Workshop 10.12.2006

1. Workshop 10.12.2006 Het nut van een sub WELKOM!

2. Presentatie door Redacteurs: Philippe Raevens en Erwin Van Driessche

3. Opzet van deze workshop • Zin of onzin van een subwoofer. • Enkel in 2.1 stereo – opstelling. • Luisteren of de toepassing van een sub een werkelijke meerwaarde kan betekenen voor onze muziekbeleving. • Set-up met monitor (bookshelf) speakers versus vloerstaanders. • Hebben we werkelijk nood aan een diep muzikaal fundament, of stellen we ons tevreden met de (hopelijk!) korte, strakke bass uit hoofdspeakers?

4. Set-up van dienst Monitorspeakers: B&W CM1 Subwoofer: B&W PV1 Vloerstaanders: B&W CM7 Subwoofer: B&W ASW-675 Cd-speler: Rotel RCD-1072 Voorversterker: Rotel RC-1090 Eindversterking: Rotel RB-1080

5. Specs CM1 (ipv de aangekondigde B&W XT2) 2 – weg bassreflex speaker 130 mm kevlar woofer voor mid-bass 25 mm tweeter in Aluminium Gevoeligheid: 84 dB Frequentiebereik: 45Hz tot 50kHz Impedantie van 8 Ohm

6. Specs PV1 2 x 200mm mica / aluminium conussen “long-throw” Frequentiebereik: -6dB 18Hz - 40/140Hz (instelbaar) Vermogen: 500W - klasse D Impedantie van 100 kOhm Massa: 20.5 kg

7. Specs CM7 3 – weg bassreflex speaker 165 mm Kevlar-papier bass cone / 130 mm kevlar conus voor mid 25 mm nautilus Aluminium tweeter Gevoeligheid: 88 dB Frequentiebereik: 34Hz tot 22kHz Impedantie: 8 Ohm

8. Specs ASW-675 250mm composiet aluminium/papier/Kevlar conus “long-throw” Frequentiebereik: -6dB 17Hz - 40/140Hz (instelbaar) Vermogen: 500W - klasse D Impedantie van 33 kOhm Massa: 25.5 kg

9. Specs RC-1090 Voorversterker THD: 0.004% Signal to noise: 100dB

10. Specs RB-1080 Eindversterker 2 * 200W (8 ohm)

11. Stukje theorie • Definitie: Een subwoofer is een luidspreker, speciaal ontworpen voor weergave van lage tot zeer lage tonen, die vaak ook gevoeld kunnen worden en onder het bereik liggen van een normale woofer. • (Sub)-woofersystemen: • Passieve (kritischer inzetbaar, vereisen krachtige versteker) • Actieve (minder kritisch voor aansluiting met hoofdspeakers) • Gesloten systeem (zeer lage vervorming, grote kast nodig) • Bassreflex systeem (hoog rendement, kleinere versterker) • Transmissielijn-systeem (glad frequentieverloop, zwak rendement)

12. Stukje theorie • Spelen met frequenties • Bass , geen Boom • Onder 80 Hz • Afhankelijk van omgeving, luisterruimte • Niet méér bas, wel diepere bas • Optimale plaatsing van een subwoofer • Lage tonen zijn niet lokaliseerbaar • Hoek – Muur • Naast of achter hoofdspeakers

13. Stukje theorie • Afstelling (draaien aan die knoppen!) • Scheidingsfrequentie of kantelfrequentie: Frequentie tot dewelke de subwoofer meespeelt. Daarboven nemen de hoofdspeakers over. Laat nooit overlapping toe ! Hoe lager hoe beter! • Faseregeling Golf van hoofdspeaker en subwoofer in fase brengen 0° tot 180° - traploos of niet.

14. En dan nu de praktijk… • Muziektracks worden eerst gedraaid via de monitorset zonder subwoofer • We vervolgen dan met dezelfde tracks, echter deze keer met de subwoofer op aktief. • Een volgende selectie van muziekstukjes brengen we ten gehore op de vloerstaanders. • Hetzelfde stramien, maar dan met de ASW675 sub meespelend. Modus Operandi

15. PLAYLIST • Tommy Garrett - Quiet Times • The Mistery Of The Aubrey Holes - Stonehenge 4 • Papa Was a Rolling Stone – Ray Brown, John Clayton, Christian McBride (Telarc) • Lohengrin – Prelude 3rd Act – Richard Wagner (Pentatone) • Allegro – Pieter Wispelwey, Dejan Lazic (Channel Classics) • Patricia Barber – Bye Bye Blackbird (MFSL) • Katie Melua – Piece by piece • Also Sprach Zarathustra – Richard Strauss (Usher Demo-cd)