ARCHITEKTURA GOTYCKA

1. ARCHITEKTURAGOTYCKA

2. Architektura gotycka w zamierzeniu jej twórców miała w doskonały sposób odzwierciedlać boską naturę i wielbić Boga. Strzelista i ogromna bryła kościoła stała się symbolem czasów, w których religijność łączyła w sobie wyprawy krzyżowe i pragnienie wzniesienia się ku Bogu. Nazwa "gotyk", "gotycki" została użyta po raz pierwszy w połowie XV wieku przez L.B. Albertiego. Było to pejoratywne określenie opisujące wytwory kultury uważanej za prymitywną i barbarzyńską. Architektura i styl gotycki nie mają żadnego historycznego związku z plemienia Gotów.

3. Gotyk powstał około 1120 roku we Francji. Za najstarszą gotycką budowlę uważa się kościół w St-Denis pod Paryżem. Po raz pierwszy zastosowano system przyporowy jeszcze nieco toporny, ale już konstrukcyjnie poprawny.

4. W okresie gotyku najczęściej budowano kościoły na planie trójnawowej bazyliki, chociaż zachowało się także wiele przykładów zastosowania rozwiązań halowych. Bazyliki i hale mają znacznie wydłużony kształt i zakończone są podłużnymi prezbiteriami.

5. W Anglii powtarzane jest rozwiązanie znane z okresu romańskiego – wieża na skrzyżowaniu nawy głównej i poprzecznej. Wznoszone kościoły często odznaczały się ogromnymi rozmiarami. Wysokość wież często przekracza 100,0 m (np. kościół w Salisbury – 123,0 m, w Ulm – 161,5 m) a sklepienia nawy głównej wznoszą się średnio 20-30 m nad poziomem posadzki. Katedrę tę zbudowano w latach 1220-1258, jej budowę zapoczątkował biskup Richard Poore. Jest jednolitym stylistycznie budynkiem (wczesny gotyk) co jest rzadkością.

6. Rodzaje i przykłady sklepień: • Krzyżowe • Krzyżowo-żebrowe

7. Gwiaździste • Kryształowe • Sieciowe

8. System przyporowy - rodzaj konstrukcji, która rozwinęła się w gotyku i umożliwiła wykonywanie sklepień o dużych rozpiętościach i na znacznych wysokościach. Konstrukcja składa się z łęków i filarów przyporowych. Ciężar sklepień rozłożony jest: na filary wewnętrzne i na zewnętrzne przypory w postaci filarów przyporowych lub skarp za pośrednictwem łęków umieszczonych nad dachami naw bocznych lub ukrytymi na poddaszu.

9. Portale w stylu gotyckim wyróżniają się dużymi rozmiarami, bogatymi zdobieniami, wieloma łukami i kolumienkami oraz niezwykłą symetrią.

10. Rzeźbę gotycką cechuje realizm i coraz wyraźniejsza ekspresja. Obróbka detali rzeźbiarskich jest niezwykle staranna, nie ma znaczenia, czy element architektoniczny będzie mógł być podziwiany przez widza, czy też umieszczony wysoko ponad ziemią pozostanie niewidoczny w swoich szczegółach. Artysta tworzył na chwałę Boga.

11. Trójkodygnacyjny podział elewacji wewnętrznej kościoła w klasycznym gotyku w bazylice w St. Denis.

12. Witraż - ozdobne wypełnienie okna lub rozety wykonane z kawałków kolorowego szkła wprawianych w ołowiane ramki, stosowane głównie w kościołach. Ramki stanowią kontur rysunku, kreskowanie na szkle lub malowanie na nim przeźroczystymi farbami podkreśla charakterystyczne elementy.

13. Ołtarz szafiasty lub szafowy czy szafkowy, to w żargonie fachowym historyków sztuki typ nastawy ołtarzowej występujący w okresie późnego gotyku, głównie w krajach Europy północnej. Centralną część stanowi drewniana skrzynia, otwarta od frontu, w której ustawione są rzeźby – figury świętych postaci lub sceny narracyjne. Do bocznych, przednich krawędzi skrzyni przymocowane są na zawiasach tzw. skrzydła służące do zamykania skrzyni nastawy. Skrzydła są zwykle podzielone na kwatery i zdobione malowidłami lub płaskorzeźbą. (Ołtarz Wita Stwosza w kościele mariackim w Krakowie.)‏

14. Budowle gotyckie w Polsce Za najwcześniejszą budowlę gotycką w Polsce uważa się kaplicę św. Jadwigi w Trzebnicy (1268-1269).

15. Prezentację wykonałaSylwia Kostaniak kl. 2d Źródła informacji: Internet http://pl.wikipedia.org/wiki/Architektura_gotycka