NETNOGRAFIA

1. NETNOGRAFIA BADANIA ETNOGRAFICZNE ONLINE

2. Co to jest netnografia? Netnografia – szczególna forma etnografii przystosowana do badania wyjątkowych, zapośredniczonych przez komputer, uwarunkowań dzisiejszych światów społecznych.

3. Cel netnografii? • Badania nad tożsamością, relacjami społecznymi, uczeniem się i kreatywnością (np. zjawisko autoprezentacji). • Badania nad sposobem wytwarzania i nabywania wiedzy przez członków innowacyjnych społeczności internetowych w wirtualnym dyskursie. • Zrozumienie świata społeczności internetowych.

4. Społeczność internetowa • Społeczność, która wykorzystuje technologię do komunikowania się z innymi, do tworzenia wspólnoty, utrzymywania kontaktów, wyrażania siebie i zdobywania wiedzy.

5. Badanie środowisk: • życia zawodowego nauczycieli, • świata społecznego nastolatków, • społeczności fanowskich, • społeczności graczy, artystów, pisarzy amatorów, • kulturowych zjawisk online.

6. Specyfika badań kulturowych we współczesnym świecie internetu • odmienność w nawiązywaniu kontaktu, • inna rola badacza wkraczającego w pole badań, • inne znaczenie pojęć „uczestnictwo” i „obserwacja”, • inny sposób gromadzenia danych, • odmienne podejście do danych, • odmienne procedury etyczne.

7. Społeczność i kultura online Ludzie wykorzystują sieci komputerowe do uczestniczenia w zasobach kultury i tworzenia poczucia wspólnoty.

8. Społeczność internetowa Skupiska społeczne, które formują się w przestrzeni wirtualnej, kiedy wystarczająco duża liczba osób prowadzi publiczne dyskusje na tyle długo i z dostateczną dozą ludzkich uczuć, by mogły wytworzyć się między nimi osobiste relacje.

9. „Skupiska społeczne” Netnografia nie jest podejściem indywidualistycznym, głównym tematem jest zbiorowość, bada grupy, zgromadzenia bądź zbiory ludzi.

10. „formują się w przestrzeni wirtualnej” • Kontakty za pośrednictwem internetu bądź innych form komunikacji zapośredniczonych przez internet.

11. „dyskusje” lub akty komunikacji • Element komunikacji jest niezbędny, ale komunikacja może mieć charakter audialny (playlisty, podkasty), wizualnej (Flickr), audiowizualnej (Youtube). Komunikacja stanowi wymianę znaczących symboli.

12. „wystarczająco duża lista osób” • co najmniej 20 osób – górna granica 150-200 uczestników, • podział na podgrupy.

13. „publiczne dyskusje”„na tyle długo”„z dostateczną dozą ludzkich uczuć” • poziom dostępności, • nacisk na długotrwałość (powtarzalny i rozciągnięty w czasie kontakt), • subiektywne poczucie autentycznego kontaktu z innymi uczestnikami społeczności, • między jednostkami wytwarza się więź społeczna i poczucie stanowienia odrębnego zbioru.

14. Kultura online • Problem ze zdefiniowaniem pojęcia „kultura”: • „całokształt sposobu życia ludzi, spuścizna społeczna, sposób myślenia, odczuwania i wierzenia, kopalnia wiedzy, zbiór zasad reagowania na problemy bądź wyuczonych schematów zachowań, mechanizmy regulacji zachowań ludzkich, techniki adaptacji do środowiska zewnętrznego, mapy behawioralne”

15. Cyberkultura • symboliczny kod nowego społeczeństwa informacyjnego, • zbiór praktyk kulturowych i stylów życia związanych z rozwojem usieciowionej technologii komputerowej.

16. Formy istnienia • kultura blogosfery, • kultura telefonii komórkowej, • kultura fanów Bolywood…

17. Natura i liczebność społeczności oraz kultur internetowych • Znacząca większość z 1,5 miliarda użytkowników internetu jest zaangażowana w jakąś formę internetowego życia społecznego, nawet jeśli to jest tylko bierne czytanie komentarzy.

18. Natura i liczebność społeczności oraz kultur internetowych • 84% wszystkich użytkowników internetu realizowało jakąś formę kontaktu: angażowanie się w działalność grup, których członkami byli już wcześniej, zacieśnianie więzi z lokalnymi społecznościami, szukanie nowych społeczności, nawiązywanie kontaktów z „innymi” (z osobami o odmiennej rasie, pochodzeniu etnicznym, statusie ekonomicznym czy wieku). • utrzymywanie kontaktu ze społecznością internetową jest elementem społecznego życia wielu jednostek.

19. Natura i liczebność społeczności oraz kultur internetowych Internet staje się wysoce zaawansowanym narzędziem komunikacyjnym, które umożliwia i uprawomocnia tworzenie się społeczności. Społeczności, które stają się „przestrzeniami” przynależności, informacji i wsparcia emocjonalnego, bez których ludzie nie mogą się obejść.

20. Kulturowe podejście w badaniach online

21. Technologia i kultura Technologia nie determinuje kultury, ale te siły wzajemnie na siebie wpływają i nawzajem się wytwarzają.

22. Rozwój badań nad technologią i kulturą • Początkowe przekonanie o: • ograniczającej komunikaty niewerbalne roli mediów elektronicznych, • spłaszczeniu hierarchii społeczności internetowych, • wzroście egocentryzmu, • bardziej pobudzonej i nieograniczonej informacji, • podważaniu struktury społecznej niezbędnej do tworzenia prawidłowych i przyjaznych relacji społecznych.

23. Rozwój badań nad technologią i kulturą • Weryfikacja początkowych założeń: • społeczność internetowa tworzy własne wieloaspektowe konteksty komunikacyjne, • dążenie do pogłębiania więzi poprzez skupianie się na podobieństwach i wspólnych zainteresowaniach, • wytwarzanie strategii uwidaczniania i wyrażania swojej tożsamości, • ustanawianie nowych znaczników różnic statusowych (nowi, liderzy, itp.)

24. Rozwój badań nad technologią i kulturą • Wyjątkowe cechy społeczności online –anonimowość, dostępność – tworzą nowe sposoby interakcji. • Badania dowodzą, ż użytkownicy internetu posiadają rozleglejsze sieci społeczne niż pozostali i skłonni są kontaktować się ze znajomymi poza internetem. • Intensywne korzystanie z internetu wiąże się z większym zaangażowaniem obywatelskim. • Początkowe poszukiwanie informacji przeobraża się w aktywność społeczną (najpierw poczytywanie forum, potem udział w dyskusji).

25. Społeczności internetowe

26. Typologie uczestnictwa online • regularni użytkownicy, • nowicjusze, • podpatrywacze, • trolle.

27. Typy uczestnictwa w społeczności internetowej INTERAKTOR TWÓRCA FACYLITATOR SIECI PODPATRYWACZ

28. Typy interakcji społecznych

29. Cel badań nad kulturami i społecznościami internetowymi • Badanie oddziaływania na pojęcie tożsamości, • badanie nad kulturą i kondycją ponowoczesną, • ujawnianie złożoności i różnorodności funkcjonujących w sieci grup, • badanie relacji międzyludzkich i zmian zachodzących pod wpływem internetu, • Odkrywanie napięć między komercyjnym nastawieniem a stosunkami władzy w sieci…

30. Kiedy jesteśmy w sieci, komputer wprowadza naszą tożsamość w wirtualny świat odcieleśnionej obecności i jednocześnie zachęca nas do przyjmowania innych tożsamości. Podglądamy bądź angażujemy się w rozmaite internetowe grupy dyskusyjne, które umożliwiają dialogiczne wyłanianie się różnych wersji nas samych. W tym sensie komputer toruje drogę nowej postaci performatywności, wcielania w życie za pomocą tekstu i obrazu wielorakich i prawdopodobnie wyidealizowanych jaźni. Lysloff

31. Społeczności internetowe (e-plemiona) zmieniają pojęcie jednostkowej tożsamości, systemów wsparcia społecznego, relacji w życiu osobistym i w pracy, władzy instytucjonalnej i wreszcie aktywizmu społecznego. Skutkiem komunikacyjnym jest konieczność rozwinięcia przez członków grupy nowego zbioru norm, które będą wyjątkowe dla konkretnej społeczności, do której należą.

32. Metoda netnograficzna

33. Netnografia dopasowuje procedury etnograficzne związane z obserwacją uczestniczącą do wyjątkowych warunków interakcji zapośredniczonej przez komputer: jej modyfikacji, dostępności, anonimowości oraz możliwości archiwizacji jej treści.

34. Ważne rozróżnienie

35. Etnografia/netnografia Netnografia jest wystarczającą metodą do badań społeczności internetowych, analizy wybranych internetowych zjawisk społecznych i kulturowych, jeśli badania wykraczają poza kontekst społeczności internetowych i obejmują szersze układy społeczne trzeba łączyć netnografię z etnografią.

36. Różnice w kontakcie „twarzą w twarz” a za pośrednictwem internetu • Modyfikacja, • anonimowość, • dostępność, • archiwizacja.

37. Modyfikacja • Tekstualizacja, • rozciągnięcie interakcji w czasie, • fragmentaryczność, • zakłócenia, • zachowanie kontroli nad autoprezentacją przez użytkownika, • poczucie nienaturalności.

38. Anonimowość • Poczucie elastycznej tożsamości, • swoboda autoprezentacji, • ujawnianie cech i pragnień, • wirtualne reprezentacje tożsamości.

39. Dostępność • Egalitarna etyka internetu, • demokratyczny i inkluzywny charakter grup, • zasada rozszerzania społeczności, • dostępność globalna, • mieszanie sfery prywatnej z publiczną.

40. Archiwizacja • Automatyczna archiwizacja, • rola wyszukiwarek internetowych (możliwość dotarcia do każdego postu, grupy dyskusyjnej, forum, itp.), • tekstualne ślady interakcji.

41. Planowanie badań • Rola badacza: uczestnictwo czy obserwacja, • stawianie problemów badawczych, • rozpoznanie grupy i tematu, • pokonanie niechęci i nieufności badanych, • włączenie do opisu badania sposobu poszukiwania grupy.

42. Formy doświadczeń społecznych online: • fora dyskusyjne: oparte na tekście interakcje zorganizowane wokół konkretnych, podzielanych przez jakąś grupę postaw czy zainteresowań, • czaty: forma komunikatorów internetowych, za pomocą których grupa osób wymienia się wiadomościami tekstowymi, zazwyczaj w celach towarzyskich. Interakcja przebiega w sposób synchroniczny, w czasie rzeczywistym,

43. Formy doświadczeń społecznych online: • portale gier: przestrzenie komunikacji, w których jedna lub więcej osób podejmuje interakcje społeczne, wykorzystując ustrukturyzowany format gier fabularnych, • światy wirtualne: to rodzaj przestrzeni gry, która łączy w sobie synchroniczne, oparte na grafice środowisko gry sieciowej z oddolnymi procesami społecznymi typowymi dla wczesnych gier internetowych,

44. Formy doświadczeń społecznych online: • listy mailingowe: grupy użytkowników wymieniających się regularnie wysyłanymi mailami, dotyczącymi konkretnego zagadnienia, traktowane jako prywatne, • kręgi: sposób uporządkowania stron internetowych o podobnej tematyce, połączonych ze sobą i ustrukturyzowanych (stosunkowo słaba komunikacja)

45. Formy doświadczeń społecznych online: • blogi: specyficzny typ stron internetowych, które są regularnie aktualizowane, zawierają datowane wpisy ukazujące się od najnowszego wpisu, aspekt społecznościowy obecny pod postacią komentarzy pod wpisami, tekstowy charakter (grafika, filmy, itp.) • mikroblogi (Twitter) publikowanie krótkich wiadomości, często aktualizowanych, rozpowszechnianych na różnych platformach,

46. Formy doświadczeń społecznych online: • wiki: wyspecjalizowana, współtworzona przez użytkowników platforma internetowa, umożliwiająca modyfikowanie jej zawartości, możliwość kontaktu za pomocą tekstowych komentarzy kierowanych do siebie nawzajem przez poszczególnych tworców, • witryny audiowizualne: miejsca w przestrzeni internetowej, gdzie użytkownicy w sposób asynchroniczny dzielą się treściami i komentują nawzajem swoje dzieła graficzne, fotograficzne, itp.(Flickr, YouTube)

47. Formy doświadczeń społecznych online: • portale społecznościowe: hybrydowe formy komunikacji oferujące strony indywidualne, różnorodne media interakcyjne, grupy zainteresowań. Interakcja odbywa się przez rozmaite media, przybiera różne formy (publikowanie danych, informacji, zdjęć, komentarzy tekstowych, itp.) Facebook.

48. Bibliografia R. V. Kozinets, Netnografia. Badania etnograficzne online, PWN, Warszawa 2012, P. Cichocki, T. Jędrkiewicz, R. Zydel, Etnografia wirtualna, w, Badania jakościowe. Metody i narzędzia, red. D. Jemielniak, PWN, Warszawa 2012, s. 203 – 231.