DZIAŁANIA PROJEKTOWANE W RAMACH PROW 2007-2013 DLA SAMORZĄDÓW TERYTORIALNYCH

1. DZIAŁANIA PROJEKTOWANE W RAMACH PROW 2007-2013 DLA SAMORZĄDÓW TERYTORIALNYCH

2. Finansowanie Wspólnej Polityki Rolnej w latach 2007-2013 Wspólna Polityka Rolna będzie finansowana w latach 2007-2013 przez dwa fundusze: • Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej (EFGR) – płatności bezpośrednie, mechanizmy rynkowe, • Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – PROW 2007 - 2013

3. Podstawy prawne • Rozporządzenie Rady (WE) nr 1290/2005 z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie finansowania wspólnejpolityki rolnej(opublikowane w Dz.U. UE L 209, w dniu 11.08.2005 r.) Rozporządzenie reguluje szczegółowe warunki i zasady stosowane do finansowania z budżetu wspólnotowego wydatków na wspólną politykę rolną, w tym wydatków na rozwój obszarów wiejskich, w latach 2007 – 2013 i tworzy odpowiednie ramy prawne do realizacji tego celu. Na podstawie przepisów Rozporządzenia nr 1290/2005 utworzono dwa fundusze: • Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFGR), • Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW).

4. Podstawy prawne • Rozporządzenie Rady 1698/2005 z 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (opublikowane w Dz.U. UE L 277, w dniu 21.10.2005 r.) Określa: • zasady wsparcia w ramach EFRROW • zasady programowania, oceny, monitorowania programów • Rozporządzenie Komisji (WE) 1974/2006 z 15 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. Urz. UE L 368/15)

5. Podstawy prawne • Ustawa z dnia 12 stycznia 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (tekst ustawy przekazany do Senatu) Określa: • Zadania oraz właściwość organów i jednostek organizacyjnych w zakresie wspierania rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków pochodzących z EFRROW • Warunki i tryb przyznawania, wypłaty oraz zwracania pomocy finansowej • Rozporządzenia wykonawcze w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach poszczególnych działań

6. Jednostki odpowiedzialne za realizację Programu • Instytucja Zarządzająca – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi • Agencja płatnicza – Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Instytucja Zarządzająca oraz Agencja płatnicza mogą powierzyć wykonywanie swoich zadań innym podmiotom, w szczególności: • Prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych; • Informowanie o zasadach i trybie naboru wniosków o przyznanie pomocy; • Przygotowywanie naboru wniosków o przyznanie pomocy; • Przyjmowanie wniosków o przyznanie pomocy; • Przeprowadzanie kontroli administracyjnych wniosków o przyznanie pomocy • Zawieranie umów lub wydawanie decyzji, itp.

7. Jednostki odpowiedzialne za realizację Programu Zadania Instytucji zarządzającej dotyczące wdrażania działań objętych Programem będą wykonywać: • ARiMR • ARR • Samorządy Województw • Podmiot wyłoniony zgodnie z przepisami o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich

8. Schemat zarządzania finansowego i kontroli wydatków z EFRROW Ministerstwo Finansów Organ Certyfikujący Komisja Europejska Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Organ Zarządzający Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Agencja Płatnicza Instytucje wdrażające na poziomie regionalnym Beneficjent

9. PROW 2007 – 2013 • Biorąc pod uwagę problemy i wyzwania, przed jakimi stoją obszary wiejskie, wyznaczono główne cele nowej polityki ROW: Cel 1: Poprawa konkurencyjności gospodarstw rolnych poprzez ich restrukturyzację, Cel 2: Poprawa stanu środowiska oraz krajobrazu poprzez racjonalną gospodarkę ziemią, Cel 3: Poprawa warunków życia ludności wiejskiej i promocja dywersyfikacji działalności gospodarczej.

10. PROW 2007-2013 Każdemu z celów głównych polityki odpowiada oś priorytetowa obejmująca odpowiednie instrumenty polityki rozwoju obszarów wiejskich: • oś priorytetowa 1 (gospodarcza): wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego, • oś priorytetowa 2 (środowiskowa): zrównoważone gospodarowanie zasobami gruntów rolnych i leśnych, • oś priorytetowa 3 (społeczna): dywersyfikacja ekonomiczna obszarów wiejskich i podniesienie jakości życia na obszarach wiejskich. • Dodatkowo wyodrębniono tzw. inicjatywę LEADER w celu wzmocnienia inicjatywy oddolnej, wymiany najlepszych praktyk i aktywizacji społeczności obszarów wiejskich. Inicjatywa LEADER tworzy oś priorytetową 4, której zakres realizacji powinien głównie bazować na działaniach zdefiniowanych w ramach poszczególnych 3 osi priorytetowych.

11. PROW 2007-2013 Zestawienie poszczególnych instrumentów wsparcia

12. Szacowana wstępna alokacja na kraj RAZEM PROW 2007-2013 Wkład publiczny – 17 217 817 541,33 EUR Kwota EFRROW – 13 230 038 156,00 EUR

13. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa Oś I • Działanie 1.6 Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa Działanie będzie wdrażane w ramach dwóch schematów: Schemat I – Scalanie gruntów Schemat II – Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi

14. Działania PROW 2007-2013 wdrażane przez Samorząd Województwa • Schemat I-Scalanie gruntów • Beneficjent – Starosta • Cel: • Wytyczenie i urządzenie funkcjonalnej sieci dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych oraz zabudowań gospodarczych; • Poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych poprzez wykonanie prac scaleniowych; • Wydzielenie, bez procedury wywłaszczeniowej, niezbędnych gruntów na cele infrastruktury technicznej i społecznej w ramach postępowania poscaleniowego

15. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa • Schemat II- Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi Beneficjent – Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Cel: • Poprawa jakości gleb poprzez regulację stosunków wodnych; • Zwiększenie retencji wodnej; • Poprawa ochrony użytków rolnych przed powodziami

16. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa • Poziom wsparcia Maksymalna wysokość pomocy będzie wynosiła 100 % kosztów kwalifikowalnych inwestycji Wymagany wkład środków publicznych, w wysokości co najmniej 25% kosztów kwalifikowalnych

17. Działania PROW 2007-2013 wdrażane przez Samorząd Województwa • Zakres pomocy • Schemat I: • opracowanie projektu scalenia (dokumentacji geodezyjno-prawnej) • zagospodarowanie poscaleniowe związane z organizacją rolniczej przestrzeni produkcyjnej • Schemat II • opracowanie dokumentacji technicznej projektów • koszty robót budowlano – montażowych w zakresie melioracji podstawowych oraz melioracji szczegółowych; • koszty wykupu gruntu pod inwestycje (koszty te nie mogą stanowić więcej niż 10% całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu)

18. Działania PROW 2007-2013 wdrażane przez Samorząd Województwa • Forma i wysokość pomocy • Schemat I • Pomoc może być przyznana na projekty: • 1) w szczególności poparte wystąpieniem do starosty ponad 50% właścicieli gospodarstw rolnych z projektowanego obszaru scalenia lub, których łączny obszar przekracza połowę powierzchni projektowanego obszaru scalenia; • 2) zgodne z wieloletnim programem inwestycyjnym • 3) dla których opracowano założenia do projektu scalenia gruntów • 4) dla których przeprowadzono ocenę oddziaływania na środowisko • 5) w zakresie zagospodarowania poscaleniowego, związanego z organizacją rolniczej przestrzeni produkcyjnej, zgłoszonych do realizacji w ramach SPO-Rolnego

19. Działania PROW 2007-2013 wdrażane przez Samorząd Województwa • Forma i wysokość pomocy • Schemat II • Pomoc może być przyznana na projekty: • 1) zgodne z ustawą Prawo wodne, a w szczególności • - poparte wystąpieniem właścicieli gruntów o przeprowadzenie inwestycji w zakresie budowy urządzeń melioracji wodnych szczegółowych • - dla których, po zrealizowaniu projektu właściciele gruntów dokonają zwrotu 20% kosztów wykonania urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, określonych w końcowym raporcie z realizacji inwestycji, w ramach opłaty inwestycyjnej, stanowiącej dochody budżetu państwa • 2)z zakresu budowy urządzeń melioracji wodnych podstawowych dostosowanych do potrzeb ochrony przeciwpowodziowej, z uwzględnieniem odprowadzenia wody z urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, retencji wody i nawodnień użytków rolnych • 3) dla których opracowano kosztorys inwestorski • 4) dla których przeprowadzono ocenę oddziaływania na środowisko

20. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa Oś III • Działanie 3.2 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej Beneficjent – Gmina lub jednostka organizacyjna, dla której organizatorem jest j.s.t. lub partnerstwo publiczno – prywatne w rozumieniu ustawy z dnia 28.07.05 r o partnerstwie publiczno - prywatnym wykonujące zadania określone w Zakresie pomocy Cel: - Poprawa podstawowych usług na obszarach wiejskich, obejmujących elementy infrastruktury technicznej, warunkujących rozwój społeczno – gospodarczy, co przyczyni się do poprawy warunków życia oraz prowadzenia działalności gospodarczej

21. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa • Zakres pomocy Pomocy udziela się na realizację projektów w zakresie: • Gospodarki wodno – ściekowej w szczególności: • zaopatrzenia w wodę • odprowadzania i oczyszczania ścieków, w tym systemów kanalizacji ściekowej lub kanalizacji zagrodowej 2) Tworzenia systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadów komunalnych; 3) Dystrybucji energii elektrycznej w szczególności budowę lub modernizację sieci energetycznej niskiego napięcia o przekrojach mniejszych niż 50mm2 4)Wytwarzania i dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych, w szczególności wiatru, wody, energii geotermalnej, słońca, biogazu albo biomasy

22. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa • Kryteria dostępu • Pomoc może być przyznana na: • 1) Projekty realizowane w miejscowościach należących do gminy wiejskiej; albo miejscowościach należących do gminy miejsko-wiejskiej, poza miastami liczącymi powyżej 5 tys. mieszkańców; albo w miastach o liczbie mieszkańców mniejszej niż 5 tys.; • 2) w przypadku projektów dotyczących gospodarki wodno-ściekowej projekty mogą być realizowane w aglomeracjach poniżej 2 tys.RLM.

23. Działania PROW 2007-2013 wdrażane przez Samorząd Województwa • Forma i wysokość pomocy Pomoc ma formę zwrotu części kosztów kwalifikowalnych projektu Maksymalna wysokość pomocy w okresie realizacji Programu nie może przekroczyć • 3 mln. zł – na projekty w zakresie gospodarki wodno-ściekowej; • 200 tys. zł – na projekty w zakresie gospodarki odpadami; • 3 mln zł – na projekty w zakresie zaopatrzenia w energię elelktryczną; Poziom pomocy wynosi maksymalnie 75% kosztów kwalifikowalnych inwestycji.

24. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa • Działanie 3.3 Odnowa i rozwój wsi Beneficjent – gmina, instytucja kultury, dla której organizatorem jest jst, kościół lub związek wyznaniowy, organizacja pozarządowa mająca status organizacji pożytku publicznego Cel: Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich.

25. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa • Zakres pomocy Pomocy finansowej udziela się podmiotom z tytułu inwestycji w zakresie: 1. Budowa, remont, przebudowa i wyposażenie obiektów: • pełniących funkcje publiczne, społeczno-kulturalne, rekreacyjne i sportowe; • Służących promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury. 2. Kształtowanie przestrzeni publicznej; 3. Budowa, remont lub przebudowa publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych i społeczno-kulturalnych; 4. Zakupu obiektów zabytkowych; 5. Odnawianie, eksponowanie lub konserwacja lokalnych pomników historycznych, budynków będących zabytkami i miejsc pamięci 6. Kultywowania tradycji społeczności lokalnej oraz tradycyjnych zawodów.

26. Działania PROW 2007-2013 wdrażane przez Samorząd Województwa • Kryteria dostępu Pomoc może być przyznana, jeżeli: • 1. projekt jest realizowany: • a) w gminie wiejskiej, albo • b) w gminie miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców • c) w miastach o liczbie mieszkańców mniejszej niż 5 tys.; • 2. projekt wpisuje się w zakres Planu Odnowy Miejscowości lub strategię rozwoju gminy; • 3. projekt nie ma charakteru komercyjnego;

27. Działania PROW 2007-2013 wdrażane przez Samorząd Województwa • 4.W przypadku, gdy projekt będzie realizowany na nieruchomości nie należącej do beneficjenta, beneficjent posiada prawo do dysponowania tą nieruchomością na cele określone w projekcie przez okres 7 lat po realizacji projektu • 5. Organizacja pozarządowa działa w obszarze zbieżnym z celami działania „Odnowa i rozwój wsi” • 6. Projekt składany przez instytucję kultury, dla której organizatorem jest JST został zaakceptowany przez tę jednostkę • 7. Projekt realizowany w ramach osi IV został wybrany przez odpowiednią LGD

28. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa • Forma i wysokość pomocy Pomoc finansowa ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych projektu Maksymalna wysokość pomocy na realizację projektów w jednej miejscowości wynosi 500 tys. zł w okresie realizacji Programu Poziom pomocy - 75 % kosztów kwalifikowalnych projektu Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości co najmniej 25% kosztów kwalifikowalnych projektu, pochodzi ze środków własnych beneficjenta

29. Różnice w stosunku do SPO-ROL

30. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa Oś IV LEADER Cel: • Aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich poprzez budowanie kapitału społecznego na wsi, oraz przyczynianie się do powstawania nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich, a także polepszenie zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja. Leader jest podejściem wielosektorowym, przekrojowym i partnerskim, umożliwiającym realizowanie i osiągnięcie celów osi III.

31. Beneficjenci Dwa rodzaje beneficjentów, co wynika ze specyfiki podejścia Leader: Lokalna Grupa Działania (LGD) Beneficjenci ubiegający się o finansowanie poprzez LGD: gminy, organizacje pozarządowe, osoby fizyczne i prawne, powiat, związki wyznaniowe, związki międzygminne oraz beneficjenci określeni dla poszczególnych działań osi 3 (jeżeli nie są wymienieni wcześniej).

32. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa • Działanie 4.1 Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju (LSR) Celem działania jest umożliwienie mieszkańcom obszaru objętego LSR realizacji projektów w ramach tej strategii. Realizacja strategii powinna przyczyniać się do poprawy jakości życia na obszarach wiejskich. W ramach realizacji LSR, zatwierdzonych przez Samorząd Województwa, LGD wybiera projekty do realizacji w ramach środków przyznanych na realizację strategii. Pracownicy LGD pomagają wnioskodawcom w przygotowaniu projektów, Wnioski te mogą dotyczyć projektów kwalifikujących się do udzielenia pomocy w ramach osi III, oraz innych projektów niekwalifikujących się do wsparcia w ramach działań osi III, ale przyczyniających się do osiągnięcia jej celów.

33. Działanie 4.1 Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju (LSR) Beneficjenci w przypadku małych projektów: osoby fizyczne zamieszkałe lub zameldowane na obszarze działania LGD, osoby prawne: organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe posiadające siedzibę na obszarze działania LGD lub działające na obszarze LGD Typ pomocy: Przewiduje się udzielenie pomocy: • Dla działań mieszczących się w ramach osi III- tak jak określono dla działań tej osi. • Dla małych projektów, działania mogą dotyczyć: • Przedsięwzięć nieinwestycyjnych o charakterze edukacyjnym dla ludności z obszaru LSR,

34. Działanie 4.1 Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju (LSR) • Promocji i rozwoju lokalnej aktywności, • Rozwoju agroturystyki i turystyki na obszarach wiejskich • ( np.bazy danych, strony WWW itp.) • Inwestowania, powstawania, rozwoju, wprowadzania na rynek oraz podnoszenia jakości produktów i usług bazujących na lokalnych zasobach, • Organizacji imprez kulturalnych, rekreacyjnych, sportowych na obszarze LGD • Zakupu i nasadzenia tradycyjnej roślinności w celu odnowienia utraconego lub zagrożonego wyginięciem dziedzictwa przyrodniczego

35. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa • Działanie 4.2 Wdrażanie projektów współpracy • Pomocą objęte są projekty dotyczące współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej, zawartych w LSR lub nieuwzględnionych w LSR, ale z nią zgodnych, przedłożonych przez LGD Projekt współpracy realizowany przez LGD nie może polegać jedynie na wymianie doświadczeń, ale musi również zakładać realizację wspólnych działań przez partnerów biorących udział w tym projekcie i opierać się o lokalne zasoby. Przynajmniej jeden spośród partnerów biorących udział w projekcie współpracy musi być Lokalną Grupą Działania wybraną w ramach realizacji założeń osi 4 Leader.

36. Działania PROW 2007-2013 wdrażane przez Samorząd Województwa • Działanie 4.3 Funkcjonowanie LGD Celem działania jest zapewnienie sprawnej i efektywnej pracy LGD. Zakres pomocy: -prowadzenie działań aktywizujących -pomoc w zakresie badań nad obszarem objętym LSR -informowanie o obszarze działania LGD oraz o LSR -szkolenia kadr biorących udział w przygotowywaniu i wdrażaniu LSR, -szkolenia lokalnych liderów -koszty bieżące LGD (administracyjne związane z działalnością) • Maksymalna wysokość kosztów bieżących jednej lGD będzie zależała od liczby mieszkańców objętych LSR

37. Działania PROW 2007-2013wdrażane przez Samorząd Województwa • Poziom wsparcia Osi IV Leader • Do 80 % to środki UE (EFRROW) • Co najmniej 20 % krajowe środki publiczne

38. Dziękuję za uwagę.Alicja ZdziarskaBiuro Sektorowego Programu OperacyjnegoUrząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego0 56 62 18 561