Mühendislik Eğitiminde Akreditasyon ve MÜDEK Deneyimi

1. Mühendislik Eğitiminde Akreditasyon ve MÜDEK Deneyimi Ayşe Erdem-Şenatalar MÜDEK Başkanı ELECO’ 2006 Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu 6-10 Aralık 2006, Bursa

2. İçerik • MÜDEK’in kuruluşu, yapısı ve işleyişi • MÜDEK değerlendirme süreci • Değerlendirme ölçütleri • Bugüne kadar yapılanlar, öğrenilenler • Önümüzdeki işler, hedefler ELECO’ 2006, Bursa

3. Mühendislik Değerlendirme Kurulu’nun (MÜDEK) Doğuşu • Ocak 2001: Mühendislik Dekanları Konseyi (MDK) kuruldu. • Türkiye ve KKTC'deki devlet ve vakıf üniversitelerinde yer alan mühendislik ve mühendislik-mimarlık fakültelerinin dekanlarından oluşmaktadır. • 2005 itibariyle 91 üyesi var. • Mayıs 2001: Mühendislik Eğitimini Değerlendirme Grubuoluşturuldu. • Ocak 2002: Ulusal Mühendislik Eğitimi AkreditasyonSistemi’ninkurulması benimsendi. • Mayıs 2002: Mühendislik Değerlendirme Kurulu (MÜDEK) kuruldu. ELECO’ 2006, Bursa

4. MÜDEKMühendislik Değerlendirme Kurulu Temel Amacı: • Mühendislik eğitimini teşvik edip ilerletmek; böylece daha iyi eğitilmiş, kalitesi yüksek mühendisler yetiştirilmesini sağlayarak toplum refahını ileri götürmek Temel Görevleri: • Mühendislik (lisans) programlarını değerlendirmek • Değerlendiricileri seçmek ve eğitmek • Program yöneticilerini ve öğretim üyelerini program değerlendirmesi konusunda bilgilendirmek ve eğitmek • Değerlendirme ölçütlerini gözden geçirmek ve yenilemek ELECO’ 2006, Bursa

5. MÜDEKTemel Özellikler • Bağımsız bir sivil toplum girişimi • Fakülte Dekanları ile ilişkisiz kadro • Değerlendirmelerde son karar organı • Nesnel ölçütlere dayalı değerlendirme • Açıklık, şeffaflık   kurumsal gizlilik • Hafızalı kadro değişimi ELECO’ 2006, Bursa

6. MÜDEK Üyeleri • Toplam sekiz üye • 4 üniversite öğretim üyesi • 2 sanayi temsilcisi • 1 KalDer temsilcisi • 1 TMMOB temsilcisi • Gönüllülük temeline dayalı görevlendirme • MDK üyeleri MÜDEK üyesi olarak görev yapamıyor • 2 yıllık görev süresi (ardışık en çok 3 dönem) • Aralarından 3 üye: • Başkan • Başkan yardımcısı (bir sonraki dönemin başkanı) • Önceki başkan ELECO’ 2006, Bursa

7. MÜDEK Üyeleri(2006) • Ayşe Erdem-Şenatalar (İTÜ) (Başkan) • Aydın Kosova (KalDer) • Bülent E. Platin (ODTÜ) (Önceki Başkan) • Erbil Payzın (Payzın Danışmanlık Ltd.) (Bşk. Yrd.) • Gökhan Baykal (Boğaziçi Ü.) • Hamit Serbest (Çukurova Ü.) • Orhan Örücü (TMMOB) • Refik Üreyen (TTGV) ELECO’ 2006, Bursa

8. MDK Eğitim Çalışma Grubu Değerlendirme Takımı Değerlendirme Takımı Değerlendirme Takımı MÜDEK Yapısı MÜDEK ELECO’ 2006, Bursa

9. MÜDEKDeğerlendirme Takımları • Değerlendirilecek programları yürüten her fakülte için ayrı bir TAKIM • TAKIM BAŞKANI (MÜDEK Üyesi) • Değerlendirilen her program için en az bir PROGRAM DEĞERLENDİRİCİSİ ELECO’ 2006, Bursa

10. MÜDEKProgram Değerlendiricileri • Alanlarında yetkin kişiler (üniv. + sanayi) • Değerlendirici eğitimi görmek zorundalar • Gönüllülük temeline dayalı görevlendirme • MDK üyeleri MÜDEK değerlendiricisi olarak görev yapamıyor • Takımlar değerlendirici havuzundan seçilen üyelerce oluşturuluyor • Kurumla organik bağı ya da çatışması olan değerlendiriciler o kurum için takım üyesi olamıyor ELECO’ 2006, Bursa

11. MÜDEK Değerlendirmeleri • Gönüllülük esasına dayanıyor • Program gönüllü olarak MÜDEK’e başvuruyor • Değerlendiriciler gönüllü olarak görev yapıyor • Çıktılara dayalı nesnel değerlendirme ölçütleri • Başvuran kurum ve program tarafından hazırlanan özdeğerlendirme raporu • Meslektaşlardan oluşan değerlendirme takımı (akran değerlendirmesi) • Kurum ziyareti (3 gün) • Değerlendirmenin dönemsel tekrarı ( maks. 6 yıl) ELECO’ 2006, Bursa

12. MÜDEK Değerlendirme Süreci Takvimi[2006-2007 Değerlendirme Dönemi] • MÜDEK'e başvuru (Dekanlıklar)[15 Ocak 2006] • Özdeğerlendirme Raporlarının (ÖDR) hazırlanması ve MÜDEK’e teslimi (Dekanlıklar + Bölümler)[01 Ağustos 2006] • Değerlendirme takımlarının kurulması (MÜDEK)[Ağustos 2006] • ÖDR incelenmesi, kurumlardan ek bilgi istenmesi (Değerlendirme Takımları)[Eylül-Ekim 2006] • Kurum ziyareti (Değerlendirme Takımları)[Kasım-Aralık 2006] • Değerlendirme raporları (Değerlendirme Takımları)[Ocak-Şubat2007] • Değerlendirmenin sonuçlandırılması (MÜDEK)[Mart-Haziran 2007] ELECO’ 2006, Bursa

13. MÜDEK Değerlendirme Ölçütleri • Öğrenciler • Program Eğitim Amaçları • Programın Çıktıları ve Değerlendirme • Meslek Eğitimi • Öğretim Kadrosu • Altyapı • Kurum Desteği ve Parasal Kaynaklar • Program Ölçütleri ELECO’ 2006, Bursa

14. Ölçüt 4 Meslek Eğitimi Ölçüt 5 Öğretim Kadrosu girdi nitelikli çıktı nitelikli Ölçüt 1 Öğrenciler PROGRAM Ölçüt 2 Program Eğitim Amaçları Ölçüt 3 Program Çıktıları ve Değerlendirme Ölçüt 6 Altyapı Ölçüt 7 Kurum Desteği ve Parasal Kaynaklar MÜDEK Değerlendirme Ölçütleri Ölçüt 8 Program Ölçütleri ELECO’ 2006, Bursa

15. Program eğitim amaçlarına erişmek için gerekli program çıktılarının belirlenmesi Program eğitim amaçlarının belirlenmesi Program çıktılarına nasıl erişileceğinin belirlenmesi Ölçme Değerlendirme Program çıktılarına erişimin nasıl ölçülüp değerlendirileceğinin belirlenmesi Eğitim programı ve öğrenci çalışmaları Paydaş girdilerinin sağlanması Program eğitim amaçlarına erişimin ölçülmesinde kullanılacak göstergelerin belirlenmesi Sürekli İyileştirme Çevrimleri ELECO’ 2006, Bursa

16. Ölçüt 2 - Program Eğitim Amaçları • Program eğitim amaçları,mezunların bir programı bitirmelerini izleyenbir kaç yıl içinde gerçekleştirmeleri beklenenleri tanımlayan ifadeler olmalıdır. • Bir kurumun, değerlendirilmesini istediği her mühendislik programı için; (a) kurum özgörevi ile ve bu ölçütlerle uyumlu yayınlanmış ayrıntılı eğitim amaçları, (b) programın paydaşlarının gereksinimlerine dayalı olarak amaçlarını belirlemeye ve düzenli olarak değerlendirmeye yönelik bir yöntemi, (c) öğrencileri bu amaçlara ulaşmaya hazırlayacak bir eğitim programı ve uygulama yöntemi, (d) bu amaçlara ulaşıldığını kanıtlayacak ve sonuçlarının programın etkinliğini geliştirmek üzere kullanıldığı bir sürekli değerlendirme mekanizması olması gereklidir. ELECO’ 2006, Bursa

17. Ölçüt 3 - Program Çıktıları ve Değerlendirme • Program Çıktıları, öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi ve becerileri tanımlayan ifadeler olmalıdır. • Mühendislik programları, mezunlarının bu ölçütte yer alan11 niteliğe sahip olduğunu kanıtlamalıdır. • Kurumun tanımlayacağı Program Çıktıları, bu 11 niteliğin yanında programın eğitim amaçlarına erişilmesi için gerekli diğer ek nitelikleri de içermelidir. ELECO’ 2006, Bursa

18. Ölçüt 3 - Program Çıktıları ve Değerlendirme • Mühendislikprogramları, mezunlarının aşağıdaki niteliklere sahip olduğunu kanıtlamalıdır: • matematik, fen ve mühendislik bilgilerini uygulama becerisi • deney tasarlama, deney yapma ve deney sonuçlarını analiz etme ve yorumlama becerisi • istenen gereksinimleri karşılayacak biçimde bir sistemi, parçayı ya da süreci tasarlama becerisi • disiplinlerarası takımlarda çalışabilme becerisi • mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi • mesleki ve etik sorumluluk bilinci • etkin iletişim kurma becerisi • mühendislik çözümlerinin, evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerini anlamak için gerekli genişlikte eğitim • yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci ve bunu gerçekleştirebilme becerisi • çağın sorunları hakkında bilgi • mühendislik uygulamaları için gerekli olan teknikleri ve modern araçları kullanma becerisi ELECO’ 2006, Bursa

19. Ölçüt 3 - Program Çıktıları ve Değerlendirme • Her programın sonuçları belgelenmiş bir değerlendirme yöntemi olmalıdır. • Değerlendirme yönteminin, program çıktılarının ölçülmesini sağladığı kanıtlanmalıdır. • Ayrıca, değerlendirme sonuçlarının, programın geliştirilmesi ve iyileştirilmesi yönünde kullanıldığının kanıtları sunulmalıdır. ELECO’ 2006, Bursa

20. MÜDEK Değerlendirmeleri ve Türkiye’deki Mühendislik Programları * Ara değerlendirmeler dahil ELECO’ 2006, Bursa

21. MÜDEK Eğitim Çalışmaları • Program Değerlendiricisi Eğitim Çalıştayları: • 2003: 2 gün (ABET-ASME işbirliği ile) değerlendirici eğitimi (Ocak’03); 1 gün değerlendirici eğitimi (Eylül’03) • 2004: 1 gün değerlendirici eğitimi + 1 gün takım üyeleri çalıştayı • 2005: 1 gün değerlendirici eğitimi + 2x1 gün takım üyeleri çalıştayı • 2006: 2 gün değerlendirici eğitimi + 2x1 gün takım üyeleri çalıştayı • Toplam: Eğitimli 72 değerlendirici(18’i sanayiden) • Başvuracak Fakülte ve Program Sorumlularına Yönelik Eğitim Çalıştayları: • 2004: 2 x 1 gün • 2005: 3 x 1 gün • 2006: 4 x 1 gün • Toplam:49 kurumdan 206 katılımcı ELECO’ 2006, Bursa

22. Değerlendirmeler Sırasında Sıkça Karşılaşılan Sorunlar • Program Eğitim Amaçları ölçütünün (Ölçüt 2) iyi anlaşılmaması • Program çıktılarının (Ölçüt 3) ölçümünde yetersiz yöntemler kullanılması • Programın mezunlarına belirli çıktıları (bilgi ve becerileri) kazandırmada yetersiz kalması • Tasarım becerileri • Deney tasarlama, veri analizi ve yorumlama becerileri • Disiplinlerarası takımlarda çalışabilme becerileri • Etkin iletişim kurma becerileri • Yaşam boyu öğrenme becerileri • Çağın sorunları hakkında bilgi ELECO’ 2006, Bursa

23. Bazı İzlenimler • MÜDEK değerlendirmeleri çok sıcak karşılanıyor, kabul görüyor. • Programlar tarafından hazırlanan özdeğerlendirme raporları • mühendislik programlarının sürekli iyileştirilmesinde • paydaşları motive etmekte önemli bir araç olarak kullanılıyor. • Program yöneticilerinin, öğretim üyelerinin sürekli iyileştirme konusundaki heyecan ve kararlılıkları üst yönetimlerden kuvvetli destek buluyor. • Sürekli iyileştirmeye yönelik olarak ölçüm sonuçlarına dayalı “değişim” kültürü yaygınlaşmaya başlıyor. ELECO’ 2006, Bursa

24. “EUR-ACE Implementation” Projesi ve ENAEE (European Network for Accreditation of Engineering Education) • İlk “EUR-ACE” Projesine MÜDEK katılımı • “EUR-ACE Implementation” Projesinde MÜDEK resmi ortak • ENAEE’ye (European Network for Accreditation of Engineering Education) tam üyelik (17 Kasım 2006) • Proje sonucunda mühendislik akreditasyon ajnslarının “EURopean ACcredited Engineering Bachelor” ve “EURopean ACcredited Engineering Master” etiketlerini verme yetkilerini alabilmeleri için gerekli ölçüt ve süreçlerin tanımlanmış ve uygulanabilir olmaları beklenmekte ELECO’ 2006, Bursa

25. Önümüzdekiİşler: Hedefler • MÜDEK’in dernek haline dönüşüp tüzel kişilik kazanması • MÜDEK’in mühendislik programlarına yönelik bir akreditasyon kurumu olarak ulusal düzeyde resmen tanınması (YÖDEK – Kalite Tescil Belgesi) • MÜDEK’in EUR-ACE etiketli akreditasyon verir hale gelmesi • ABET (Accreditation Board for Engineering and Technology) ile karşılıklı tanıma anlaşması imzalanması ELECO’ 2006, Bursa

26. MÜDEK http://mudek.me.metu.edu.tr/ TEŞEKKÜRLER ELECO’ 2006, Bursa