Loja dhe Rolet Gjinore

1. Loja dheRoletGjinore EdonaBerisha Kida

2. Dallimetgjinore ne loje • Djemtëzënëmëtepërhapësirënëfushën e lojës. • Vajzatkanëtendencëtëmblidhennëgrupenëhapësiramëtëvogla. • Lojërat e fëmijëvenëfushën e lojësjanëmëtëashpradhepërfshijnëmëtepërvrapime • Kurvajzatluajnë me bloqeatokanëmëtepërtendencëtëndërtojnëstrukturatëulta. • Strulturat e djemvetëndërtuara me blloqejanëtëlartadhekanëtendencyëtëpërmbysen .

3. Dallimetgjinore ne loje • Djemtëduket se iupëlqejnëmëtepërtregimetavantureske, porvajzatpëlqejnëtregimetqëorientohendrejtndjenjavetëpersonazheve . •Shpeshherëvajzatdhedjemtëzgjedhinsishokëfëmijët e tënjejtësgjini. • Vajzatjanëmëtëaftanëkominikim verbal përderisadjemtëkanëmëtepëraftësinëtëmenduarindheperceptimin e hapësirës.

4. Si teevitohenstereotipetgjinore • Vëzhgosjelljentëndesiedukatorenëshumë situate (Si imenaxhonemocionet e tuajanërastetkurfëmijaqan? A i trajtoni vajzat dhe djemtë në mënyrë të njejtë?) • Të njohësh aftësitë e secilit fëmijë pa marrë parasysh a është vajzë apo djalë. Inkurajo vetë- efikasitetin e fëmijëve pa marrë parasysh se për çfarë aktiviteti ata janë zgjedhur ( a u është terhequr vëmendje si vajzave ashtu edhe djemve që të qëndrojnë ulur në heshtje?) A janë njohur sikurse vajzat ashtu edhe djemtë me lojërat që kanë të bëjnë me mbajtjen e shtëpise, përgatitjen në kuzhine etj?

5. Promovo barazinë gjinore duke inkurajuar djemtë dhe vajzat të kyqen në aktivitete të përbashkëta. (Inkurajo të dyja gjinitë të ndërtojnë me blloqe si dhe të angazhoghhen me punën e dorës p.sh qepin) • Shmang gjuhën e cila kufizon njërën gjini të merr pjesë në ndonjë aktivitet. P.Sh mos thuani” ky aktivitet i cili pëlqehet më shumë nga vazjat…apo kjo lojë të cilën e luajnë vetëm djemtë etj. Fëmijët mësojnë se çfarë pritet prej tyre nga gjuha që e përdorin të tjerët.

6. Kurzgjedhlibratpërfëmijëpëpiquqëgjinia e personazhevetëjetënënivel balance. Zgjedhtregimet me heronjëfemradhemeshkuj. • Sfidosupozimet e pasakta. Kurfëmijëtthonë “ Ngjyra e kuqeështëngjyrë e vajzave” ose “ Vetëmdjemtëmundtëluajnëbasketboll” atajanë duke përdorurvëzhgimet e tyrenëpërpjekjepërtëkuptuarbotënrrethtyre. Mundtëpërgjigjeni: “ Edhevajzatluajnëbasketboll: dhe “ “Edhedjemtëvishen me tëkuqe” dhetregofaktetëndryshme p.sh: fototëlojaterevetëbasketbollit, fototëdjemvetëveshur me ngjyrëtëkuqeetj.

7. Involvoedhevajzatnëlojërat e ndryshme me top tëcilatpoashtundihmojnënëzhvilliminmotoriktëtyre. • Ndonjëherëdjemtë e zhurmshëmkanëtendencyëtëdominojnë me grupinprandajndihmonëorganizimin e grupevekuvajzatjanëudhëheqëse • Përdoraparatinfotografikpërtëbërëfotografitëfëmijëvegjatëaktivitetevetëtyre. Tregojufotografitëfëmijëve. Kjoibëntëndihen mire përtëarrituratsidomosvajzat. • Djemtëdujhettëmësohentëkontaktojnëfizikishtnjëri me tjetrin, jonëpërmejtshtyrjevedhegoditjevepornëmënyrëmëtëbutëdheshoqërore.

8. Loja dhe Diversiteti • Cfareeshtediversiteti? • Rendesia e diversitetit? • Njëmënyrë e përshtatshmenëtëcilinparaqitetdiversitetikulturornëgrupështënëpërmjetimazheveqëprezantohençdoditë.

9. Kukullatdhelodrat e tjeraqë u paraqitenfëmijëveosefamiljevetëtyreparaqesin “njerëz” ngaetni, gjinidhemoshatëndryshme. • Tablotëe vendosurapërdekorim, festaosesipjesë e fushavetëtjerakurrikularemundtëpërfshijnëvariantengatraditanëmënyrëqëtëdemonstrohetnjëshkallë e gjerëzgjedhjesh. • Leximetpërzgjidhenpërtëreflektuarpasurinëetnikedhekulturore. • Fëmijëtdëgjojnëmuzikëngagjithëbotadhekëndojnëkëngënëgjuhëtëndryshme. • Fëmijëtmundtëpërdorinobjekte, paraoselodraqëjudhurohenngatëafërmit e tyreqëudhëtojnënëvendetëndryshme.

10. Festa e pranverës, viti i ri kinez dhe festivale të tjera kulturore mund të jenë pjesë e dijes së fëmijëve. Nuk janë pushimet verore ose dimërore vetëm një aspekt i përvojës kulturore; mësuesit duhet të sigurojnë që trajtimi shumëkulturornuk ndodh në izolim, por vazhdon gjatë gjithë vitit në kurrikulën e shkencave sociale.

11. Fëmijët edhpse nuk kuptojne ndryshimet mund t’i pranojne dhe te jenë tolerantë ndaj tyre. • Fëmijët nuk paragjykojnë dhe nuk e veçojnë njëri-tjetrin bazuar në ndryshimet që çdonjëri prej tyre paraqet. • Ata mbështesindhendihmojnë pa kushteshokunqë ka nevojëdherrinë e luajnësëbashkupavarësishtnësemundtëjenëtëndryshëmpërngaorigjina, ngjyra e lëkurës, niveliiaftësive, pamjafizikeetj. • Meqenësefëmijëtimitojnësjelljet e tërriturve, mësuesitduhettëjenëtëkujdesshëmqëtëmosekspozojnëqëndrimediskriminuesendajdallimeve midis individëvetëgrupit.

12. EdukimidheStereotipet • Stereotipetkrijohennëmënyrëtënatyrshmetekfëmijëtkrahaszhvillimittëprocesevetëtyretëtëmenduarit. • Stereotipetparaqesinnjëmënyrë e kategorizimitapotipizimittënjerëzve p.sh: vajzatjanëtëpaafta” apo “ fëmijëet e races jëtëbardhënukjanëtëmencur”

13. SipasteorisëkognitivetëPiazhesëfëmijët e moshës 3-7 gjendennëstadinparaoperacionaltëtëmenduaritkuatakryesishtfokusohennëatëqë e shohin. • Nëkëtëmënyrëfëmijëte fazavetehereshmeteshkollimitkanëmëtepërgjasëtëkrijojnë stereotype nëbazëtëkarakteristikavetëdukshme, materialeveqëposedohenngatëtjerëtapopreferencat (p.sh ipëlqejnë, nukipëlqejnë).

14. Ndihma e mesuesit • Mësuesitmundtazvogëlojnëdiskriminiminnëdisamënyra. • Ata mundtëfillojnëngavetëdijadhevëzhgimipërvetësjelljen e tyre. • Te mesuarit social-Bandura. • Dhenia e pergjigjevedhekujdesi ne menyren e dhenies se pergjigjeve.