ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ

1. ΑΝΑΤΟΜΙΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Προσοχή: Οι παρουσιάσεις μαθημάτων αποτελούν βοήθημα παρακολούθησης των παραδόσεων και δεν υποκαθιστούν την παραδοτέα ή την εξεταστέα ύλη

2. ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ- Ρόλος • Επικοινωνία του οργανισμού με το εξωτερικό περιβάλλον • Επικοινωνία και συντονισμό των ιστών και οργάνων μεταξύ τους • Εκτέλεση ανώτερων λειτουργιών (βούληση, σκέψη, μνήμη)

3. Διακρίνουμε • συντονιστικά κέντρα(εγκέφαλος, γάγγλια), όπου γίνεται η επεξεργασία ερεθισμάτων και εκπομπή εντολών προς τα εκτελεστικά όργανα (μύες, αδένες) καινευρικές οδούς, δηλαδή ομάδες νευρικών ινών που συνδέουν τα υποδεκτικά όργανα με τα συντονιστικά κέντρα και αυτά με τα εκτελεστικά όργανα

4. ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ- Δομή • Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα • Κεντρικό • Περιφερικό • Αυτόνομο νευρικό σύστημα • Συμπαθητικό • Παρασυμπαθητικό • Εντερικό Πρόκειται για μορφολειτουργικές ενότητες που όμως δεν είναι πλήρως ανεξάρτητες μεταξύ τους

5. Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημαΚεντρικόΠεριφερικό

6. Αυτόνομο (φυτικό) νευρικό σύστημα • Λειτουργεί ανεξάρτητα από τη βούληση • Το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα • είναι ανταγωνιστικά μεταξύ τους και η ισόρροπη λειτουργία τους εξασφαλίζει την ομαλή λειτουργία των σπλάχνων • δίνουν κλάδους που διαπλέκονται και σχηματίζουν πλέγματα: καρδιακό, κοιλιακό, οπίσθιο, μεσεντέριο και πυελικό

7. Αυτόνομα ΝΑσυμπαθητικό - παρασυμπαθητικό

8. Νευρικός ιστός Νευρικά κύτταρα Κύτταρα γλοίας

9. Νευρικά κύτταρα (νευρώνες) • φαιά ουσία (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός) • νευρικά γάγγλια • αισθητήρια όργανα (οσφρητικός βλεννογόνος, αμφιβληστροειδής χιτώνας)

10. Κύτταρα γλοίας • στήριξη και θρέψη των νευρώνων • σχηματισμός ελύτρων (μόνωση) • παραγωγή-έκκριση-μεταβίβαση ουσιών • άμυνα (μικρογλοία) • προστασία (επενδυματικά κύτταρα)

11. Νευρικόκύτταρο • Επικοινωνεί μέσω αποφυάδων (συνάψεις) με άλλα νευρικά, μυϊκά και επιθηλιακά κύτταρα • Ερέθισμα προκαλεί άμεση αντίδραση και τοπική μεταβολή ηλεκτρικού δυναμικού που σύντομα εξαπλώνεται στο κύτταρο και στα κύτταρα με τα οποία αυτό επικοινωνεί (νευρική ώση)

12. Νευρική σύναψη • Οι νευρώνες είναι πολωμένοι (& «μονωμένοι») • Ελεγχόμενη μετάδοση ώσης προς μία μόνο κατεύθυνση στη σύναψη μέσω νευρομεταβιβαστών: • κατεχολαμίνες (νοραδρεναλίνη, ντοπαμίνη) • ακετυλχολίνη • σεροτονίνη • πουρίνες (ΑΤΡ) • πεπτίδια • αέρια (ΝΟ, CO)

13. Φαιά και λευκή ουσία • Σε γενικές γραμμές τα σώματα των νευρώνωνσχηματίζουν τη φαιά ουσία • Οι νευράξονες σχηματίζουν τη λευκή ουσία (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός) και τα νεύρα

14. Είδη νευρώνων • Αισθητικοί ή προσαγωγοί ή κεντρομόλοι • Διάμεσοι ή συνδετικοί • Κινητικοί ή απαγωγοί ή φυγόκεντροι

15. Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα Κεντρικό • Εγκέφαλος • Δύο ημισφαίρια • Παρεγκεφαλίδα • Στέλεχος • Νωτιαίος μυελός Στο εσωτερικό των οργάνων διακρίνουμε σύστημα κοιλοτήτων (δύο πλάγιες κοιλίες, τρίτη κοιλία, υδραγωγός του εγκεφάλου) που επικοινωνούν μεταξύ τους και περιέχουν το εγκεφαλονωτιαίο υγρό

16. Εγκέφαλος • Το ογκωδέστερο τμήμαμε βάρος 400-750g (ίππος), 350-700g (βοοειδή), 90-130g (χοίρος) • Επιτελεί τις ανώτερες λειτουργίες, δέχεται αισθητικά ερεθίσματα και εκπέμπει κινητικές διεγέρσεις (μύες)

17. Εγκεφαλικά ημισφαίρια(1) • Η επιφάνεια παρουσιάζει αύλακες και έλικεςή γύρους • Σχισμές: βαθιές αύλακες που χωρίζουν τα δύο ημισφαίρια μεταξύ τους (μέση σχισμή) και από την παρεγκεφαλίδα (εγκάρσια σχισμή)

19. Παρεγκεφαλίδα • Βρίσκεται πίσω από τα ημισφαίρια και πάνω από το στέλεχος • Χρησιμεύει για τη διατήρηση της ισορροπίας και του τόνου των μυϊκών ινών • Εξωτερικά παρουσιάζει λόβια με αύλακες και έλικες και συνδέεται με το στέλεχος με τα παρεγκεφαλικά σκέλη (3 σε κάθε πλευρά)

20. Στέλεχος του εγκεφάλου(1) • Ανατομικός σύνδεσμος μεταξύ εγκεφαλικών ημισφαιρίων και νωτιαίου μυελού με βάρος= 1/7 βάρους του εγκεφάλου

21. Στο στέλεχος εντοπίζονταιμεταξύ άλλων (3): 1. Υποθάλαμος: με επιτελικά κέντρα (πείνα, δίψα, έκλυση διαφόρων παραγόντων)

22. 2. Υπόφυση • (σημαντικότατος ενδοκρινής αδένας) που κρέμεται από το φαιό φύμα και στηρίζεται σε οστεϊνώδη κάψα στη βάση του κρανίου [τουρκικό εφίππειο]

23. 3. Προμήκης μυελός: περιέχει σημαντικούς πυρήνες ή κέντρα (αθροίσματα νευρικών κυττάρων με κοινή λειτουργία) και είναι αγωγός φυγόκεντρων και κεντρομόλων δεματίων νευρικών ινών (το 18).

24. Νωτιαίος μυελός (1) • Είναι αγωγός νευρικών ώσεων από τον εγκέφαλο προς τα νεύρα και αντίστροφα, και κέντρο των αντανακλαστικών φαινομένων • Είναι κυλινδρικός, βρίσκεται μέσα στο σπονδυλικό σωλήνα και διασχίζεται από τον κεντρικό σωλήνα

25. Παρουσιάζει 5 μοίρες αντίστοιχες της σπονδυλικής στήλης (αυχενική, θωρακική, οσφυϊκή, ιερή και κοκκυγική) από τις οποίες εκφύονται συζυγίες νωτιαίων νεύρων

26. Νωτιαίος μυελός (2) • Τα νοητά εγκάρσια επίπεδα που περνούν μεταξύ των συζυγιών των νωτιαίων νεύρων, διαχωρίζουν το νωτιαίο μυελό σε τμήματα, τα νευροτόμια • Από το μέσο κάθε νευροτομίου εκφύεται μια συζυγία νωτιαίων νεύρων • Σε εγκάρσιες τομές διακρίνονται εξωτερικά η λευκή και εσωτερικά η φαιά ουσία

27. Νωτιαίος μυελός (3) • Η λευκή ουσία περιβάλλεται από νευρογλοιακή στιβάδα • Η φαιά ουσία σε εγκάρσιες τομές έχει σχήμα Η

29. Νευρικές οδοί • Πρόκειται για συστήματα που αποτελούνται από διαδοχικούς νευρώνες και μεταφέρουν ερεθίσματα από την περιφέρεια προς τον εγκέφαλο (αισθητικές οδοί ή ανιούσες) και κινητικές διεγέρσεις από τον εγκέφαλο προς τους μυς (κινητικές οδοί ή κατιούσες)

30. Εγκεφαλικά νεύρα Πρόκειται για 12 συζυγίες νεύρων που αναδύονται από τον εγκέφαλο και περιλαμβάνουν από εμπρός προς τα πίσω • Οσφρητικό (αισθητικό, οι ίνες εκφύονται από δίπολα οσφρητικά κύτταρα) • Οπτικό (αισθητικό, οι ίνες εκφύονται από γαγγλιακά κύτταρα του αμφιβληστροειδή) • Κοινό κινητικό (κινητικό) • Τροχιλιακό (κινητικό) • Τρίδυμο (μικτό, οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το γάγγλιο του τριδύμου νεύρου) • Απαγωγό (κινητικό) • Προσωπικό (μικτό, οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το γονάτιο γάγγλιο) • Ακουστικό (αισθητικό): διακρίνεται στο αιθουσαίο (οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το αιθουσαίο γάγγλιο) και το κοχλιακό (οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το ελικοειδές γάγγλιο) • Γλωσσοφαρυγγικό (μικτό, οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το λιθοειδές γάγγλιο) • Πνευμονογαστρικό (μικτό, οι αισθητικές ίνες εκφύονται από το σφαγιτιδκό και το οζώδες γάγγλιο) • Παραπληρωματικό (κινητικό) • Υπογλώσσιο (κινητικό) Οι κινητικές (φυγόκεντρες) ίνες των κινητικών και μικτών εγκεφαλικών νεύρων εκφύονται από κινητικούς πυρήνες του στελέχους του εγκεφάλου

31. Οι αισθητικές οδοί είναι • Της αφής, της πίεσης, του πόνου και της θερμοκρασίας • Οι ιδιοδεκτικές (αίσθησης μυών, τενόντων, αρθρώσεων, κινήσεων, βάρους, θέσης μελών και σώματος, μυϊκού τόνου, συντονισμού κινήσεων και ισορροπίας) • Η οπτική • Η ακουστική • Της γεύσης • Η οσφρητική

32. Οι κινητικές οδοί είναι • Η πυραμιδική ή των εκουσίων κινήσεων • Η εξωπυραμιδική

33. Μήνιγγες Ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός περιβάλλονται από 3 υμένες προστασίας, τις μήνιγγες (από έξω προς τα μέσα) • η σκληρή(παχύτερη, πυκνός συνδετικός ιστός), • η αραχνοειδής, και • η χοριοειδής(λεπτότερη και στενά προσκολλημένη στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό)

34. Αιματο-εγκεφαλικός φραγμός: • προστασία των νευρώνων από αποφρακτικές ζώνες στο ενδοθήλιο των τριχοειδών

35. ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ- Δομή (επανάληψη) • Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα • Κεντρικό • Περιφερικό • Αυτόνομο νευρικό σύστημα • Συμπαθητικό • Παρασυμπαθητικό • Εντερικό

36. Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα Περιφερικό • Νεύρα • Εγκεφαλικά • Νωτιαία Πολύπλοκο δίκτυο που συνδέει την περιφέρεια του σώματος με το κεντρικό νευρικό σύστημα • Νευρικά γάγγλια Μικρά σε μέγεθος σωμάτια από αθροίσματα νευρικών κυττάρων, εκτός του νευρικού συστήματος αλλά συνδεδεμένα με αυτό

37. Τύποι υποδοχέων αισθητικών ινών • Απτικά σωμάτια ή σωμάτιατου Meissner –ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΗΣ • Τελικές κορύνες του Krause – ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΨΥΧΟΥΣ • Γεννητικά σωμάτια • Πεταλιώδη σωμάτια ή σωμάτια των Vater-Pacini καισωμάτια του Golgi-Mazzoni– ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΙΕΣΕΩΝ • Σωμάτια του Ruffini – ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ