Πορεία διδασκαλίας Πλάνο μαθήματος Κίνητρα

1. Πορεία διδασκαλίαςΠλάνο μαθήματοςΚίνητρα Εκπαιδευτική Τεχνολογία

2. Εισαγωγή • Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Σχέση Γενικής Διδακτικής και λοιπών επιστημών της αγωγής Εκπαιδευτική Τεχνολογία

3. Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Η διδασκαλία είναι τόσο παλαιά όσο και η ύπαρξη του ανθρώπου • Αρχικά, τόσο οι γνώσεις που προσέφερε η διδασκαλία όσο και η τεχνική της, είχαν εμπειρικό χαρακτήρα • Με την πάροδο του χρόνου οι γνώσεις έγιναν πιο πολλές, σύνθετες, πολύπλοκες Εκπαιδευτική Τεχνολογία

4. Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Από τα παλαιά χρόνια άρχισαν οι προσπάθειες συστηματικής μετάδοσης γνώσεων, η διαμόρφωση αρχών και μεθόδων διδασκαλίας • Σωκρατική ή μαιευτική μέθοδος • Η γνώμη του Πλάτωνα για την αξία των ομηρικών κειμένων Εκπαιδευτική Τεχνολογία

5. Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Στη συνέχεια, και για πολλούς αιώνες, δεν διαμορφώθηκε κάποια μεθοδική διδακτική θεωρία • Η Γενική Διδακτική διαμορφώθηκε σε ιδιαίτερο κλάδο της παιδαγωγικής επιστήμης, μόλις το 17ο αιώνα(Έρβατος) Εκπαιδευτική Τεχνολογία

6. Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Σταθμοί στη διαμόρφωση της Γενικής Διδακτικής • Κομένιος 1592-1670: Didactica Magna • Έρβατος 1776-1841 • Στον 20ο αι.: ραγδαία εξέλιξη διάφορων επιστημονικών κλάδων (ψυχολογία. Παιδαγωγική, βιολογία) Εκπαιδευτική Τεχνολογία

7. Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Δύο βασικές κατευθύνσεις στην Γενική Διδακτική • Συντηρητική κατεύθυνση • Προοδευτική κατεύθυνση Εκπαιδευτική Τεχνολογία

8. Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Συντηρητική κατεύθυνση • Δογματική και ακροαματική διδασκαλία • Καθηγητής: παρουσίαση μαθήματος • Μαθητές: απομνημόνευση, επαναλήψεις, ασκήσεις, εργασίες στο σπίτι • Αρχή της αυθεντίας, της απομνημονεύσεως, του ανταγωνισμού, της άμεσης εποπτείας, των ποινών Εκπαιδευτική Τεχνολογία

9. Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Συντηρητική κατεύθυνση (ΙΙ) • Επηρεάζεται από αισθησιοκρατικές (empirismus), ορθολογιστικές (rationalismus)και απολυταρχικές αντιλήψεις του παρελθόντος • Κυριότεροι εκπρόσωποι – Αντιπροσωπευτικά έργα • Κομένιος – «Μεγάλη Διδακτική» • John Lock – «Δοκίμιο για την ανθρώπινη νόηση» • Πεσταλότσι – «Λεονάρδος και Γερτρούδη» • Έρβαρτος – «Γενική Παιδαγωγική, υπαγορευμένη από το σκοπό της εκπαιδεύσεως» Εκπαιδευτική Τεχνολογία

10. Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Προοδευτική κατεύθυνση • Χρησιμοποιεί τη διαλογική διδασκαλία • Το μάθημα παρουσιάζεται σε συνεργασία καθηγητή-μαθητών • Δυναμική συμμετοχή των μαθητών στην παρουσίαση • Χρήση της πρακτικής εξάσκησης και μάθηση μέσα από την πράξη (learning by doing) Εκπαιδευτική Τεχνολογία

11. Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Προοδευτική κατεύθυνση (II) • Δεν στηρίζεται στην αρχή της αυθεντίας • Όχι ανταγωνισμός  συνεργασία • Όχι ποινές, εξαναγκασμός  ενθάρρυνση • Όχι παπαγαλισμός  κριτική,δημιουργική σκέψη • Όχι αδράνεια  προβληματισμός • Όχι αναπαραγωγική  παραγωγική εργασία Εκπαιδευτική Τεχνολογία

12. Ιστορική ανασκόπηση της Γενικής Διδακτικής • Σχέση Γενικής Διδακτικής και άλλων επιστημών της Αγωγής • Ψυχολογία • Παιδαγωγική • Ιστορία και Φιλοσοφία της Αγωγής • Κοινωνιολογία • Βιολογία Εκπαιδευτική Τεχνολογία

13. Διδασκαλία και Μάθηση • Ορισμός και έννοια της διδασκαλίας • Σχέση διδασκαλίας και μαθήσεως • Αρχές και συνθήκες μαθήσεως Εκπαιδευτική Τεχνολογία

14. Διδασκαλία και Μάθηση • Η διδασκαλία είναι διαχρονικό και καθολικό φαινόμενο • Krieg: «κανείς άνθρωπος και κανείς λαός, σε καμμιά εποχή, σε καμμια βαθμίδα του πολιτισμού δεν υπήρξε και δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς διδασκαλίας και μάθηση» Εκπαιδευτική Τεχνολογία

15. Διδασκαλία και Μάθηση • Ορισμός της διδασκαλίας • Συνάρτηση των παιδαγωγικών κατευθύνσεων και δεδομένων κάθε εποχής (οικονομικών, πολιτικών κλπ) • Τρεις ομάδες ορισμών • Διδασκαλοκεντρικοί • Μαθησιοκεντρικοί • Σύνθετοι ορισμοί Εκπαιδευτική Τεχνολογία

16. Διδασκαλία και Μάθηση • Ορισμός της διδασκαλίας • Διδασκαλοκεντρική προσέγγιση: • Η διδασκαλία είναι μια συστηματική και συνειδητή προσπάθεια, με την οποία επιδιώκεται η μεταβίβαση ποικίλων γνώσεων και δεξιοτήτων από το διδάσκονται στο διδασκόμενο Εκπαιδευτική Τεχνολογία

17. Διδασκαλία και Μάθηση • Ορισμός της διδασκαλίας • Διδασκαλοκεντρική προσέγγιση (ΙΙ): • Κάποιος προσφέρει γνωσιολογικά στοιχεία και κάποιος τα δέχεται • Δάσκαλος: δυναμικός, ενεργητικός, κυρίαρχος ρόλος • Μαθητής: στατικός, αδρανής ρόλος • Η μάθηση εξαρτάται βασικά από τον δάσκαλο Εκπαιδευτική Τεχνολογία

18. Διδασκαλία και Μάθηση • Ορισμός της διδασκαλίας • Μαθησιοκεντρική προσέγγιση: • Ο ρόλος του δασκάλου είναι καθοδηγητικός μάλλον παρά διδακτικός. Ο δάσκαλος καλείται να βοηθήσει κυρίως το μαθητή για να μάθει. • Ο ρόλος του δασκάλου δεν είναι μοναδικός και απόλυτος στη διδακτική διαδικασία Εκπαιδευτική Τεχνολογία

19. Διδασκαλία και Μάθηση • Ορισμός της διδασκαλίας • Μαθησιοκεντρική προσέγγιση (ΙΙ): • «Ό,τι μπορεί να σκεφθεί, να βρει, να πει και να κάνει ο μαθητής, πρέπει να αποφεύγει να το λέει και να το κάνει ο δάσκαλος» • Όσο άριστη και αν είναι η διδασκαλία, θα έχει πενιχρά αποτελέσματα αν απευθύνεται σε αδιάφορους και αδρανείς μαθητές • Η μάθηση είναι βασικά ατομική υπόθεση του μαθητή Εκπαιδευτική Τεχνολογία

20. Διδασκαλία και Μάθηση • Ορισμός της διδασκαλίας • Μαθησιοκεντρική προσέγγιση (ΙΙΙ): • Οι δάσκαλοι πρέπει να ενημερώνονται για τις θεωρίες, τις μορφές, τους νόμους, τα πειραματικά δεδομένα της μάθησης, παρά με τις θεωρίες και τα συστήματα της διδασκαλίας • Εξτρεμιστική θεωρία της «Επανανακαλύψεως» (Rediscovery Theory) • Οι μαθητές είναι σκόπιμο να ανακαλύπτουν μόνοι τους τις γνώσεις, να μαθαίνουν αυτοδιδασκόμενοι Εκπαιδευτική Τεχνολογία

21. Διδασκαλία και Μάθηση • Ορισμός της διδασκαλίας • Σύνθετη προσέγγιση: • Η διδασκαλία είναι η συνισταμένη των ενεργειών με τις οποίες επέρχεται η μάθηση. Η διδασκαλία και η μάθηση, αν και είναι ξεχωριστές ενέργειες, σχετίζονται στενά. • Όσο πιο μεθοδικά διδάσκουμε τόσο καλύτερη μάθηση επέρχεται, κι όσο καλύτερα γνωρίζουμε τις συνθήκες μαθήσεως τόσο μεθοδικότερη και αποδοτικότερη γίνεται η διδασκαλία Εκπαιδευτική Τεχνολογία

22. Διδασκαλία και Μάθηση • Ορισμός της διδασκαλίας • Σύνθετη προσέγγιση (ΙΙ): • Στην εποχή μας επικρατούν οι σύνθετες απόψεις • Η διδασκαλία ορίζεται ως: η συστηματική παιδευτική διαδικασία, με την οποία πραγματώνεται (με λόγια, μέσα και πράξεις) μορφωτική επίδραση , επέρχεται μάθηση Εκπαιδευτική Τεχνολογία

23. Διδασκαλία και Μάθηση • Διδασκαλοκεντρική προσέγγιση • Κινητήριος δύναμη: το ώριμο άτομο που καθοδηγεί το παιδί στο επίπεδο του ενήλικα • Μαθησιοκεντρική προσέγγιση • Κινητήριος δύναμη: η φύση του παιδιού.Διαθέτει αυτενεργές δυνάμεις που το οδηγούν στην ανάπτυξη • Σύνθετη προσέγγιση • Κινητήριος δύναμη: δάσκαλος-παιδί-περιβάλλον Εκπαιδευτική Τεχνολογία

24. Διδασκαλία και Μάθηση • Σχέση Διδασκαλίας και Μαθήσεως • Άμεση σχέση Διδασκαλίας-Μαθήσεως • Για να έχουμε ποιοτικά και ποσοτικά καλύτερη μάθηση, πρέπει η διδασκαλία να λαμβάνει υπόψη της και τις σύγχρονες ψυχολογικές απόψεις περί μαθήσεως • Όσο πιο μεθοδικά διδάσκουμε, τόσο καλύτερη μάθηση επέρχεται Εκπαιδευτική Τεχνολογία

25. Διδασκαλία και Μάθηση • Σχέση Διδασκαλίας και Μαθήσεως (ΙΙ) • Ο βασικός σκοπός της διδασκαλίας είναι η μάθηση • Διδασκαλία σημαίνει την παροχή βοήθειας σε άλλα πρόσωπα για να μάθουν • Ο δάσκαλος πρέπει να γνωρίζει πώς μαθαίνει ο μαθητής, να αξιοποιεί συστηματικά τους κανόνες και της αρχές της μάθησης • Η ποιότητα της μάθησης εξαρτάται και από την ποιότητα της διδασκαλίας Εκπαιδευτική Τεχνολογία

26. Διδασκαλία και Μάθηση • Σχέση Διδασκαλίας και Μαθήσεως (ΙΙΙ) • Η μάθηση δεν επέρχεται τόσο με την αποστήθιση και τον παπαγαλισμό, όσο με την κατανόηση του θέματος από τους μαθητές και με την εξάσκησή τους, με την εφαρμογή και την εμπέδωση • Όχι έμφαση στην αποστήθισηκανόνων-τύπων-αποσπασμάτων, αλλά στην κατανόηση Εκπαιδευτική Τεχνολογία

27. Διδασκαλία και Μάθηση • Αρχές-αξιώματα της μαθήσεως • Ετοιμότητα για μάθηση • Παρώθηση • Επιθυμία της επιτυχίας • Συσχέτιση • Άσκηση Εκπαιδευτική Τεχνολογία

28. Διδασκαλία και Μάθηση • Ετοιμότητα για μάθηση • Το υπόβαθρο γνώσεων και ικανοτήτων που απαιτείται για να έχει το άτομο τη δυνατότητα, για να έχει ωριμάσει, για να μπορεί, για να είναι έτοιμο να μάθει • Ο μαθητής που έχει αυτή την ετοιμότητα μαθαίνει ευχερέστερα • Ανετοιμότητα • Γνωσιολογικής προέλευσης («κενά») • Φυσιολογικής προέλευσης (ακοή, όραση) • Ψυχολογικής προέλευσης (εχθρική στάση) Εκπαιδευτική Τεχνολογία

29. Διδασκαλία και Μάθηση 2. Παρώθηση • Η κατάσταση του ατόμου που χαρακτηρίζεται από έντονο ενδιαφέρον και προσπάθεια και συντελεί στη δραστηριοποίηση του για το ξεπέρασμα ψυχολογικών, κοινωνικών ή φυσιολογικών αναγκών Εκπαιδευτική Τεχνολογία

30. Διδασκαλία και Μάθηση 2. Παρώθηση • Όσο εντονότερη είναι η παρώθηση τόσο περισσότερη ενεργητικότητα και δημιουργικότητα διακρίνει το άτομο • Η παρώθηση παίζει κεντρικό ρόλο στη μάθηση: διατηρούμε καλύτερα ό,τι μαθαίνουμε με την παρώθηση και τείνουμε να επιθυμούμε να μάθουμε όλο και περισσότερα • Δύο είδη παρωθήσεως στη μάθηση • Εξωτερική παρώθηση • Εσωτερική παρώθηση Εκπαιδευτική Τεχνολογία

31. Διδασκαλία και Μάθηση 2. Παρώθηση • Η εξωτερική παρώθηση υπάρχει όταν ο μαθητής εξαναγκάζεται να μάθει για να λάβει μέρος σε εξετάσεις, πάρει κάποιο δίπλωμα κλπ • Επιπόλαιη και προσωρινή μάθηση, που διατηρείται όσο και ο καταναγκασμός • Η έσωτερική παρώθηση υπάρχει όταν ο μαθητής από μόνος του, από εσωτερική παρόρμηση, επιθυμεί να μάθει. Του αρέσει ή τον ενδιαφέρει το αντικείμενο • Συχνά οδηγεί σε αξιόλογη, ουσιαστική και μόνιμη μάθηση • Σταδιακή μετατροπή εξωτερικής σε εσωτερική παρώθηση Εκπαιδευτική Τεχνολογία

32. Διδασκαλία και Μάθηση 3. Επιθυμία της Επιτυχίας • Μία από τις ελάχιστες κοινές επιδιώξεις και επιθυμίες όλων των ατόμων είναι η επιδίωξη της επιτυχίας • Την διαθέτουν κυρίως οι μαθητές και οι νέοι • Είναι ένα από τα κυριότερα κίνητρα που οδηγεί τα άτομα σε διαδικασίες απόκτησης γνώσης, ώστε να πάρουν εφόδια με τα οποία θα επιτύχουν στην ζωή Εκπαιδευτική Τεχνολογία

33. Διδασκαλία και Μάθηση 4. Συσχέτιση • Πιο εύκολη η μάθηση όταν συσχετίζεται ένα νέο αντικείμενο διδασκαλίας, με την ήδη υπάρχουσα γνώση • Καλυτερα αποτελέσματα όταν επιδιώκεται η εκμάθηση του νεου μέσω του παλαιού, του αγνώστου μέσω του γνωστού, του απομακρυσμένου μέσω του οικείου • Η συσχέτιση αυτή ειδική και συγκεκριμένη, όχι αόριστη Εκπαιδευτική Τεχνολογία

34. Διδασκαλία και Μάθηση 5. Άσκηση • Η άσκηση είναι κύριος συντελεστής της μαθήσεως.Όσο περισσότερο ασκούμαστε, τόσο πιο πλήρης και μόνιμη θα είναι η μάθηση • Όχι με την μορφή επαναλήψεων (παπαγαλισμός, μιμητισμός), αλλά με μορφή συστηματικής, προοδευτικής εξάσκησης • Πληρέστερη εκμάθηση και δυνατότητες εφαρμογής των γνώσεων και δεξιοτήτων σε διαφορετικές καταστάσεις και συνθήκες Εκπαιδευτική Τεχνολογία

35. Διδασκαλία και Μάθηση • Οι συνθήκες της Μαθήσεως: • Σχετίζονται άμεσα με το μεθοδολογικό πρόβλημα της διδασκαλίας, με τη διάρθρωση και την οργάνωση της διδακτέας ύλης και με τις μεθόδους και τα μέσα παρουσίασης • συστηματική και αναλυτική διάταξη της ύλης • κατάλληλη εκλογή και χρήση των μεθόδων και των εποπτικών μέσων διδασκαλίας • Βαθμός ενδιαφέροντος, προσοχής και συμμετοχής μαθητή Εκπαιδευτική Τεχνολογία

36. Διδασκαλία και Μάθηση • Οι συνθήκες της Μαθήσεως (ΙΙ) • Ατομικότητα του κάθε μαθητή • Ενεργητική και δυναμική συμμετοχή του μαθητή • Προσωπικότητα του διδάσκοντος • Κοινωνικότητα, ευγένεια, κατανόηση, διάθεση συνεργασίας • Ψυχολογική κατάσταση του μαθητή • Συναισθηματικές διαταραχές, οικογενειακά-διαπροσωπικά προβλήματα κλπ επιδρούν αρνητικά, αναστέλλουν την επιθυμία και τη δυνατότητα μαθήσεως Εκπαιδευτική Τεχνολογία

37. Σκοποί της Διδασκαλίας • Απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων • Καλλιέργεια ικανοτήτων • Ανάπτυξη ενδιαφερόντων • Διαμόρφωση χαρακτήρα & προσωπικότητας Εκπαιδευτική Τεχνολογία

38. Σκοποί της Διδασκαλίας • Παλιά επικρατούσε η άποψη πως σκοπός της διδασκαλίας είναι να αποκτήσουν οι μαθητές γνώσεις και δεξιότητες • Συσσώρευση γνώσεων, αποστήθιση ονομάτων, τύπων, αποφθεγμάτων και χρονολογιών • «Η γνώση για τη γνώση» Εκπαιδευτική Τεχνολογία

39. Σκοποί της Διδασκαλίας • Όμως, δεν πρέπει να θεωρούμε το νου σαν άδειο δοχείο γνώσεων που πρέπει να το γεμίσουμε, αλλά σαν όργανο έρευνας • «Η εκπαίδευση που παρέχει νεκρές γνώσεις δεν είναι μόνο άχρηστη, αλλά και επικίνδυνη» - Whitehead Εκπαιδευτική Τεχνολογία

40. Σκοποί της Διδασκαλίας • Όχι μηχανική διδασκαλία • Προσφορά ενεργών γνώσεων • Αναλυτική και σε βάθος διδασκαλία • Συσχετίσεις-σύνθεση-κριτική • Διδασκαλία=πνευματική δραστηριότητα τόσο εκ μέρους του διδασκάλου, όσο και εκ μέρους του μαθητή Εκπαιδευτική Τεχνολογία

41. Σκοποί της Διδασκαλίας • Έχει υποστηριχθεί ότι η διδασκαλία οφείλει να έχει και πιο υψηλούς σκοπούς: • Καλλιέργεια ικανοτήτων • Αφύπνιση • Ανύψωση-ανάπτυξη ψυχικών λειτουργιών • Γνώσεις=μέσο καλλιέργειας των πνευματικών ικανοτήτων Εκπαιδευτική Τεχνολογία

42. Σκοποί της Διδασκαλίας • Από τον «πλούτο των γνώσεων», η έμφαση περνάει στην εξάσκηση των πνευματικών ικανοτήτων του μαθητή • «Η μόρφωση πρέπει να επιδιώκει τη μόρφωση των πνευματικών δυνάμεων παρά τον πλουτισμό των γνώσεων» - Pestalozzi Εκπαιδευτική Τεχνολογία

43. Σκοποί της Διδασκαλίας • Αρνητικά αυτής της προσέγγισης: • Υποτίμηση των γνώσεων • μικρό ενδιαφέρον για την επιστήμη • Παραμελείται η πνευματική κληρονομιά και η μετάδοσή της από γενιά σε γενιά Εκπαιδευτική Τεχνολογία

44. Σκοποί της Διδασκαλίας • Διδακτικός υλισμός • Σκοπός: η παροχή γνώσεων • Περιορισμός πρωτοβουλίας • Διδακτικός ειδολογισμός (φορμαλισμός) • Σκοπός: καλλιέργεια ψυχικών λειτουργιών • Ενθάρρυνση έρευνας, αμφισβήτησης Εκπαιδευτική Τεχνολογία

45. Σκοποί της Διδασκαλίας • Βασικός σκοπός της διδασκαλίας πρέπει να είναι η ανάπτυξη ενδιαφερόντων στους μαθητές • Επέκταση της ευεργετικής επίδρασης και εκτός των πλαισίων της εκπαιδευτικής-σχολίκής διαδικασίας • Να κυριαρχήσει το μορφωτικό ενδιαφέρον στη ζωή του διδασκομένου Εκπαιδευτική Τεχνολογία

46. Σκοποί της Διδασκαλίας • Σκοπός της διδασκαλίας πρέπει να είναι η ηθική του διάπλαση, η διαμόρφωση του χαρακτήρα του • Προτεραιότητα στη συστηματική ηθική αγωγή • Η άποψη αυτή δεν διατηρήθηκε, όμως απαιτείται συμβολή της διδασκαλίας σε αυτόν τον τομέα • «Το σχολείο πρέπει να είναι εργαστήριο ηθικών αξιών » - Foster Εκπαιδευτική Τεχνολογία

47. Μορφωτικά αγαθά • Σκοποί προγραμμάτων • Εκλογή διδακτέας ύλης • Παράγοντες που επηρεάζουν την εκλογή • Είδη προγραμμάτων • Συγκέντρωση και διάταξη διδακτέας ύλης Εκπαιδευτική Τεχνολογία

48. Μορφωτικά αγαθά • Μορφωτικά αγαθά: αναλυτικό πρόγραμμα - curriculum • Σκοποί του αναλυτικού προγράμματος: • Καθορισμός των μαθημάτων • Προσδιορισμός της ύλης • Καθορισμός του σκοπού κάθε μαθήματος Εκπαιδευτική Τεχνολογία

49. Μορφωτικά αγαθά • Επιφυλάξεις για αναλυτικό πρόγραμμα • Τυποποιεί τη διδασκαλία • Δυσχεραίνει τη συνολική-σφαιρική ενημέρωση, εφόσον αποσυνθέτει τη διδασκαλία • Δεν ευνοεί την επικαιρότητα του περιεχομένου • Περιορίζει την πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών Εκπαιδευτική Τεχνολογία

50. Μορφωτικά αγαθά • Αναλυτικά προγράμματα: Αναγκαία σύμφωνα με τη σύγχρονη θεωρία • Προσφέρουν όλες τις βασικές γνώσεις και αξίες • Υποβοηθούν τη συστηματική μετάδοση των γνώσεων • Εξασφαλίζουν συνέχεια του διδακτικού έργου • Διευκολύνουν τους εκπαιδευτικούς Εκπαιδευτική Τεχνολογία