Οι δευτερο-παύλειες επιστολές

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ Οι δευτερο-παύλειες επιστολές

2. CORPUS PAULINUM Αδιαμφισβήτητες Α΄ Θεσσαλονικείς Γαλάτας Α΄ Κορινθίους Β΄ Κορινθίους Ρωμαίους Φιλιππησίους Φιλήμονα Δευτερο-παύλειες ή Μετα-παύλειες Β΄ Θεσσαλονικείς Εφεσίους Κολοσσαείς Α΄ Τιμόθεον Β΄ Τιμόθεον Τίτον Εβραίους Επιστολές αιχμαλωσίας ή των δεσμών Ποιμαντικές Επιστολές

3. Ψευδεπιγραφία/Ψευδωνυμία στην Κ.Δ. Ψευδώνυμα έργα Β΄ Θεσσαλονικείς Εφεσίους Κολοσσαείς Α΄-Β΄ Τιμόθεον Τίτον Ιακώβου Α΄-Β΄ Πέτρου Ιούδα Ανώνυμα έργα Ευαγγέλια Πράξεις Εβραίους Α΄ Ιωάννου (οι Β΄-Γ- Ιωάννου προέρχονται από τον «πρεσβύτερο») Ο αυτοπροσδιορισμός του συγγραφέα δεν αμφισβητείται σοβαρά στις 7 παύλειες επιστολές και στην Αποκάλυψη.

4. Γνησιότητα και αμφισβήτηση Παύλεια σχολή ή Παύλειος κύκλος Γραφέας/συνεργάτης του Παύλου

5. Σκοπός, περιεχόμενο, τόπος και χρόνος συγγραφής των δευτερο-παύλειων επιστολών

6. Οι περιοχές που μας ενδιαφέρουν

7. Η Β΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολή Σκοπός Οι χριστιανοί της Θεσσαλονίκης νόμισαν ότι η Ημέρα του Κυρίου είναι τόσο επικείμενη που σταμάτησαν να εργάζονται. Η επιστολή διορθώνει αυτές τις παρεξηγήσεις. Περιεχόμενο Προοίμιο: (1:1-2) Κύριο θέμα: Η ημέρα του Κυρίου δεν θα έρθει τόσο νωρίς. Ευχαριστίες. Οδηγίες για τη συμπεριφορά των ατακτούντων αδελφών. Ασπασμός και ευλογία (3:17-18).

8. Η Β΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο κατά τα τέλη του 51 αρχές του 52 μ.Χ. από την Κόρινθο.

9. Η συζήτηση για την παύλεια προέλευση της Β΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολής 1. Οι εσχατολογικές της απόψεις. 2. Οι πολλές επαναλήψεις. 3. Το ιουδαϊκό χρώμα των παραστάσεων. • Δεν είναι αντιφατικές με την Α΄ Θεσ. αλλά συμπληρωματικές. • Οι ομοιότητες οδηγούν στην ταυτότητα του συγγραφέα των 2 επιστολών. • Αποκαλυπτικές παραστάσεις υπάρχουν και αλλού στον Παύλο.

10. Οι επιστολές αιχμαλωσίας ή των δεσμών • Οι φυλακίσεις του απ. Παύλου • Στους Φιλίππους για μια νύχτα (Πραξ. 16:22-40). • Στην Καισάρεια για 2 χρόνια, 57-59 μ.Χ. (Πραξ. 23:33-26:32). • 3. Στη Ρώμη για 2 χρόνια (Πραξ. 28:30). • 4. Η υπόθεση της φυλάκισης στην Έφεσο. H φυλακή στους Φιλίππους H φυλακή στη Ρώμη

11. Η προς Εφεσίους επιστολή Σκοπός Εγκύκλιος επιστολή προς τις εκκλησίες της Μ. Ασίας. Χαρακτηρίζεται ως θεωρητική θεολογική πραγματεία ή ως βαπτισματική ομιλία. Περιεχόμενο Α΄ Μέρος-Θεολογικό: (1:1-3:21). Το μυστήριο της θ. οικονομίας για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων και η πραγματοποίησή του εν Χριστώ μέσα στην εκκλησία. Β΄ Μέρος-Πρακτικό (4:1-6:24). Η βίωση του μυστηρίου της θ. οικονομίας από τα μέλη του σώματος του Χριστού.

12. Η προς Εφεσίους επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο κατά το 54/55 μ.Χ. από την Έφεσο.

13. Η συζήτηση για την παύλεια προέλευση της προς Εφεσίους επιστολής 1. Η διαφορετική γλώσσα και ύφος. 2. Η διαφορετική θεολογία. 3. Όμοιο λεξιλόγιο στην προς Κολοσσαείς. • Οι θεολογικές της ιδέες είναι παύλειες. • Ουσιαστική συμμετοχή του γραφέα του Παύλου. • Οφείλεται στο οτι προέρχονται από την ίδια φυλάκιση.

14. Η προς Κολοσσαείς επιστολή Σκοπός Απευθύνεται προς χριστιανούς που δεν γνωρίζει προσωπικά ο Παύλος για να τους στηρίξει στην πίστη πολεμώντας την αιρετική διδασκαλία που οι παραλήπτες αντιμετωπίζουν. Περιεχόμενο Α΄ Μέρος-Θεολογικό: (1:13-2:23). Υπεροχή και κυριαρχία του Χριστού πάνω σε όλη την κτίση. Β΄ Μέρος-Παραινετικό: (3:1-4:6). Υποχρεώσεις των μελών του σώματος του Χριστού.

15. Η σχέση της προς Εφεσίους με την προς Κολοσσαείς ΚΟΙΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΙΣ 2 ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Κολ. 1:23γ Ο Παύλος συστήνεται Eφ. 3:1 Κολ. 1:24 Τα δεινά του αποστόλου Eφ. 3:1, 13 Κολ. 1:25 Η αποστολικότητα Eφ. 3:2 Κολ. 1:26 Αποκάλυψη του κρυμμένου μυστηρίου Eφ. 3:4, 5, 9 Κολ. 1:27 Περιεχόμενο του μυστηρίου Eφ. 3:6 Κολ. 1:28 Διακήρυξη του περιεχομένου Eφ. 3:8, 9 Η προς Κολοσσαείς προηγείται της Εφεσίους. Κάποιες διδασκαλίες που εκθέτονται με συντομία στην πρώτη, αναπτύσσονται εκτενέστερα στη δεύτερη.

17. Η προς Κολοσσαείς επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο κατά το 54/55 μ.Χ. από την Έφεσο.

18. Η συζήτηση για την παύλεια προέλευση της προς Κολοσσαείς επιστολής 1. Οι διαφορετικές θεολογικές ιδέες και γλωσσ. εκφράσεις. 2. Η απουσία χαρακτηριστικών παύλειων θεολογικών όρων. 3. Το διαφορετικό ύφος. • Εξηγούνται από την ιδιάζουσα αίρεση που αντιμετωπίζεται εδώ. • Οι όροι αυτοί απουσιάζουν και σε άλλες παύλειες επιστολές. • Δικαιολογείται από την πιο ουσιαστική συμμετοχή του γραφέα του Παύλου.

19. Οι ποιμαντικές επιστολές • Ονομάστηκαν «ποιμαντικές» στα μέσα του 18ου αιώνα οι 2 επιστολές προς Τιμόθεον και η προς Τίτον επειδή απευθύνονται σε ποιμένες της εκκλησίας • Ο Τιμόθεος ήταν επίσκοπος Εφέσου και ο Τίτος επίσκοπος Κρήτης. • Για τον πρώτο μιλούν οι Πράξεις και ο Παύλος, ενώ για τον δεύτερο μόνο ο Παύλος στις επιστολές του. • Τον 19ο αιώνα άρχισε να κλονίζεται η παύλεια προέλευση των επιστολών αυτών. • Η λύση της «θεωρίας του γραμματέα» γεφυρώνει τις δύο ομάδες των ερευνητών.

20. Η Α΄ προς Τιμόθεον επιστολή Περιεχόμενο Πίστη στη χριστιανική διδασκαλία: (1:3-20). Οδηγίες για ζητήματα λατρείας, προσόντα των επισκόπων και των διακόνων (2:1-14). Οδηγίες για την αντιμετώπιση των αιρετικών και πρακτικά ζητήματα των μελών (4:1-6:21) Σκοπός Εφιστάται η προσοχή του ποιμένα στην αντιμετώπιση των κινδύνων από τους αιρετικούς που απειλούν τα μέλη της εκκλησίας του.

21. Η Α΄ προς Τιμόθεον επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο κατά το 63/64 μ.Χ. από τη Μακεδονία.

22. Η Β΄ προς Τιμόθεον επιστολή Περιεχόμενο Αγώνας για τη διατήρηση της πίστης και καταπολέμηση των αιρετικών (κεφ. 1-3). Αναφορά στο παράδειγμα του Παύλου (3:1-4:5). Έκκληση για συνάντηση με τον Παύλο μαζί με τον Μάρκο και ασπασμοί (4:6-22). Σκοπός Εφιστάται η προσοχή του ποιμένα στην αντιμετώπιση των κινδύνων από τους αιρετικούς που απειλούν τα μέλη της εκκλησίας του.

23. Η Β΄ προς Τιμόθεον επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο ίσως κατά το 66/67 μ.Χ. από τη Ρώμη.

24. Η προς Τίτον επιστολή Περιεχόμενο Περιγραφή των αιρετικών ψευδοδιδασκάλων (1:10-16). Υπενθύμιση των ποιμαντικών καθηκόντων του Τίτου (2:1-15). Η υποχρέωση των μελών για το λουτρό παλιγγενεσίας και τα έργα αγάπης (3:1-5). Σκοπός Εφιστάται η προσοχή του ποιμένα στην αντιμετώπιση των κινδύνων από τους αιρετικούς που απειλούν τα μέλη της εκκλησίας του.

25. Η προς Τίτον επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Αν προέρχεται από τον Παύλο κατά το 63/64 μ.Χ. από τη Μακεδονία.

26. Η προς Εβραίους επιστολή Σκοπός Απευθύνεται σε κάποια ιουδαιοχριστιανική κοινότητα την οποία επιθυμεί να στηρίξει στην πίστη αφού κάποια μέλη της αρχίζουν να την εγκαταλείπουν. Περιεχόμενο Η αποκάλυψη του Θεού εν Υιώ είναι ανώτερη (1:1-4:13). Ο Χριστός είναι ο μέγας αρχιερέας (4:14-10:18). Παραίνεση (10:19-12:29) Προτροπές προς τα μέλη της εκκλησίας (13:1-25).

27. Η προς Εβραίους επιστολή • Τα ειδικά προβλήματα • Ο συγγραφέας δεν αναφέρει πουθενά το όνομά του. • Διαφορετική Χριστολογία. • Διαφορετική γλώσσα και ύφος από τις παύλειες επιστολές. • Αρχική αμφισβήτηση της κανονικότητας της επιστολής σε Ανατολή και Δύση. • Σήμερα διακρίνεται εντελώς από τις παύλειες επιστολές (13 + 1)

28. Η προς Εβραίους επιστολή Τόπος και χρόνος συγγραφής Καμία υπόθεση δεν είναι βέβαιη. Συνήθως επικρατεί η υπόθεση της Ρώμηςκαι το διάστημα 60-90 μ.Χ.

29. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ • Αγουρίδης Σ.,Ei0sagwgh/ ei0j th/n Kainh/n Diaqh/khn, Αθήνα 1971. • Βασιλειάδης Π.,Επίκαιρα Αγιογραφικά Θέματα. Αγία Γραφή και Ευχαριστία, ΒΒ 15, Θεσσαλονίκη 2000. • BoύλγαρηςΧ.,9Upo/mnhma ei0j th/n pro=j 9Ebrai/ouj 0Epistolh/n,Αθήνα 1993. • Γαλάνης Ι.,Η Δευτέρα Επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς Θεσσαλονικείς, ΕΚΔ 11β, Θεσσα­λονίκη 1989. • Γαλίτης Γ.,Η προς Τίτον Επιστολή του Αποστόλου Παύλου, ΕΚΔ 12γ, Θεσσαλονίκη 1992. • Γκουτζιούδης Μ.,Ιωβηλαίο Έτος, Μελχισεδέκ και η προς Εβραίους Επιστολή, ΒΒ 36,Θεσσαλονίκη 2006.

30. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ • Γρατσέας Γ.,H προς Εβραίους Επιστολή, ΕΚΔ 13, Θεσσαλονίκη 1999. • Καραβιδόπουλος Ι.,Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, Θεσσαλονίκη 1998. • ____Αποστόλου Παύλου Επιστολές προς Εφεσίους Φιλιππησίους Κολοσσαείς Φιλήμονα, ΕΚΔ 10, Θεσσαλονίκη 1992. • Παναγόπουλος Ι.,Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, Αθήνα 1995. • Παπαδημητρίου Κυρ.,Η Χρήση της Κοινής από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Μια Άδηλη Ταυτότητα. Συμβολή στο Ζήτημα του Συγγραφέα της προς Εβραίους Επιστολής, Θεσσαλονίκη 1998.