Vooraf: van - naar

1. Met het oog op overmorgen Trendpublicatie Zuid-HollandJean - Christophe SpapensJeroen van Vught

2. Vooraf: van - naar

3. Vooraf: mensen wensen

4. Vooraf: Loskomen (1)

5. Vooraf: Loskomen (2)

6. Aanpak: kader Toezegging aan PS: • een analyse van relevante trends en ontwikkelingen • wat is de betekenis hiervan voor Zuid-Holland? Soort trendpublicatie: • Omgevingstrends • Voornamelijk ‘harde trends’ op basis externe bronnen • Langere termijn (2030) • Zicht op opgaven waarop geanticipeerd moet worden • Geen uitspraken over bestaand en toekomstig beleid Doel: basis voor debat over gevolgen bredere ontwikkelingen

7. Aanpak: bronnen

8. Aanpak: systematiek “Dragendebasistrends (internationale en nationale ontwikkelingen) waarop we vrijwel geen invloed hebben en die voor meerdere thema’s en gebiedenbinnen Zuid-Holland van betekenis zijn”.

9. Aanpak: basistrends (1) • Mensen en wensen • Samen of apart • Machtsafname Europa • Europese verhoudingen • Verschuiving rol overheid • Toename verzilting en verdroging

10. Aanpak: basistrends (2) • Druk op voorraden neemt toe • Van fossiel naar groen en hernieuwbaar • Aanvulling en aanpassing infrastructuur energie • Verlies aan biodiversiteit • Periode lange stagnatie • Verschuiving zwaartepunt • Toenemende verweving • Stijgende productiviteit • Concurrentiekracht stedelijke regio’s • Een makkelijker leven, of fundamenteel anders? • Versnelling ontstaan netwerksamenleving • Versnelling industriële productieproces • Intelligenter en schoner vervoer(ssysteem) • Positieve invloed op duur en kwaliteit van leven

11. Aanpak: thema’s binnen Z-H Verbondenheid maakt kwetsbaar; diversiteit weerbaar Demografische ontwikkelingen als onderlegger Afvlakkende groei, toenemend belang verbindingen Europese normen bepalen ontwikkelruimte Bijdragen aan Europese doelen duurzame energie Klimaat bepalende factor Natuur als schaars goed in dichtbevolkt gebied

12. Aanpak: gebieden binnen Z-H Groei bevolking en huishoudens in steden; mensen kiezen aantrekkelijke stad; bedrijven concurrerende regio’s; belang van agglomeratiekracht en samenwerking regio’s Goederenstromen; positie petrochemische industrie; binnenvaart; stad en leefomgeving; energie en vervoer gevaarlijke stoffen Schaalvergroting; toegevoegde waarde; licence to produce; technologie en cross overs Schaalvergroting landbouw en landschap; dorpen onder invloed grootstedelijke agglomeraties Verdroging en verzilting; landbouw in transitie; nevenactiviteiten Kustontwikkeling steeds meer dan veiligheid; schaduwkanten Deltawerken

13. En dan... Niks nieuws onder de zon? Ver van uw bed? • Welke opkomende issues? • Uw ervaringen i/h gebruik Over twee jaar? • Wat wilt u dan zien? • Hoe bent u betrokken?

14. “Always in motion is the new future” “ En hoe werkt het dan? Nou ja… Net als fietsen eigenlijk. Bij stilstand val je om en als je te snel gaat hou je het niet in de hand. Binnen die grenzen is het heel eenvoudig: je kijkt ver weg en stuurt dichtbij, continu. Continu weeg je je acties af tegen het beeld van je richting, ambitie en doel, van een afstand bekeken.” (Bron: Frankwatching)