320 likes | 526 Views
T .е. d . Султанова Н. АТУ, II Ушаг хястяликляри кафедрасы. Ушагларда шякярли диабетин етиолоэийасы, патоэенези, клиникасы, диагнозу вя дифференсиал диагностикасы. Ачыг дярс.
E N D
T.е.d. Султанова Н. АТУ, II Ушаг хястяликлярикафедрасы Ушагларда шякярли диабетин етиолоэийасы, патоэенези, клиникасы, диагнозу вя дифференсиал диагностикасы Ачыг дярс
Şəkərli diabet (ŞD) Diabetes Mellitus - mədəaltı vəzinin β-hüceyrələri tərəfindən ifraz olunan insulin hormonunun mütləq yaxud nisbi çatışmazlığı nəticəsində inkişaf edən endokrin – mübadilə xəstəliyidir.
MƏDƏALTI VƏZİN FİZİOLOGİYASI Mədəaltı vəzi ekzokrin və endokrin funksialar yerinə yetirir. Endokrin funksiyanı Langerhans adacıqları həyata kecirir. -hüceyrələr – glükoqon -hüceyrələr – insulin d-hüceyrələr – somatostatin
Ендоплазматик топ. Глцкоза проинсулин Тсиклик АМФ Протеолитик фермент Жа Митохондри Секретор гранула Инсулин + Ж-пептид Инсулин + Ж-пептид Инсулин + Ж-пептид Капилйар Капилйар
Мядяалты вязин -щцжейряляри • Шякилдя Мядяалты вязин -щцжейряляринин мцхтялиф актив фазаларда олмасы эюстярилмишдир. 25300 дяфя бюйцдцлмцш Актив щйжейряляр
Зцлал синтези Плазматик мембран Ресептор Стимулйасийа Инсулин Фермент II ютцрцжц Дяфетмя Еффектор Мембран еффекти
Инсулинорезистентлик -щцжейрялярин кцтляви редуксийасы -щцжейрялярин зядялянмяси Глцкозанын «токсиклийи» Амилоид щцжейряляри Глцкозайа толерантлыг 2-жи тип шякярли диабет 1-жи тип шякярли диабетя бянзяр синдром
Шякярли диабетин тяснифаты (ДСТ,1999)
Шякярли диабетин тяснифаты Башга спесифик типляр
1-жи тип ШД autosom – resessiv tiplə ютцрцлцr. • 6-cı xromosomda dəyişiklik, β-hцceyrələrin autoimmun zədələnməsinə səbəb olur. • xəstələrin 95 % -də HLA sisteminin DR3 , DR4allelləri aşkar edilir. • B8 ,B15, B18 , DR3, DR4, DRw3, DRw4HLAbiri olduqda risk 3 dəfə, ikisi olduqda 10 dəfə artır. • B7 antigeni olan şəxslərdə risk 15 dəfə azalır. Etiologiyası
virus infeksiaları • stres • autoimmun agresiyalar • Intoksikasiya • karbohidrat və yağların ifrat qəbulu • piylənmə ŞD-in inkişafına təkan verən amillər
Etiologiyası ЩЛА молекулйар гурулушу 6-cы хромосом
Klinik mənzərə • POLİDİPSİYA • POLİURİYA • CƏKİNİN İTİRİLMƏSİ • polifagiya (başlanğıcda) • anoreksiya (ketoasidos zamanı) • yorğunluq, süstlük, halsızlıq • enures, paltarda “nişasta” ləkəsi • dehidratasiya, dəri və selikli qişaların quruluğu, qaşınma • dəri və selikli gişaların irinli iltihabi zədələnməsi • ağızdan aseton iyi • yaraların gec sağalması • polihipovitaminoz (xeyloz, qlossit, hiperkeratoz, angulyar stomatit) • ksantoxromiya
Шякярли диабетин клиник яламятляри Éàíüû, ñóñóçëóã ùèññè,Ñèäèê èôðàçûíûí àðòìàñû аüûçäà ãóðóëóã Öìóìè çÿèôëèê Àüûçäàí àñåòîí èéèíèí ýÿëìÿñè, ñöñòëöê, ùàëñûçëûã ñèäèêäÿ àñåòîí
Сутга ярзиндя ганда гликемийанын дяйишмяси Норма Аж гарына 3,3-5,5 ммол/л Йемякдян 2 саат сонра 7,0 ммол/л
Сидийин цмуми анализи URS-11 тестляри (Teco Diagnostics, USA) • Лейкосит • Нитритляр • Зцлал • пЩ • Еритросит • Глцкоза • Кетонлар • Хцсуси чяки • Билирубин • Уробилиноэен
Диабетик кетоасидозун дифференсиал диагностикасы
1-жи вя 2-жи тип шякярли диабетин дифференсасийасы