Download
1 / 43
E N D
SU SORUNLARI VE HİJYEN SEMRA KARAKOÇ 182710021 TEKNOLOJİ DESTEKLİ ÖĞRENME ORTAMLARI TASARIMI
Gezegenimiz bir su gezegeni olmasına ve dörtte üçü suyla kaplı olmasına rağmen suyumuz hızla tükenmektedir.
Suyu sadece içmiyoruz. Suya bağımlılığımız suyu içmekten çok tarım, enerji ve endüstri alanlarında hüküm sürüyor.
Su, yenilenebilir bir kaynak olmasına rağmen sürdürülebilir şekilde kullanmıyoruz. Bu da suyun normal döngüsü içinde kendini yenilemesini engelliyor. • Yer altı stoklarına geri dönebilen suların miktarı bizim stoklardan çektiğimiz suların miktarından çok daha az.
Ekonomik kalkınma ve işbirliği örgütü (OECD) 2018 yılı verilerine göre ülkelerin su kaynaklarından su çekme veya su çıkarma oranları
Ekonomik kalkınma ve işbirliği örgütü (OECD) 2018 yılı verilerine göre ülkelerin su kaynaklarından su çekme veya su çıkarma oranları belirlenmiştir. • İlk sırada Meksika, ikinci sırada Japonya ve üçüncü sırada yıllık kişi başına düşen 52milyon metreküp su çekme ve su çıkarma oranı ile Türkiye gelmektedir.
Sudaki Yaşam • Denizlerdeki atık birikintilerinin seviyesinin artması büyük bir çevre sorununa dönüşüyor. • Denizlerdeki birikintiler canlı türlerine dolaştıkları ya da deniz canlıları tarafından yendikleri için biyoçeşitliliği olumsuz etkiliyor. • Atık birikintileri deniz canlılarının ölümüne yol açarak soylarının tükenme riskini arttırıyor.
Mercan kayalıklarının %20’si eski halini alamayacak kadar zarar görmüştür. • Geriye kalan mercan kayalarının %24’ü ise insan faaliyetleri sonucu tehlike altındadır.
Aşırı Balık Avı • Aşırı balık avları balıkçılık sektörünü ve balık türlerinin geleceğini tehdit etmektedir. • Aşırı balık avı nedeniyle balıkçılık sektörünün yıllık kaybının yaklaşık elli milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. • Birleşmiş Milletler Çevre Programı, deniz işletmeciliğindeki yanlış uygulamaların yılda iki yüz milyar dolara mal olduğunu tahmin ediyor.
Deniz memelileri hayalet avcılık nedeniyle ağlara takılarak ölüyor. • Deniz aslanı, yunus, balina gibi türler yanlış avlanma nedeniyle etkilenerek zarar görüyorlar.
Kırsal kökenli faaliyetlerden kaynaklanan deniz çöpünün ve gıda atıklarından kaynaklanan su ve deniz kirliliğinin tüm biçimleri önlenebilir. • Okyanus, kıyı ve deniz ekosistemlerinin sürdürülebilir biçimde yönetilebilir ve korunabilir.
Bilimsel işbirliği aracılığıyla okyanus asitlenmesinin etkileri ele alınabilir ve en aza indirilebilir. Balık stoklarının mümkün olan en kısa zamanda eski durumuna getirmek ya da biyolojik karakteristiklerine göre maksimum sürdürülebilir ürünü verecek seviyelere ulaştırmak için balık hasadını etkin bir biçimde düzenlenebilir.
Aşırı avlanma, yasa dışı, bildirilmeyen ve düzenlenmemiş balıkçılığın ve doğayı zararlı balıkçılık uygulanmaları sona erdirilebilir. • Su ürünlerinin yetiştiriciliği ve turizmin sürdürülebilir yönetimi yoluyla deniz kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı sağlanabilir.
Temiz Su ve Sıhhi Koşullar • Su sıkıntısı dünya nüfusunun %40’ını etkiliyor ve artacağı tahmin ediliyor.
İnsan kaynaklı faaliyetler sonucu ortaya çıkan atık suların %80’i arıtılmadan nehir ve denizlere akıtılarak kirliliğe neden oluyor.
Su kirlenmesinin sonuçları: • Kirli sular 5 yaş altı çocuk ölümlerinin ana nedenidir. • Kirli su ve hijyen eksikliği nedeniyle ortaya çıkan ishal hastalığı dünya genelinde her gün 800 çocuğun ölümüne neden oluyor. • Dünya genelinde her yıl ishal kaynaklı nedenlerle iki milyondan fazla insan hayatını kaybediyor.
Ekonomik kalkınma ve işbirliği örgütü verilerine göre Türkiye nüfusunun %70’i atık su arıtma tesislerine ve kamu kanalizasyon şebeke kaynaklarına erişim sağlamaktadır. • Daha iyi alt yapı, su yönetimi ve sıhhi koşullar olmadan milyonlarca insanlar her yıl ölmeye devam edecek ve insanlar biyolojik çeşitlilik ile ekosistemleri kaybetmeye, refahı engellemeye ve daha sürdürülebilir bir geleceğe sahip olma ihtimalini yok etmeye devam etmektedir.
Herkesin güvenilir ve erişilebilir içme suyu, yeterli temizlik ve sıhhi koşullara evrensel ve eşit bir şekilde erişimi sağlanmalı. • Kirliliği azaltma, çöp boşaltmayı ortadan kaldırma, zararlı maddelerin salınımını en aza indirgeme için çalışmalar yapılmalı. • Arıtılmış atık su oranını yarıya indirgeme, geri dönüşümü ve güvenli tekrar kullanımı arttırma, su kalitesini yükseltme çalışmaları yapılmalı.
Su kullanım etkinliği, sürdürülebilir tatlı su tedariki yapılmalı. Sınır ötesi iş birliği (bütünleşik su kaynağı yönetimi) yapılmalı.
Su ekosistemlerinin korunmalı (dağlar, ormanlar, su alanları, nehirler, göller). • Su hasadı, tuzdan arındırma, su verimliliği, atık su arıtımı, geri dönüşüm ve tekrar kullanım teknolojileri konularında kapasite geliştirilmeli.
SU AYAK İZİ • Su ayak izi kavramı ilk kez 2002 yılında ortaya atılmıştır. • Su ayak izi: doğrudan tüketilenden çok daha fazla su harcanmasını ifade eder. • Yeme-içme, temizlik ve kişisel bakım gibi ihtiyaçlarımız için kullandığımız su buzdağının sadece görünen yüzü. Kullandığımız ürünler üretilirken çok fazla su tüketiliyor.
Dünya Doğayı Koruma Vakfı, 2004 yılında Türkiye raporunda kahve örneği ile su ayak izi hesaplaması yapmıştır. • Bir fincan kahve için yetiştirilmesi, hasadın yapılması, rafine edilmesi, nakliyesi, kahve çekirdeklerinin paketlenmesi, kahvenin satılması ve fincana doldurulması aşamaları için tüketilen su miktarı tam 140 litredir. • Kahveyi karton bardakta, süt ve şeker ile tüketmek isterseniz bu miktar 208 litreye çıkmaktadır
Su ayak izi hesaplama • http://www.gte.com.tr/water-footprint-calculator/index.php?language=tr • Yukarıdaki linki internet tarayıcınıza girerek su ayak izinizi hesaplayınız.
Sorular 1. • OECD verilerine göre su çekme ve su çıkarma oranı en yüksek devletlerden değildir? • Meksika • Japonya • Türkiye • ABD
Sorular 2. • Mercan kayalıklarının % kaçı eski halini alamayacak kadar zarar görmüştür. • %10 • %20 • %30 • %40
Sorular 3. • Aşırı balık avı hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? • Aşırı balık avları balıkçılık sektörünü ve balık türlerinin geleceğini tehdit etmektedir. • Aşırı balık avı nedeniyle balıkçılık sektörünün yıllık kaybının yaklaşık elli milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. • Birleşmiş Milletler Çevre Programı, deniz işletmeciliğindeki yanlış uygulamaların yılda iki yüz milyar dolara mal olduğunu tahmin ediyor. • Aşırı balık avı en çok Japonya’ da yapılmaktadır.
Sorular 4. • Aşağıdakilerden hangisi su kirlenmesinin sonuçları arasında sayılamaz? • Kirli sular 5 yaş altı çocuk ölümlerinin ana nedenidir. • Kirli su ve hijyen eksikliği nedeniyle ortaya çıkan ishal hastalığı dünya genelinde her gün 800 çocuğun ölümüne neden oluyor. • Dünya genelinde her yıl ishal kaynaklı nedenlerle iki milyondan fazla insan hayatını kaybediyor. • Kirli su her yıl bin yetişkin insanın rahatsızlanığ ölmesine neden oluyor.
Sorular 5. • Su ayak izi için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? • Su ayak izi kavramı ilk kez 2002 yılında ortaya atılmıştır. • Su ayak izi: doğrudan tüketilenden çok daha fazla su harcanmasını ifade eder. • Deri üretimi en çok su tüketimine neden olan faaliyettir. • Yeme-içme, temizlik ve kişisel bakım gibi ihtiyaçlarımız için kullandığımız su buzdağının sadece görünen yüzü. Kullandığımız ürünler üretilirken çok fazla su tüketiliyor.
Sorular 6. • 32. slaytta bulunan su ayak izinizi hesaplayıp sonucunuzu buraya yazınız. Sonuçlar 1-
Sorular 7. • İdeal su ayak izi ile kendi su ayak izinizi karşılaştırarak oluşan tabloyu aşağıya yazınız.
Tebrikler Doğru Cevapladınız.
Yanlış cevap soruya geri dön.
kaynakça • OECD(2018), Waterwithdrawals(indicator). doi: 1787/17729979-en(Accessed on 27 April 2019) • OECD(2019), Wastewatertreatment(indicator). doi: 10.1787/ef27a39d-en (Accessed on 27 April 2019) • UNDP (United Nations Development Programme- Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ) Türkiye. 2015.Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri- Küresel Hedefler, (Online): http://www.kureselhedefler.org adresinden 01.02.2019 tarihinde indirilmiştir. • WWF (World Wild Life) (2014). Türkiye’ nin su ayak izi raporu: Su, üretim ve uluslararası ticaret ilişkisi. Pegram, G., Conyngham, S., Aksoy, A., Dıvrak, B. B. and Öztok, D., WWF, Turkey
