolo{ki rastvor; • Centrifuga, sterilni pipeti, fiziolo{ki r-or, kniga za zapi{uvawe na rezultatite, formulari.

25. Техника • No stalkata za epruveti vo eden red se redat 5 epruveti i se odbele`uvaat so penkalo so redni broevi od 1 do 5; • Prvata i petata epruveta se ozna~uvaat so imeto na bolniot na koj }e se odreduva krvnata grupa. • a) Vo prvata epruveta se stavaat 2 kapki od test serumot anti "A" ; • b) Vo vtorata epruveta se stavaat 2 kapki od test serumot anti "B"; • v) Vo tretata epruveta se stavaat 2 kapki od test serumot anti "AB";

26. Potoa vo sekoja od epruvetite se stava po edna kapka od fiziolo{kiot rastvor za da se razbla`i serumot i da se izbegne pojava na pseudoaglutinacija ( la`na aglutinacija, ovde ne nastanuva reakcija antigen - antitelo. • Vo epruvetite se stava i edna kapka od 2 % suspenzija od eritrocitite od krvta na koja }e se odreduva krvnata grupa. • g) Vo ~etvrtata epruveta se stavaat 2 kapki od serumot na koj }e se odreduva krvnata grupa i se stava edna kapka od suspenzijata na poznatite eritrociti od krvnata grupa "A".

27. d) Vo petata epruveta se stavaat 2 kapki na serum od krvta ~ija krvna grupa }e se odreduva i edna kapka od suspenzijata na poznatite eritrociti od krvna grupa "B". • Site 5 epruveti se prome{uvaat i se ostavaat 2 ~asa na sobna temperatura za da nastane aglutinacija.Ako lima centrifuga se centrifugiraat 1-2 min, a potoa se ~itaat rezultatite.

28. Читање на резултатите • 1. Ako aglutinacija nema vo site 3 epruveti - toa e krvna grupa "O"; • 2. Ako aglutinacija lima vo 1 i 3 epruveta , a nema vo vtorata, krvnata grupa e " A" ; • 3. Ako aglutinacija ima vo 2 i 3 epruveta - bolniot e so krvna grupa " B" ; • 4. Ako aglutinacija postoi vo site 3 epruveti - krvnata grupa e "AB" ; • 5. ^etvrtata i petata epruveta se kontrolni i rezultatite od 3-te epruveti mora da se sovpa|aat so naodite vo kontrolnite epruveti(4 i 5)

29. Табеларен приказ на резултатите

30. Rh фактор • Покрај поделбата на АБО системот постои и Rh (resus) фактор • Сите луѓе се дела на Rh+ и Rh- во зависност од тоа дали го содржат или не Rh факторот

31. Одредување на Rh факторRh krvnata grupa se nasleduva po Mendelovite zakoni, kako i site ostanati krvni faktori ;- Od roditelite se nasleduva po eden Rh gen koj e nositel na svojstvata za Rh aglutinogenot.Посебно важен е кај трудниците

32. Важност на Rh факторот кај трудниците • Доколку трудницата носи Rh – крв, а плодот се утврди дека е Rh + настанува Rh инкомпатибилија. • За време на бременоста или при породувањето Rh + крв од детето може дсе помеша со Rh – крв од мајката, после што имунолошкиот систем кај мајката почнува да произведува антитела, односно настанува сензибилизација, поради која може да дојде до уништување на Ер кај детето

33. Rh сензибилизацијата обично нема влијание на здравјето на детето кое мајката го носи. Но, ако во следната бременост жената пак носи Rh + плод, ќе дојде до развој на проблеми со различен интензитет т.е до развој на хемолитичка болест кај новороденчето или еритробластоза феталис, која доколку не се лекува може да настапи смрт • Затоа кај овие жени се дава Римуглобулин)Ерогам) кој 10% ја спречува сензибилизацијата