Deeltjesmodel

1. Deeltjesmodel oplossingen

2. Kennis 1. • Juist • Juist • Fout, • de deeltjes zijn identiek onafhankelijk van de fase. Alleen de onderlinge afstandverschilt en de bewegingsenergie

3. Kennis 2. de deeltjes trillen rond een vast punt in een rooster zeer klein zeer groot iets groter dan in vaste toestand minder groot dan in vaste toestand de deeltjes rollen over elkaar de deeltjes vliegen met grote snelheid door elkaar zeer groot bijna nul

4. Kennis 3. • het kristalrooster wordt verbroken, de kracht tussen de deeltjes wordt kleiner, ze gaan verder uit elkaar en rollen over elkaar, ze bezitten nu meer bewegingsenergie. Om de stof te smelten moetje die energie toevoegen onder de vorm van warmte • de deeltjes verliezen energie en gaan dichter op elkaar zitten. Er ontstaat opnieuw een rooster waarin ze op een vaste plaats zitten, dicht op elkaar. De krachten tussen de deeltjes zijn groot, ze bewegen nog enkel rond een evenwichtsstand, ze trillen. • de deeltjes hebben zoveel energie kunnen opnemen dat ze ontsnappen uit de vloeistof: ze trekken elkaar nog nauwelijks aan en vliegen met grote snelheid. Ze vullen de gehele ruimte al bewegend.

5. Kennis 4. • enkel de eerste uitspraak is juist: de afstand tussen de deeltjes is groot • enkel de uitspraak 'de vorm is onbepaald' is correct • alle uitspraken zijn correct • de uitspraak 'de vorm is bepaald' is fout, de andere uitspraken zijn correct

6. Kennis poriën lege ruimtes tussen deeltjes 5. In de ruimten tussen de deeltjes kunnen geen andere deeltjes. Poriën zijn relatief grote gaten in de stof waar andere materiedeeltjes kunnen binnendringen zoals gaten in een spons of in vloeipapier of in krijt.

7. Kennis 6. uitspraak a is niet correct

8. 7. Inzicht • de stof is samendrukbaar omdat er lege ruimten tussen de deeltjes zijn: de deeltjes kunnen dichter op elkaar gedrukt worden • de materie kan verdeeld worden in kleine deeltjes - die kunnen zich mengen met de deeltjes van een andere stof- we noemen dat 'oplossen‘ • in de materie kunnen grote openingen of poriën zijn waarin deeltjes van een andere stof kunnen zitten. Dat heet poreusheid

9. 8. Inzicht figuur a

10. Inzicht 9. In 1 dm3 water van 4 °C zitten meer deeltjes dan in 1 dm3 ijs waardoor de massa van 1 dm3 water groter is dan van 1 dm3 ijs (dat is een uitzondering in de natuur: van alle andere stoffen is de massa van 1 dm3 vaste stof groter dan van 1 dm3 vloeistof). De massa van 1 dm3 waterdamp is zo klein omdat er weinig deeltjes in 1 dm3 waterdamp zitten: ze zitten zeer ver uiteen in de gasfase.

11. Inzicht 10. In een vloeistof en in een gas kunnen we stoffen oplossen: de deeltjes kunnen mengen. Dat is enkel mogelijk omdat ze niet in contact aan elkaar vast zitten. Voorbeeld: het mengen van ether met lucht Voorbeeld: het mengen van zout met water

12. Inzicht 11. De parfumdeeltjes diffunderen door de lucht: ze verspreiden zich in de ruimte zodat je ze overal kan waarnemen.

13. Inzicht 12. • Fout • Fout • Juist • Fout

14. Inzicht 13. antwoord c

15. Toepassen 14.

16. Toepassen 15. Deelbaarheid: het grafiet breekt in kleinere deeltjes Adhesie: de potlooddeeltjes blijven door adhesiekrachten kleven aan het papier.

17. Toepassen 16. Bij zand en water kan je de meetspuit niet indrukken door uitoefenen van kracht: de stoffen zijn te weinig samendrukbaar. De deeltjes zitten dicht op elkaar. Als je de meetspuit gevuld met lucht gaat samendrukken gaat dat gemakkelijker: er is veel meer ruimte tussen de deeltjes, je kan ze gemakkelijk samendrukken.

18. Zelftest 17. • De stof bestaat uit kleine deeltjes: zie foto's van elektronenmicroscoop. De deeltjes van een stof zijn identiek • De deeltjes van de ene stof verschillen van die van een andere: ze zijn typisch per stof • De deeltjes bewegen: aan te tonen met proeven Brownse beweging • De bewegingsenergie neemt toe met de temperatuur: bij het verwarmen kan een stof • veranderen van fase • Er bestaan cohesie en adhesiekrachten: vloeistof vormt druppels, bepaalde stoffen kunnen door adhesie kleven aan een andere stof • Tussen de deeltjes bestaan lege ruimten: aantonen met proeven van samendrukbaarheid

19. Zelftest 18. Een gas condenseert tot vloeistof: de deeltjes vulden eerst de volledige ruimte (volume van het vat) maar komen dichter op elkaar en nemen een bepaald volume in en rollen over elkaar.

20. Zelftest 19. Lucht is samendrukbaar, de band wordt vervormd. Zo worden de oneffenheden van de weg opgevangen!

21. Zelftest 20. Plastic is niet poreus en neemt geen water op.