Infrastructuur en verkeersveiligheid

1. Infrastructuur en verkeersveiligheid Stapsgewijze naar een performant veilige verkeersinfrastructuur Technische Infrastructuur in de Ruimtelijke Ordening

2. Dimensies probleem • Complex probleem • Interacties mens – voertuig – weg (omgeving) • Infrastructuur en verkeerafwikkeling kunnen grote invloed hebben op ongevalsrisico • afstemming Infrastructuur en Ruimtelijke Ordening • structuur netwerk • vormgeving netwerkcomponenten • verkeersafwikkeling

3. Volgens gegevens van de Vlaamse overheid ligt de wegeninfrastructuur en de omgeving slechts voor 10 à 30% aan de basis van de ongevallen. De mens blijkt voor zo’n 75 tot 95% verantwoordelijk te zijn. Tenslotte zijn de voertuigen oorzaak van 5 à 10% van de ongevallen.

4. In het onderzoek van TNO wordt een onderscheid gemaakt tussen opzettelijke fouten van de mens en vergissingen. Deze vergissingen zijn gerelateerd aan het wegbeeld. De cijfers van TNO leveren duidelijk een ander beeld op: 62% van de ongevallen houdt verband met het wegontwerp en de snelheidslimiet. Slechts 7% zijn bewuste overtredingen. Blijkbaar zijn heel wat ongevallen te wijten aan een gebrekkige leesbaarheid van de wegen. Er worden immers veel vergissingen begaan diesamenhangen met het wegbeeld en de snelheidslimieten

5. Relatie infrastructuur en verkeersveiligheid • Relatie tussen ongeval en kenmerken infrastructuur • perceptie van infrastructuur door de bestuurder • afstemming wegontwerp op beoogd gebruik • wegmeubilair, wegomgeving • Verkeersveiligheid moet inherent onderdeel zijn van het wegverkeerssysteem (vergelijk luchtvaart, rail) • toets verkeersveiligheid infrastructuur • EC is niet bijzonder actief op dit terrein • hoge inzet gewenst van nationale, regionale en lokale overheden

6. Huidige situatie: Aandacht voor de verkeersveiligheid varieert per planniveau • structuurniveau: • ordenen functies • verplaatsen tussen functies • locatieniveau: • verplaatsingsafstanden en vervoerwijzekeuze • afwikkeling verplaatsingen middels vervoerwijzen langs routes • inrichtingsniveau: • uitwerking infrastructuur (rotondes, veilige oversteekplaatsen, etc.)

7. Toolbox Verkeersveiligheid • Aanpak van probleem op het juiste niveau probeer symptoombestrijding te vermijden  top-down benadering • Check per niveau de toestand van de verkeersveiligheid incl. signaalfunctie: aantal en type ongevallen, overtredingen, etc. • Benchmark incl. verbeteringsvoorstellen leren van goede praktijkvoorbeelden, standaardisatie

8. De toolbox

9. Niveau I: Relatie infrastructuur en ruimtelijke ordening • Verkeerskundige consequenties van ruimtelijke invullingen • verplaatsen: routes, toegangen, etc. • functies: ruimtelijke differentiatie, ordening, omvang (ruimte en verkeer) • intensiteiten: dichtheden, spreiding/concentratie, draagvlak functies • Onderlinge afstemming locatie van ruimtelijke functies en infrastructuur • ordening van activiteiten in ruimte en tijd • structuur en functietoekenning van netwerk • integratie (afstemming) op verschillende ruimtelijke schaalniveau’s

10. Hoezo integratie??

11. Nieuwe uniformen voor de scholieren

12. Niveau II: Structuur van het netwerk Hoe steekt het netwerk in elkaar: • Hiërarchische opbouw van het netwerk: • stelsels of netwerkcategorieën • Logische opbouw van een route zonder grote functieveranderingen: • van laag naar hoog en omgekeerd • Samenhang in het netwerk en het stelsel • Geleidelijke overgangen tussen categorieën: • aansluitingen bij voorkeur 1 niveau hoger of lager Doel: • Logische samenhang in netwerk • Functioneel gebruik van het netwerk • Voorspelbaar verkeersgedrag

13. Maar ik wil nù weg!!

14. Niveau III: Vormgeving netwerkcomponenten Verkeerstechnische vormgeving van wegen, kruispunten en bijkomende verkeerskundige voorzieningen afstemmen op functie  Zelfverklarende wegen Basis voor: Categorisering wegen

15. Ik wil wel, maar mijn wagen luistert niet!!

16. Netwerkcomponenten Wegvak: • dwarsprofiel • lengteprofiel • verticaal profiel • omgevingskenmerken Kruispunten: • gelijkvloers of ongelijkvloers • geregeld of ongeregeld • aparte voorzieningen voor afslaande bewegingen

17. Netwerkcomponenten Overige aspecten: • halteren • parkeren • langzaam verkeer • verlichting • signalisatie • bewegwijzering • snelheidsremmers • overig wegmeubilair

18. Netwerkcomponenten Doel: • zichtbaarheid (tijdig signaleren) • overzichtelijkheid (lokaal anticiperen) • begrijpbaarheid (geen verkeerde of gemiste interpretaties) • berijdbaarheid (bijv. boogstralen) • evenwichtigheid (integratie ontwerp en verkeersafwikkeling)

19. Was het maar zo simpel!!

20. Niveau IV: Verkeersafwikkeling Opgave: voorspellen van de effecten van veranderingen in netwerkstructuur en verkeersmanagement • microsimulatie • simulatie van verkeersstroom met Paramics

21. Microsimulatie • Ongevallen zijn zeldzame gebeurtenissen • Microsimulatiemodellen verschaffen veel, gedetailleerde gegevens • Microsimulatiemodellen kunnen vooraf effecten berekenen van • Veranderingen in structuur netwerk • Veranderingen in ontwerp netwerkcomponenten • Veranderingen in netwerkmanagement • Veranderingen in verkeersmanagement maar • Microsimulatiemodellen genereren geen ongevallen

22. Microsimulatie verkeersstroom

23. Microsimulatie verkeersstroom

24. Microsimulatie Verkeersveiligheid

25. Te beantwoorden vragen • Welke meetbare variabelen beschrijven de kans op een ongeval • Wat zijn de kritieke omstandigheden voor een ongeval • Welke (meetbare) gebeurtenissen gaan vooraf aan een ongeval

26. Microsimulatiemodel:Ontwikkeling veiligheidsmodule • Bestuurdersmodel • Vaststelling veiligheid a.h.v. benaderende conflictmaten (surrogate safety measures) • Time to Collision (TTC) • Post-Encroachement Time (PET) • Remvertraging (Deceleration rate) • Snelheden en snelheidsverschillen (MaxS, DeltaS ) • Plaats conflict • Gedetailleerde waarnemingen • Calibratie veiligheidsmodule

27. Hij liever dan ik!!

28. Resumé • relatie infrastructuur en verkeersveiligheid kan op diverse niveaus worden gelegd: leg relatie op juiste niveau: • voorkom symptoombestrijding • getrapte benadering: toolbox verkeersveiligheid • benchmark kan helpen bij: • het vergelijken van situaties (verantwoordelijkheden) • invoering en standaardisatie van bewezen goede oplossingen • probeer onveiligheid te kwantificeren: • microsimulatie biedt interessante perspectieven • nog lange weg te gaan

29. Toolbox verkeersveiligheidhttp://www.kuleuven.be/verkeersveiligheidstoolbox/home.htm