TRANSFER FİYATLANDIRMASINA İLİŞKİN RAPOR YAZMA TEKNİĞİ

1. TRANSFER FİYATLANDIRMASINA İLİŞKİN RAPOR YAZMA TEKNİĞİ Feyyaz YAZARGelir İdaresi Grup Başkanı12 MART 2010 ANKARA

2. -Transfer Fiyatı -Emsallere Uygunluk İlkesi -Karşılaştırılabilirlik Analizi İlişkili kişiler arasındaki transfer fiyatı, piyasa/pazar fiyatı ile aynı olması gereken fiyat/bedel veya kâr marjıdır. Transfer fiyatlandırmasında ilişkili kişiler arasında gerçekleşen işlemlerde uygulanan fiyatın tarafların ilişkisiz olduğu durumda da aynı olup olmayacağı incelenmektedir. Transfer Fiyatlandırmasında Kilit Kavramlar Nelerdir?

3. Transfer fiyatlandırması içinde farklı disiplinleri barındıran bir konudur. İşletme, muhasebe, ekonomi, ulusal ve uluslar arası vergi uygulamaları vb. disiplinleri bir arada barındırmaktadır. Transfer Fiyatlandırması Nedir?

4. İşlemin mahiyetine en uygun yöntem kullanılır. -geleneksel yöntemler (karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, maliyet artı yöntemi ve yeniden satış fiyatı yöntemi) -kâra dayalı yöntemler (kâr bölüşüm yöntemi ve işleme dayalı net kâr marjı yöntemi) -diğer yöntemler Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedeller Nasıl Tespit Edilir?

5. Transfer fiyatlandırması mevzuatı ile, ilişkili kişiler arasındaki işlemlerde uygulanan fiyatın “aralarında herhangi bir ilişki olmayan kişilerin tamamen işlemin gerçekleştiği andaki koşullar altında oluşturduğu piyasa ya da pazar fiyatı” ile eşdeğer olmasını zorunlu kılınmakta ve ilişkili işlemlerde uygulanan fiyatın bu şekilde emsallere uygun olduğunun ispatının mükellefler tarafından ortaya konulması gerekmektedir. Transfer Fiyatlandırması Mevzuatı - 1

6. 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren yürürlüğe giren transfer fiyatlandırması mevzuatına göre ilişkili işlemlerde kullanılan fiyatların (veya kâr marjlarının) emsallere uygun olduğu mükellefler tarafından, İdare’nin belirleyeceği standartlara uygun şekilde ve yöntemli, iktisadi, istatistiksel ve somut belgelere dayalı olarak yapılacaktır. Transfer Fiyatlandırması Mevzuatı - 2

7. Hangi Mükellefler Transfer Fiyatlandırması Mevzuatının Kapsamındadır? Türkiye’deki tam ve dar mükellef gerçek kişi ve kurumların tamamı transfer fiyatlandırmasına ilişkin düzenlemelerin kapsamı içinde yer almaktadır.

8. İlişkili kişilerle gerek yurt içi gerekse yurt dışı faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan mal veya hizmet alım ya da satımı işlemleri transfer fiyatlandırmasına ilişkin düzenlemelerin kapsamı içinde yer almaktadır. Hangi İşlemler Transfer Fiyatlandırması Mevzuatının Kapsamındadır?

9. Belgelendirmede amaç, transfer fiyatlandırmasına ilişkin sürecin anlaşılması ve hesaplamaların ayrıntılarının gösterilmesidir. Belgelendirme neyi amaçlamaktadır?

10. Belgelendirme neleri ihtiva etmektedir? Tebliğ ekinde aşağıda belirtilen belge formatlarına yer verilmiştir: -Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form -Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu

11. Yıllık transfer fiyatlandırması raporları belgelendirme kapsamında nasıl değerlendirilmelidir? -Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu -Rapor Ekleri

12. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı'na kayıtlı mükelleflerin ilişkili kişilerle yaptığı yurt içi ve yurt dışı işlemleri, • Diğer kurumlar vergisi mükelleflerinin ilişkili kişilerle yaptığı yurt dışı işlemleri, Kimler Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu Hazırlamalıdır? -1

13. Kimler Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu Hazırlamalıdır? -2 - Tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin serbest bölgelerde faaliyette bulunan ilişkili kişilerle (mükellefin serbest bölgedeki şubeleri dahil) yaptıkları işlemleri, - Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin ilişkili kişilerle yaptığı yurt içi işlemleri,

14. Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu En Geç Hangi Tarihte Hazır Olmalıdır? Bir hesap dönemine ilişkin Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar hazırlanmalı ve bu süre sona erdikten sonra istenmesi durumunda İdare'ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz etmeleri zorunludur.

15. DİKKAT !!! -Transfer fiyatlandırması raporuna esas teşkil edecek bilgi ve belgelerin işlemlerle eş zamanlı hazırlanması gerektiği unutulmamalıdır.

16. Raporun İçeriği Nasıl Olmalıdır? Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu 5 Bölümden oluşmalıdır: • Genel Bilgiler, • İlişkili Kişiler Hakkındaki Bilgiler, • İlişkili Kişiler Arasındaki İşlemin Ayrıntılarına İlişkin Bilgiler, • Transfer Fiyatlandırması Analizlerine İlişkin Bilgiler, • Sonuç bölümlerinden oluşacak şekilde hazırlanacaktır.

17. I- GENEL BİLGİLER BÖLÜMÜ Bu bölümde, raporu hazırlayan mükellefe ilişkin genel bilgilere yer verilecektir. Bunlar; - Raporun amacı ve kapsamı, - Şirket hakkında genel bilgiler, - Şirketin organizasyon ve ortaklık yapısı, işyerleri, yönetim ve personel yapısı, -Şirketin faaliyet konusu ve kapsamı, fiyatlandırma politikaları, müşteriler, tedarik zinciri vb.

18. - Ekonomik koşullar ve pazar koşulları, - Sektör analizi (sektöre ilişkin cari gelişmeler, sektörü etkileyen en önemli faktörler, sektörün yapısı, pazardaki en önemli rakipler, şirketin ve şirketin ürünlerinin sektördeki yeri) - İş stratejileri I- GENEL BİLGİLER BÖLÜMÜ

19. Bu bölümde işlemin diğer tarafındaki ilişkili kişilere ait bilgilere yer verilecektir. Bunlar; - İlişkili kişilerin vergi kimlik numaraları, adresleri, telefon numaraları vb., - İlişkili kişilerin işletme ve yönetim yapıları, üretim ya da hizmet süreç ve yöntemleri, faaliyet alanları, - Pazar koşulları, faaliyet gösterdikleri sektördeki ekonomik koşullar, - İş stratejileri II - İLİŞKİLİ KİŞİLER HAKKINDA BİLGİLER BÖLÜMÜ

20. Genel Bilgiler ve İlişkili Kişiler Hakkında Bilgilerbölümlerinde raporu hazırlayan mükellefe ve/veya ilişkili kişilere ilişkin sadece tanıtıcı bilgilere yer vermek yeterli değildir. Bu bölümlerdeki bilgiler transfer fiyatlandırması analizine yönelik olmalı dır. DİKKAT !!!

21. Bu bölümde; - İlişkili kişiler arasındaki bütün işlemlere ve sözleşmelere ait ayrıntılı bilgilere, - Karşılaştırılabilirlik analizine ve özellikle mükellefin gerçekleştirdikleri işlevler, üstlendikleri riskler ile kullanılan varlıklara yer verilmesi gerekmektedir. III -İLİŞKİLİ KİŞİLER ARASINDAKİ İŞLEMİN AYRINTILARINA İLİŞKİN BİLGİLER BÖLÜMÜ

22. Karşılaştırılabilirlik analizi Emsallere uygunluk ilkesinin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi ve uygulamanın denetimi karşılaştırılabilirlik analizinin titizlikle yapılmasına dolayısıyla analizin başarısına bağlıdır.

23. III - 1 Mal ve Hizmetlerin Nitelikleri -Malların fiziksel özellikleri, -Kalite ve güvenilirliği, -Arz miktarı ve bulunabilirliği gibi özellikler; -Hizmetin yapısı ve büyüklüğü gibi özellikler; -Gayri maddi varlıklarda işlemin biçimi (satış, lisans gibi), malın tipi (patent, marka, know-how gibi), garanti süresi ve kapsamı, malın kullanımından sağlanan faydalar gibi özellikler önem taşımaktadır.

24. III - 2 Ekonomik Koşullar - 1 -Coğrafi konum, -Pazar hacmi, -Pazardaki rekabetin boyutu, pazarda devlet tarafından yapılan düzenlemeler, -Arazi, işçilik ve sermaye unsurlarını da içeren ürün maliyetleri, -Ulaşım masrafları, -Perakendeci ya da toptancı olma koşulları, -İşlem tarihi, zamanı ve benzerleri

25. III - 3 Sözleşme Koşulları Karşılaştırılabilirlik analizi kapsamında mal ve hizmetlerin nitelikleri ve işlev analizi bölümlerinde yer alan unsurların ilişkili ve ilişkisiz kişiler arasında karşılaştırılmasında, söz konusu işlemlere ilişkin sözleşme koşullarının da (sağlanan garantinin kapsamı ve süresi, taşıma süreleri, kredi süreleri gibi) dikkate alınması gerekmektedir

26. III – 4 İş Stratejileri - 1 Karşılaştırılabilirlik analizinde iş stratejilerinin ortaya konması için ayrı bir çaba ve özen gösterilmelidir. İş stratejilerine ilişkin bilgilerin, transfer fiyatlandırması uygulamasında işlemin niteliğine göre ayrıntılı dikkate alınması gerekmektedir.

27. III – 4 İş Stratejileri - 2 -İşletmelere ait sektör raporları, -İşletmenin sektördeki konumu, -Ürün yelpazesi, -Yöneticilerin açıklamaları, -İnternet ortamındaki bilgiler, işletmenin yıllık raporları vb. bilgilerden iş stratejilerinin neler olduğu ortaya konulabilecektir.

28. III – 5 İşlev Analizi İlişkili kişi işlemlerinde tarafların; -Gerçekleştirdikleri işlevleri, -Üstlendikleri riskleri, -Kullandıkları varlıkları açıklayan işlev analizine bu bölümde yer verilecektir.

29. III – 5.1 Gerçekleştirilen İşlevler İşletmenin gerçekleştirdiği işlevler; İmalat, satın alma, dağıtım, satış ve pazarlama, reklam ve promosyon faaliyetleri, muhasebe, vergi ve finans hizmetleri, kalite kontrol, sipariş, depolama, paketleme, taşımacılık, araştırma ve geliştirme, bilgi teknolojileri, fiyatlandırma, genel yönetim, faturalama ve tahsilât vb.

30. III – 5.2 Üstlenilen Riskler İşletmenin üstlendiği riskler; Fiyat riski, envanter riski, kredi riski, döviz kuru riski, pazar riski, ülke riski, garanti riski, arz riski, çevre riski gibi çok sayıda riskten oluşmaktadır. Sadece sözleşmede belirli bir riskin taraflardan birisi tarafından üstlenildiğinin belirtilmesi yeterli değildir. Bunun yanında riskin ekonomik olarak da üstlenilmiş olması gerekmektedir.

31. III – 5.3 Kullanılan Varlıklar - 1 İşlemlerdeki tarafların sahip olduğu varlıklar ise maddi ve gayri maddi varlıklardır; Maddi varlıklara fabrika binası, depo ya da makineler gibi unsurlar örnek oluştururken; yazılım, pazarlama faaliyetleri, marka değeri, know-how, lisans anlaşması gibi varlıklar da gayri maddi varlıkları ifade etmektedir.

32. III – 5.3 Kullanılan Varlıklar - 2 Rapor kapsamındaki işlemler arasında gayri maddi varlıkların bulunması durumunda; -Gayri maddi varlığın niteliği (patent, marka, endüstriyel tasarım, teknik bilgi vs.), -Gayri maddi varlığın mülkiyeti, -Alınan veya ödenen gayri maddi hak bedelleri ve bunlara ilişkin lisans anlaşmalarının kapsamı ve süresi hakkında ayrıntılı bilgi verilmesi gerekmektedir.

33. III – 5.4 İşlev/risk matrisi Örneğin, ilişkili (A) ve (B) şirketlerinin ilgili hesap döneminde gerçekleştirdikleri işlevleri (fonksiyonlar) ve üstlendikleri riskleri özetlemek için raporda aşağıdaki gibi bir tablo düzenlenebilecektir.

34. İşlev/risk matrisi

35. Bu bölümde, • Karşılaştırılabilir işlemlerin seçiminde kullanılan kıstaslar, • Karşılaştırılabilirliğin tespitinde düzeltme yapılmış ise buna ilişkin ayrıntılı bilgiler, • Kullanılan transfer fiyatlandırması yönteminin diğer yöntemlerle karşılaştırılarak o yöntemin kullanılma gerekçeleri ile seçilen yöntemin en uygun yöntem olduğuna ilişkin bilgi, belge ve hesaplamalar, emsallere uygun fiyat/bedel veya kâr marjının saptanmasında kullanılan hesaplamalara ilişkin ayrıntılı bilgiler, • Emsal fiyat aralığı tespit edilmiş ise bu aralığa ilişkin hesaplamaları içeren ayrıntılı bilgiler yer alacaktır. IV - TRANSFER FİYATLANDIRMASI ANALİZLERİNE İLİŞKİN BİLGİLER BÖLÜMÜ

36. Seçilen yöntem uygulanabilir olmalı ve eğer işlem ilişkisiz kişiler arasında gerçekleştirilseydi nasıl bir sonuca ulaşılırdı sorusu doğru bir şekilde cevaplanmalıdır. Sadece piyasa koşullarını veya ekonomik koşulları ortaya koymak ve bunları baz alarak emsallere uygun sonucun elde edildiğini iddia etmek yeterli olmayacaktır. Transfer Fiyatlandırması Analizlerine İlişkin Bilgiler

37. V - SONUÇ BÖLÜMÜ - İşlemlerin taraflarının gerçekleştirdikleri işlevler, üstlendikleri riskler, kullandıkları varlıklar esas alınarak gerçekleştirilen transfer fiyatlandırması analizi çerçevesinde hazırlandığı; - Rapor kapsamında gerçekleştirilen işlemlerde, “transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı” hakkındaki mevzuat hükümleri uyarınca uygun fiyatlandırma yöntemlerinin kullanıldığı;

38. V - SONUÇ BÖLÜMÜ - Söz konusu işlemlerde uygulanan fiyatların ya da elde edilen kârlılık oranlarının, aralarında ilişkili kişi tanımına uygun herhangi bir bağ ya da ilişki olmayan kişi ve kurumların işlemin gerçekleştiği andaki koşullar altında belirledikleri fiyatlara ve bu işlemler sonucu elde edilen kârlılık oranlarına uygun olup olmadığının tespitine yönelik emsal incelemeleri yapıldığı raporun önceki bölümlerine atıfta bulunarak açıklanacaktır.

39. VI - EKLER Raporun önceki bölümlerinde belirtilen bilgi ve belgeler (Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu Ekleri) ile mükellef tarafından hazırlanması gereken bilgi ve belgelere (Diğer Ekler) yer verilecektir.

40. Örnek Rapor Formatı

41. Örnek Rapor Formatı

42. Örnek Rapor Formatı

43. Örnek Rapor Formatı

44. Örnek Rapor Formatı

45. Örnek Rapor Formatı

46. Örnek Rapor Formatı

47. Örnek Rapor Formatı

48. Transfer fiyatlandırması raporu yıl sonunda veya İdare tarafından istendiğinde yerine getirilmesi gereken bir kırtasiye işi olarak ele alınmamalıdır.

49. SORU - CEVAP

50. TEŞEKKÜRLER …