1 / 48

PAGTATALATA

PAGTATALATA. Magkakaugnay Balangkas Layunin Pag-unlad ng kaisipang nakabase sa pinakapamaksang pangungusap. TALATA. LAYUNIN: Makapaghatid ng isang ganap na kaisipan sa tulong ng mga pangungusap na magkakaugnay. Kaganapan Kaisahan Kaayusan Tamang pagkasunud-sunod ng mga pangyayari .

renata
Download Presentation

PAGTATALATA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. PAGTATALATA

  2. Magkakaugnay • Balangkas • Layunin • Pag-unladngkaisipangnakabasesapinakapamaksangpangungusap TALATA LAYUNIN: Makapaghatidngisangganapnakaisipansatulongngmgapangungusapnamagkakaugnay

  3. Kaganapan • Kaisahan • Kaayusan • Tamangpagkasunud-sunodngmgapangyayari. • Nagkukuwento • Naglalahadnghakbangin • Maayos o maanyongpaglalarawan. Kalinawan base sa:

  4. Kaayusan • tiyakpangkalahatan (Indaktibo) • Dedaktibongparaan • pangkalahatantiyak Kalinawan base sa:

  5. Kalinawan base sa: • Kaayusan • Tanong at Sagot? = • Sanhi at Bunga / Bunga at Sanhi • S  B | B  S • Pagkakaugnay-ugnay • Pangatnig: Kung gayon, dahildito, samakatwid, datapuwat, bagaman, kaya, atbp.

  6. PanimulangPangungusap GitnangPangungusap PangwakasnaPangungusap 3 BahagingTalata

  7. PanimulangPangungusap • Katanungan • Nakatatawagngpansin • Analohiya • Tahasangpaglalahadngsuliraningipaliliwanag 3 BahagingTalata

  8. GitnangPangungusap (PapaunladnaPangungusap) PangwakasnaPangungusap (Nagbibigaybuod) 3 BahagingTalata

  9. TALATA

  10. BAHAGI NG TALATA

  11. MGA URI NG TALATA

  12. Mgauringtalata • PANIMULANG TALATA – itoanguna at kung minsan ay hanggangikalawangtalata. Layuninnitoangilahadanglayuninngisangteksto. Sinasaadrito kung anoangisasalaysay, ilalarawan, ipaliliwanag o bibigyang- katwiran. Maaringbuuinnghigitsaisangtalatasubalit kung maiksiangkomposisyon ay maaaringiiisalamang.

  13. PANIMULANG TALATA Angtao ay natatangingnilalangngDiyos. Kung ihahambingnganamansaiba pang nilikhasadaigdig, walangpag-aalinlangangmasasabinaangtaoangnakahihigitsalahat. Angpaniniwalangang ay maibabataysamataasnaantasngpag-iisipngtao. Bunganito, angiba pang tanging kakanyahanibinigayngDiyossatao, may mgatungkulinginiatangangDiyossabalikatngbawattao.

  14. Mgauringtalata • TALATANG GANAP – matatagpuanitokalakhanggitnangbahagingkomposisyon. Tungkulinnitoangi-developangpangunahingpaksa. Binubuoitongngpaksangpangungusap at mgapangungusapnatumutulongupangmatalakaynangganapangbahagingngkomposisyonnanililinawngtalata.

  15. TALATAngganap AngpananampalatayasaDiyos ay pangunahingtungkulinngtao. Dapatniyangkilalaninna kung hindidahilsaDiyos ay walasiyasadaigdignaito. Kung gayon, dapatniyangipagpasalamatsaDiyosanglahatngbiyayangkanyangnatatanggap. AngpananampalatayasaDiyos ay dapat ding makitasakabutihansakanyangkapwasapagkatDiyosangnagsabi , “Kung anoangginagawamosaiyongkapwa ay siyamona ring ginagawasa akin.”

  16. Mgauringtalata • TALATANG PAGLILIPAT - DIWA – importanteitouypangmgakaroonngugnayan at kaisahanngmgapahayagsamgatalataanngkomposiyson. Ginagamittalatangitoupangpag-ugnayinangdiwangdalawangmagkasunodnatalata. Sinasalungatbangtalatangsinusunduan o dinaragdagannitoangisipanniyon? Ipinahihiwatig din nitoang development ngpaksangtinalakay.

  17. TALATAngpaglilipat -diwa BakitnamansinabisaBibliana, “ibigaymokayCaezarangkayCaezar, angsa Akin sa Akin. AnoangnaisipahiwatigngDiyosdito? Paanomaipamamalasangkabutihanngtaosakanyangkapwa? Kailangan bang magingmalakingbagayangmalaysakapwatao?

  18. Mgauringtalata • TALATANG PABUOD – kadalasannaitoangpangwakasnatalata o mgatalatangkomposisyon. Ilalagayritoangmahahalagangkaisipan o pahayagnatinalakaysagitnangkomposisyon. Maaari ring gamitinangtalatangitoupangbigyannghigitnalinawanglayuninngawtor o may-akdangisangkomposisyon.

  19. TALATAngpabuod Angmgaiyanangmgatungkulinngtao. Pansinin din angpagkakasunud-sunodngpagtalatakaysapagkatipinapahiwatigniyonanghalagangbawatisa: Una, tungkulinsaDiyos: Ikalawa, tungkulinsakapwatao; Ikatlo, tungkulinsabayan; at ikaapat: tungkulinsasarili.

  20. Mgaparaanngpagbuongmabisangtalata

  21. Makapangyarihanangwika. Maaaritiongmagingkasangkapanng pang-aalipin kung paanoginamitngmgaAmerikanoangwikang Ingles nangalipininnilaangatingbansamay ilangdekadanaangnakararaan. Ngunitangwika ay maaari ring magingwikangpagpapalaya kung paanongginamitngmgaIndonesangBahasa Indonesia at isigawnilaangSatuBangsa! SatuBahasa! SatuTunair! Sa layonnilangpalayainangkanilangsarilisakamayngmgamananakopnaOlandes.

  22. Dahilsapagsusulat, napanatilingbuhayangkultura at hindinababaonsalimotangkasaysayanngisangbansa. Angmganasulatnatala ay mababasangsalinlahikaya’tmalalamannilaangpinagdaananngkanilangbansa.

  23. MGA MABIBISANG PANIMULA • PASAKLAW NA PAHAYAG – angresulta o angkinalabasanmunaangsinasabibagoisa-isahin at pagsunud-sunurin di-gaanongmahalagahanggangsapinakamahalagangdetalye. • Hal. Isang vegetable nursery bawatbaranggayangpinagkakaabalahansa Rizal , Laguna ngayon.

  24. MGA MABIBISANG PANIMULA • PAGBUBUOD – naghahayagmunangpinakadiwabagotukuyinangsadyangtalakay. • Halimbawa: 1. Angkinabukasanngbayan ay nasakasipaganngbawatmamamayan. 2. Kahibangannangangmatatawagangpagmamatuwidsapananatili pa ngmga base militarditosabansa.

  25. MGA MABIBISANG PANIMULA • PAGTATANONG - ibinabatoangisangkatanungan. • Halimbawa: Mahinabaangdisiplina o talgangwalangdisiplinaangmga Pilipino? Katanunganitong base sapagmamasidngbatastrapiko.

  26. MGA MABIBISANG PANIMULA • TUWIRANG SABI - karaniwangnakapanipi (“ ”) at mulasapagsipisaisangtiyaknapahayagngbantog o kilalangtao, dalubhasa o otoridadnagagamitinglundayanngpaksa. • Halimbawa “They’r e liars!” Ito angmariingsinabikahaponniSenadorWigbertoTañadasamga US officials.

  27. MGA MABIBISANG PANIMULA • PANLAHAT NA PAHAYAG - nagtataglayngkahalagahangunibersalnamaaaringahguinsamgasalawikain, samgakawikaan, at magingsamgapamilyar at pang-araw-arawnamakatotohanangkaalamannglahatnanagtataglayngdiwa o aral. • Halimbawa Walangpangalawangglorya, karaniwa’ypangalawangdusa. Ditobinasengisangbiyudaangnagingkaranasanniyasapag-aasawangmuli.

  28. MGA MABIBISANG PANIMULA • PAGLALARAWAN - ginagamitkapagnagtatampokngtao. Sapagkatnagbibigay- ngdeskripsyon, mgamalarawan at maaksyongsalitaangginagamit. • Halimbawa Baliwdawsi Mercy, angbabaeng may bigote’tbalbas. Marusingperohindimarumi. Nakataliangmanipisnabuhokna lampas balikatanghaba. Hanggangtuhodangpantalon kaya kapansin-pansinangmalago at kulotnabalahibongmgabinti.

  29. MGA MABIBISANG PANIMULA • PANGKALIGIRAN - ginagamit kung angilalarawan ay pook. • Halimbawa Namamayani pa angdilim , halos walanangpatlangangtilaukanngmgatandangsasilongngmgadampangnangakatiriksatabing-dagat .

  30. MGA MABIBISANG PANIMULA • PAGSALUNGAT - binibigyang-diinangpagkakaiba. • Halimbawa NoongbasketbolistasiJaworski, pikon, marumi, nananagingkalabanmaglaro. Ngayon, pagganitoanggawangkanyangbasketbolista, dahil coach nasiya, sinisibakniya.

  31. MGA MABIBISANG PANIMULA • PAGSUSUMBI - bihiraangpanimulangito. Maiklilamangnakaraniwangbinubuongisangsalita. • Halimbawa Luha! Salitang may apatnatitiklamangdatapwatnaglalamanngisanglibo’tisangkahuluagan.

  32. MGA MABIBISANG PANIMULA • PAGSUSUMBI - bihiraangpanimulangito. Maiklilamangnakaraniwangbinubuongisangsalita. • Halimbawa Luha! Salitang may apatnatitiklamangdatapwatnaglalamanngisanglibo’tisangkahuluagan.

  33. MGA MABIBISANG PANIMULA • PAGSASALAYSAY - nasaanyongmalumanaynapagkukwento. • Halimbawa Bago pa man dumatingang acid jeans at Levi’s ay usonaangmaong. Ika-9 pa lamangngumaga ay napauponaakosakamaparasagutinangtelepono.

  34. MGA MABIBISANG PANIMULA • ANALOHIYA - panimulangnagtutulad o nagwawangis. • Halimbawa Hindi komalaman kung anong di-matiyaknakapanglawan, di – mawaringkalungkutanangumiinissakaluluwako, katuladngmalalimnakalungkutanngmgalungsodpagkataposangisangmagulongkasayahan, ngisanglungsodpagkaranngisangnapakaligayangpag-iisa.

  35. MGA MABIBISANG PANIMULA • ANEKDOTA– panimulangnagkukwentongimaiklingistoryaparapasiglahinangbabasa o di kaya’ygamitingtularanglundayanangkaugnayan . • Halimbawa Kinagiwiannang mag-inaangpagsisimbatuwingLinggo. Ngunitminsan, nangorasnangpangungumunyon at hinihilananginaanganakparapumuntanasilasa altar at kakauntinalamangangnakapila, nagulatnalamanganginasapag-ayawnganak. “Bakitanak?” tanongngina. “Kasipohindiko gusto angginagawang paring iyan.” angsagotnganak. Piningotnginaangwalongtaonganak.

  36. MGA MABIBISANG PANIMULA • ANEKDOTA • Halimbawa “Kahitnadalawangtengako pa angpingutinninyo, ayokonatalaga!” pagmamaktolnganak. “Bakitba?” galaitingina. “Kasipo… swapangang paring iyan! Di nyopobanapapansin, parangsiyalangangnauuhaw! Di man langtayotirhanngkauntingtubig. Siyalangngsiyaangumiinom.

  37. MGA MABIBISANG PANIMULA • PAGSASALITAAN - dinaraansausapan o dyalogo. • Halimbawa “Mabuhay! Mabuhay angPresidente! AngwalangkamayawangpagbatingnagsisisiksikangmadlasaharapngLuneta Grand Stand nanghumarapsakanilaangbagong halal napangulonaabot –taingaangmgangiting “Maramingsalamatmgakababayan! Maraming-maramingsalamatsapagtitiwalaninyo!”

  38. Diskusyon/gitna • Ditomatatagpuanangkabuuangkalamnanngiyongpaksa. Angmgatalata ay kinapapaloobanng mg pangunahingkaisipan at mgapangtulongo pamunongkaisipan o detalyengmaayosangpagkakauri-uri at pagkakasama-sama, at makatwiranangpagkakahanay-hanay at pagkakasunud-sunodparasalubos at kalinawanngpaksa.

  39. Gitnangbahagi • PAKRONOLOHIKAL – nakasaayosayonsatamangpagkakasunud-sunodmulasapinakamatagalhanggangsapinakakasalukuyan. • PAANGGULO - nakasaayosbataysa personal namasasabi o reaksyonngbawattaotungkolsamgabagay-bagay o isyutungosaisangobhektibongpaglalagom. Tatlonganggulo ay sapatnaparamakabuongakda.

  40. Gitnangbahagi • PAESPESYAL o PAAGWAT – maaaringkaparaanangsisimulansaparanginduktibo o deduktibo. Maaringpalamang, patiyak, o pasalimuot. • PAGHAHAMBING at PAGTATAMBIS – pagbibigayngmgakatangiangmaaaringmagsimulasapagkakatulad at pagkakaiba o di kaya’yvice versa.

  41. PANGWAKAS NA BAHAGI • Sa wakasnagtataposangkabuuanngkomposisyon. Ito ay sinasambitsailangpananalitanalamangdahil kung pahahabain pa , bukodsahindikasisiyahan, ay hindinamagigingmabisa. Dapat ay kasimhabalamangitongsimulaat naglalamanngpangkalahatangpalagaypasyaukolsapaksabataysamgakatibayan at katwiranginisa-isasagitna.

  42. MABISANG PANGWAKAS NA TALATA • TUWIRANG SABI • PANLAHAT NA PAHAYAG • PAGBUBUOD ( mgaparaangnabanggitnasapanimulangtalata)

  43. MABISANG PANGWAKAS NA TALATA • PAGPAPAHIWATIG NG AKSYON – tuwiran o di-tuwirangnagpapakilossamgamambabasaayonsahinahangadnainaakalangmahalagangikatatamongkabutihannglahat. • Halimbawa Angdapatsisihin ay hindiangbayangnagingbiktimangpanggagahiskundiangpinunongkasangkapansahukbongsandatahanupanggahisinangbayan.

  44. MABISANG PANGWAKAS NA TALATA • MAHALAGANG INSIDENTE – madulangpangwakasnamaaaringmagpakitangpagbabagosatakbongmgapangyayari at sakatauhanngmganasangkotsakatha. • Halimbawa Sa wakas, nakamit din ng mag-asawaangkatahimikangnagingmailapnoongsila’ynagsasama pa, nangmagtagposilangmuli… sa morgue.

  45. MABISANG PANGWAKAS NA TALATA • PAGSISIPI – pangwakasitongkumukopyangisangtaludtod o mahigit pa saisangakda, patula man o patuluyan, naangsinasabi ay angkopsatinatalakaynapaksa. • Halimbawa Walananamangpakialamsi Lorraine sakanila, o magingsamundo. Tilapakawalangbahalasamgakumbensyonnglipunan. Kalayaannamaihahalintuladsapaglipadngibong pipit. Paglipadupangsalubunginangumagangnagpapangakong mas magandangbukas.

More Related