480 likes | 694 Views
ÖĞRENME. Prof Dr Süheyla Ünal. Öğrenme. Bir yaşantı sonunda davranış ve tepkilerin gereksinimleri daha iyi karşılayacak biçimde değiştirilmesi süreci…. Öğrenme aşamaları. Bilinçsiz yetersizlik ------ Bilinçli yetersizlik- Çırak Bilinçli yeterlilik- Kalfa Bilinçsiz yeterlilik- Usta.
E N D
ÖĞRENME Prof Dr Süheyla Ünal
Öğrenme • Bir yaşantı sonunda davranış ve tepkilerin gereksinimleri daha iyi karşılayacak biçimde değiştirilmesi süreci…
Öğrenme aşamaları Bilinçsiz yetersizlik------ Bilinçli yetersizlik-Çırak Bilinçli yeterlilik-Kalfa Bilinçsiz yeterlilik-Usta
Kazanmanız gereken beceriler • Öğrenmeyi öğrenme • Liderlik • Etik değerler • Girişimcilik • Takım çalışması • İyi iletişim yeteneği • Disiplinler arası çalışma • Kendini yenileme yeteneği • Yabancı dil • Toplumsal sorunlara ilgi
“Geleceğin cahili okuyamayan kişi olmayacaktır. Nasıl öğreneceğini bilemeyen kişi olacaktır.” Alvin Toffler Bir insanın zekası bilgisine göre değil bilgi edinme yeteneğine göre ölçülür...
Öğrenmeyi öğrenme • Bilgi çağında yaşayanların bilgiye erişme yollarını bilmeleri ve bu bilgileri kullanabilmeleri gereklidir • Bunu gerçekleştirebilmek için öğrenmenin nasıl oluştuğunu bilmek gerekir
Self-Evaluationand Monitoring Goal Setting andStrategic Planning Monitoring Outcomesand Refining Strategies Putting a Plan intoAction and Monitoring It Kendini düzenleyerek öğrenme • Amaç oluşturma • Planlama • Güdülenme • Dikkat kontrolü • Öğrenme stratejilerini uygulama • Kendini- düzenleme • Kendini değerlendirme
Öğrenme stratejileri Bilişsel stratejiler Biliş ötesi stratejiler amaç oluşturma planlama denetleme… beceriyle kullanmaişlemleme bilgiyi uygulama
Öğrenmenin temel bileşenleri • İstek, merak ve güdülenme • Hazırlık • Dikkat • Çok sayıda duyu organını kullanma • Kavrama • Organize etme • Tekrarlama • Uygulama
İstek • Bilgi edinmeye kararlı olma • Kendini yenileyecek bir mekanizmaya sahip olma • Kendi dışındaki dünyaya açık olma, olanları algılama ve karşılık verebilme No engagement, no attention, no learning
Merak • Merak olmaksızın yönelme gerçekleşmez • Dikkat o alana odaklanamaz • Dikkat o alanda tutulamaz • Öğrenme için gerekli çaba gösterilemez
Öğrenme döngüsü Sor Yanıtla Bil Yap
bireyin duyularına gelen uyaranları kısa ve uzun süreli belleğine transfer etmesini ve uzun süreli belleğine işlemesini sağlayan teknikler Öğrenme stratejileri
Duyuşsal stratejiler • Öğrenmek için uygun fiziksel konumda olma • Dışarıdan gelen ve öğrenmeyi engelleme olasılığı bulunan uyarıcılara karşı uyanık ve rahat olma • Dikkati odaklama, yoğunlaşmayı sürdürme • Kendini güdüleme • Çalışmanın gereksiz yere uzamaması için öncelikli konuları belirleme
Duyuşsal stratejiler • Çalışma ortamının sesli/sessiz olması • Ortamdaki ışığın parlak/loş olması • Serin/sıcak bir çevre • Düzenli/düzensiz çalışma ortamı • Kendi kendine öğrenmeyi tercih etme/bir akranla öğrenmeyi tercih etme • Yiyecek ve içecek eşliğinde çalışma/ bunlara gereksinim duymama • Hareket gereksinimi/sürekli oturma • Sabahın erken saatleri/öğleye doğru/ öğleden sonra/akşam saatlerinde çalışma
İşittiğimi unuturum Gördüğümü hatırlarım Yaptığımı anlarım Çin atasözü A l g ı s a l D u y g u s a l Uygulama Özetleyin Şematize edin K a v r a m s a l Birçok duyu organınızı kullanın %6 dokunma-tat %11 işitme %83 görme Bu konuyu öğrenmenin yararlarını düşünün Sıkıcı bir konuysa nasıl ilginç hale getirebileceğinizi düşünün Sandığınız kadar zor bir konu olmadığını düşünün
Hazırlık • Öğrenmek istediğiniz konu ile ilgili bildiklerinizi gözden geçirmek • Başka hangi konularla ilişkili olduğunu araştırmak • Konuyla ilgili ön düşünceler geliştirmek Bu konuyu öğrenmenin yararlarını düşünün Sıkıcı bir konuysa nasıl ilginç hale getirebileceğinizi düşünün Sandığınız kadar zor bir konu olmadığını düşünün
Dikkati odaklamak • Dikkati konu üzerine yönlendirmek • Hızlı okumak • Öğrenme materyalini dinlemek, izlemek • Anlamadığınız yeri belirleyip, ek kaynaklardan yararlanmak (sözlük, kişiler, diğer kaynaklar vs) • Anlamadığınız cümlenin öncesini ve sonrasını tekrar okuyup, aradaki ilişkiyi kavramaya çalışmak
Konsantrasyonu Arttırmak • Kesin amaç belirleme • Kararlı olma • Çalışmayı çeşitlendirme • Planlı çalışma • Dikkat toplama etkinlikleri • Kendine randevu verme • Yeteri kadar dinlenme • Bitkinliği önleme • Duygusal sorunları çözme • Kendine güven • Yeteri kadar çalışma malzemesi kullanma
Bellek KodlamaDepolama Geri çağırma Saptama Saklama Anımsama Yerine yerleştirme Aralıklı-toplu öğrenme Geri bildirim Okuma-anlatma Bütünsel-bölerek öğrenme Programlanmış öğrenme Kümeleme Hayal etme Ayrıntılandırma Bağlama yerleştirme Organize etme Ara-bul-getir alıştırmaları
Kayıt • Duyusal kayıtta, öğrenen birey bilgiye dikkat etmezse bilgi hemen unutulur • Öğrenilen bilgilerin ; *%50’si ilk 80 dakika içerisinde *%80’i ilk 24 saatte unutulur
Yeni bir bilginin hatırlanması (yüz kişide) • 1 gün sonra 75 kişi • 2 gün sonra 50 kişi • 4 gün sonra 25 kişi • 16 gün sonra 2 kişi
Anlamlandırma stratejileri • Zihinsel imge oluşturma • Okunan metni kendi sözcükleriyle anlatma • Özetleme • Benzetim yaratma • Not alma • Soru yanıtlama
Organize etmek • Temel kavramları, temel mekanizmayı kavramaya çalışmak • Konuyu bölümlere ayırmak • Konuyla ilgili sorular sormak
Yeni gelen bilgileri bir araya getirerek, kendi önbilgilerine göre yeniden düzenleyip yapılandırma Gruplama, bilgi birimleri arasında ilişki kurma, bir metnin ana ve yan fikirlerini çıkartma, bilgileri sınıflandırma, grafikle gösterme, şematize etme, tablolaştırma Zihinde şekillendirmek “Hayal gücü en az bilgi kadar önemlidir. Bilgi sınırlıdır. Hayal gücü dünyayı dolaşır..” Albert Einstein 1879 - 1955
Özetlemek • Konu hakkında ne öğrendiğinizi gözden geçirme • Önemli noktaları özetleyerek, birleştirerek bir biçim oluşturma • Kendi anlatımınızla özetleme, şematize etme
Benzetme, soru sorma • Öğrenilecek bilginin, önceden kazanılan bilgilerle benzerliklerini kurma • (örn. insan zihninin işleyişi- bilgisayarın işleyişi) • Kendine ya da başkalarına soru sorarak düşünme stratejisini kullanma, etkili bir kodlama tekniğidir
Gruplama • Çok sayıda yeni bilgi öğrenilirken, bilgilerin gruplanması öğrenmeyi kolaylaştırır. Gruplama ile kısa süreli bellekte tutulması gereken bilgi biriminin sayısı azalır (telefon numaralarını ezberleme) • Grup oluşturulurken, bilgi birimleri arasında mantıksal bir bağ kurulursa akılda kalma kolaylaşır • Bilgilerin ortak özelliklerine göre sınıflanması, bilgi birimlerinden hikaye ya da cümle oluşturma, ilk harflerle anlamlı sözcük üretme (rap) ve şarkılar gibi
Tekrarlama • Koruyucu tekrarda • bilgiler hiçbir değişikliğe uğratılmadan, aynı biçimde tekrar edilerek hem kısa süreli bellekte korunabilir, hem de uzun süreli belleğe işlenebilir • Düzenleyici tekrarda • yeni bilgi eski bilgilerle ilişkilendirilerek tekrarlanırsa yeni bilgiler birey için anlamlı hale gelir
Bir kişide yüz bilginin hatırlanması Tekrar Sayısı 16 gün sonra 1 7 2 8 3 20 4 35 5 48 6 62
Uzun süreli bellek • Öğrenmenin kalıcı olabilmesi için bilgilerin uzun süreli belleğe aktarılması gerekir • Uzun süreli belleğe bilgi kodlama ile yerleştirilir • İyi örgütlenmiş bilgiler çabuk hatırlanırken, diğerleri daha uzun zamanda hatırlanır
Okuduktan sonra • Okuduğunuz konu üzerinde düşünün • Bu konuda başka hangi bilgilere ihtiyaç duyduğunuzu düşünün • Benzeri başka konularla karşılaştırın, bağlantı kurun, bir bağlama yerleştirin, anlamlı kılın • Tersinden düşünün • Öğrendiklerinizi uygulayın
Hiç Bazen Çoğu zaman Her zaman
Öğrenme stratejileri • Ön hazırlık, gözden geçirme • Etkin dinleme, not tutma • Soru Sorma, ilişki kurma • Tekrar Etme • BÜTÜN---PARÇA---BÜTÜN
ZAMANI YÖNETMEK 1... Sorumlulukları, öncelikleri ve amaçları belirleyin Mümkün olduğunca dağıtım yapın 2...Gereksiz ve uygun olmayan faaliyetleri eleyin Zirve enerji zamanınızı optimum kullanın 3...Haftalık ve günlük zamanı kullanmanızı planlayın ve programlayın Engellerin çoğunu mümkün olduğunca eleyin veya azaltın Beklenmedik olaylar için boşluk bırakın
Sağlık • Günde en az 7 saat uyku • Düzenli, karbonhidrattan zengin beslenme • Fiziksel aktivite • Zararlı madde ve alışkanlıklardan kaçınma • Stresle başa çıkma • Olumsuz düşünceleri azaltma
Öğrenmenin destekleyicileri • Merak duygusu ve öğrenme yeteneği • Öğrenme sırasında uyarılmış olma • Tekrar • Öğrenme sırasında karbonhidrat tüketme • Öğrendikten sonra uyuma
Kolay öğrenilenler • Kişiye anlamlı gelen konular • Üzerinden iki hafta geçmeden yinelenenler • Her zaman yüksek sesle düşünülen ve konuşulanlar • Fiziksel becerilere sıkı sıkıya bağlı olanlar • Bireyi doğrudan ilgilendiren konular ve olaylar
Kalıcı öğrenme • Her gün düzenli olarak o gün öğrenilen derslerin tekrarı için zaman ayrılmalıdır • Günlük tekrarların uykudan bir önceki zaman dilimine yerleştirilmesi gerekir
Çabuk unutulanlar • Öğrenmeye çalışmadan rast gele edindiğimiz bilgiler • Öğrendikten sonra üzerinde yeterince düşünmediğimiz konular • Kısa sürede ve zorla öğrenmek zorunda kaldıklarımız • Zor öğrenilmiş, tam olarak kavranmamış konular
Çabuk unutulanlar • Yorgun, hasta, isteksiz ve sıkıntılı anlarımızda öğrenmeye çalıştığımız bilgiler • Uzunca bir süre çalışarak, ara vermeden öğrendiklerimiz • Anlayamadığımız ve bize anlamsız gelen konular
Öğrenmenin engelleyicileri • İsteksizlik • Yorgunluk • Dikkat azlığı • Aşırı kaygı, stres ve korku • Düzensiz yaşam stili • Madde kullanımı
Öğrenmenin engelleyicileri • Zorlanılan dersleri dışlamak • Yatarak ya da uzanarak çalışmak • Çalışma anında hayallere dalmak • Motivasyon eksikliği • Ayrıntılarda boğulmak • Çalışmayı tamamlamadan bırakmak • Amaç ve öncelikleri belirlememek • Arkadaşlara “Hayır” diyememek
Öğrenmenin engelleyicileri • Konular hakkında yeterli bilgiye sahip olmamak • Düzenli tekrar yapmamak • Programsız plansız çalışmak • Zamanı denetleyememek • Çalışırken uygun dinlenme aralıkları vermemek • Yanlışlardan ders almamak, eksiklikleri gidermemek