PIRAMIDY

1. PIRAMIDY Opracowała: Iwona Kowalik

2. Piramida tomonumentalna budowla służąca jako grobowiec władcy lub osoby prywatnej albo jako podbudowa dla świątyni. Kształt piramidy to najczęściej ostrosłup lub forma w ogólnych zarysach do niego zbliżona. Piramidy spotykane są m.in. w Egipcie i prekolumbijskiej Ameryce. Piramidy w Egipcie były przede wszystkim miejscem pochówku faraonów. Kryły także ich bogactwo. Piramidy w Ameryce i Azji pełniły głownie funkcję świątyń. To w nich składano bóstwom krwawe ofiary.

3. PIRAMIDY EGIPSKIE

4. PIRAMIDA DŻESERA

5. Piramida Dżesera powstała w XXVI wieku p.n.e. Ta monumentalna budowla kamienna stanowi część kompleksu grobowego, złożonego z samej piramidy, umieszczonej w północnej części kompleksu, oraz otaczających ją kaplic i dziedzińców o różnym przeznaczeniu. Całość otoczono murem o wysokości 10,0 m. Sama piramida ma wymiary podstawy 125 x 109 m oraz wysokość 62,3 m. Zbudowana jest z sześciu segmentów w kształcie mastab. Mastaba składa się z murowanej części nadziemnej oraz podziemnej komory grobowej (często wykutej w skale), połączonych pionowym szybem. Część nadziemna ma prostokątną podstawę, nachylone ściany, płaski wierzchołek, wzorowana była na sypanych kopcach nagrobnych. przekrój mastaby

6. Piramida Dżesera w Sakkarze (Egipt) jest pierwszą piramidą schodkową i prawdopodobnie jedyną dokończoną. Za jej twórcę uważa się genialnego budowniczego Imhotepa, który zastosował w architekturze kamień ciosany. Piramida ta powstała po nałożeniu na tradycyjną wielką mastabę o wymiarach 125 m i 109 m, kolejnych coraz mniejszych pięciu mastab. Przekrój piramidy Dżesera z zaznaczonymi etapami budowy

7. PIRAMIDA SNORFU ŁAMANA(w Dahszur)

8. Piramida w Dahszur w Egipcie, zwana dziś Czerwoną Piramidą (lub Północną), została wybudowana przez władcę starożytnego Egiptu Snorfu. Jest to najstarsza zachowana klasyczna piramida, czyli taka, która ma kształt ostrosłupa. Piramida ma 101,15 m wysokości, a długość boku wynosi 188,6 m. W trakcie wznoszenia piramidy wady konstrukcyjne zmusiły budowniczych do zmniejszenia kąta nachylenia ścian w połowie wysokości piramidy. Do wysokości 49,07 m kąt nachylenia ścian wynosi około 540, a wyżej zmienia się na około 430, co nadaje tej piramidzie charakterystyczny łamany kształt. Południowa strona piramidy

9. PIRAMIDY W GIZIE Zdjęcie satelitarne piramid w Gizie. Od lewej: piramida Mykerinosa, Chefrena i Cheopsa

10. Zespół piramid w Gizie to trzy największe piramidy zbudowane w starożytnym Egipcie. Wszystkie mają kształt ostrosłupa na podstawie kwadratu. Największa z nich Cheopsa, ma podstawę o boku 227 m i wysokość 147 m, piramida Chefrena, tzw. Wielki Kefren, jest wysoka na 137 m, piramida Mykerinosa ma tylko 65 metrów wysokości. Wokół tych piramid pobudowano szereg mniejszych, przeznaczonych na grobowce królowych i dostojników państwowych. Od lewej: piramida Mykerinosa, Chefrena oraz piramida Cheopsa

11. Piramida Chefrena Ukończenie piramidy Chefrena datuje się na ok. 2532 r. p.n.e. Pierwotnie budowla ta wznosiła się na wysokość 143,5 metrów ponad poziom gruntu, jednak obecnie, w wyniku naturalnych procesów starzenia, ma tylko 136 m. Długość boku podstawy to 214,5 m, co daje ponad 46000 m² zajmowanej przez nią powierzchni. Nachylona jest pod kątem około 53°, a ponieważ jest bardziej stroma od sąsiadujących z nią piramid i zbudowano ją na niewielkim podwyższeniu, może się wydawać, że jest największą z nich. Do jej budowy użyto bloków skalnych ważących ok. 2,5 tony z wapienia sprowadzonego z półwyspu Synaj oraz z granitu z kamieniołomów w okolicach Abu Simbel. Jako jedyna posiada zachowane płyty okładzinowe, widoczne na jej wierzchołku. Piramida Chefrena wyróżnia się ustawioną obok niej, przy dolnej świątyni grobowej, monumentalną rzeźbą Sfinksa, strażnika jego grobu. Został on wyrzeźbiony w olbrzymim bloku skalnym, pozostawionym po pobliskim kamieniołomie. Sfinks ma ciało lwa i głowę faraona osłoniętą szeroką chustą.

12. Piramida Mykerinosa Ta, mierząca jedynie 65 metrów wysokości, piramida zbudowana została z największych, znanych w Gizie, bloków kamiennych. Długość boków podstawy wynosi 108 metrów, a kąt nachylenia ścian 51°. Do dnia dzisiejszego zachowała się tylko część jej wapiennego pokrycia licowego, które jeszcze w XVI wieku było w stanie nienaruszonym! W znacznej części natomiast zachowało się (na północnym i wschodnim jej boku) pokrycie granitowe, które wznosiło się mniej więcej do 1/3 jej wysokości.

13. Piramida Cheopsa Wielka Piramida została wzniesiona ok. 2560 p.n.e. prawdopodobnie wg projektu Hemona. Postawiono ją na sztucznie wyrównanym terenie (zmierzone różnice poziomu wynoszą do 2 cm). Piramida zorientowana jest zgodnie z kierunkami świata. Boki jej są zwrócone dokładnie na północ, południe, wschód i zachód. Piramida była obłożona delikatnym wapieniem z Tury. Niestety z tej obudowy już nic nie zostało, ponieważ rozebrano ją całkowicie w średniowieczu. Ścięty wierzchołek piramidy spowodował, że jej wysokość zmalała do około 137 m. Według niektórych uczonych Wielka Piramida ukrywa nieodnalezione jeszcze systemy komnat i korytarzy.

14. Pierwotnie długość kwadratowej podstawy wynosiła 230 m, a wysokość 146 m. Kąt nachylenia jej ścian wynosił około 51o. Piramidę Cheopsa wznosiło tysiące wykwalifikowanych rzemieślników. Przez 23 lata panowania tego faraona wykuto, obrobiono i przetransportowano, podniesiono i ustawiono 2,3 mln bloków wapiennych o średniej wadze 2,5 tony. Piramida Cheopsa. Zdjęcie z XIX wieku

15. PIRAMIDY POZA EGIPTEM

16. Piramidy w Nubii (dzisiejszy Sudan)

17. Piramidy w Sudanie są znacznie mniejsze niż w Egipcie i są królewskimi  grobowcami. Datowane są od 300 roku p.n.e. do 300 roku n.e. Piramidy są ulokowane w północnej części obecnego Sudanu, w dolinie Nilu (dawna Nubia). Jak wiele piramid na świecie zostały uszkodzone przez zmienne warunki pogodowe. Grobowce te występują w dużych grupach, często stoją tak blisko siebie, że jednocześnie można dotykać dwóch jednocześnie. Budowle te są bardzo strome, ponieważ budowane były przy pomocy „żurawia”, obciążanego po jednej stronie, którego ramię było dość krótkie.

18. Piramidy w Ameryce

19. Na Wyżynie Meksykańskiej, na wysokości około 2285 m n.p.m., w pobliżu dzisiejszej stolicy Meksyku, leży największe prekolumbijskie miasto – Teotihuacan, w którym w czasach od II wieku p.n.e. do VIII wieku n.e. powstał największy ośrodek kultowy Ameryki z wielkimi piramidami – Słońca i Księżyca. Do dziś nie wiadomo kto i kiedy je wybudował, ani kto w nim mieszkał. Kiedy miasto zostało odkryte w XIV wieku n.e. przez Azteków i zamienione przez nich w miejsce kultu, prawdopodobnie już od około 700 lat leżało w gruzach i niszczało. Piramida Księżyca

20. Piramida Słońca To święte miasto było celem pielgrzymek wielu plemion żyjących w Mezoameryce. Według mitów indiańskich tu powstał świat, nastąpiło oddzielenie światła od ciemności, powstało słońce i księżyc. Najprawdopodobniej w Teotihuacan powstał system religijny przyjęty później przez inne plemiona, tu kapłani opracowali kalendarz, według którego liczono czas. Miasto to zostało nazwane przez Azteków "miejscem, gdzie rodzą się bogowie".

21. Budowle wzniesione na terenie Teotihuacanu powstały bez użycia metalowych narzędzi. Dwie piramidy: Piramida Słońca o długości podstawy 225 m x 207 m i wysokość 65 m oraz Piramida Księżyca (150 m x 120 m x 43 m) to najstarsze budowle tego kompleksu. Konstrukcje schodkowych piramid zbudowane są z kolejnych tarasów stawianych na skarpach. Do budowy użyto wysuszonych na słońcu cegieł i ziemi, po ukształtowaniu budowli obłożono jej ściany płytami kamiennymi. Połączone płaszczyzny skośnych i poziomych ozdobione są rzeźbami. Na najwyższym tarasie zbudowano świątynię, z której zachowały się tylko ruiny. Do piramidy prowadzą strome i wysokie stopnie. U podnóża budowli zachowały się ruiny pomieszczeń kapłańskich. Taki sposób budowania i zdobienia piramid został przyjęty przez inne plemiona Mezoameryki.

22. Piramida w El Tajín Założone w II wieku p.n.e., miasto El Tajín jest położone nad Zatoką Meksykańską, na północny zachód od Veracruz. Miasto było stolicą państwa Totonaków i ośrodkiem kultu boga deszczu. Największy rozwój przeżyło w okresie od V–XII wieku. Do najbardziej znanych zabytków związanych z tym miejscem należy schodkowa piramida zwana Piramidą Nisz. Jest to siedmiokondygnacyjna budowla kamienna o wysokości 25 m. W niej wykonano 365 nisz w postaci otworów przypominających okna i drzwi. Liczba nisz związana jest liczbą dni w kalendarzu słonecznym. Strome schody prowadzące na najwyższą platformę ozdobione są meandrami w postaci wijących się węży. Nie znane jest przeznaczenie nisz. Zdaniem niektórych badaczy stały w nich posągi bóstw, zdaniem innych palono w nich żywicę.

23. Wielka Piramida Kukulkana Wielka Piramida zwana przez Hiszpanów Zamkiem jest centralnie położonym obiektem miasta Chichen Itza, założonym w V wieku n.e. Jej budowniczymi byli Majowie. Jest 30-metrową budowlą z dziewięcioma tarasami. Wznosi się na kwadratowym placu o boku 55,5 m.

24. Do górnej platformy prowadzą ze wszystkich czterech stron strome schody o nachyleniu 45o. Mają one po 91 stopni, co daje razem liczbę 364. Dodając jeden stopień prowadzący do świątyni, otrzymujemy liczbę dni roku słonecznego, czyli 365. Podczas wiosennego i jesiennego zrównania dnia z nocą gra cieni na schodach budowli sprawia wrażenie, jakby w dół piramidy pełzł wąż.

25. W piramidach Azteków i Majów odprawiano krwawe rytuały. Składano ofiary z ludzi, którym nawet wyrywano bijące jeszcze serca. Ciała zrzucano ze szczytu piramidy, aby ich krew ucieszyła bogów. Dlatego kamienne platformy pokrywały m.in. płaskorzeźby nagich czaszek.

26. Piramidy w Azji Borobudur Piramidy w Chinach

27. Piramidy w Chinach Najbardziej tajemniczą piramidą w Chinach  jest ogromna Biała Piramida. Tamtejszy rząd nikogo jednak do niej nie dopuszcza. Tylko raz lotnikom amerykańskim podczas II wojny światowej udało się sfotografować ją z powietrza. W tym samym rejonie, niedaleko Xian, znajduje się kilka innych piramid, które można zobaczyć z daleka, jadąc publiczną drogą wiodącą na lotnisko. Od dziesiątków lat chińscy naukowcy badają ich wnętrza, ale wyniki badań są ściśle tajne. Na równinie Qin Chuan i w dolinie Qin Lin, w prowincji Shensi znajdują się piramidy ziemne, datowane na 4500 lat. Niemiecki badacz Hartwig Hausdorf twierdzi, iż na terenie Chin jest ponad 100 piramid, zrobionych z gliny. Wiele z nich jest uszkodzonych przez erozję i rolników. Część piramid odwzorowuje tzw. złotą proporcję charakterystyczną dla piramid egipskich.

28. Piramidy w Iraku Na terenie dzisiejszego Iraku, w dawnej Mezopotamii, kwitła kiedyś cywilizacja Sumeru, która słynna była z zikkuratów - świątyń w kształcie schodkowych piramid.

29. Świątynia Borobudur (Jawa) Na przełomie VIII i IX wieku n.e. zbudowano Borobudur - jedną z największych buddyjskich świątyń na świecie. Budowlę tę wznosiło 10 tysięcy robotników w ciągu 80 lat, tworząc najpierw sztuczną górę o wysokości 400 m. Na niej wzniesiono bez zaprawy murarskiej świątynię w formie tarasowej i piramidy o wysokości 34 m. Pięć najniższych kwadratowych tarasów reprezentuje świat ziemski, materialny. Nad nimi znajdują się trzy tarasy koliste odpowiadające światu niebiańskiemu. Na samym szczycie znajduje się 8-metrowa stupa, symbol nirwany, najwyższego celu wyznawców buddyzmu.

30. Pielgrzym, wspinając się po stopniach świątyni, przechodzi od świata materialnego do duchowego. Na kolistych kondygnacjach rozmieszczono 72 małe stupy w kształcie ażurowych, kamiennych dzwonów. Mieszczą one posągi medytującego Buddy. Na szczycie sanktuarium jest usytuowana główna budowla kultowa - stupa o średnicy 15 m, do której prowadzą schody. Symbolizuje ona cel ostatecznej nirwany - duchową wolność lub niebo. Borobudur jest symbolem podróży duchowej. Zaczyna się ona na dwóch dolnych poziomach, gdzie na kunsztownie wykonanych reliefach ukazano zmagania człowieka ze swoją słabością oraz jego dobre i złe uczynki w życiu doczesnym. Środkowe kondygnacje są poświęcone wydarzeniom z życia Buddy. Na górnych piętrach przedstawiono tematy filozoficzne z metafizycznych pism Mahajany. Aby wejść na wyższy poziom, pielgrzymi muszą obejść każdy taras poruszając się zawsze w lewo, ponieważ pójście w odwrotnym kierunku oznacza zwrócenie się ku złu. Droga ma 5 km długości.

31. JAPOŃSKIE PIRAMIDY POD WODĄ Niesamowitą sensację wywołały dokonane w połowie lat 80-tych i 90-tych XX wieku odkrycia piramid znajdujących się obecnie pod wodą. Budowle te będące na głębokości od 20 do 35 metrów pod powierzchnią wody są nadal znajdywane wokół Okinawy oraz niedaleko brzegu wysepki Yonaguni położonej ponad 300 mil morskich na południe od Okinawy. Wszyscy badacze są zgodni co do tego, iż zbudowano je pod koniec epoki lodowcowej (ok. 2700 p.n.e.).

33. Piramidy w Europie Wzgórze Visočica - domniemana Piramida Słońca w Bośni Piramida koło Sędziszowa Małopolskiego

34. Piramidy we Włoszech Trzy włoskie piramidy zostały odkryte dzięki satelicie w północnych Włoszech w mieście Montevecchia - 40 km od Mediolanu. Najwyższa piramida liczy 150 m wysokości. Piramidy są zbudowane z kamienia. W chwili obecnej są one całkowicie pokryte przez ziemię i rośliny, dlatego też wyglądają jak pagórki. Trzy piramidy włoskie wykazują bardzo duże podobieństwo do egipskich, ze względu na perfekcyjne ustawienie względem  pasa Oriona i nachylenie piramid. Wiek jest trudny do ocenienia lecz na pewno liczą więcej niż 3000 lat.

35. Piramidy w Bośni Historia bośniackich piramid zaczęła się w 2005 r., gdy Semir Osmanagić, żyjący w Teksasie Bośniak, dowiedział się o przypominającym piramidę wzgórzu Visocica niedaleko miasteczka Visoko w Bośni. Ustalił, że boki góry są zorientowane zgodnie ze stronami świata i opadają pod kątem 45 stopni. Znalazł też wejście do tajemniczego tunelu oraz kamienne płyty, które jego zdaniem pokrywały piramidę. Badania geofizyczne wykazały we wzgórzu anomalie sugerujące, że pod warstwą ziemi są jakieś konstrukcje. O istnieniu piramidy miały też świadczyć anomalie termiczne oraz opowieści mieszkańców o dziwnie odbijających się od wzgórza dźwiękach. W dodatku Osmanagić znalazł w okolicy jeszcze dwa mniejsze wzgórza, które uznał za piramidy. Nadal trwają badania mające potwierdzić lub obalić przypuszczenia Osmanagića. Kamienie odsłonięte na Visocicy

36. Piramidy na Wyspach Kanaryjskich (terytorium Portugalii) W 1998 niedaleko Guimar (miasto na wschodnim wybrzeżu Teneryfy) zostały odkryte sześciostopniowe piramidy, sięgające 12 metrów wysokości. Główny kompleks trzech piramid jest astronomicznie zorientowany na zachód Słońca wiosennego przesilenia. Schody rozpoczynają się od ziemi i kończą ma wierzchołku piramid. Płaski szczyt piramid pokryty jest żwirem.

37. Piramidy w Polsce Około 250 m od szosy łączącej Banie Mazurskie z Żabinem tuż przed wsią Rapa koło Gołdapi znajduje się  w lesie dziwna budowla. To wznoszący się na wysokość ok. 8-10 m grobowiec w kształcie piramidy wybudowany na początku XIX w. przez ówczesnego właściciela tutejszych gruntów hrabiego von Farenheid. W grobowcach mających kształt piramidy pochowano także m.in. żołnierzy z czasów insurekcji kościuszkowskiej (w Karczewie) i chełmskiego podkomorzego Pawła Orzechowskiego (w Krynicy koło Krasnegostawu).

38. Sądziłem, że mówiłem, żeby zatrudnić renomowaną firmę budowlaną! Koniec