330 likes | 1.1k Views
UYUMSUZLUKLAR. YATAY DURUŞLU TABAKALAR. Tabakalar herhangi bir tortulanma ortamında ufuk düzlemine paralel olarak tortulanırsa, bunlara yatay duruşlu tabakalar denilir. UYUMLU TABAKALAR (KONKORDANT TABAKALAR).
E N D
YATAY DURUŞLU TABAKALAR • Tabakalar herhangi bir tortulanma ortamında ufuk düzlemine paralel olarak tortulanırsa, bunlara yatay duruşlu tabakalar denilir.
UYUMLU TABAKALAR (KONKORDANT TABAKALAR) • Tortulanma ortamlarında yeni tabakalar üstte, eski tabakalar altta paralel olarak uzanıyorlarsa bu tip tabakalara uyumlu tabakalar (konkordant tabakalar) denilir. Bu olaya ise KONKORDANS denilir.
UYUMLU TABAKALAR (KONKORDANT TABAKALAR) Uyumlu tabakalarda iki temel özellik; • Yerkabuğu hareketlerinin olmayışı, • Kesintinin olmaması
UYUMSUZ TABAKALAR (DİSKONKORDANT TABAKALAR) • Tortulanma sırasında yerkabuğu hareketleri ya da başka bir nedenle tabaka oluşumu kesintiye uğrayıp duruşları bozulursa ve tortulanma üst kısımda devam ederse bu tip tabakalara uyumsuz tabakalar (diskordant tabakalar) denilir. Bu olaya ise DİSKORDANS denilir.
UYUMSUZ TABAKALAR(DİSKORDANT TABAKALAR) • Hiyatus: Tortulanma kesintisi, zaman boşluğu • Diskordans Yüzeyi: Katmanlar arasındaki kesinti yüzeyi • Lakün: Aşınmış tabaka veya tabaka grupları
UYUMSUZ TABAKALAR(DİSKORDANT TABAKALAR) • Açısız Uyumsuzluk (Açısız Diskordans) • Açılı Uyumsuzluk (Açılı Diskordans)
AÇISIZ UYUMSUZLUK (AÇISIZ DİSKORDANS) • Alt katmanlarla üst katmanlar arasında duruş farkı olmayıp sadece tortulanma kesintisi varsa açısız uyumsuzluk (açısız diskordans) denilir.
AÇILI UYUMSUZLUK (AÇILI DİSKORDANS) • Alttaki katmanlar eğimlenmiş ve üstteki katmanlar onları yatay olarak örtmüş iseler bunlara açılı uyumsuzluk (açılı diskordans) denilir.
MAGMATİK KAYAÇLAR ve YAPILARI • İç kuvvetlerin etkisiyle , yerin derinliklerindeki magmanın astenosferden yukarılara doğru sokularak birikmesi sonucu oluşur. Yeryüzüne yakın yerlerde soğuyanlara iç püskürük, yer yüzüne çıkanlara dış püskürük, ince damarlar halinde soğuyanlara ise damar taşları denilir.
MAGMATİK YAPILAR • Magma kayaçlar arasından sokulurken kısmen onları eriterek içine alır, yeniden kristalleşerek başkalaşmasına ve basınç altında duruş değiştirmelerine neden olarak yeni yapılar oluşturur. Böyle yapılara magmatik yapılar denilir.
MAGMATİK YAPILAR • Batolit: İç püskürük kayaçlar yer kabuğunun derinliklerinde büyük magma kütleleri halinde sokulmuşlardır. Bu kütleler bazen yüzlerce km boyutunda olabilir. Bu kütlelerin en büyüklerine batolit denilir.
MAGMATİK YAPILAR • Bismalit: Büyük batolit kütlelerinin bazı bölümleri daha küçük uzantılar halinde yerkabuğunun içine daha fazla sokulurlarsa bismalit denilir.
MAGMATİK YAPILAR • Lakolit: Sokulumlar katmanlar arasına olduğunda, magmatik kayaçlar o katmanları kaldırarak altı düz, üstü kabarık kubbe (dom) biçimli yapılar oluşturur. Bunlara lakolit denilir.
MAGMATİK YAPILAR • Lapolit: Sokulumlar katmanlar arasına olduğunda, magmatik kayaçlar o katmanlarda üstü çanak şekilli yapılar oluşturur. Bunlara lapolit denilir.
MAGMATİK YAPILAR • Fakolit: Katman yapılarına daha uyumlu lakolitlere göre daha küçük ölçülü yapıdaki sokulum kütlelerine fakolit denilir.
MAGMATİK YAPILAR • Sill: Magma yer altındaki tabakaların arasına yatay olarak yayılmış bir şekilde sokulursa silladı verilir.
MAGMATİK YAPILAR • Dayk: Delip geçen yapı özelliğine sahip damarlar tortul katmanları dik açılarla keserlerse bunlara dayk denilir.
MAGMATİK YAPILAR • Krater: Yanardağın püskürdüğü bacanın ağız kısmıdır.
MAGMATİK YAPILAR • Kaldera: Yanardağ bacası, çevresinde büyük patlamaların olması sonucu, derinlere doğru dev kraterler halinde çöker. Böyle çöküntü kraterlerine kaldera denilir.
MAGMATİK YAPILAR • Maar: Birkaç yüz metreden birkaç kilometreye kadar çapta olabilen dairemsi patlama çukurluklarıdır.
METAMORFİK KAYAÇ ve YAPILAR • Yüksek sıcaklık ve basınç altında kütlelerin eriyip sonra tekrar soğuması sonucu oluşan kayaçlara metamorfik (başkalaşmış) kayaçlar, bu olaya ise metamorfizma (başkalaşım) denilir.
METAMORFİK YAPILAR • Metamorfizmaya uğramış büyük kütlelerin bulundukları alanlara masif denilir.