Öğr . Gör. Reşat Dikme

1. Açık Kalp Cerrahisinde Preoperatif Değerlendirme ve Hazırlık Öğr. Gör. Reşat Dikme

2. Hastayı hep böyle görüyoruz…

3. Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesiyle beraber açık kalp ameliyatı planlanan hastaya bakış açısı değişmiş ve ameliyat hastaya göre özel olarak planlanmaya başlamıştır.

4. Fizyolojik durumu • Mevcut patolojisi • Uygulanacak cerrahi durum • Anamnez • İlaç duyarlılığı • Önceki aneztesi deneyimi ve • Psikososyal durumu için geniş bir klinik ve laboratuvar araştırması Anamnez:Doktorun hastaya teşhis koyma amaçlı olarak ona sorduğu sorulara sonucu elde ettiği hastanın öyküsüdür. Bu ön değerlendirmeler sorumlu doktorun hastayı operasyona hazırlamasında yol göstericilerdir. Hastanın operasyona hazırlamasında yol göstericiler

5. Hastanın anestezi riskinin belirlenmesi, uygun koşullarda ameliyata alınabilmesi için fiziksel ve psikolojik durumunun değerlendirilmesi amacıyla farmakolojik ve terapötik hikayesine preoperatif hazırlık denir. Terapötik: Tedavi etmek, Tedavi edici Preoperatif Hazırlık nedir?

6. Anestezist tarafından preoperatif dönemde görülerek gerekli incelemelerden geçer. Böylece cerrahinin ertelenmesi veya yapılması gereken durumlar tespit edilir. Ameliyat öncesi tedavi gerekiyorsa hasta gereksiz yere hastaneye yatırılmamış olur. • Preoperatif değerlendirme; anestezi polikliniğinde veya hastanın yatağında yapılabilir. Opere olacak hasta

7. Perioperatifmorbiditeyi azaltmak • Hastanın optimal sağlık durumunun değerlendirilmesi • Fiziksel ve mentaldurumunun değerlendirilmesi • Hastanın cerrahi sürecini etkileyecek özel durumunun tespiti • Anestezi uygulamasında modifikasyon durumunun tespiti Morbidite : Hastalık, Hastalık oranı. Morbidite oranı veya morbidite hızı, belirli bir nüfusta belirli bir zaman dilimi içerisinde hastalığa tutulanların sayısı, hastalık nispetidir. Mortalite : Ölüm, Ölüm oranı. Mortalite oranı (bir hastalıktan veya genel olarak) genelde yıllık hesaplanan, her 1000 kişi başına ölümlerin sayısının oranıdır. Niçin PreoperatifDeğerlendirme ?

8. Cerrahi yapılacak yer • Cerrahi girişimin büyüklüğü • Cerrahi personelinin yeterliliği ve deneyimi • Bakım olanakları ve kullanılan araç/gerecin yeterliliği • Cerrahi Yer • Yaş • Obezite, malnütrisyon • Kronik hastalıklar • Alkol, sigara, ilaç kullanma durumu • Psikolojik durumu • Alerjiler • Sıvı-elektrolit dengesizlikleri Cerrahi riski etkileyen durumlar

9. Cerrahi veya diagnostik girişimler için uygulanacak anestezi ve preoperatif değerlendirmeyi anestezi hekimi yapar. Preoperatif değerlendirmeyi Kim yapar?

10. Hastanın psikolojik ve fizik durumunu değerlendirmek ve hazırlamak. • Hastanın anestezi için onamını almak. • Farmakolojik durumunu değerlendirmek. • Anestezi riskini belirlemek. • Premedikasyon vermek. • Hastayı istenen fonksiyon düzeyine döndürmek. • Hastanede yatış süresini kısaltır, planlanan cerrahinin ertelenmesini ya da iptalini önler. • Perioperatif yaklaşımın planlanmasında ve optimal postoperatif morbidite ve mortalitenin azaltır. • Cerrahi ve anestezi ile ilgili riskleri azaltır. • Perioperatif bakımın kalitesini arttırır, hastane masrafını azaltır. Amaç ve Faydaları

11. KDC gelen hasta

12. Hasta döngüsü

13. 1.Fizik ve psikolojik durumu değerlendirme *Psikolojik ve fiziki değerlendirme ve hazırlık *Laboratuar incelemeleri *Yandaş hastalıklar 2.Farmakolojik durumu değerlendirme *Hastanın aldığı ilaçlar ve diğer tedaviler *Alışkanlıklar *Önemli ilaç etkileşimleri 3. Anestezi riskinin belirlenmesi 4. Laboratuvar sonuçlarının incelenmesi 5. Anestezi Yöntem ve ilaçları karşılaştırılma 6.Premedikasyon verilmesi Preoperatif değerlendirme adımları

14. Hastaların preoperatif değerlendirmesinde iyi bir hikaye alınması ve fiziksel muayene, rutin laboratuvar testleri, kardiyovasküler ve pulmoner testlerden çok daha önemlidir. • Preanestezik değerlendirmede öncelikli önemli olan muayene ile tanı koymak değil; operasyon öncesinde hastanın optimal koşullara getirilmesini sağlamaktır. Preoperatif- Preanestezik değerlendirmede 2 önemli not

15. Hastanın yaş-boy-kilosu • Geçirilmiş hastalık ve ameliyatlar • Kullandığı ilaçlar ve ilaç allerjisi • Solunum, kardiyak, nörolojik, psikiyatrik ve endokrin sistem hastalıkları hikayesi • Sigara ve alkol alışkanlığı (Süresi ve miktarı) • Anestezi deneyimi ve komplikasyonları • Varsa gebelik durumu • Kontakt lens, işitme cihazı, diş ve ekstremiteprotezleri varlığı Preoperatifdeğerlendirme HİKAYE ile başlar.

16. Anestezi alması planlanan tüm hastalara vital bulguların da kaydedildiği ayrıntılı bir fizik muayene yapılır. • Hava yolu açıklığının muayenesi ve korunması • Solunum, kardiyak, nörolojik muayene 1.a.FİZİK MUAYENE ile devam eder

17. Genel • Vital bulgular • Sıvı dengesi • Cilt ve müközmembranların durumu (anemi, sarılık, hipoksi ) • Vücut ısısı SolunumSistemi • Dispne • Solunum paterni • Santralveyaperiferiksiyanoz • Akciğerlerin oskültasyonu Kardiyovasküler • Kalpsesleri • Jugulerdolgunluk vepulsasyon • Periferiknabızlar • Ödem NörolojikSistem • Temel mental durum • DuyuKusurları • KranialSinir • Periferik, Motor veDuyusalSinirler SİSTEMLERİN MUAYENESİ Pulsasyon: Nabız.Elle palpe edildiğinde hissedilen nabız dalgası. Dispne:Nefes darlığı kişinin güçlükle nefes alıp vermesi hali. Solunum paterni : Art arda gelen nefes alıp verme halidir. Siyanoz : Morarma. oksijen yetersizliği nedeni ile derinin mavimsi bir renk alması. Oskültasyon :Steteskopla dinleme hadisesidir.

18. Anksiyete; *Sağlığı ve ameliyat konusunda endişeler *Sonucun belirsizliği *Evinden ve yakınlarından uzaklaşma *Günlük işlerinin kesintiye uğraması *Ameliyat sonrası dönemde beklenen rahatsızlık *Ağrı korkusu *Uyanma veya tam anestezi oluşmadan ameliyata başlama korkusu *Uyurken veya uyanma aşamasında söylemek istemediği şeyleri söyleme korkusu *Narkozu kaldıramama, masada kalma korkusu 1.b.PSİKOLOJİK DEĞERLENDİRME

19. Hastanın anestezi öncesi, anestezi sırasında ve sonrasında aldığı ilaçlar ile anestezik maddelerin etkileşimi, klinik sonuçlarının değerlendirilmesi • İlaçtan beklenen etkide azalma, artma, yan etkilerde artma veya toksik etkilerin değerlendirilmesi • Buna göre ilaç seçimi ve dozaj belirlenerek, hastanın zarar görmemesinin değerlendirilmesi Alınan ilacın özelliğine göre; • İlaç kesilir, devam ettirilir veya değiştirilir. 2.FARMAKOLOJİK DURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

20. Hastanın anestezi alıp-alamayacağının cevabının belirlenmesi. • Hayati risk-sorun varsa en uygun anestezi yönteminin belirlenmesi. • Anestezik risk belirlenirken hastanın özellikleri dışında, anestezi ve cerrahi ekibin deneyimi, araç-gereç ve ilaç olanakları, cerrahinin aciliyeti ve niteliği hep birlikte rol oynar. 3.Anestezi riskinin belirlenmesi

21. *ASA (AmericanSocietyofAnesthesiologists) sınıflaması*Goldman’ın kardiyak risk indeksi*Çok değişkenli risk indeksi Anestezi riskinin belirlenmesinde indexler Ameliyat öncesi hastaları fiziki sağlık durumlarının değerlendirerek sınıflandırdığı bir sistemdir.

22. Hb, Hct,Tam kan • Glisemi, BUN, Kreatinin • KCFT , Hepatit • Koagülasyon testleri, PTT, PT, INR • Kanama-Pıhtılaşma zamanı • Elektrolit seviye • EKG • Akciğer grafisi • Solunum Fonksiyon Testi • İdrar tahlili • Arteryel Kan Gazı • Gebelik • HIV 4. Laboratuvar sonuçlarının incelenmesi

23. Bir çok hastane ve anestezi bölümü elektif cerrahi öncesi hastalara hangi testlerin uygulanacağına ait bir politikaya sahiptir . • Preoperatif olarak hastanın yaşı, planlanan operasyonun büyüklüğühangi laboratuar testlerin yapılacağında yol gösterici olur. • İdeal olanı; fizik muayene ve özgeçmişte temel pozitif bulguları olan olgulara laboratuar testi istemektir.

24. Operasyon sırasında kullanılacak yöntem ilaçların kararlaştırıldığı aşamadır. • Anestezi öncesi kesilmesi gereken veya verilmesi gereken ilaçlar kontrol edilir. 5. Anestezi Yöntem ve ilaçları karşılaştırılma

25. 6.PREMEDİKASYON 1.Korku, heyecan, endişeyi gidermek, sakinlik, mental rahatlık, hafif uyku hali ve amnezi sağlamak.2. İstenmeyen refleks aktivitenin azaltmak (bulantı, öğürme, kusma, kardiyak aritmiler, solunum bozukluğu, laringeal ve bronşial spazm, tükrük ve sekresyonlar)3. Metabolik aktiviteyi yavaşlatarak gerekli anestezik dozunu azaltmak; sakin uyanmayı sağlamak. 4.Anesteziklerin etkilerini potansiyalize ederek daha doz azaltmak, yan etkileri azaltmak.5. Ağrı eşiğini yükseltmek, lokal anesteziklerin etkisini potansiyalize etmek. Amnezi: Geçici hafıza kaybı

26. Benzodiazepinler: (Anksiyete ajanları) • Diazem ; 5-10 mg Oral • Lorazepam ; 2-4 mg Oral, İM • Midazolam ; Oral, rektal veya İM Opioidler:(Uyuşturan her türlü madde-Analjezik) • Morfin ; 5-15 mg İM • Dolantin 50-100 mg İM H2 antagonist:(histamin in etkisini bloke ederek bu hücrelerdeki asit salınımını azaltan moleküllerdir) • Simetidin 300 mg, Oral, İM, İV • Ranitidin l50 mg Antihistaminikler:(histaminin etkisini önleyen maddelerdir. Histamin, kişinin alerjik olduğu madde ile karşılaştığında veya iltihap durumlarında ortaya çıkar) • Difenhidramine 25-75 mg, Oral, İM • *Prometazin 25-50 mg, İM Antikolinerjikler: (Parasempatolitik ilaç. düz kas dokusu, sinir sisteminin uyarılması azaltır) • Atropin 0,3-0,6 mg, İM • Skopolamin 0,3-0,6 mg, İM • Glikoprolat 0,1-0,3 mg, İM Metpamid: • 5-l0 Oral, İM ,İV. Premedikasyonda uygulanan bazı ilaçlar

27. Preoperatif değerlendirmeden sonra Genel Olarak, Planlanmış Ameliyat İçin Hazırlık Üç Aşamada Uygulanır 1.Hastanın kliniğe yatırılmasından-Ameliyat öncesi geceye kadar dönemdeki hazırlık 2.Ameliyattan önceki gece hazırlığı 3.Ameliyat günü hazırlığı *Acil ameliyatlarda, zaman yetersizliği nedeniyle bu hazırlıklar tam olarak uygulanamaz. Ameliyat İçin Hazırlık…

28. Hastanın Kliniğe Yatırılmasından, Ameliyat Öncesi Geceye Kadar Dönemdeki Hazırlık Bilgi Hasta ve yakınlarının bilgi eksikliği ve buna bağlı anksiyete yaşamasını önlemek amacıyla ameliyat, ameliyatın hangi amaçla uygulanacağı, ameliyat öncesi ve sonrası yapılması gereken egzersizler, ortalama hastanede kalma süresi, ameliyat sonrası dönemde gerekli ilaçlar, önlemler ve olası komplikasyonlar, klinik-ameliyathane ve yoğum bakım yerlerinin söylenmesi gibi konularda bilgilendirilmeleri gereklidir.

29. Ameliyattan Önceki Gece Hazırlığı Beslenme ve Açlık Durumu Yiyecek ve sıvı alımının cerrahiden önce kısıtlanmasındaki temel amaç aspirasyonu önlemektir. Sıvı ve gıda alımının sınırlanmasıEn korkulan komplikasyon mide içeriğinin akciğerlere aspirasyonudur. Gastrointestinal Sistem HazırlığıBağırsakların boş olmasını sağlamak Cilt HazırlığıCerrahi-Kesi sahasındaki tüylerin operasyondan önce temizlenmesi

30. Ameliyat Günü Hazırlığı • Ameliyat sonrası bazı işlemlere bağlı hissedecekleri (örn; entübasyona bağlı boğaz ağrısı) • Ameliyatın saati • Ameliyat öncesi bekleme zamanı • Ameliyatın süresi • Ameliyat sonrası yoğun bakım ünitesinde kalma süresi • Takma dişler, protezlerin, takıların çıkarılması • Ameliyat önlüğü ve bone giydirilmesi 30

31. Bilgilendirmiş Onamın Alınması • Ameliyat olacak her hastadan, ameliyat küçük bile olsa kesinlikle imzalı ameliyat izni alınmalıdır. • Yazılı ameliyat izni hem hasta hem de sağlık personeli için yasal güvencedir. • Ameliyat izni imzalatılmadan önce hasta mutlaka ameliyat ve sonrası hakkında bilgilendirilmelidir. 31

32. 1994 Amsterdam Bildirgesi • Hastanın bilgilendirilmiş onayı herhangi bir tıbbi girişimin ön koşuludur. • •Hasta tıbbi girişimi reddetme veya durdurma hakkına sahiptir. Bu durumun yaratacağı sonuçlar hastaya açıklanmalıdır. • •Hastanın iradesini beyan etmesinin mümkün olmadığı ve acilen tıbbi girişim yapılması gereken durumlarda, daha önce bu girişimi reddettiğini gösteren bir açıklaması yoksa hastanın onayı varsayılarak girişim yapılabilir. • •Hastanın yasal temsilcisinin onayının gerektiği ve önerilen girişimin acil olduğu durumda eğer temsilcinin onayı zamanında alınamıyorsa, tıbbi girişim yapılabilir. Dünya Tabipler Birliği Avrupa'da Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi 32

33. Ameliyathaneye Transfer Ameliyat öncesi alanda hasta güvenliği önceliktir. Hastanın kimliği, cerrahi işlemin ve cerrahi sahasının tanımlanması hasta güvenliği için önemlidir. 33

34. İyi bir Preoperatif değerlendirme ile • Operasyon öncesinde hastanın optimal koşullara getirilmesi sağlanır. • Cerrahi ve anestezi ile ilgili riskler azaltılır. • Peroperatif ve postoperatif hasta güvenliği ve konforu arttırılır. Sonuç

35. TEŞEKKÜRLER…