Download
1 / 24
E N D
ORGANİK TARIM NEDİR? Sağlıklı gıdalar üretmek ve doğanın dengesini korumak amacıyla bitkisel ve hayvansal üretimin uygun olduğu ekolojilerde kültürel tedbirler, biyolojik mücadele ve doğal gübreleme yoluyla gerçekleştirilen, münavebe, toprağın muhafazası, bitkinin direncini arttırma, doğal düşmanlardan faydalanarak herhangi bir kimyasal – sentetik ilaç kullanmamayı tavsiye eden bütün bu olanakların oluşmasını ön gören üretimde sadece miktar artışı değil aynı zamanda ürün kalitesini de yükseltmeyi amaçlayan alternatif bir üretim şeklidir.
Organik tarımın İlkeleri • Toprak özelliklerinin korunması, toprağın uzun dönemde verimliliğinin sağlanması ve devam ettirilmesi • Çevre kirliliğine neden olmadan mevcut kirliliğin en aza indirilmesi • Gıda maddelerinde sağlığa zararlı kalıntılar bırakmaksızın tüketiciye kaliteli ve sağlıklı ürünler sunulması • Daha fazla insan gücünden yararlanarak tarım sektöründe iş alanı oluşturulması • Hayvanlara normal doğanın sağlanması • Doğal sistemlerle uyum içinde çalışılmasıdır.
Dünyada Organik Tarım • organik tarım çalışmaları İlk kez 1910 yıllarında İngiltere de başlamıştır. • 1930 yıllarında organik tarım modeli bir çok ülkede uygulanmaya başlamıştır. • Danimarka, İngiltere ve İsviçre organik tarım temellerini atan ülkelerdir. • Bugün ABD, Kanada, Avustralya, Japonya ve Avrupa Birliği ülkeleri gibi gelişmiş ülkelerde iç pazarı sürekli artış trendi gösteren organik ürünlerin üretimi gelişmekte olan bu ülkelerde gerçekleştirilmiştir. • 1972 yılında ise tüm dünyadaki organik tarım hareketlerini bir çatı altında toplamak ve düzenlemek amacıyla IFOAM (Uluslar arası Organik Tarım Federasyonu) teşkilatı kurulmuştur. • Merkezi Almanya da olan bu teşkilat 86 ülkede 460 üye organizasyonu bünyesinde toplamıştır.
AB’de Toplam Organik Tarım Alanı (Ha) ve İşletme Sayısında (Adet) Başlıca Ülkelerin Payı (%) (2000) Kaynak : http://www.organic.aber.ac.uk/stats.shtml
Türkiye’de Organik Tarım • Ülkemizde organik tarım faaliyetleri 1986 yılında Avrupa’daki gelişmelerden farklı şekilde ithalatçı firmaların istekleri doğrultusunda ve özellikle ; • Fındık, Badem, • Kurutulmuş Meyveler (Üzüm, İncir, Kayısı) • Mercimek
Türkiye’de Organik Tarım Faaliyetleri • Ekolojik tarım hareketini sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmek amacıyla 1992 yılında Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği (ETO) kurulmuştur. • Aynı yıl içinde İzmir’de yapılan “2. Akdeniz Ülkelerinde Ekolojik Tarım Konferansı” , ETO tarafından organize edilmiştir. • Ekolojik tarımın ilk temellerinin İzmir’de atılmış olması nedeniyle, organizasyon, kontrol ve sertifika firmalarının çoğunun merkez büroları bu şehirde bulunmaktadır. • ETO’ nun da katkılarıyla "Bitkisel ve Hayvansal Tarım Ürünlerinin Ekolojik Metotlarla Üretilmesine İlişkin Yönetmelik", Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 18 Aralık 1994 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Üretim ve Dış Satım 14.308 Ton Kuru ve kurutulmuş meyveler 3.172 Ton Yaş Meyve 188 Ton Sebze 2.684 Ton Tarla Bitkileri 1.166 Ton Tıbbi Bitkiler 503 Ton Diğerleri
Sözleşmeli Üretim Türk Organik Tarım Ürünleri Kuru Üzüm Zeytin Mercimek Ceviz Armut Kiraz Pamuk Antep Fıstığı Kuru Şeftali Tabi Çam ve Çiçek Balı İç Fındık Kuru Kayısı Zeytin Yağı Susam Badem Kuru Zerdali Turunçgiller Tekstil Ürünleri Domates Salçası Kuru Vişne Kekik Çam Fıstığı Gül Yağı - Suyu Kimyon Nohut Yer Fıstığı Kuru İncir Bulgur Kuru Fasulye Haşhaş Kuru Elma Kuru Erik
Kontrol ve Sertifikasyon • Ekolojik tarım kontrollü ve sertifikaya bağlı bir üretim faaliyetidir. İç ve dış piyasalarda bu ürünün ekolojik olarak satılabilmesi için ekolojik ürün sertifikasına sahip olunması gerekmektedir. Sertifika sistemi ürünlerin ekoloji standartlarına göre üretildiğinin, işlendiğinin garantisidir. Buna göre; • Kontrol ve Sertifikasyon kuruluşları bağımsız olmalı • Üretim ve Pazarlama faaliyetlerinde bulunmamalı • Ticaret Yapmamalı • Danışmanlık hizmeti vermemelidir.
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarafından Yetkilendirilen Organik Tarım Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşları
Üretici İhracatçı veya İşleyici Firma Organizasyon Firmaları Kontrol Sertifikaları Doğrudan Adrese Teslim Ege İhracatçı İç Pazar Süper marketlerde Özel Bölüm İhracat Özelleşmiş Dükkanlar Tüketici Tüketici Organik Tarım Ürünlerinin Pazarlanması
Neden Organik Tarım • Gelecek Nesilleri Korumak • Toprak ve Genetik Kaynak, Erozyonu Önlemek • Toprak Verimliliğini, Ekolojik Koşulları Göz Önüne Alarak Doğal Yollarla Uzun Dönem İçin Sağlamak • Kimyasalların İnsanlar, Çevre ve Hayvanlar Üzerindeki Olumsuz Etkilerinden Korumak • Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Kullanmak ve Enerji Tasarrufu Yapmak • Su Miktar ve Kalitesini Korumak • Sağlık ve Besin Kalitesi Yüksek Ürün Elde Etmek • Ekonomiyi Desteklemek
Neden Organik Tarım Doğal topraklar yüksek oranda mikro organizma ve inorganik madde içermeleri nedeniyle bitki yaşamı için ideal ortam sağlıyor. Yapay gübreleme ve pestisitler gereğinden fazla kullanıldığındaysa, toprakta doğal olarak yaşayan mikro organizmaların tümü zarar görüyor yada yok oluyor. Toprak bu haldeyken bitkinin çevresinden alabilecekleri hava, su ve güneş ışığını kısıtlıyor. Organik toprakta ise mikroorganizma sürekli yıkım meydana getirerek bitkinin yararlanabileceği besin maddeleri haline geliyor.
Organik Tarım Hakkında Araştırmalar Bilim Teknik Dergi’sinin Temmuz 2003 sayısında yayınlanan bir çalışmaya göre organik besinlerin tüketimi kalp rahatsızlıkları ile savaşımında olumlu etkilerinin olabileceğini ortaya çıkardı. Aspirinin ham maddesi olan ateş düşürücü etkisiyle tanınan salisilik asit, damar sertliği ve kanser gibi hastalıklarla mücadelede önem taşır. Çalışmaya göre vejetaryen olan Buda rahiplerinin kanında et yiyenlere oranla çok daha yüksek oranda salisilik asit olduğu belirlenmiştir. İsmini söğüt ağacından alan bu madde bitkilerin stres, hastalık gibi koşullarda başa çıkabilmek için ürettiği savunma kimyasalıdır. Zararlıya karşı yapay kimyasalların kullanılmadığı organik üretim alanlarında bitkiler zararlı canlılarla kendi başlarına savaşabilmek için bol miktarda salisilik asit üretirler.
Organik Tarımda Uygulanması Gereken Kurallar • Gübrelemede • Yabancı Ot Temizliğinde • Bitki Zararları ve Hastalıklarıyla Mücadelesinde • Ekim nöbeti • Bitkisel Üretimde • Hayvansal Üretimde • Deniz Ürünlerinde
Gübreleme Geleneksel tarımda en fazla azotlu ve fosforlu gübreler kullanılmaktadır. Söz konusu bu gübrenin aşırı düzeyde ve bilinçsizce kullanılması sonucu yer altı ve yer üstü su kaynaklarının nitrat içeriği yükselmekte akarsu ve göl ötrofikasyon meydana gelmektedir.Ayıca kobalt, krom, bakır, demir, kurşun gibi ağır metaller tarım alanlarında kirletici etki yapmaktadır. Bundan dolayı ; Organik tarımda sentetik kimyasal gübreler ve sentetik kimyasal ilaçlar yerine hayvanlar yada bitkilerden elde edilen doğal gübreler tercih ediliyor. Doğal gübrenin belirli bir işlemden geçmesiyle “Kompostlama” adı verilen bu tekniğin uygulanmasıyla hem organik gübreler güvenli hale geliyor hem de ürünler için daha zengin bir besin kaynağı oluşuyor.
Kompost Yığın Şekli ve Hazırlanması • Bitkisel Tarım Artıkları • Hasat Artıkları • Budama Artıkları • Anız Artıkları • Mısır Koçanı • Pamuk Küspesi Atıkları • Şeker Pancarı Atıkları • 2. Hayvansal Materyaller • Sıvı ve Katı Hayvan Gübreleri • Deri Tozu • Boynuz, Tırnak • Kan Tozu • 3. Diğer Organik Materyaller • Ham Fosfat • Dolamit silikatler • CaCO3
Organik Tarımda Ekim Nöbeti • Tarım topraklarının üretim gücünün ve sağlığının korunması, kimyasal ilaçlarla bağımlılığının azaltılması ve üretilen bitkilerin sağlığı için ekim nöbeti uygulanmalıdır. • Bitkinin aynı tarlaya üst üste ekilmesi toprağın fakirleşmesinde ve bitki hastalıklarının artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle organik tarımda yüksek verim alabilmek için ekim nöbeti uygulanmalıdır. • Ekim Nöbetinde Dikkat Edilecek Esaslar • Toprakta azot depolama özelliği olan baklagillerin ekim nöbetine girmesi • Yüzeysel köklü bitkilerle ekim nöbetine girmesi (Hububat, pırasa, marul, soğan) • Az su tüketen hububat gibi bitkilerle ekim nöbetine girmesi • Toprağı temzileyen bezelye, soya, fasülye ekim nöbetine girmesi • Monokültür bitkisel üretimden kaçınılması
Organik Tarımın Avantajları • Tüm insanlığın ve gelecek nesillerin sağlığı korunacak • Toprak ve su kalitesi korunacak, Erozyon önlenecek, İklimsel anormallikler azalacak • Toprakların bünyesindeki canlı ve organik madde kapsamları artacak • Hastalık ve zararlıların ilaçlara karşı bağışıklık kazanmaları önlenecek • işletmenin gübre ilaç girdileri azalacak • ilaç ve diğer kimyasalları kullanan insanların sağlıkları korunacak • Enerji tasarrufu sağlanacak • Pahalı ve kısa tarım yerine ucuz ve uzun vadeli tarım yapılacak ama üreticinin geliri artacak • İnsanoğlu için daha sağlıklı ürün elde edilecek
Organik Tarımın Dezavantajları • Üretim ortalama %10 - %20 arasında azalma göstermektedir • Hastalık ve Zararlı (Paslı – Kara lekeli ve iç kurtlu) meyve oranı artabilmektedir • Piyasadaki organik gübre ve organik pestisitler henüz ihtiyaca cevap vermekten uzak görünmektedirler • İş gücü gereksinimi (Özellikle yabani ot kontrolü iç) kimyasal ilaç kullanılmadığından daha fazladır • Organik tarım kurallarına göre üretilen meyve – sebze bahçelerine daha geniş alanlar ayrılmalıdır, bölgesel üretimlere gidilmelidir
Organik Tarım Yasa Taslağı • Ekolojik üretim yapmak isteyenler, çıkarılacak olan yönetmeliğe uygun hareket edecekler. Aykırı davrananlara 10 milyar liralık para cezası uygulanacak buna rağmen aksaklıkları gidermeyenler faaliyetten men edilecek. • Ekolojik ürünler açıkça satılmayacak mağaza vitrinlerinin caddeye bakan kısmında ve açıkta sergilenmeyecek. Bu kurallara uymayanlar 20 milyar lira para cezası verecek. • Sertifikası olmayan ürünler ekolojik ürün olarak satılamayacaklar. Bu kuralı bozanlar 20 milyar lira para cezası ve satış izni iptal edilecek. • Etiketler üzerinde ürünler ilgili ayrıntılı bilgi olacak. Yanıltıcı bilgi ve ambalaj kullananlara 20 milyar lira para cezası verecek , hakkında suç duyurusu yapılacaktır. • Analizlerde kalıntı tespit edilen ekolojik ürünlerin yurt içi ve dışına satılması yasaklanacak. • Standartlara uymayan organik girdi ve gıda maddelerinin serbest bölgeler dahil yurda sokulması yasaklanacak, aynı şekilde para cezaları ve izin iptalleri uygulanacak. • Denetimleri kurulacak olan organik tarım komitesi yapacaktır.
Sonuç ve Öneriler Dünya insanı bir asır önce başladığı sağlıklı ürünler elde etmek trendine son 30 – 40 yılda da oldukça hız vermiştir. Organik tarım üretimi ülkemizde son 10 yılda giderek artan dozda üretim yapılmaktadır. İş tüketimine gelince ürünün çoğu dışarıya ihraç edilmektedir. Bize ne olacak hangi hastalık bize zarar verecek fazla ilaç ve hormon kalıntılarından ürküp kaçalım mantığı değiştirmeli konu toplumumuza daha yaygın olarak duyurulmalıdır ve toplum bilinçlendirilmeli.
