โครงการศูนย์วิจัยระบบการวางแผนจัดการทรัพยากรน้ำ เพื่อความมั่นคงระดับจังหวัด

1. ทนทวนกระบวนการจัดทำแผนน้ำจังหวัดทนทวนกระบวนการจัดทำแผนน้ำจังหวัด โครงการศูนย์วิจัยระบบการวางแผนจัดการทรัพยากรน้ำเพื่อความมั่นคงระดับจังหวัด โดยดนัย จำปานิล หน่วยปฏิบัติการวิจัยระบบการจัดการแหล่งน้ำ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

2. การจัดทำแผนจัดการทรัพยากรน้ำจังหวัด - การวางแผนจัดการทรัพยากรน้ำระยะยาว 4 ปี - การวางแผนจัดการทรัพยากรน้ำจังหวัดแผนปฏิบัติรายปี/แผน เฉพาะหน้า ในกระบวนการจัดทำแผนจัดการน้ำจังหวัดแบบบูรณาการประกอบด้วยประเด็นหลักอยู่ 5 ส่วน ได้แก่ • 1) ข้อมูลสนับสนุนการจัดทำแผนบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของจังหวัด เชิงบูรณาการ • 2) เป้าประสงค์ของการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำเชิงบูรณาการตามวิสัยทัศน์ • ของจังหวัด • 3)กรอบเนื้อหาของแผนบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของจังหวัดเชิงบูรณาการ • 4)ขั้นตอนการจัดทำแผนบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของจังหวัดเชิงบูรณาการ • 5) ขั้นตอนการนำแผนบริหารแผนบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของจังหวัด เชิงบูรณาการไปสู่การปฏิบัติ

3. กรอบเนื้อหาของแผนบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของจังหวัดเชิงบูรณาการ

4. กระบวนการหาความต้องการน้ำในอนาคตกระบวนการหาความต้องการน้ำในอนาคต

5. กระบวนการกำหนดสถานการณ์น้ำและเหตุวิกฤติกระบวนการกำหนดสถานการณ์น้ำและเหตุวิกฤติ

6. การจัดทำแผนจัดการทรัพยากรน้ำชุมชน มีขั้นตอนการดำเนินการ ดังนี้ • 1) ข้อมูลสนับสนุนการจัดทำแผนบริหารจัดการน้ำชุมชน • 2) เป้าประสงค์ของการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำชุมชน • 3) กรอบเนื้อหาของแผนบริหารจัดการทรัพยากรน้ำชุมชน • 4) ขั้นตอนการจัดทำแผนจัดการทรัพยากรน้ำของชุมชนและนำสู่แผนจัดการทรัพยากรน้ำจังหวัด • 5) ขั้นตอนการนำแผนบริหารแผนบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของชุมชน • ไปบูรณาการกับแผนจัดการทรัพยากรจังหวัด

7. ความสัมพันธ์ของกระบวนการจัดทำแผนจัดการทรัพยากรน้ำชุมชนและแผนจัดการทรัพยากรน้ำจังหวัดความสัมพันธ์ของกระบวนการจัดทำแผนจัดการทรัพยากรน้ำชุมชนและแผนจัดการทรัพยากรน้ำจังหวัด

8. การประมาณการความต้องการใช้น้ำจากทิศทางการพัฒนาของจังหวัดการประมาณการความต้องการใช้น้ำจากทิศทางการพัฒนาของจังหวัด ในการประมาณการความต้องการใช้น้ำ ทางคณะผู้วิจัยได้นำแนวทางต่างๆ มาใช้เป็นกรอบในการคิดคำนวณปริมาณความต้องการใช้น้ำเพื่อให้สอดคล้อง • กับความต้องการใช้น้ำที่แท้จริง ทั้งนี้ แนวทางที่นำมาใช้ในการประมาณการ • ความต้องการใช้น้ำ ประกอบด้วย 3แนวทางคือ แนวทางที่1 การนำแผนพัฒนา • จังหวัดหรือแผนพัฒนาที่เกี่ยวข้องมาใช้เป็นกรอบในการคิดคำนวณ แนวทางที่ 2 • การพยากรณ์ความต้องการใช้น้ำในอนาคตจากปริมาณการใช้น้ำจากอดีต • และปัจจุบัน แนวทางที่ 3 การพยากรณ์ความต้องการใช้น้ำในอนาคต จากผลสรุป • จากการประชุมเชิงปฎิบัติการครั้งที่ 1

9. แนวทางที่ 1 แผนพัฒนาจังหวัดหรือแผนพัฒนาที่เกี่ยวข้อง กรอบในการการประมาณการความต้องการใช้น้ำ(Water Demand) แนวทางที่ 2 แนวโน้มการใช้น้ำในอดีต แนวทางที่ 3 สรุปผลการประชุมเชิงปฎิบัติการครั้งที่ 1 กรอบแนวคิดในการประมาณการความต้องการใช้น้ำ

10. กรอบแนวคิดในการประมาณการความต้องการใช้น้ำกรอบแนวคิดในการประมาณการความต้องการใช้น้ำ

11. การจัดหาน้ำ/ การใช้น้ำ/ สถานการณ์น้ำปัจจุบันและอนาคต

12. ปริมาณการจัดหาน้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดนครปฐมปริมาณการจัดหาน้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดนครปฐม

13. ปริมาณการจัดหาน้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดนครศรีธรรมราชปริมาณการจัดหาน้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดนครศรีธรรมราช

14. ปริมาณการจัดหาน้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดพัทลุงปริมาณการจัดหาน้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดพัทลุง

15. ปริมาณการจัดหาน้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดสมุทรสงครามปริมาณการจัดหาน้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดสมุทรสงคราม

16. แนวโน้มการใช้น้ำอุปโภคบริโภคในช่วงปี พ.ศ. 2541 – 2550

17. แนวโน้มการใช้น้ำอุตสาหกรรมในช่วงปี พ.ศ. 2541 – 2550

18. ปริมาณการใช้น้ำเพื่อเกษตรกรรมในเขตชลประทานและนอกเขตชลประทานปริมาณการใช้น้ำเพื่อเกษตรกรรมในเขตชลประทานและนอกเขตชลประทาน

19. แนวโน้มการใช้น้ำเพื่อเกษตรกรรมช่วงปี พ.ศ. 2541 – 2550

20. ปริมาณการใช้น้ำด้านอุปโภคบริโภค เกษตรกรรม อุตสาหกรรม

21. ปริมาณการใช้น้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดนครปฐมปริมาณการใช้น้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดนครปฐม

22. ปริมาณการใช้น้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดนครศรีธรรมราชปริมาณการใช้น้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดนครศรีธรรมราช

23. ปริมาณการใช้น้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดพัทลุงปริมาณการใช้น้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดพัทลุง

24. ปริมาณการใช้น้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดสมุทรสงครามปริมาณการใช้น้ำในแต่ละตำบลของจังหวัดสมุทรสงคราม

25. แผนป้องกันพื้นที่น้ำท่วม บริเวณที่ราบลุ่มฝั่งขวาแม่น้ำท่าจีน

26. พื้นที่เสี่ยงภัยแล้งในจังหวัดพัทลุงพื้นที่เสี่ยงภัยแล้งในจังหวัดพัทลุง

27. พื้นที่เสี่ยงภัยน้ำท่วม น้ำป่าไหลหลากในจังหวัดพัทลุง

28. พื้นที่เสี่ยงภัยน้ำท่วม น้ำป่าไหลหลากในจังหวัดพัทลุง

29. สัดส่วนภาระมลพิษจากน้ำเสียที่เกิดขึ้นในจังหวัดนครศรีธรรมราชสัดส่วนภาระมลพิษจากน้ำเสียที่เกิดขึ้นในจังหวัดนครศรีธรรมราช

30. สภาวะน้ำท่วมของพื้นที่จังหวัดสมุทรสงครามในฤดูฝนสภาวะน้ำท่วมของพื้นที่จังหวัดสมุทรสงครามในฤดูฝน

31. สภาวะน้ำท่วมของพื้นที่จังหวัดสมุทรสงครามในฤดูแล้งสภาวะน้ำท่วมของพื้นที่จังหวัดสมุทรสงครามในฤดูแล้ง

32. สภาพน้ำเสียของพื้นที่จังหวัดสมุทรสงครามสภาพน้ำเสียของพื้นที่จังหวัดสมุทรสงคราม

33. สภาพน้ำเค็มของพื้นที่จังหวัดสมุทรสงครามสภาพน้ำเค็มของพื้นที่จังหวัดสมุทรสงคราม

34.  การกำหนดเป้าประสงค์ และกลยุทธ์ • - กระบวนการกำหนดวิสัยทัศน์ด้านน้ำของจังหวัด ประกอบด้วย 1) การประเมินและวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของปัจจัยด้านการใช้น้ำจาก สภาวะแวดล้อมภายนอกและพื้นที่ที่จังหวัดกำลังหรือจะต้องเผชิญ 2) การประเมินและวิเคราะห์ บทบาท หน้าที่ ความสามารถที่หน่วยงาน ที่บริหารจัดการน้ำของจังหวัด มีอยู่ในปัจจุบัน 3) การพิจารณาทั้งปัจจัยภายนอกและภายในของแนวโน้มในอนาคตที่มีผล ต่อการบริหารจัดการน้ำของ Stakeholders ต่างๆ  การกำหนดประเด็นยุทธศาสตร์ ประเด็นยุทธศาสตร์ คือ สิ่งที่ต้องได้รับ การพัฒนา สิ่งที่ต้องคำนึงถึง ประเด็นหลัก ประเด็นที่สำคัญที่จำเป็นต้องดำเนินการ พัฒนาเพื่อนำไปสู่วิสัยทัศน์

35.  การกำหนดเป้าประสงค์ กระบวนการกำหนดเป้าประสงค์ และกลยุทธ์นั้นต้องอาศัยข้อมูลพื้นฐาน ใน 4 ส่วน ประกอบด้วย 1) กรอบยุทธศาสตร์การพัฒนากลุ่มจังหวัด และยุทธศาสตร์การพัฒนา จังหวัดทางด้านทรัพยากรน้ำ 2) การประเมินสถานการณ์น้ำเชิงพื้นที่ในปัจจุบันและสภาพปัญหาด้าน บริหารจัดการน้ำในปัจจุบันประกอบด้วยปัญหาน้ำแล้ง ปัญหาน้ำท่วม และปัญหา น้ำเสีย 3) การประเมินความต้องการใช้น้ำในอนาคต ภายใต้กรอบการยุทธศาสตร์ การพัฒนากลุ่มจังหวัด และยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัด 4) การประเมินสถานการณ์น้ำในอนาคตและสภาพปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้น

36. เป้าประสงค์การพัฒนาจังหวัดในมิติต่าง ๆ เป้าประสงค์การพัฒนาจังหวัดในมิติต่าง ๆ

37.  การจัดทำร่างแผนจัดการทรัพยากรน้ำจังหวัดและชุมชน ประเด็นยุทธศาสตร์ที่เกี่ยวข้องทางด้านทรัพยากรน้ำ ประกอบด้วย 1) มุ่งเป็นฐานการผลิต และ ส่งออกสินค้าเกษตร เกษตรอุตสาหกรรม และอุตสาหกรรมด้วยระบบการผลิต ที่ปลอดภัย 2) ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ 3) ยกระดับคุณภาพชีวิต 4) พัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานและสิ่งแวดล้อม จากกระบวนการวางแผนจัดการทรัพยากรน้ำ ซึ่งการได้มาของประเด็นยุทธศาสตร์ไปจนถึงโครงการและงบประมาณ ในข้างต้นต้องทำการจัดทำ 3 ขั้นตอน โดยประกอบด้วยการจัดสัมมนา 3 ครั้ง โดยมีวัตถุประสงค์ของแต่ละครั้งดังนี้

38.  สัมมนาเชิงปฏิบัติการ ครั้งที่ 1 - เพื่อให้ทราบสถานการณ์ด้านสังคมและเศรษฐกิจในจังหวัด ทั้งในปัจจุบัน และแนวโน้มการพัฒนาจังหวัดในอนาคต - เพื่อให้มีข้อมูลสำหรับการพยากรณ์ความต้องการ (Demand) น้ำ ตลอดจน คาดการณ์ปัญหาด้านคุณภาพน้ำที่อาจจะเกิดขึ้นจากการอุปโภคบริโภคทาง สังคมและเศรษฐกิจ  สัมมนาเชิงปฏิบัติการ ครั้งที่ 2 - เพื่อให้ทราบสถานการณ์ด้านจัดหาน้ำในปัจจุบัน ทั้งในด้านความเพียงพอ ต่อการอุปโภคบริโภค ด้านปัญหาคุณภาพน้ำ - เพื่อพยากรณ์สถานการณ์ด้านในอนาคต ทั้งในด้านความเพียงพอต่อการ อุปโภคบริโภค ด้านปัญหาคุณภาพน้ำ และด้านเหตุวิกฤติ - เพื่อให้ทราบถึงโครงการสำคัญที่หน่วยงานในพื้นที่มีแผนงานที่จะดำเนินการ และเปรียบเทียบกับความสอดคล้องสถานการณ์ ที่วิเคราะห์/คาดการณ์ - สรุปสถานการณ์ด้านจัดหาน้ำภาวะวิกฤติ (น้ำแล้ง/น้ำท่วม/น้ำเสีย)

39.  สัมมนาเชิงปฏิบัติการ ครั้งที่ 3 - เพื่อกำหนดเป้าประสงค์การพัฒนาด้านทรัพยากรน้ำของจังหวัด - เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยสู่ความสำเร็จ (KSF) ที่จำเป็นต่อการบรรลุ เป้าประสงค์การพัฒนาและตัวชี้วัด - เพื่อกำหนด/ทบทวนกลยุทธ์และโครงการที่จำเป็นต่อการบรรลุ เป้าประสงค์การพัฒนา

40. กิจกรรมสนับสนุนการวางแผนกิจกรรมสนับสนุนการวางแผน

41. คู่มือการจัดทำแผนจัดการทรัพยากรน้ำระดับจังหวัดและชุมชนคู่มือการจัดทำแผนจัดการทรัพยากรน้ำระดับจังหวัดและชุมชน

42. ขอขอบคุณwww.cuwater.org