60 likes | 197 Views
ER HÆGT AÐ ÉTA KÖKUNA OG EIGA HANA LÍKA? SAMNINGAR UM NÝTINGU NÁTTÚRUAUÐLINDA. Friðrik Már Baldursson VIÐSKIPTADEILD. Samningar um nýtingu orkuauðlinda í eigu ríkis. Varanlegt framsal eignarhalds er bannað (2008) Ríkið má leigja frá sér orkuauðlindir til allt að 65 ára
E N D
ER HÆGT AÐ ÉTA KÖKUNA OG EIGA HANA LÍKA?SAMNINGAR UM NÝTINGU NÁTTÚRUAUÐLINDA Friðrik Már Baldursson VIÐSKIPTADEILD
Samningar um nýtingu orkuauðlinda í eigu ríkis • Varanlegt framsal eignarhalds er bannað (2008) • Ríkið má leigja frá sér orkuauðlindir til allt að 65 ára • Viljum hanna leigusamninga þ.a. • Stuðlað sé að hagkvæmri og sjálfbærri nýtingu auðlindanna • Tekjur eigandans (ríkisins) séu hámarkaðar • Hvötum til að ráðast í þjóðhagslega hagkvæm verkefni (að teknu tilliti til umhverfiskostnaðar) sé viðhaldið
Leiga í stað eignarhalds: Að eiga kökuna og éta hana líka • “Leigjendavandinn” • Leigufyrirkomulagið býr til slæma hvata fyrir leigutakann • Hætta á • Slælegu viðhaldi mannvirkja á síðari hluta leigutíma • Ágengri nýtingu auðlindarinnar (sér í lagi jarðvarma) • Hvernig er hægt að fá leigjandann til að fara vel með auðlind og mannvirki, sér í lagi undir lok leigutíma • Leigutími skiptir máli • Hagkvæmni (lengri) eða sveigjanleiki (styttri) • Ákvörðun leigu og reglur um endurnýjun leigusamnings skipta máli
Tillögur nefndar fors.rn. að fyrirkomulagi (2010) • Nýjum orkukostum ráðstafað með útboði • Leyfistími verði á bilinu 40-50 ár • Endurnýjun meginregla ef nýta á auðlind áfram • Skilyrði um umgengni – aðeins góður leigjandi fær endurnýjun • Gjaldtaka • Grunngjald – að lágmarki umhverfiskostnaður + rannsóknar- og undirbúningskostnaður • Útboð getur aðeins virkað til hækkunar grunngjalds • Hluti af auðlindarentu þegar umframarður skapast • Tryggingagjald
Hvers vegna virkjar ríkið ekki sjálft? • Það gerir það nú þegar með eignarhaldi á Landsvirkjun o.fl. • Skuldir LV eru nú hátt í 400 milljarðar með ábyrgð ríkisins • Megnið af fjárfestingunni tengist framleiðslu fyrir stóriðju • Það er ekki skynsamlegt að fara mikið lengra með óbreyttu fyrirkomulagi
Er hægt að nota sama módel á aðrar auðlindir? • Já, til dæmis sjávarauðlindir • En það þarf að aðlaga fyrirkomulagið að auðlindinni • Samningar af mismunandi lengd þ.a. allir samningarnir renni ekki út á sama tíma • Aðlögun • Sveigjanleiki