Πρόγραμμα Σπουδών Αγωγή Υγείας

1. Πρόγραμμα Σπουδών Αγωγή Υγείας ΔρΣούλα Ιωάννου ΔρΧριστιάνα Κούτα Δρ Νεόφυτος Χαραλάμπους

2. ΘετικήΈννοια της Υγείας – 1ος Ορισμός • «Υγεία είναι η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας» (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, 1948)

3. Η Υγεία ως εφόδιο ζωής • «Ως την έκταση την οποία ένας άνθρωπος ή μια ομάδα ανθρώπων μπορεί από τη μια να αναγνωρίζει τους στόχους του και να ικανοποιεί τις ανάγκες του και από την άλλη να αλλάζει ή και να αντιμετωπίζει το περιβάλλον του. • Η Υγεία ορίζεται ως εφόδιο ζωήςκαι όχι ως αντικειμενικός σκοπός ζωής. (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, 1984)

4. Ολιστική έννοια της υγείας περιβάλλον κοινωνία

5. Ευρεία Έννοια της Υγείας ΥΓΕΙΑ

6. Τι επηρεάζει την υγεία;

7. Τι επηρεάζει την υγεία; • Κληρονομικότητα • Φύλο • Οικογένεια • Θρησκεία • Κουλτούρα • Φίλοι • Έσοδα • Διαφήμιση • Κοινωνική ζωή • Κοινωνική τάξη • Ρατσισμός • Μόλυνση του περιβάλλοντος • Ηλικία • Εργασία • Συνθήκες εργασίας • Υπηρεσίες υγείας • Αυτοπεποίθηση • Πρόσβαση στα γυμναστήρια και καταστήματα • Τόπος διαμονής • Μόρφωση • Εκπαίδευση

8. Προαγωγή Υγείας Προαγωγή Υγείας Πρόγραμμα Σπουδών Αγωγής Υγείας

9. Μετακίνηση έμφασης από • Παραδοσιακές παρεμβάσεις πρόληψης Σωματικές συνέπειες συμπεριφορών που σχετίζονται με την υγεία του ατόμου (διατροφή, κάπνισμα, αλκοόλ κτλ) • Σύγχρονες παρεμβάσεις Προαγωγής Υγείας Παράγοντες πουπροβάλλονται στην προσωπική επιλογή υγιεινών συμπεριφορών

10. Παραδοσιακές παρεμβάσεις Αγωγής ΥγείαςΣκοπός: Αλλαγή Συμπεριφοράς του ατόμου Μεθοδολογία • Πληροφόρηση με βάση βιο-ιατρικά δεδομένα • Eκφοβισμός • Θυματοποίηση • Επικέντρωση στον τρόπο ζωής των ατόμων Θεωρητικές αρχές • Οι επιλογές του κάθε ατόμου καθορίζονται αποκλειστικά από το ίδιο το άτομο • Οι αλλαγές συμπεριφοράς είναι αποτέλεσμα ατομικής ενημέρωσης και προσπάθειας

11. Σύγχρονες παρεμβάσεις Προαγωγής ΥγείαςΣκοπός: «η υγιέστερη επιλογή να γίνει η ευκολότερη λύση» Μεθοδολογία • Η δημιουργία υποστηρικτικού περιβάλλοντος • Η ενδυνάμωση του ατόμου • Ενεργός Συμμετοχή • Ικανότητα για δράση • Κοινωνικές Δεξιότητες • Κριτική Σκέψη Θεωρητικές αρχές • Οι επιλογές του κάθε ατόμου επηρεάζονται από περιβαλλοντικούς παράγοντες • Η συμπεριφορά είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης • Απαραίτητη και η κοινωνική αλλαγή για την αλλαγή προσωπικής συμπεριφοράς

12. Πρόγραμμα Σπουδών Αγωγής Υγείας Γιατί; Τι; Πώς; Πού; Πότε;

13. Γιατί; • Συμβάλλει στην εκπλήρωση των εκπαιδευτικών και κοινωνικών στόχων του σχολείου • Υποστηρίζει συμμετοχικές και δημοκρατικές διαδικασίες • Προωθεί ενεργητική και βιωματική μάθηση • Αναπτύσσει νέες διόδους συνεργασίας σχολείου, οικογένειας και κοινότητας

14. Γιατί; Συμβάλλει στην αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων όπως • το κάπνισμα • το αλκοόλ • την παραβατικότητα • τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα • τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες • την οδική ασφάλεια • το ρατσισμό • και την κοινωνική ανισότητα

15. Γιατί; • «Εθνική Στρατηγική του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου • «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Εγκληματικότητας • «Εθνική Στρατηγική για την Οδική Ασφάλεια» • «Στρατηγική για την Επαγγελματική Υγεία και Ασφάλεια» • «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια • «Εθνική Στρατηγική για την ισότητα των φύλων» • «Εθνική Στρατηγική για την πρόληψη των παιδικών ατυχημάτων»

16. Γιατί; • Συμβάλλει στη συστηματική και διαβαθμισμένη προσφορά όλων των θεματικών πεδίων της αγωγής υγείας • Αποφεύγεται η αποσπασματικότητα που επικρατεί • Συμβάλλει στη βελτίωση της μεθοδολογικής προσέγγισης του μαθήματος • Αποφεύγεται ο δογματισμός, ο εκφοβισμός και η θυματοποίηση ανθρώπινων συμπεριφορών

17. Τι περιλαμβάνει;

18. Τι στοχεύει; • Το πρόγραμμα σπουδών της Αγωγής Υγείας ενθαρρύνει τους μαθητές, εκπαιδευτικούς και γενικά την κοινότητα • Για συλλογική δράση για περιβαλλοντικές αλλαγές, αφού εντοπιστούν οι εξωγενείς παράγοντες • Ο ρόλος του ατόμου για την υγεία δεν παραβλέπεται, αλλά τοποθετείται σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.

19. Τι στοχεύει; Προώθηση αλλαγών Ικανότητα για δράση Καθοριστικοί παράγοντες

20. Διερεύνηση καθοριστικών παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία • Κουλτούρα • ΜΜΕ • Κοινωνική τάξη • Γνώση • Υπηρεσίες κοινότητας • Οικογένεια • Πίεση συνομηλίκων • Οικονομική κατάσταση • Νόμοι • Γραφειοκρατία • Διαφθορά • Τόπος διαμονής

21. Δράση • Δράση: ικανότητα κάποιου να δραστηριοποιείται, να εισαγάγει και να επιφέρει αλλαγές που αφορούν την υγεία. • Δεν εστιάζεται μόνο στις αλλαγές της συμπεριφοράς ή του τρόπου ζωής • Στοχεύει στη δράση που αναζητά και επιφέρει θετικές αλλαγές στο περιβάλλον στο οποίο ζουν, παίζουν, διασκεδάζουν και μαθαίνουν οι μαθητές

22. Ανάπτυξη Ικανότητας για Δράση • Από κοινού με ενήλικες και αρμόδιες υπηρεσίες των σχολείων και της κοινότητας • οι μαθητές βελτιώνουν την αντίληψή τους για τις συνθήκες διαβίωσης και την ικανότητά τους να τις αλλάξουν. • Eνεργητική συμμετοχή • Συμβουλή εμπειρογνώμονα • Σχολική και κοινοτική συμμετοχή • Αξιολόγηση αναγκών • Έρευνα αγοράς • Οραματισμός αλλαγής • Εμπλοκή ατόμων-κλειδιά

23. Προώθηση Αλλαγής • Τοπική κοινότητα • Γειτονιά • Τάξη • Σχολείο • Αυλή • Σπίτι • Δημιουργική απασχόληση κατά το διάλειμμα • Δημιουργία Ομίλων στην κοινότητα • Κουτί επικοινωνίας

24. Τι; ΑΞΟΝΑΣ Α • Ένα συνεκτικό και επαρκές σώμα γνώσεων • γνώσεων σχετικά με το τι είναι ωφέλιμο και τι βλαβερό για την υγεία • των παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία • των τρόπων προστασίας του εαυτού μας και των άλλων στην καθημερινή μας ζωή • των στρατηγικών και πολιτικών στο περιβάλλον που συμβάλλουν υποστηρικτικά ή κατασταλτικά στην ανάπτυξη υγιεινών συμπεριφορών.

25. Τι; ΑΞΟΝΑΣ Β • Καλλιέργεια αξιών, υιοθέτηση στάσεων και επίδειξη συμπεριφορών, που απαρτίζουν τη σύγχρονη δημοκρατική πολιτότητα.

26. Τι; ΑΞΟΝΑΣ Γ΄ • Καλλιέργεια ιδιοτήτων, ικανοτήτων, δεξιοτήτων που απαιτούνται από την κοινωνία του 21ου αι.– ικανότητες κλειδιά. • ενεργητική συμμετοχή του ατόμου που αφορά στη βελτίωση του άμεσου και ευρύτερου περιβάλλοντός του σε σχέση με την υγεία • ικανότητα για δράση των μαθητών, ώστε να εισαγάγουν και να επιφέρουν θετικές αλλαγές που αφορούν στην υγεία.

27. Πώς (Μεθοδολογία); • Δυο ταυτόχρονες και παράλληλες διαδικασίες • Ενδυνάμωση του ατόμου Παιδαγωγικές προσεγγίσεις που συμβάλλουν στην ενδυνάμωση των μαθητών • Δημιουργία υποστηρικτικού περιβάλλοντος Σχολείο Προαγωγής Υγείας

28. Σχολείο Προαγωγής Υγείας • Πολιτική Υγείας σχολικών μονάδων • Το φυσικό περιβάλλον του σχολείου • Το κοινωνικό περιβάλλον του σχολείου • Ατομικές δεξιότητες υγείας και ικανότητες • Δεσμοί με την κοινότητα • Υπηρεσίες Υγείας

29. Ενδυνάμωση του ατόμου: • Ενεργητική συμμετοχή • Ικανότητα για Δράση

30. Μέθοδοι και Τεχνικές • Αναστοχασμός • Σχέδιο εργασίας ή Ερευνητική μελέτη • Διερεύνηση • Επίλυση Προβλήματος • Μέθοδοι Συνεργατικής Μάθησης • Μελέτη περίπτωσης • Επισκέψεις • Παιχνίδια ρόλων • Οραματισμός • Νοητικός Χάρτης • Τεχνικές Δημιουργικής Σκέψης

31. Μέθοδος IVAC Επιλογή και διερεύνηση ενός θέματος (Investigation) Δραστηριοποίηση και εισαγωγή αλλαγών(Action) Αλλαγή (Change)

32. Νοητικός Χάρτης

33. 6 Σκεπτόμενα Καπέλα του DeBono Πληροφοριακό Διαισθητικό Εποικοδομητικό Επιφυλακτικό Δημιουργικό Αναστοχαστικό

34. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣΔΕΠ ΔΡΑΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΙΔΕΩΝ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

35. Πού; • Τάξη • Σχολείο • Κοινότητα • Εργαστήριο της Οικιακής Οικονομίας • Γειτονιά • Σπίτι

36. Πότε; • Καθορισμένο χρόνο στο ωρολόγιο πρόγραμμα • Διαθεματικά σε άλλα μαθήματα • Ζωή του σχολείου • Διάλειμμα • Εκδρομή • Εκδηλώσεις σχολείου

37. Ανάπτυξη και ενδυνάμωση του εαυτού Θεματική Ενότητα 1

38. 1.Ανάπτυξη και ενδυνάμωση του εαυτού 1.1 Ανάπτυξη και εξέλιξη εαυτού 1.2 Συναισθηματική εκπαίδευση και αυτοεκτίμηση 1.3 Αξίες ζωής

39. 1. Ανάπτυξη και ενδυνάμωση του εαυτού 1.1 Ανάπτυξη και Εξέλιξη του εαυτού

40. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

41. 1.1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ: • Ποιος είμαι; Παρουσιάζω τον εαυτό μου • Αναστοχασμός- κάτι που θυμάμαι από την νηπιακή/παιδική/εφηβική μου ηλικία • Τι θα ήθελα να αλλάξω στους πέντε εαυτούς μου • Υπόδυση ρόλων (π.χ. αν ήμουν γονιός τι θα έκανα για την υγεία της οικογένειας μου) • Περιβάλλοντα ή καταστάσεις που προάγουν ή φθείρουν την υγεία μου • Φτιάχνω ένα νοητικό χάρτη για το σχολείο που προάγει την υγεία • Ομαδικό project για το ρόλο της κοινότητας στη προαγωγή της υγείας

42. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΕΑΥΤΟΥ 1.2 Συναισθηματικήυγείακαι Αυτοεκτίμηση

43. «Μόνο με την καρδιά βλέπει κανείς σωστά. Αυτά που είναι σημαντικά είναι αόρατα στο μάτι». Αντουάν Ντε Σαιντ Εξυπερύ

44. 1. Με τη διπλανή μας μοιραζόμαστε τα συναισθήματά μας από το πρωί μέχρι αυτή τη στιγμή 2. Προσπαθώ να κάνω κάτι ώστεη σύντροφός μου να νιώσει καλύτερα. ΑΣΚΗΣΗ 2

45. Αλεξιθυμία και Συναισθηματικός Αναλφαβητισμός Αποκαλείται η συναισθηματικά επίπεδη συμπεριφορά. Δυσκολία αναγνώρισης συναισθημάτων Δυσκολία περιγραφής συναισθημάτων Σκέψη εξωτερικά προσανατολισμένη

46. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ • Οδηγούν σε δράση ή αδράνεια • Ρυθμίζουν τη σχέση νου και σώματος • Επηρεάζουν τη μνήμη • Επηρεάζουν την κρίση • Επηρεάζουν τις σχέσεις μας • Έχουν σχέση με την πειθώ

47. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ • Γνώση των συναισθημάτων μας • Έλεγχος των συναισθημάτων • Εξεύρεση κινήτρων για τον εαυτό μας • Αναγνώριση των συναισθημάτων των άλλων • Χειρισμός των σχέσεων

48. ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΝ Η ΣΝ συσχετίζεται με Αποδοτικότητα Ικανοποίηση από τη ζωή και την εργασία Ικανότητα επίλυσης προβλημάτων Λιγότερο άγχος Κοινωνικοποίηση και πνεύμα συνεργασίας Θετικές σχέσεις στην οικογένεια και στην εργασία Αισιοδοξία Υψηλότερη ενσυναίσθηση Υψηλό αυτοέλεγχο Υψηλότερη ψυχική ανθεκτικότητα

49. Θεωρία των θετικών συναισθημάτων (Fredickson,1998,2000) • Ακυρώνουν τις συνέπειες των αρνητικών συναισθημάτων • Ενισχύουν την προσοχή • Ενισχύουν τις γνωστικές λειτουργίες • Διευρύνουν το ρεπερτόριο επιλογών και δράσεων • Δημιουργούν αίσθηση ευημερίας • Ενισχύουν μακροχρόνια τους ενδοπροσωπικούς πόρους (σωματικούς, ψυχικούς, κοινωνικούς) • Αυξάνουν τη δημιουργικότητα

50. Ψυχική ανθεκτικότητα- Ορισμοί «Η ικανότητα του ατόμου να επανέρχεται, να αντέχει στις δυσκολίες και να επαναδομεί τον εαυτό του» «Η ικανότητα του ατόμου να αναγεννιέται, να επανέρχεται, να προσαρμόζεται με επιτυχία στο περιβάλλον παρά τις αντιξοότητες