Država i nacija

1. Država i nacija

2. Država kao zajednica • Pojam zajednice: društvena grupa koja ima jak kolektivni identitet zasnovan na unutrašnjim vezama koji se ispoljava kroz osećanja solidarnosti, privrženosti i obaveza prema grupi. • svi za jednog... • interes zajednice iznad pojedinačnog interesa • trajan odnos

3. Država kao zajednica Specifičnost države kao političke zajednice - stanovništvo države nije puki zbir pojedinaca - uvek je na ceni bila prisna veza građana sa svojom državom - nacija danas predstavlja tu unutrašnju vezu između stanovnika jedne države

4. Pojam nacije Pojam nacije; veze sa srodnim pojmovima (etničkim i religijskim identitetima) Objektivni kriterijumi za određenje nacije: - jezik, - etničko poreklo, - kultura, - vera - teritorija. Subjektivni kriterijumi – Renan (subjektivni doživljaj zajedničkog identiteta zasnovan na zajedničkim predstavama iz prošlosti i volji za zajedništvom u sadašnjosti)

5. “Nacija je jedna duša, jedan duhovni princip. Dve su stvari koje ga tvore. Jedna je prošlost, a druga sadašnjost. Jedna je posedovanje jednog bogatog nasleđa uspomena; drugi je aktuelna saglasnost, volja da nastavi da se koristi zajednička zaostavština predaka...Preci su nas načinili onakvim kakvi jesmo. Herojska prošlost, veliki ljudi, slava u prošlosti i zajednička volja u sadašnjosti...Imati velika zajednička dela i želeti da ih bude još, eto nužnih uslova da bi bilo nacije. Voli se kuća koja je izgrađena i koja se ostavlja; voli se u skladu sa žrtvama koje su podnete, sa patnjama koje su pretrpljene. Žrtve i patnja ujedinjuju jače nego radost....Nacija, dakle, pretpostavlja zajedničku prošlost, ali ona se nastavlja u sadašnjosti kroz jedan opipljiv fakt – saglasnost, jasnu iskazanu želju da se nastavi zajednički život...zato je nacija jedan svakodnevni plebiscit” (Renan, “Šta je nacija?”)

6. Nacija kao mešavina subjektivnih i objektivnih elemenata • subj. element • Uverenje (svest) o pripadanju - ali vezano je za ... • objektivni element • Istorijski kontinuitet (pobede i porazi), mitovi... • Zajedničku javnu kulturu – običaji, jezik, religija, politički principi... • aktivni identitet - volja za zajedničkim životom i politički planovi (suverenost, autonomija...) - on dolazi od bitnog elementa nacionalnog identiteta zavičaja, teritorije (homeland)

7. Nastanak moderne nacije vezuje se za grupu ljudi koja deli uverenje o pripadnosti toj grupi (tj.naciji) i poseduje zajedničku prošlost i javnu kulturu, na osnovu čega stiče tzv. "aktivni identitet" usmerenka ostvarivanju ideje o sopstvenoj političkoj organizaciji Narodna suverenost na određenoj teritoriji je vrhunac te težnje – nastanak nacionalne države

8. Kolektivne političke težnje! - bazirane na zajedničkoj prošlosti i kulturi - i na “svakodnevnom plebiscitu” i planovima za budućnost - vezane za određenu teritoriju Vel ascendere vel descendere

9. Dva shvatanja nacije • Zapadnoevropski koncept: - država pre nacije – građanski/politički koncept nacije - nacija kao "ukupnost stanovništva jedne zemlje koji žive pod istom vladom“ – ideja narodne suverenosti - kao pripadnici jedne nacije ljudi su “rođeni od zajedničke majke - države” Kant: “DRŽAVA JE NAROD KOJI UPRAVLJA SAM SOBOM” • Srednjeevropski koncept: - država nakon nacije – etnički koncept nacije (nacija kao kulturno-jezički pojam).

10. Multikulturno društvo (Vil Kimlika-ideja multikulturalnosti) i njegove posledice (sociološki i normativni pojam multikulturalizma): - afirmativna akcija - kolektivna prava

11. Pitanja za diskusiju • Da li je nacija prirodna ili veštačka tvorevina – da li su na njeno oblikovanje uticale prirodne ili neke druge sile i procesi? • Razlika između “kulturnih” i “političkih” nacija? • Zašto je nacionalizam snažna politička sila? • Da li je multikulturalizam izvor obogaćivanja društva ili pretnja njegovoj stabilnosti?