YETİŞKİNLİK DÖNEMİ EĞİTİMİ

1. YETİŞKİNLİK DÖNEMİ EĞİTİMİ   Prof. Dr. Mustafa KöylüOndokuz Mayıs Üniversitesiİlahiyat FakültesiE-mail: mkoylu@omu.edu.tr

2. Ele Alacağımız Konular Yetişkinlik Döneminin Genel Özellikleri Yetişkinlik Dönemi Dini Gelişim

3. YETİŞKİNLİK DÖNEMİ İlk Yetişkinlik 20-35 Yaş 56 +…Yaş 36-55 Yaş Orta Yetişkinlik SonYetişkinlik (Yaşlılık)

4. Fiziksel Özellikler Sosyal Özellikler Psikolojik Özellikler İLK YETİŞKİNLİK DÖNEMİ

5. İlk Yetişkinlik DönemiFiziksel Özellikler Vücut 19 ile 26 yaşları arasında maksimum fiziki potansiyele erişir. • Bu dönemde beyin ağırlığı maksimum dereceye ulaşır. • 12-15 yaşları arasında zeka en yüksek seviyeye ulaşır. 17 yaşına kadar kas ve kemik gelişimi tamamlanmıştır. Ancak potansiyel olarak güç ve kuvvetteki artış 30 yaşına kadar devam eder. • Dolaşım sistemi, kalp ve kan damarları tamamen olgunlaşmış durumdadır.

6. İlk Yetişkinlik DönemiPsikolojik Özellikler Bu dönemin belli başlı uğraşı alanlarını evlilik, yüksek okul, askerlik, bir iş arama veya bir işte karar kılma, aile ve toplumla yeni bir ilişki kurma gibi çeşitli bireysel ve sosyal görevler oluşturmaktadır. Bireyler bu dönemde kimlik arayışı ve samimi bir dostluk ve yakınlık arayışı içindedirler. Bu dönem psikolojik çatışma ve bunalımların yaşandığı bir dönemdir.

7. İlk Yetişkinlik DönemiSosyal Özellikler Kendi başına kazanma, çalışma, meslek seçme, evlilik, evi idare etme, çocuk yetiştirme, vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme, uygun sosyal bir grup bulma ve daha büyük bir çevreye ayak uydurma gibi pek çok sosyal rol ve davranış bu dönemdeki yetişkinlerin yerine getirmesi gereken hususlardır.

8. Fiziksel Özellikler Sosyal Özellikler Psikolojik Özellikler ORTA YETİŞKİNLİK DÖNEMİ

9. Bu dönemde en önemli değişiklikler görme ve işitme konusunda meydana gelir. Görme: Genel nüfus oranı itibariyle, görme en doruk noktasına 18 yaş civarında ulaşır. Görme kuvvetinde kırk yaşına kadar olan zaman dilimi içinde tedrici olarak bir gerileme, 40 yaşından sonra 55 yaşına kadar olan zaman dilimi içinde keskin bir düşüş görülür. Bu durum daha sonraki yıllarda artan bir oranda devam eder. Orta Yetişkinlik Dönemi Fiziksel Özellikler

10. Orta Yetişkinlik Dönemi İşitme: Çoğu insan işitmede zirveye 14 yaşın sonlarında ulaşır. Bundan sonra 65 yaşına kadar tedrici fakat sürekli bir düşüş söz konusudur. 15 yaşından küçük bir çocukta duyma probleminden kaynaklanan anlama güçlüğünün oranı % 5 iken, bu oran 65 yaşındaki yaşlı bir insanda % 65'tir. Fiziksel Özellikler

11. Ergenlik ve ilk yetişkinlik dönemlerine özlemle bakmaya başlarlar. Bunun en önemli nedeni, ilk yetişkinlik yıllarında görülmeyen ve hissedilemeyen yaşlılığa ilişkin bir takım biyolojik değişikliklerin kendini hissettirmeye başlamasıdır. Orta Yetişkinlik DönemiPsikolojik Özellikler Çocuklar ev genç yetişkinler zamanı, “doğuştan o ana kadar” olarak değerlendirirken, 40 yaşından sonraki yetişkinler ve yaşlılar “o andan ölüme kadar” şeklinde değerlendirirler. Gelecekle ilgili zamana bakış açıları diğerlerinden farklıdır. Onlar hayatı iki eşit parçaya bölerek hem geçmişe hem de geleceğe bakarlar. 35-40 yaş dönemi pek çok kişi için psikolojik açıdan bir dönüm noktasıdır. Orta yaş dönemi insan hayatının geçmişiyle geleceğinin kesiştiği bir dönemdir.

12. Orta Yetişkinlik Dönemi Sosyal Özellikler Bu dönem kadın olsun erkek olsun toplum üzerindeki etkilerinin zirvede olduğu bir dönemdir. Orta yaş döneminin en belirgin özelliği bu grubu oluşturan insanların pek çoğunun bir aile üyesi olmasıdır. (Anne, baba, eş, aile reisi vb.) Orta yaş döneminin en önemli vasıflarından birisi bu dönemdeki kişilerin “sandviç nesil” olma konumunda olmalarıdır. Çocukların yuvadan ayrılması, orta yaş grubu kişiler için kendilerinin yalnız olduğu ve artık çocuklarının anılarıyla yaşadıkları bir dönem demektir. Orta yaş dönemi hayallerle gerçeklerin kesiştiği bir dönemdir.

13. Fiziksel Özellikler Sosyal Özellikler Psikolojik Özellikler SON YETİŞKİNLİK DÖNEMİ

14. Son Yetişkinlik (Yaşlılık) DönemiFiziksel Özellikler 60 yaş civarında gerçek fiziki bir çöküşün varlığı kendini iyice hissettirir. Bu dönemin en belirgin özelliklerinden biri hiç kuşkusuz ölüm oranlarının ve ciddi hastalıkların artmasıdır. Bu dönemin insanı ya kalp hastalığı, nefes darlığı ya da diğer duygusal rahatsızlığın abonesi olmuştur, ya da bu çeşit hastalıklardan korunmak için ciddi diyetler uygulamak zorundadır. Yaşlanmayla ilgili en göze çarpan fiziki değişikliklerden biri de görme ve işitme alanındaki kayıplardır. • Bu dönemde bazı zihinsel (alzemeir) ve davranışsal problemler görülebilir.

15. Bu dönem psikolojik bakımdan birçok duygunun bir arada yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde yaşlılar daha çok kendi özel ihtiyaçlarını karşılamaya ve onları tedarik etmeye çalışırlar. Bunlar; Son Yetişkinlik DönemiPsikolojik Özellikler 1. Haysiyet ve kendine hakim olmayı araştırıp devam ettirmek 2. Bir kişinin yapabileceği tatmin edici faaliyetleri keşfetmek 3.Topluma katkıda bulunacak yolları bulup araştırmak 4.Gençlerle ilişkileri sürdürecek yolları araştırmak 5. Fiziki ve zihni olarak yeterli kalmaya çalışmak

16. Eskiye aşırı bağlıdırlar. Yeniden korkarlar. Genellikle bencil ve ben merkezli (egocentric) olurlar. Son Yetişkinlik DönemiPsikolojik Özellikler Aşırı derecede mal ve para düşkünlüğü artar. Sadece kendini düşünürler. Çevresinde herkesin kendilerine saygı duymaları ve hizmet etmeleri gerektiğini düşünürler. Yaşadıkları bir takım fiziksel yetersizlikler neticesinde psikolojik bozukluk, duygusal ya da davranış bozukluğu, hastalık hastası ve depresyon gibi bazı psikolojik rahatsızlıklara da sahip olabilirler.

17. Son Yetişkinlik DönemiSosyal Özellikler Bu dönemin en temel gelişimsel ödevi, bireyin kendisiyle toplum arasında dengeli bir yaşam tarzı geliştirmesidir. Bu dönemin temel özellikleri; Emekliliğe uyum sağlama, Eş kaybına uyum sağlama, Eş kaybı, yakınlarının evine gitmek, daha küçük eve taşınmak, yeniden evlenmeye karar vermek, çalışıp çalışmamaya karar vermek, kime emanet olacağını düşünmek gibi başka konuları da beraberinde getirir.

18. Sosyal Özellikler Yaşlılığın bazı olumlu yönleri de vardır: Yaşlılık dönemi bir bilgelik dönemidir. Tecrübe sayesinde yaşlı kişiler genel olarak daha iyi karar ve hüküm verme yetisine sahiptirler. Yaşlılık gerçek ve “tamamlanmış” bir kişilik geliştirmek demektir. Yaşlılık daha fazla hürriyet ve kendi işinin patronu demektir. Yaşlılar aile fertleri için yerine göre bir destek kaynağı, eğitimci, terbiyeci, kısacası genç neslin mürebbileridir. Yaşlılar, anne ve babanın ölümü gibi her hangi bir kriz anında, yedek parça konumundadırlar. Yaşlılar, genç kişilerin sahip olamayacağı bir his ve duyguya sahiptirler. Bunun sonucu olarak, gençlere kıyasla hayatın ne anlama geldiği konusunda daha derin bir anlayışa sahiptirler.

19. 1 2 3 İLK YETİŞKİNLİK DÖNEMİ DİNİ GELİŞİM ORTA YETİŞKİNLİK DÖNEMİ DİNİ GELİŞİM SON YETİŞKİNLİK DÖNEMİ DİNİ GELİŞİM YETİŞKİNLİK DÖNEMİ DİNİ GELİŞİM

20. İLK YETİŞKİNLİK DÖNEMİ DİNİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Kişinin anlam arayışı içinde olduğu bir dönemdir. Ben Kimim?, Nereye Gidiyorum? Nasıl Bir Hayat Yaşamalıyım?, Hayatın Anlamı Nedir? Bu dönemde kendi dini inanç anlayışını geliştirme çabası vardır. İnanç arayışları neticesinde kişi ya bir dini inancı benimser ya da dinden uzaklaşır.

21. ORTA YETİŞKİNLİK DÖNEMİ DİNİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Kişiler 30 yaş civarında ayırt edici bir inanç şekline sahip olurlar. Bu yeni inanç kişilerin toplumsal ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde olmalıdır. İnsanlar orta yaşa doğru tekrar dine yönelmeye ve dini ibadetlerini yerine getirmeye başlarlar. Ancak dini yaşayış konusunda tam olarak yerleşmiş bir tutum yoktur.

22. SON YETİŞKİNLİK DÖNEMİ DİNİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Hayatın sonuna yaklaşıldığı düşüncesi dine olan ilginin artmasına neden olmaktadır. Allah ve ahiret inancı doruk noktadadır. İbadetlere daha fazla zaman ayırmaktadırlar. Din hakkında daha fazla düşünmektedirler. Cemaatle ibadet önemlidir. Çünkü yalnızlığa karşı bir tampon görevi görür. Cemaate katılım yaşlılara sosyal bir destek sağlar.

23. TEŞEKKÜRLER 