การจัดการศึกษาแก่บุคคล ที่ไม่มีหลักฐานทะเบียนราษฎรหรือไม่มีสัญชาติไทย

1. การจัดการศึกษาแก่บุคคลที่ไม่มีหลักฐานทะเบียนราษฎรหรือไม่มีสัญชาติไทยการจัดการศึกษาแก่บุคคลที่ไม่มีหลักฐานทะเบียนราษฎรหรือไม่มีสัญชาติไทย พรพรรณ โชติพฤกษวัน กลุ่มพัฒนาและส่งเสริมการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สพฐ.

2. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำรัสต่อคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๑๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๔ “...ประชาชนที่อยู่ในประเทศเขามีมานานแล้ว แต่ก็ไม่เป็นคนไทย คือ เขาไม่ถือว่าเป็นคนไทยแท้จริง เขาอยู่และเกิดในเมืองไทย แต่ก็ไม่ได้รับประโยชน์ของความเป็นไทย สิ่งนี้เป็นสิ่งที่จะต้องปฏิบัติเหมือนกัน เพราะว่าถ้าหากว่ามีคนที่อยู่ในเมืองไทย และก็มีความน้อยใจมาก ไม่มีใครเอาใจใส่ก็จะทำให้ความมั่นคงของประเทศด้อยไป...”

3. ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยหลักฐานในการรับนักเรียน นักศึกษาเข้าเรียนในสถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ • ข้อ ๖ การรับนักเรียน นักศึกษาในกรณีที่ไม่เคยเข้าเรียนในสถานศึกษา มาก่อนให้สถานศึกษาเรียกหลักฐานอย่างใดอย่างหนึ่ง เพื่อนำมาลงหลักฐานทางการศึกษา (๑) สูติบัตร (๒) กรณีไม่มีหลักฐานตาม (๑) ให้เรียกหนังสือรับรองการเกิด บัตรประจำตัวประชาชน สำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้าน หรือหลักฐานที่ทางราชการจัดทำขึ้นในลักษณะเดียวกัน

4. ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยหลักฐานในการรับนักเรียน นักศึกษาเข้าเรียนในสถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ (๓) กรณีไม่มีหลักฐานตาม (๑) หรือ (๒) ให้เรียกหลักฐานที่ทางราชการออกให้ หรือเอกสารตามที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนดให้ใช้ได้ (๔) กรณีไม่มีหลักฐานตาม (๑) (๒) และ (๓) ให้บิดามารดา ผู้ปกครอง หรือองค์กรเอกชนทำบันทึกแจ้งประวัติบุคคลตามแบบแนบท้ายระเบียบนี้ (๕) กรณีที่ไม่มีบุคคล หรือองค์กรเอกชนตาม (๔) ให้ซักถามประวัติบุคคลผู้มาสมัครเรียนหรือผู้เกี่ยวข้อง

5. ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยหลักฐานในการรับนักเรียน นักศึกษาเข้าเรียนในสถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ • ข้อ ๗ ให้สถานศึกษาจัดเก็บสำเนาเอกสารหลักฐานตามข้อ ๖ (๑) (๒) (๓) ซึ่งได้รับรองความถูกต้องแล้วไว้เป็นหลักฐาน และคืนต้นฉบับแก่ผู้ปกครอง สำหรับหลักฐานตามข้อ (๔) (๕) ให้เก็บต้นฉบับไว้ที่สถานศึกษา • ข้อ ๘ ในขณะที่นักเรียน นักศึกษายังศึกษาอยู่ในสถานศึกษา เมื่อปรากฏว่ามีหลักฐานตามกฎหมายว่าด้วยการทะเบียนราษฎรมาแสดงภายหลัง ให้สถานศึกษาแก้ไขหลักฐานทางการศึกษาให้เป็นไปตามหลักฐาน

6. ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยหลักฐานในการรับนักเรียน นักศึกษาเข้าเรียนในสถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ (ต่อ) • ข้อ ๙ การบันทึกในหลักฐานทางการศึกษา ให้สถานศึกษาปฏิบัติดังนี้ (๑) ในกรณีที่เป็นหลักฐานทางการศึกษาเป็นรายบุคคล เช่น สมุดประจำตัวนักเรียน นักศึกษา ใบส่งตัว ประกาศนียบัตร ไม่ต้องบันทึกหมายเหตุใด ๆ (๒) ในกรณีที่เป็นหลักฐานทางการศึกษาเป็นหลักฐานรวมที่ใช้บันทึก ข้อมูลของนักเรียน นักศึกษาทั้งชั้นเรียนหรือจำนวนมากกว่า หนึ่งคน เช่น ทะเบียนนักเรียน นักศึกษา สมุดประจำชั้น บัญชีเรียกชื่อ ให้หัวหน้าสถานศึกษาหรือผู้ได้รับมอบหมายบันทึกไว้ เฉพาะในสมุดทะเบียนนักเรียน นักศึกษา โดยบันทึกลงในช่องหมาย เหตุพร้อมกับลงนามกำกับข้อความว่า “ไม่มีหลักฐานตามกฎหมาย ว่าด้วยการทะเบียนราษฎร”

7. สรุปสาระสำคัญของระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยหลักฐานในการรับนักเรียน นักศึกษาเข้าเรียนในสถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ • เพื่อเปิดโอกาสแก่ทุกคนให้ได้รับการศึกษาอย่างทั่วถึง - ทุกคนต้องได้เรียน - เรียนได้ถึงระดับอุดมศึกษา - เรียนแล้วต้องได้หลักฐานทางการศึกษา - สถานศึกษาได้ค่าใช้จ่ายรายหัว - ขอออกนอกเขตกำหนดครั้งเดียวเรียนได้ตลอดหลักสูตร • ขยายโอกาสทางการศึกษาของบุคคลที่ไม่มีหลักฐานทาง ทะเบียนราษฎรหรือไม่มีสัญชาติไทย • จัดสรรงบประมาณอุดหนุนค่าใช้จ่ายรายหัว

8. การให้เลขประจำตัวประชาชน ๑๓ หลัก

9. ปัจจุบันจะมีนักเรียนเรียนอยู่ในโรงเรียน จำนวน ๓ กลุ่ม • กลุ่มที่ ๑ เด็กไทยสัญชาติไทย (เลขประจำตัวประชาชน ๑๓ หลัก ตาม ท.ร. ๑๔) • กลุ่มที่ ๒ กลุ่มเด็กตามมติคณะรัฐมนตรี ปี พ.ศ. ๒๕๔๘ และตาม พ.ร.บ.การทะเบียนราษฎร (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๑ ของกระทรวงมหาดไทย (มีเลขประจำตัว ๑๓ หลัก) • กลุ่มที่ ๓ กลุ่มเด็กไม่เข้าเกณฑ์ของกระทรวงมหาดไทย (ไม่มีเลข ๑๓ หลัก)

10. เลขประจำตัวประชาชน ๑๓ หลัก ตาม ท.ร.๑๔ • หลักที่ ๑ ประเภทบุคคล (มี ๘ ประเภท) • หลักที่ ๒-๕ หมายถึง รหัสของสำนักทะเบียนที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนขณะที่ให้เลข โดย หลักที่ ๒และ ๓ หมายถึง จังหวัดที่อยู่ หลักที่ ๔และ ๕ หมายถึง เขต หรืออำเภอ • หลักที่ ๖-๑๐ หมายถึง กลุ่มที่ของบุคคลแต่ละประเภทตามหลักแรก หรือ หมายถึงเล่มที่ของสูติบัตร แล้วแต่กรณี • หลักที่ ๑๑และ ๑๒หมายถึงลำดับที่ของบุคคลในแต่ละกลุ่มประเภท หรือหมายถึงใบที่ของสูติบัตรแต่ละเล่ม แล้วแต่กรณี • หลักที่ ๑๓คือ ตัวเลขตรวจสอบความถูกต้องของเลข ๑๒หลักแรก

11. การกำหนดเลขประจำตัวประชาชนสำหรับบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียนตามระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการสำรวจและจัดทำทะเบียนสำหรับบุคคลที่มีสถานะทางทะเบียน พ.ศ. ๒๕๔๘ เลข ๑๓ หลัก แบ่งเป็น ๕ ส่วน (๐ ๐๐๐๐ ๘๙๐๐๐ ๐๐ ๐) • ส่วนที่ ๑ ประกอบด้วยเลข ๑ หลักเป็นเลขศูนย์ • ส่วนที่ ๒ ประกอบด้วยเลข ๔ หลัก หมายถึง เลขรหัสสำนักทะเบียนที่ สำรวจและจัดทำทะเบียนประวัติบุคคลที่ไม่มีสถานะทาง ทะเบียน • ส่วนที่ ๓ และส่วนที่ ๔ ประกอบด้วยเลข ๗ หลัก หมายถึง ลำดับที่ของ บุคคลในแต่ละสำนักทะเบียน โดยสองหลักแรกของส่วนที่ ๓ กำหนดเป็นเลข ๘๙ หมายถึง กลุ่มบุคคลที่ไม่มีสถานะทาง ทะเบียนตามระเบียบนี้ • ส่วนที่ ๕ ประกอบด้วยเลข ๑ หลัก หมายถึง เลขตรวจสอบความถูกต้อง ของเลขประจำตัวแต่ละชุดตัวเลข

12. การกำหนดเลขประจำตัวประชาชนสำหรับคนซึ่งไม่มีสัญชาติไทยตามพระราชบัญญัติการทะเบียนราษฎร (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๑ เลข ๑๓ หลัก แบ่งเป็น ๕ ส่วน (๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐) • ส่วนที่ ๑ ประกอบด้วยเลข ๑ หลักเป็นเลขศูนย์ • ส่วนที่ ๒ ประกอบด้วยเลข ๔ หลัก หมายถึง เลขรหัสสำนักทะเบียนที่ สำรวจและจัดทำทะเบียนประวัติบุคคลที่ไม่มีสัญชาติไทย • ส่วนที่ ๓ และส่วนที่ ๔ ประกอบด้วยเลข ๗ หลัก หมายถึง ลำดับที่ของ บุคคลในแต่ละสำนักทะเบียน โดยสองหลักแรกของส่วนที่ ๓ กำหนดเป็นเลข ๐๐ หมายถึง กลุ่มบุคคลที่ไม่มีสัญชาติไทย ตามระเบียบนี้ • ส่วนที่ ๕ ประกอบด้วยเลข ๑ หลัก หมายถึง เลขตรวจสอบความถูกต้อง ของเลขประจำตัวแต่ละชุดตัวเลข

13. สวก. ได้จัดประชุมหารือเกี่ยวกับแนวปฏิบัติในการกำหนดเลขประจำตัวสำหรับนักเรียนที่ไม่มีเลขประจำตัว ๑๓ หลักเมื่อวันศุกร์ที่ ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๕๖ • เดิมให้เลข “๐” ๑๓ ตัว • สนผ.สพฐ. กำหนดเลข ๑๓ หลักในการนับรายหัว หลักที่ ๑ G คือ Generate หมายถึง การออกเลขประจำตัว ๑๓ หลัก ซึ่งเป็นเลขที่ถูกกำหนดขึ้นโดยระบบ DMC (Data Management Center) หลักที่ ๒ และ ๓ หมายถึง รหัสจังหวัด หลักที่ ๔ และ ๕ หมายถึง รหัสอำเภอ หลักที่ ๖ และ ๗ หมายถึง รหัสปีการศึกษา หลักที่ ๘ ถึง ๑๓ หมายถึง เลขลำดับที่ของนักเรียนที่ไม่มีเลขประจำตัว คนที่เท่าใดของระบบฐานข้อมูล DMC

14. คำถาม • บุตรของแรงงานต่างด้าว เด็กเร่ร่อนไร้สัญชาติ ไม่มีข้อมูลเอกสารใด ๆ เลย และไม่มีผู้ปกครอง ไม่ทราบวัน เดือน ปีเกิด จะรับเข้าเรียนได้หรือไม่ ตอบได้ มีสิทธิเรียนเสมอภาคกับผู้มีสัญชาติไทย ให้องค์กรเอกชนทำบันทึกแจ้งประวัติบุคคลเป็นหลักฐาน หรือ ซักถามประวัติบุคคลผู้มาสมัครเรียนหรือผู้เกี่ยวข้อง

15. คำถาม • นักเรียนไม่มีหลักฐานยืนยันว่ามีสัญชาติใด จะกรอกในเรื่องสัญชาติอย่างไร ตอบให้ทำเครื่องหมาย “ – ” เพราะการที่ผู้ใดจะมี สัญชาติใดต้องมีเอกสารที่รัฐออกให้เท่านั้น

16. คำถาม • หากสถานศึกษาบางแห่งไม่ปฏิบัติตามระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยหลักฐานในการรับนักเรียน นักศึกษาเข้าเรียนในสถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ จะทำอย่างไร ตอบถือว่าเป็นการละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมาย

17. คำถาม • นโยบายเรียนฟรี ๑๕ ปี จะครอบคลุมถึงเด็กกลุ่มที่ไม่มีหลักฐานทะเบียนราษฎรหรือไม่มีสัญชาติไทยหรือไม่ ตอบครอบคลุม

18. คำถาม • การจัดสรรค่าใช้จ่ายรายหัวให้กับเด็กที่ไร้สัญชาติ หรือไร้สถานะทางทะเบียนมีวิธีการอย่างไร และ การออกเลขประจำตัว ๑๓ หลัก มีแนวปฏิบัติอย่างไร ตอบหากเด็กกลุ่มนี้ขึ้นทะเบียนเป็นนักเรียนของโรงเรียนใดแล้วสามารถเบิกจ่ายได้เท่ากับเด็กไทยทุกคน ส่วนการออกเลข ๑๓ หลัก ให้ดำเนินการตามที่สำนักทะเบียนกลางกำหนด