230 likes | 529 Views
Ruimtetijd. David Atkinson http://www-th.phys.rug.nl/~atkinson. Ruimtetijd. Natuur van het licht Relatieve snelheid Tweelingparadox Natuur van de ruimtetijd http://www-th.phys.rug.nl/~atkinson. Over de ruimte (en een beetje over de tijd).
E N D
Ruimtetijd David Atkinson http://www-th.phys.rug.nl/~atkinson
Ruimtetijd • Natuur van het licht • Relatieve snelheid • Tweelingparadox • Natuur van de ruimtetijd http://www-th.phys.rug.nl/~atkinson
Over de ruimte (en een beetje over de tijd) Jan Hilgevoord Academiegebouw 20:00-22:00 10 nov: Filosofie van de ruimte 17 nov: Symmetrieën van de ruimte 24 nov: Licht en de ether 1 dec: Ruimte, tijd en materie
Natuur van het licht • Newton: lichtstraal is bundel deeltjes in beweging • Huygens: lichtstraal is golf in luminifere ether
Natuur van het licht Michelson-Morley Experiment Gemeten snelheid van het licht onafhankelijk van de snelheid van de waarnemer
Relatieve snelheid • Snelheid van geluid in lucht is c • Snelheid van waarnemer t.o.v. lucht is v • Relatieve snelheid isc - v
Relatieve snelheid Snelheid van het licht gemeten door Bob is c = 300 000 km / sec niet c - v
Relatieve snelheid Lorentz-transformatie Aannamen: • (Lege) ruimtetijd is uniform • (Lege) ruimte is isotropisch • De snelheid van het licht is invariant Gevolgen: • Een bewegend lichaam blijkt ingekrompen te zijn • Een bewegende klok blijkt vertraagd te zijn
De bewegende trein lijkt korter dan de stilstaande trein De bewegende klok gaat langzamer dan de stilstaande klokken
Relatieve snelheid Minkowski-diagram • a foton-torpedo’s gevuurd door Worf • b torpedo’s weg volgens Borg • gBorgvaartuig vernietigd Gelijktijdigheidslijnen
Tweelingparadox • 26 signalen • 1 ontvangen op t- ceti • 25 op weg terug
Tweelingparadox • 5 jaar heen • 5 jaar terug • 26 jaar op aarde
Tweelingparadox • Zwaartekracht en algemene relativiteit • Gelijktijdigheids- lijnen
Tweelingparadox mdeeltjes deeltjes zijn in de bovenlucht gemaakt door botsingen tussen protonen van de ‘zonnewind’ en moleculen in de lucht. m deeltjes vervallen in een microseconde, maar ze bereiken de oppervlakte van de aarde vanwege tijdsuitrekking: wat minder dan één microseconde voor het deeltje is, ervaren wij als minuten.
Tweelingparadox • The time dilation effect is taken into account every day to help keep the atomic clocks on the 24 Global Positioning System (GPS) satellites that encircle the Earth in sync with Earth-based atomic clocks
Natuur van de ruimtetijd-- Machs principe Twee vloeibare lichamen drijven in de ruimte. Elk lichaam, bekeken door een waarnemer, die zich niet beweegt t.o.v. het andere lichaam, draait met een constante draaisnelheid. Stel voor dat elk lichaam opgemeten is door instrumenten die niet bewegen t.o.v. dat lichaam. Een der lichamen blijkt een bol te zijn, het andere een ellipsoïde. Wij stellen ons de vraag — Wat is de reden voor dit verschil tussen de twee lichamen?
Natuur van de ruimtetijd Eötvös experiment • Er is geen waarneembaar verschil tussen de krachten gevoeld in een uniform zwaartekrachtveld en die ondergaan door versnelling • De meetkunde van ruimtetijd in een gravitationele veld is niet-euclidisch • Klokken lopen traag in een zwaartekrachtveld
Niet-euclidische meetkunde C: aantal lucifers op omtrek D: aantal lucifers op diameter C/D = 18/6 = 3 p = C/D = 3.14159265358979323846264338327950… C/D = 32/6 = 5.333...
Natuur van de tijd Als niemand het mij vraagt, weet ik het; als ik het wil uitleggen aan iemand die het vraagt, weet ik het niet. Augustinus (±600)
Natuur van de ruimtetijd Philosophy of Physics L. SklarChapter 2 • Traditional Philosophical Problems of Space and Time • The Debate between Newton and Leibniz • From Space and Time to Spacetime • Gravity and the Curvature of Spacetime • How Do We Know the True Geometry of the World? • What Kind of Being Does Spacetime Have?
Energie en materie • It followed from the special theory of relativity that mass and energy are [both of] a different manifestation of the same thing, a somewhat unfamiliar conception for the average man. Furthermore, the equation • E = mc² • in which energy is put equal to mass multiplied with the square of the velocity of light, showed that (a) very small amount of mass may be converted into a very large amount of energy, and vice versa. The mass and energy were in fact equivalent, according to the formula mentioned above. This was demon- strated by Cockcroft and Walton in 1932 experimentally.